Buitenlandsch Nieuws.
heerscht liggen meest alle om het brandpunt der besmetting
Schiedam en omstreken. Zij is aldaar niet te stuiten en gaat
door tot het laatste gezonde dier er aan lijdt. Daar waar
de afzondering naauwkeurig geschiedt, gaat zij het lang
zaamst voort en in kleiner getal. Er verloopen alzoo 2,2 1
tot 3 maanden eer de kudde is doorgeziekt, Waar men ach-
teloozer met de dieren omgaat en ze langer bij elkander
laat, is het verloop schielijker, zoodat binnen enkele weken
de geheele kudde er aan lijdt. In 3 hoogstens 4 weken
is de kudde dan doorgeziekt. Met den aanstaanden staltijd
is het te verwachten, dat de ziekte in besmette of verdachte
kudden zal toenemen. Vele verliezen kunnen er dan gele
den wordendoch het beloop kan korter zijn dan bij de
afzondering der diereu in de weiden. De ziekte zal op de
stallen dan heviger kunnen worden, doch men kan ook ho
pen dat de onbesmette kuddenop onbesmette stallen ge
plaatst wordende, met de bekende voorzorgen tegen de be
smetting, meer daartegen beveiligd zijn. Bij het doorzieken
met afzondering in de weiden bleven de stallen onbesmet,
maar de verspreiding der ziekte werd er meer door bevor
derd. Voor de uitbreiding der ziekte i9 de staltijd minder
gunstig en kan zij beter beperkt worden.
Te Gies9endam en Sliedrecht heeft men groote last van
de afsluitingslijrr tot wering der veepest bepaald de lijn loopt
tusschen de weiden eu stallen van sommige eigenaars; de
dragonders weigeren bepaald den doorgang. De burgemeester
is naar 's Hage geweest. Er was echter geen verandering in te
brengen. De boereu zullen zich tot de regering wenden, om
verlof te bekomen hun vee uit de weiden in hunne stallen
over te brengen.
Men verzekert dat het Evangelisch verbond in 1866
te Amsterdam zal bijeenkomen. De openingsrede zal in een
der hoofdkerken der Nederd. Hervormde gemeente worden
gehouden door Prof. van Oosterzee, op Zoudag 27 Augus
tus. De bijeenkomsten zullen tien dagen duren eu voor ieder
een toegankelijk zijn.
Beroepeu bij de Hervormde gemeenten te Bodegraven
Ds. W. Mense, te Voorthuizen; te Hui9en Ds. C. de Wilde,
te 's Heer-Abts- en Sinoutskerkete Eijerland op Texel de
kandidaat J Riet, en te Waspik Ds. A. P. A. du Cloux
te Spijk.
Aangenomen door L)s. G. J. Gooi te Niekerk het
beroep naar Gerkesktooster én door Ds. J. J. A. Ploos van
Am9tel te Reitsum dat naar Anjum.
Aan de huizen van vele ingezeteuen worden bezorgd
gedrukte exemplaren van een circulaire, ouderteekend door
de HH. W. C. Baert, J. A. Boogaard, D. Hartevelt, J.
van Heukelom, B. F. Kranlz, S. Ie Poole J. I. van Wen
sen en D. L. Wolfson en ten doel hebbende de oprichting
eener uaamlooze vennootschap, onder den naam van //Leyd-
sche Broodfabriek", in 500 aandeelen ieder van ƒ100, te
storten in termijnen naar gelang der behoeftena een maand
vooraf daarvan kennis te hebben gegeven.
Plaatsgebrek is oorzaak, dat wij die circulaire niet op ver
zoek in haar geheel kunnen opnemenofschoon wij gaarne
haar in ieders handen zagen omdat alle ingezetenen rijk of
arm, omdat zij dagelijks brood behoeven, daarbij belang
hebben-, ook de bakkers en slijters van brood, die, slechts
enkelen misschien uitgezonderdwaarlijk geen schatteD ver
garen omdat de broodzetting, die slechts een matige winst
berekent, de prijs bepaalt: Het doel is beter en goedkoo-
per brood te leveren dan over het algemeen de bakkers dat
kunnen: Dat fabrieken voorzien van de beste grondstoffen
en werktuigen beter en goedkooper brood kunnen leveren
dan gewone bakkerijen zal door niemand betwijfeld worden.
Broodfabrieken maken geen uitzondering op den regelwelks
juistheid door alle wel ingerigte en goed bestuurde fabrie
ken bewezen is. De voordeelen van vereeniging van kapitaal
en daaruit voortvloeijende gemakkelijkheid tot het aanwen
den van hetgeen de vordering in de wetenschap als doel
matig en voordeelig aan de hand geven en van de verdee
ling vau kosten van fabrikage over grootere hoeveelheid pro
ducten, zijn zoodanig algemeen erkend, dat het overbodig
moet geacht worden dit nader te betoogen.
De ontwerpers vaD het plan hebben ook gelet op beden
kingen van philantropischeiï en van finantiëlen aard «/Bezorgd
heid over het lot der bakkers zal onder de eerste, twijfel
aan de geldelijke uitkomsten onder de tweede voorkomeD.
