N°. 1527. Woensdag 8 February. A0. 1865.
Binnenlandsch Nieuws.
LEIDSCH DAGBLAD.
Deze Courant verschijnt eiken dag be
halve Zon- en Feestdagenen kost voor
Leiden 1.95, en franco per post f 2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
mers Vijf Cents.
Spoortreinen van Leiden naar 's GravenhageDelft, Schiedam en Rotterdam te 10 u. 1 m.; 12 u. 51 m.; 3 u. 46 m.; 6 u. 6 m.,
9 u. 5 m. naar Haarlem en Amsterdam te 8 u. 44 in.; 11 u. 43 m.; 2 u. 66 m.; 4 u. 49 m.; 9 u.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 4 u., de overige dagen, uitgezonderd des Zondags, 5 u.; van
Amsterdam (Beerebijt) naar Leiden, dagelijks ten 2 u. 's namiddags, des Zondags buiten dienst.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraa t's morgens te 8 u. en te 10 u. 50 ra.;'a namiddags te 3 u. 45 m.
'savonds te 8 u. en op de Zondagen alleen ten 10 u. 50 m. en 3 u. 45 m. 'snamiddags. Oost-Indische Landpost. Over Southampton
1 en 17 over Triest, 7 en 23; over Marseille, 9, 16 en 25 van elke maand.West-Indische den 14 en voorlaatsten van elke maand.
RijUs-Telegraaf. Dagelijks geopend van 8 uur 's m. tot 9 uur 's av. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 7 u. 30 m. 's m. tot 10 u. 30 m. av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandag en Donderdag te 11 uur.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uur. 'Burgemeester, dagelijks te lOuur.- President der Commissie van Fabricage des Zaturdags vau
111 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 104 uur. - Thesauriedagelijks van 102 uur. - Be Gemeente- Architect
is te spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 'smorgens 12 1 uur.
Kantoor der Plaatselijke Aocijusen, dagelijks van S L uur en van 4 7 uur;der In- en Uitga ande Rechten en Acoijnsen
dagelijks van 91 uur en van 36 uur; van 'sR.in ftiieate* Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 92
uur. van Zegel, Registratie dagelijks van 84; van de Hypotheken en het Kadaster, van 94 uur.
Prijs der Advertentiën1-6 regels/0.75.
Iedere regel meer 12^ Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberigten van 1-4 regels/0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts.
Het sloopen van poorten enz.
II
//Het verschil tusschen steden, vlekken en dorpen schijnt
met den loop der tijden te zullen worden uitgewischt; men
hoort slechts van gemeenten; men breekt de poorten, waar
zij bestaanaf en heft geene poortgelden meer. Leiden heeft
echter zijn karakter van stad bewaard en terwijl de poort
gelden bij de wet zijn afgeschaft, heeft het zijn poorten in
wezen gehoudenniet uit belangmaar tot sieraad." Zóó
schreven we in 1860 en 40 jaren vroeger leerden we op de
school, dat een stadpoorten heeft en een vlek geen, waarom
Leiden een stad en 's Gravenhage een vlek werd genoemd.
//Er was een tijdtoen het bezit vau poorten tot de
veiligheid van Leiden onmisbaar en het, door ravelijnen en
bolwerken omzoomd, van buiten en van binnen toegerust
en gewapend was, om gerustelijk de belegering aftewachten
waarmede de Spanjaard het sedert geruimen tijd bedreigde.
Maar ua het gedenkwaardig beleg en ontzet werden nu en
dan ravelijnen aan de stad getrokken en in bolwerken ver
anderd, gelijk reeds in 1590 en 1591 geschiedde. Het best
bewaarde overblijfsel van dien vroegeren toestand was de
Wittepoort." Zij was de oudste en ook de voornaamste, de
hoofdpoort. Al wat in hare nabijheid stond, herinnerde aan
hetgeen Leiden vóór drie eeuwen was, want geen der overige
poorten, dan alleen de Hoogevvoerdspoortmogt haar ge
lijken; met en tusschen twee ronde torens, die gedeeltelijk
nog aanwezig waren vóór de buitenpoort werd geslooptde
Vrouwetoren en de Schiedammertorenwas er niets buiten
haar, dat herinnerde aan het bestaan eener vesting. De
vest wallen waren geslecht, de muren afgebroken, de be-
g aafplaatsende plantsoenen, de academische kruidtuin,
de sterrewacht, de fabrieken van verschillenden aard en
eindelijk de kweekschool voor zeevaart, die de vroegere bol
werken en ravelijnen vervingen, hadden reeds jaren achter
een aan Leiden het karakter van vesting ontnomen. Waren
het niet alleen de poorten nog, die er aan herinnerden en
tot de openbare veiligheid, de'waakzaamheid en het toezigt
op misdadigers onmisbaar en uitermate dienstig, toch reeds
tien jaren geleden door de afschaffing der poortgelden haar
belang hadden verloren en voor een plaatselijke tollinie niet
volstrekt noodzakelijk geacht wordenmaar zelfs door de
afschaffing van de plaatselijke accijnsen waarvan reeds lang
sprake wat, zonder eenig nut konden worden beschouwd Zij
stonden verfraaijing in den weg, tenzij zij tot sieraad ver
strekten; maar buiten harmonie met de veranderingen, die
de vestwallen hadden ondergaan was het behoud van poor
ten als sieraad toch altijd twijfelachtig, nu zoovele vestin
gen in Nederland, als lastig, schadelijk, wanstaltig en na-
deelig, ter slooping werden aangeduid, op dringend ver
langen der burgers.
Er is dus niets intebrengen tegen het sloopen der poorten in
het belang der gemeente en in dat harer ingezetenen. Alleen voor
vestingen zyn zij noodzakelijk en Leiden geen vesting zijnde
kan de poorten sloopentenzij door dat sloopen bouwkun
dige sieraden of historischs gedenkteekenen worden geslecht
tenzij daardoor wordt weggenomen en niet verbeterd, wat
tot sieraad en verfraaijing bestond; tenzij door ontmanteling
werd ontbloot wat wanstaltig is en ontsieren zou. Deze drie
omstandigheden kunnen zich voordoen als er sprake is van
of noodzakelijkheid tot het sloopen van poorten.
Van een nieuwe tijdrekening voor Leidendie een zucht
tot sloopen tot aanleiding had, kan immers geen sprake
zijn, als we acht geven op de herstellingen, die de stad
huispoort op de Vischmarkt, de poort van de Peushal eu
de stadhuispoort in de Maarsmausteeg hebben ondergaan
en in het gemeente-verslag van 1864 (bl. 16) lezen: //aan
den Burg hadden eenige herstellingen plaats, waardoor de
instandhouding van dat oude gedenkstuk weder voor langen
tijd werd gewaarborgd."
Z. M. heeft pensioen verleend aan Mr. P. van Vollen
hoven gewezen president van de arr.-rechtbank te Rotter
dam, van f 2000.
