Buitenlandsch Nieuws.
voeren daarbij bet woordmaar de heer Mioulet uit *9 Hage
hield een hoogstbeiangrijke rede, waardig om in haar geheel
ope: baar gemaakt en algemeen verspreid te worden.
Prof. O. van Rees besluit zijn beschouwing van het
Nederlandsche gildewezen tijdens de Republiek in het laatst
uitgekomen nummer vau het Tijdschrift de Volksvlijt aldus
IK Staatsregeling van 179S bepaalde in art. 53 barer alge-
meene beginselen //Bij de aanneming der Staatsregeling wor
den vervallen verklaard alle gelden corporatiën of broeder
schappen van neringenambachten of fabrieken en bij
publicatie van den 5den October deszelven jaars werd dit
artikel toegepast en aan ieder vrijheid gegeven om zoodanig
eerlijkbedrijf aantevangen als hij zelf verkiezen zou. De
meeste gilden zijn dien ten gevolge allengs ontbonden of
hebben opgehouden te bestaan. In verscheidene steden ech
ter zijn er sommigen in het leven gebleven als broederschap
pen die hunne fondsen in het belang der leden besturen
zonder in eenig opzigt aan de vrijheid van arbeid in den
weg te staan. De voordeelendie zij in dezen vorm in
menig opzigt, zoowel met betrekking tot de ondersteuning
hunner leden bij ziekte of ouderdom, als tot de bevorde
ring van eensgezindheid en zamenwerking onder de arbei
dende standen opleverenzijn een bewijs te meer voor het
rechtmatige der goede verwachtingenwelke door de staat
huishoudkundigen vrij algemeen voor de uitbreiding der vrije
arbeidersvereenigingen gekoesterd worden.
In het Tijdschrift de Volksvlijt wordt de volgende
wenk gegeven: //Belgie heeft een uitmuntend spoorwegnet,
dat thans nagenoeg 2000 Nederl. mijlen omvat en bijna
alle steden des lands, zelfs de kleinste met elkander ver
bindt. Alleen Maaseyck Fosse en enkele Luxemburgsche sle
den van den vierden of vijfden rang zijn nog van dit middel
vn gemeenschap verstokeo. Mogten ook wij Nederlanders
zorgendat de leemten in ons spoorwegnet worde aange
vuld waartoe in de eerste plaats zeker de lijnen Amster
dam-Rotterdam Amsterdam over Nijkerk naar Zulphen Am
sterdam en Alkmaar-Leeuwarden, Arnhem-Nijmegen en Utrecht
's Gravenhage en Leiden behooren.
Bij de openbare inschrijving voor de straatverlichting
te Amsterdam was laagste inschrijver 65/ioo cer>f Per pit en
per uur voor den geheelen branderen 39/ioo cent per pit
en per uur voor den katoenbrander.
Volgens latere toelichting is de laagste inschrijving voor
de openbare gasverlichting te Amsterdam 1.08 cent de 260
kubieke palmen gas, door den heer W. P. Wolterbeekgas-
fabiiekant te Middelburg gedaan.
Maandag is te Zwolle berigt ontvangendat de voor
malige predikant van Rijn die met de wed. Pruimers naar
St. Gallen vertiokken is, aldaar zal blijven wonen, in af
wachting dat hem een ambtsbetrekking zal worden opgedra
genwaarna hij ziju vrouw en kin leren tot zich zal nemen.
Intusschen zal de ex predikant dooi den kerkeraad der Ne-
derduitsch Hervormde gemeente van Zwolle als lid van die
gemeente, onder kerkelijke censuur geplaatst worden.
De heer B. Berends, verveener te Dedemsvaart, vierde
Zondag 11. zijn 80ste verjaardag en schonk f 6000 aan de
Hervormde diaconie tot stichting van een armhuis, waaraan
behoefte was.
- Woensdag morgen ten 9| ure kwam zekere J. H.,
heibaas te Rotterdamin een door sterken drank opgewon
den toestand te huisvoorzien van een geladen pistool met
dubbelen loop. Hij bad het voornemen (volgens zijn eigene
verklaring) eerst zijn vrouw en daarna zich zeiven van het
leven te berooveneerstgenoemde was toevallig niet te huis,
en gaf hij zijn boos voornemen te kennen aan zijn 23jarige
dochter, die, door schrik bevangen, oumiddellijk de vlugt
nam, op welke hij alstoen een schot wilde losbranden, het
geen gelukkig weigerde. Onmiddellijk daarna verscheen een
agent van politie, die hem tot bedaren trachtte te brengen
•i die al dadelijk met een hakbijl gedreigd en vervolgens
met een pistoolschot, geladen met ganzenhagelwerd be
groet, zonder dat echter daaruit eenig letsel is ontstaan. Men
is den waanzinnige spoedig meester geworden en is hij ver
volgens in verzekerde bewaring gesteld. Naar men verneemt,
is het aanhoudend misbruik van sterken drank en daardoor
ontstane huiselijke oneenigheden de aanleidende oorzaak.