Gesteld eens dat de bedoelde philantropische bedenking tot
in het uiterste werd verwezenlijktwat zou dan het geval
zijn? dat eenige bakkers niet langer hun bedrijf met de gun
stige resultaten die zij er thans uit trekken konden voort
zetten en in het ergste geval het niet konden volhouden.
Maar daar zou dau natuurlijk tegenover staan het voordeel
van duizenden die in staat worden gesteld zich goed brood
voor veel geringeren prijs aan te schaffen. Doch de onder
vinding heeft reeds op vele plaatsen duidelijk aangetoond
dat broodfabrieken niet noodwendig het bestaan van bijzon
dere bakkerijen opheffen. Wel beoogt en verkrijgt men met
broodfabrieken een heilzame controle op de particuliere bak
kerijen en het zou een zonderling opgevatte, philantropie zijn,
die zulk een controle wraakte ter liefde der beurzen van
individuen de ondergeteekenden hechten aan het woord con
trole dat hunne bedoeling beter en juister uitdrukt dan con
currentie al wordt die ook feitelijk in hel. leven geroepen.
Men denke slechts aan de aanstaande afschaffing der ge
meente accijnsen waaronder die op het gemaal een aanzien
lijke plaat9 inneemt. Het doel dat de wetgever zich met de
afschaffing dier accijns voorstelt zal door vennootschappelijke
broodfabrieken in de baud gewerkt wordenwant afteschaf-
feu belasting zal in werkelijkheid ten bate der verbruiken
komen en de klagt die men zoo dikwijls heeft gehoord-
/,-wat baat het of de belastingen verminderen; vleesch en
brood blijven toch even duur," zal dan, voor het brood
althans, niet meer kunnen worden aangeheven. De onder
vinding heeft bovendien geleerd dat in plaatsen waar brood
fabrieken zijnhet brood in het algemeen verbeterd i9 en
lager in prijs, zelf met inbegrip der belasting op het ge
maal in vergelijking met die gemeenten waar geen fabrie
ken gevestigd zijn en dat het verbruik in zoodanige plaatsen
en omliggende dorpen sterk is toegenomen terwijl vele bak
kers slijters voor de fabriek zyu geworden.
Huu die de geldelijke uitkomsten eener broodfabriek be
twijfelen hebben de ondergeteekenden o. a. te wijzen op
de in Amsterdam en 's Graveukage verkregen resultaten. In
eerstgenoemde plaats werd in 185 6 de daar thans bloeijende
fabriek der //Maatschappij voor Meel- en Brood-fabrieken"
opgerigt. In Julij 185 7 in werking gebragt, bekwamen de
aandeelhouders in het volgende jaar reeds een uitdeeling van
7 pCt.over 1859 van 8 pCt. en werd die zelf later tot
12 pCt. gebragt, terwijl gedurig op materieel en inventaris
der inrigtiug ruime afschrijvingen werden gedaan. In een
openbare veiling vau fondsen op den 6den Julij 1865 wer
den aandeelen in de hier bedoelde Vennootschap tot 125^
pCt. verhandeld. Deze feiten zijn van publieke notorieteit
en herhaaldelijk in druk verkondigden alle inlichtingen
die de heer directeur der bedoelde fabrieken met de meeste
welwillendheid heeft gegeven bevestigen de ondergeteeken
den in de overtuiging dat broodfabrieken niet alleen zeer
nuttige maar ook ruime rente gevende zaken zqnhet
geen hun ook nog nader is gebleken uit de mededeelingen
die zij aan de goedheid van den heer directeur der Brood*
en Meel-fabriek te 's Gravenhage te danken hebben. Te 's Gra-
venhage zijn de werkzaamheden der broodfabriek in Mei
1 862 begonnen. Van 1 862 tot 1864 is haar debiet ruim
verdubbeld en het aan de aandeelhouders uitgekeerde divi
dend verdrievoudigd."
Wij gelooven dus dit plan zeer Ie mogen aanbevelen eu
de uitnoodiging tot deelneming te ondersteunen, te meer,
omdat nu reeds de invoer van brood van 's Hage en uit
omliggende gemeente zoo groot is en weldra moet toenemen,
waarop minder door broodkeurders kan worden gelet dan
op het brooddat binnen Leiden vervaardigd wordt.
De Thermometer van Fahrenheit leekende alhier Vrij
dag des namiddags te 5 uur 4 5°, des avonds te 8 uur 45°,
te 10 uur 44°. Zaturdag morgen te 5 uur 46°, te 8 uur
49 's middags te 1 2 uur 50°, 's namiddags te 4 uur 45°.
De Moniteur meldt, dat de Minister van Binnenl.
Zaken vergezeld door de HH. Haussmau en BoitelleMaan
dag 11. het Hotel Dieu en Let gasthuis Beaujon te Parijs
heeft bezochtde Minister heeft aangekondigd dat de Keizer
diep getroffen door den onvermoeiden ijver, welke de inwo
nende geneesheeren hebben aan den dag gelegd bij de ver-
