N°. 1519.
Maandag 30 Januarij.
A". 1865.
LEinSCH IM (ill LI I).
Deze Courant verschijnt eiken dagbe
halve Zon- en Feestdagenen kost voor
Leiden 1.95, en franco per post ƒ2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën1-6 regel»0.71.
Iedere regel meer 12$. Cts. Geboorte-, hm
welijks- en doodberigten van 1-4 regel»/0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Ct».
Spoortreinen van Leiden naar 's GraveuhageDelft, Schiedam en Rotterdam te 10 u. 1 m.; 13 u. 51 m.; 3 u. 46 m.; 6 u. 6 m.,
9 u. 5 m. naar Haarlem en Amsterdam te 8 u. 44 rn.; 11 u. 43 m.; 2 u. 56 m.; 4 u. 49 m.; 9 u.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 4 u., de overige dagen, uitgezonderd des Zondags, 5 n.; vu
Amsterdam (Beerebijt) naar Leiden, dagelijks ten 2 u. 's namiddags, des Zondags buiten dienst.
Postbusligtingea aan de Lakenhal, Katoenfabriek eu op de Nienwstraat's morgens te 8 u. en te 10 u. 50 m.; 's namiddags te 8 u. 45 m.
'savouds te 8 h. en op de Zondagen alleen ten 10 u. 50 m. en 3 u. 45 m. '«namiddags. Oost-Indisohe Landpost. Over Southampton
1 en 17 over Triest, en 23; over Marseille, 9, 16 en 26 van elke maand.West-Indische den 14 en voorlaatsten van elke maand
RijLs-Telegrauf. Dagelijks geopend van 8 uur 's m. tot 9 uur 's av. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 7 u. 30 m. 's m. tot 10 u. 30 m. tv.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Buryemeetter en Wethouder*Maandag en Donderdag te 11 nut.
■Jutnmatie van Fabricaye, Woensdag te 12 uur. - Burgemeesterdagelijks te 10 uur. - Preaident der Commitaie van Fabricage des Zaturdag» van
il 1 uur. - Bureau der Plaataelijke Secretarie is open dagelijks van 104 uur. - Theaauriedagelijks van 102 uur. - De Gemeente-Architect
is te spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 'srnorgeus 12—- 1 uur.
Kantoor der Plaatselijke Aocijusen, dagelijks vaa 3uur en van 4— 7 uur; der In- en Uitgaande Reohten eu Acoijnsen
dagelijks van 91 uur eu vau 36 uur; van D.'reote Belastingen, Maaudag, Diugsdag, Woensdag en Donderdag van 92
aur. run Zegel, Registratie dagelijks vau 4; >«u <ie Hypotheken en het Kadaster, vau 9 4 uur.
Nieuwjaarsgeschenken.
IV.
Wij moeten wijzen op het verschil en dan meenen wij dat
daarin te vindendat de Paus is getrouw gebleven aan zijn
beginselmaar dat het Hervormd kerkbestuur aan het zijne
ontrouw is.
't Strookt geheel en al met de beginselen en grondsla
gen van het Pauselijk gezag wanneer het acht geeft op de
dwalingen en dolingen die er heerschendaarover oordeelt
en daartegen waarschuwt. De Paus zou handelen in strijd
met het gezagdat hij bekleedt en met de rechten en be
langenwaarvoor hg waken moet, zoo hij onverschillig was
ten aanzien van al hetgeen de Kerk in hare grondslagen
zou kunnen ondermijnen. Het formsel en materieel beginsel
der Nederlandsche Hervormde kerk eischt evenzeer, dat men
acht geeft op hetgeen op haar gebied plaats heeft en dat
hare belijdenisschriften naar het Protestantsche beginsel
in overeenstemming met en naar de behoeften des tijds als
verweerschriften kunnen worden beschouwd tegen elke be
strijding der waarheidwaarmede zij moeten overeenstem
men. De Paus handhaaft het recht der Katholijke kerk en
zou zijn gezag en bestaan op het spel zetten indien hij daarin
te kort kwam en te kort schoot. De enciclyca levert in de
80 stellingen daarbij gevoegd, het ondubbelzinnig bewijs,
dat de dwalingen bekend zijn en niet worden geïgnoreerd,
dat de Paus blijft op de hoogte van hetgeen er geschied en
zijn stem verheft tegen alleswat de leer der kerk bestrijdt. -
Zoo is het niet met bet Hervormd kerkbestuur, want wat
over bijna twee en een halve eeuw als waarheid tegen de
dwalingen van dien tijd is aangenomenwerd nimmer aan
gevuld of gewijzigd naar de gewigtige verschijnselen en be
strijdingen die sedert in den loop dier eeuwen op dit ge
bied zijn ontstaan. Het leeft door actualiteiten en faits accom-
plis, gelijk in het laatst openbaar gemaakt merkwaardig
rapport der commissie aan de Synode van 186 4 zoo onbe
wimpeld is verklaard. En in de brochure van Prof. Stufl'kcn
treft men daarvan meer dan een bewijs o. a. daar waar men
beweert, //dat de Gemeente-Commissie het bewijs had kun
nen en moeten leveren, dat de benoemde, hoewel vasthou
dende aan al zijne godsdienstige gevoelens, aan den predikant,
tegen wiens beroeping hij zich had verzet, de broederhand
wilde reiken." De broederhand reiken bedoelt hier niet lief
derijk en welwillend te zijn, maar afstand te doen van recht
eu beginsel: ten offer brengen het criterium der Protes
tantsche kerkeigen overtuiging en emancipatie van het
individu. Zoo men iemand weert uit een kring, waartoe hg
niet behoortzal men ioch geen haat of vijandschap daarin
mogen zoeken. Busken Huet zegt te recht, wat ook op d«
moderne theologen van 1831 tot 1862 van toepassing is:
//De moderne theologen handelen mijns inziens verkeerd met
te willen blijven dienen in het genootschap, waartoe zg door
hunne geboorte en hunne opleiding behooren. Zg zijn geene
Christenen; zij zijn dit althans niet in den algemeen gang
baren en door de geschiedenis geijkten zinwaarin hunne
kerk eene Christelijke instelling is." - Zoo handelden ook
in 1862 als directeuren van het Nederlaudsch Zendeling
genootschap onderscheidene predikantenzoo als Pierson enz.
Zoo lezen wij ook in het tijdschrift //Waarheid en Liefde",
dat Prof. Muurling te Groningen handelde: //Den 23sten
September 1864 verklaarde Prof. W. Muurling in een re
dactie-vergadering van het tijdschrift at Waarheid in Liefde",
dat hij wegens veranderiug van godgeleerde zienswijze
niet meer met de overige leden kon medewerken. Deze
betuigden hunne diepen smart daarover en zeiden hem niet
alleen om zijn persoonlijkheid, maar ook om die veranderde
zienswijze zelve zeer gaarne in liun midden te behouden.
Deze verklaring, door elk der vier leden op eigene wijze
aangedrongen, trof onze vriend zoo zeer, dat hij zijn besluit
nog aanhield. Doch den volgenden dag zeide hij ons daarbij
te blijven." Op die wijze, niet op te olferen het criterium,
waardoor zich elke vereeuiging't zij leesgezelschap, ge
nootschap, maatschappij of kerk karakteriseert; - is vrede
en rust denkbaar; maar die zullen nimmer verkregen worden
zoolang alleen de bezoldiging uit 's Rgks schatkist ten steun