Beroepen tot predikant bij de Hervormde gemeente
te Schraard (cl, Franeker) de heer P. P. Dommisse Cz., can-
didaat bij het prov. kerkbestuur van Overijssel, die deze be
roeping heeft aangewezen.
Dingsdag heeft het examen plaats gehad tot toelating
voor het onderwijs op de hoogere burgerschool met Bjarigen
cursus alhier, waartoe zich hadden aangegeven 30 jongelin-
gen, als: 11 voor de 1ste klasse, 5 voor de 2de, 4 voor
de 2de of 3de, 5 voor de 3c(e1 voor de 3de of 4de en
2 voor- de 4de klasse; voorts 1 voor het Hoogduitsch en
het Fransch en 1 voor de wiskunde, het Eugelsch en het
Fransch.
Na den afloop zijn toegelaten 13 voor de 1ste klasse, 9
voor de 2de en 1 voor de wiskunde, het Engelsch en het
Fransch. Zonder examen zijn 4 voor bijzondere vakken toe
gelaten.
Onder die zich aangemeld hebben bevinden zicheenigen,
die van elders kwamen om het onderwijs aan de Leidsche
instellingen achtereenvolgens te kunnen bijwonen.
In het Algemeen Overzigt van het Bataviaasch Han
delsblad leest men het volgende
De schrijver van het artikel in den Java-Bode over het
vertrek van den resident Nieuwenhuyzen is door de Regering
langs administratieven weg ter verantwoording geroepen men
verneemt, dat hem, ingeval zijn verantwoording onvoldoende
mogt worden beschouwd, het verblijf in de Vorstenlanden
zal worden ontzegd.
Aan het Algemeen Overzigt van de Java-Bode wordt
het volgende ontleend
Spraken wij in ons vorig nommer over een zaraenzwering
te Batavia, ditmaal getuigde al het voorgevallene van rust
en een streven naar vreedzame ontwikkeling. Er werd op het
Koningsplein een veemarkt of tentoonstelling van landbouw
gehoudenen hoewel de opkomst van den inlander als feest
vierende talrijk was, maar als landbouwer gering, kon men
toch meer ambitie dan bij vroegere dergelijke gelegenheden
bij hem bespeuren.
Van vervolgingen tegen» de dagbladen hoort men niets meer.
Van den door de Hooge Regering tot verantwoording ge
roepen schrijver van //Solo en den resident Nieuwenhuizen"
hoort men evenwel nog spreken.
Over het Gymnasium Willem III te Batavia spre
kende, zegt het Bataviaasch Handelsblad, dat het niet dui
delijk is, op welke gronden eenige leden der Tweede Ka
mer en zelfs de Minister vau Koloniën zich in ongunstigen
zin over die iurigting hebben uitgelatendaar men hier ge
looft dat zij met imrigtingen van dergelijken aard in Ne
derland in alle opzigten wedijveren kan. Het blad vertrouwt,
dat het verslag van het op den 11 den en den 12deu de
zer gehouden jaarlijksch examen der leerlingen en het pro
gramma van den nieuwen leercursus den Minister van Ko
loniën zullen doen terugkomen vau zijn meeningdat men
er aan het Gymnasium in de verste verte niet aan zou den
ken jongelingen te vormendie voor den ambtenaarsstand
de noodige bekwaamheden zullen bezitten.
De Thermometer van Fahrenheit teekende alhier Woens
dag des namiddags te 5 uur 63°, des avonds te 8 uur 60°,
te 1Ü uur 56°. Donderdag morgen te B^uur 53°, te 8 uur
57°, 's middags te 12 uur 62°, 's namiddags te 4 uur 58°.
Een der belangrijkste nommers van het programma
voor de jaarlijksche Septemberfeesten te Brussel was dit
maal de opstijging van den Franschen luchtreiziger Nadar
met zijn reuzen-ballon Le Géant. Maandag morgen ten 10
ure ving op de daarvoor afgezette plaats, bij de voorma
lige poort van Schaerbeekop den hoek van den Boulevard
Botanique en de Rue Royale, te midden van een ontelbare
volksmenigte, de vulling aan, welke des namiddags ten
4 ure was volbragt. De ballon bevat dan ook niet minder
dan 6000 kubieke ellen gaz. Even vóór 4 ure kwamen Z.
M. Koning Leopold, met den Hertog en de Hertogin van
Brabant en hunoe kinderen, zoo mede de graaf van Vlaan
deren op het terrein.
Nadat de Koning zich eenige oogenblikken met den heer
Nadar had onderhouden, en hem aan de Hertogin van Bra
bant had voorgesteld, begon onze luchtreiziger zijn laatste
toebereidselen te maken; 15 0 soldaten hielden den ballon
vast. Weldra was alles gereed en hadden de twaalf mede-
