i\°. 1358.
Maandag 25 Julij.
Ook nog iets over een strijd van cijfers.
Binneulaiidscii Nieuws.
ter
LEI I)SCI] DAGB
&-S Jl'b rS,
Deze Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden ƒ1.95, eu franco per post 2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën 1-6 regels 0.75.
Iedere regel meer 12Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberigten van 1-4 regels 0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts.
II.
Maar aangenomen dat het beheer der oude gemeentecom
missie niet van ontrouw en duisterheden, van verwarring en
zorgeloosheid is vrijtepleiten aan wie de schuld
De kerkeraad is verantwoordelijk voor de rekeningen die
hij goedkeurde, eveu als de gemeenteraad voor de voorloo-
pige vaststelling en later Gedeputeerde Staten voor de goed
keuring der gemeenterekening. Een oud of een dienstdoend
kerkeraadslid kan daarop niet terug komenmag niet cri-
tiseren het werkdat hij eerst heeft helpen goedkeuren.
De Leidsche kerkeraad mogt geen rekening goedkeuren
die blijken gaf van een ontrouw of gebrekkig beheer en, als
hoofd der gemeente, zoo als hij door Prof Stuffken op bl.
40 zijner brochure wordt betiteld, mogt hij niet ontrouw
worden aan zijn pligtom voor de belangen der gemeente
te wakendoor het goedkeuren van zulke rekeningen of
door zich aan het verdere onderzoek te onttrekken. Daaraan
ligt veel meer gelegen dan aan den strijd over vermeend recht
tot improbatie van een benoemd kerkmeester. In dat geval
is de mug uitgezogen en de kemel doorgezwolgen.
De kerkeraad had op de ondersteuning van de gemeente
kunnen rekenen als de ontdekte malversatiën in het beheer
der kerkelijke fondsen waren kenbaar of openbaar gemaakt.
Maar zoolang daarvan niet bleek op een wettige wijze,
moet de gemeente dat beheer houden voor deugdelijk en ter
goeder trouw. De kerkeraad kenue zijn pligten gelijk als
zijn rechtenmaar die zijn pligt vergeet, verbeurt zijn recht.
En op dien grond, scheen het ons, ofschoon de bevoegd
heid niet betwistende, toch minder gepast, veeleer hoogst
onwelvoegelijk voor, dat een oud kerkeraadslid, de heer H.
Zaalberg, met de beschuldiging van een ontrouw en zorge
loos, slordig of onverantwoordelijk beheer optrad, nadat
de rekeningenwaartoe de beschuldiging betrekking had
ook met zijn medewerking en zonder zich daartegen op een
wettelijke wijze te hebben verzet, zijn goedgekeurd. Als wij
de gedenkwaardigheden uit een 35jarige dienst als ambte
naar, waarvoor wij kunnen beschikken, eens opensloegen dan
zouden wij onder de woorden: armenhedeelingbroodcenten
diaconierekenighofjes, vergaderzaal, subsidie enz. ook wel
het een en ander vindendat niet zeer pleitte voor een or
delijk beheer, ook uit den tijd toen de heereu Zaalberg en
Scheltema als mannen vol des Heiligen Geestes bij de Her
vormde gemeente in betrekking stonden en als broeders te
zamen verkeerden. En nu? zóó gaat het steeds als hartstog-
ten in het spel komen en met beginselen wordt gespeeld.
't Is een jammerlijke toestand waarin de Nederduitsche
Hervormde gemeente verkeert en al dieper en dieper zinkt.
Zij wordt inwendig verteerd door twist, ten gevolge der
heerschzucht van het clericaal gezag. De collecten voor de
armen nemen af, gelijk we vroeger aantoonden; die voor
de eeredienst evenzeer, gelijk blijkt uit de volgende opga
ven, in ue laatste 20 jaren, als over 1843 /'4038.84 en
over 1862 f 2540.86. De toeloop naar de andere protes-
tantsche kerkgebouwen en naar de zaal in het Noordeind
houdt aan en toch blijven de kosten van de eeredienst even
hoog. Men kan wel een der kerkgebouwen sluiten en het
aantal predikanten verminderen.
Moet dat zoo voortduren? Ja en gewis verergeren als de
gemeente de kerkeraad als het hoofd moet blijven beschou
wen en genoegen blijft nemen om onder voogdij te staan.
Wij bezitten staatkundige en burgerlijke rechten en vrijheden,
maar geen kerkelijke.
Er was een oogenblik, toen partijen bezig waren om een
vergelijk te treffen dat wij de hoop voedden van een ge
lukkig zamentreffen en een gewenscht einde, 't Was toen
het voorstel gedaan werdom zich te onderwerpen aan de
heerschappij van het provinciaal reglement op het beheer
der kerkelijke fondsen bij de Hervormde gemeenten waar
door men weer kwam op een wettigen wegdie wij van
den aanvang af als de eenige hebben aangewezen die doel
trof. Dat voorstel is verworpen, Diet van de zijde des Ker-
keraads; maar 't zal er toch van moeten komen, indien,
en in dat opzigt had de gemeentecommissie ook gelijk indien
aan het recht der gemeente wordt voldaan, dat nu 12 ja
ren lang haar wordt onthoudende rechtstreeksche verkie
zing zoowel van kerkeraadsleden als van kerkvoogdenhet
een met en niet zonder het ander.
Ziedaar de indruk, die de ernstige en onpartijdige le
zing der brochures bij de Redactie beeft achtergelaten.
Z. M. heeft benoemd tot 1ste luit. bij het 1ste reg.
drag, den 2den luit. J. F. van Moorsel van het corps en
eervol ontslag op verzoek verleend aan den luit. ter zee 2de
kl. Jhr. C. G. J. JBarnaart, thans dienende in O.-I., aan
den kapt. E. F. M. van Gorkum van het wapen der inf.
en aan A. Rijken MTz. als burgem. der gemeente Vrijhoeve
Capelle.
Uit het verslag over 1863 van het Koninklijk oud
heidkundig genootschap te Amsterdamopgerigt onder be
scherming van Z. M. den Koning, blijkt, dat het ledental
niet onaanzienlijk is vermeerderd en in de plaats van de 6
die het genootschap verlieten, 19 nieuwe leden toetraden,
zoodat het aantal van 121 tot 134 is geklommen. Toteere
lid werd benoemd Ds. H. C. Rogge van Delft, //de ijverige
secretaris van de commissie die de tentoonstelling van oud
heden te Delft tot stand bragt." Het getal eereleden ver
meerderde door die benoeming echter nietdaar het genoot
schap den archivarius van Gelderland, Mr. I. A. Nijhoff,
door den dood verloor.
Woensdag avond heeft te Rotterdam het jaarlijksch
openbaar examen van de leerlingen der inrigting voor doof
stommen-onderwijs plaats gehad. Dr. Molewater opende de
vergadering. 4 jongens en 4 meisjes verlieten de inrigting;
7 en daaronder J. J. Marck van Leidendeze 8 zijn
zoover gevorderd dat zij gerust in de maatschappij kunnen
tredenom in het geleerde een middel van bestaan te heb
ben een, nog jong, en meer idioot, zal door zijn ouders
weder worden opgenomenom hem zoo mogelijk ook nog
een ambacht te doen leeren. Het examen werd over 94 leer
lingen gehouden, waarbij zeer werd opgemerkt, de vrijmoe
dige en toch beleefde manier, waarop de met prijzen be
giftigden hun dank betuigden.
Naar men verneemt, zullen bij de openbare gods-