N°. 1528.
Donderdag 9 Februarij.
'865.
filet sloopen van poorten enz.
III.
y"\
IDSCH DAGBLAD.
Deze Courant verschijnt eiken dag be-
halve Zon- en Feestdagenen kost voor
Leiden 1.95, en franco per post f2.SO
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën1-G regels/0.75.
Iedere regel meer 12^ Cts. Geboorte-hu
welijks- en doodberigten van 1-4 regel9/0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts.
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhagc, Delft, Schiedam en Rotterdam te 10 u. 1 m.; 12 u. 51 m.; 3 u. 46 ni.; 6 u. 6 m.,
9 ii. 5 ril. naar Haarlem en Amsterdam tej 8 u. 44 m.; 11 u. 43 ra.; 2 u. 66 ra.; 4 u. 49 m.; 9 u.
Stoomboot van I.eiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 4 u., de overige dagen, uitgezonderd des Zondags, 5 u.; van
Amsterdam (Beerebijt) naar Leiden, dagelijks ten 2 n. 's namiddags, des Zondags buiten dienst.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nienw9traat's morgens te 8 u. en te 10 u. 50 ra.;'s namiddags te3u.45m.
savonds te 8 u. en op de Zondagen alleen ten 10 u. 50 ra. en 3 u. 45 m. 'snaraiddags. Oost-Indische Landpost. OverSoutharopton
I en 17; over Triest, 7 en 23; over Marseille, 9, 16 en 25 van elke maand.West-Indische den 14 en voorlaatsten van elke maand
Rijks-Telegraaf. Dagelijks geopend van 8 uur 'a m. tot 9 uur 's av. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 7 u. 30 ra. 's m. tot 10 u. 30 m. av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandagen Donderdag te 11 uur.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uur. - Burgemeesterdagelijks te 10 uur. - President der Commissie van Fabricage des Zaturdags van
111 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 104 uur. - Thesauriedagelijks van 102 uur. - De Gemeente- Architect
is le spreken op het Raadhuis, elkeu werkdag van 'smorgens 121 uur.
Kantoor der Plaatselijke Aocijusen, dagelijks vaa S2 uur en van 4 7 uur; der In- en Uitgaande Rechten en Acoijnsen
dagolijks van 91 uur en van 36 uur; van 'sEL.jks ö";eote Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 92
uur. van Zegel, Registratie dagelijks van 84; tan de Hypotheken en het Kadaster, van 94 uur.
Over het 9loopen van de Mare- en Heere-poorten be
hoeven wij niet te spreken. Bouwkundige sieraden waren
zij niet en evenmin historische gedenkteekenendie verdien
den te worden hersteld, uit den herstelling behoevenden toe
stand waaraan niet onbeduidende kosten verbonden waren.
Niemand heeft zich tegen het sloopen van die poorten met
ernst verzet en wie er zich tegen verklaardenzagen er
niet meer in dan een begin van een plan tot het sloopen
van alle poortendat door niets kon worden gerechtvaar
digd, gelijk evenmin een onvoorwaardelijke zucht tot het be
houd van al die overblijfselen eener voormalige vesting.
Maar de Koepoort? Wij erkennen, dat de Koepoort//een
niet onverdienstelijke proeve opleverde van een vroegeren en
zeer eigenaardigeu bouwstijl," ofschoon wat aan de Singel
zijde daaraan is bijgevoegd niet tot opluistering strekte. Ge
schiedkundige herinneringen zijn er niet aan verbondendan
alleen dat zij gebouwd is naar het plan van den Leidschen
bouwkundige Willem van der Helm in een tijd, die voor
menigeen nog hoogstgedenkwaardig blijft, namelijk in 167 L.
//Omtrent dezen tijd had de stad Leiden haar hoogste top
punt van welvaren bereikt. Nimmer had zij op een zoo
talrijke bevolking kunnen roemen de finantiën waren beter
dan ooit te vorende neringen bloeiden op alle gedeelten
der stad; de publieke werken waren, soms zelf met weelde,
verbeterdvele voorname gebouwen gesteld en was daardoor
het aanzien tot een hoogte gestegen die moeijelijk verder
kon uitgebreid worden." En van waar dien bloeijenden toe
stand Immers uit de vestiging binnen Leiden van de tal
rijke vlugtelingen (réfugés), die om de gehechtheid aan de
belijdenis hunner vaderen om hunne godsdienstige belijdenis
elders vervolgd binnen Leiden een veilige schuilplaats von
den terwijl zij door handenarbeid Leiden tot ontzettenden bloei
en welvaart bragten. In de 17de eeuw werd de Vrouwekerk tot
een Walsche kerk afgestaan een Hoogduitsche Gereformeerde
kerk en de Marekerk gebouwd, bereikte de Luthersche kerk haar
hoogsten bloei en kon de bestaande Engelsche kerk hare ge
meente niet meer bevatten zoodat men er een ander gebouw
voor moest inrigten.
De vervolgingen in DuitschlandFrankrijk en Engeland vóór
en na de herroeping van het Edict van Nante9, deden vele
nuttige burgers het land ontruimen naar Holland verhuizen
en aldaar bijzonder te Leiden, hunne lakenweverijen voort
zetten. Aan dien tijd herinnert ons de Koepoort en de Wit-
tepoort, maar ook zoovele gebouwen binnen Leiden als ge
denkteekenen van den in de 17de eeuw heerschenden geest
die niet was van sloopen maar van opbouwen. Zou het niet
veeleer strooken met den geest, die in de tweede helft der
negentiende eeuw binnen Leiden heerscht, of zich ten min
ste doet gelden, evenwel toch nog niet overheersehende is,
om die gedeukteekenen voor zooveel toch de onnoodige poor
ten betreft te sloopen
Voor het sloopen der Koepoort schijnt ons toe andere re
denen te bestaan, üe bouwvalligheid van het belastingkan
toor en van de Singelbrug, de reeds lang gewenschte verlaging
der brug over het Rapenburg aan de Nieuwsteeg, de daar
mede in verband 3taande verandering aan de brug over de
Koepoortsgracht aldaar, het nut van de demping dier gracht;
een en ander stond in het naauwst verband met den aan
leg eener nieuwe straat en brug, waarvan het behoud of de
afbraak van de Koepoort afhankelijk was.
Die nieuwe aanleg neemt weg //de schilderachtige werking
van de Koepoort in verband tot haren naasten omtrekmaar
geeft daarvoor in de plaats een ruime straat, een hoogere
waarde aan de daarlangs staande huizen eD een gegrond
vooruitzigt tot bebouwing van ledige gronden die, denken
we slechts aan de meststalen, dit deel der stad ontsierden;
welligt tot den aanleg van een nieuwe straat, die tot aan
de Cellebroersgracht reikt en een verlenging wordt van de
wandeling door die openbare wandelplaats en de prachtige
laan met het Rapenburg zal verbinden. Voor //een lijkrede5'
op het sloopen van de Koepoort, schijnt dan ook stof tg
hebben ontbroken.
