Buitenlandsch Nieuws.
bij den aanvang van het schooljaar nieuwe kweekelingen
opgenomen kunnen worden.
Te Meppel hebben zich ook de heeren Dr. F. W. L.
Tydeman van Koudekerke en E. J. de Vrieschirurgijn en
vroedmeester van Haarlemmet der woon gevestigd.
Men berigt, dat bij het Bataafsch Genootschap der
Proefondervindelijke Wijsbegeerte te Botterdam de gouden
medaille is toegewezen aan een verhandeling, ingezonden door
den heer Adrieu Joseph Docq, gewoon hoogleeraar in de
natuur- en sterrekunde aan de Universiteit te Leuvenen
dat de zilveren medaille, volgens de bestaande verordenin
gen van het Genootschap, zal worden uitgereikt aan den
voorsteller van de bekroonde prijsvraagden heer Dr. K. M.
Giltay.
Dingsdag hadden eenige poldergasten te Zutphen den
eersten kermisdag ingewijd met overvloedige offers aan den
jenevergod. Uit een herberg op de Groenmarkt komende,
geraakten een paar van hen in twist, welke zoo hoog liep,
dat degene die het meest beschonken waszijn mes trok en
zijnen makker een geduchte snede over de geheele breedte van
het aangezigt toebragt. Het bloed gudste uit de wonde, de
dader werd in hechtenis genomen en de gekwetste naar zijn
slaapsteê gedragen.
Nog een eukel woord heeft Dr. Coronel over de ar
beiderswoningen.
//Ten opzigte van de huisvesting verkeert de Leidsche
fabriekarbeider in niet zoo ongunstige omstandigheden als
zulks met de arbeidende klassen in andere groote steden het
geval is. Over het algemeen is zijne woning ruim genoeg en
in verhouding van die ruimte niet te duur van prijs. Kel
ders vindt men te Leiden niet tot afzonderlijke bewoning
ingerigt. De woningen op de Oranjegracht, Korte Lange-
straat, Vestestraat, Jaovossensteeg Lange Paradijssteeg, Kla-
resteeg en de Langegracht, de eigenlijke fabriekarbeiderswijk,
hebben een geheel eigenaardige type van bouwordedie
herinnert aan de vroegere welvaart van het laatst der 17de
eeuw waarin de Leidsche industrie verkeerde. Het zijn meestal
woningen van één verdiepingmet kleine klapvensters voor
zien die het licht maar spaarzaam toelaten. De straatdeur
geeft van een eenigzins grootvoorhuis, blijkbaar de werk
plaats van een vroeger geslacht van handwevers, die tehuis
werkten, toegang, terwijl dit door middel van een glazen
deur met het achter- of woonvertrek gemeenschap oefent.
De ligging van de woningen in die arbeiderswijken mag
over het algemeen niet ongunstig genoemd wordende stra
ten of grachten zijn meestal ruim en goed geventileerd. En
kele grachten laten aan zuiverheid van water wel te wenschen
over, maar de vrije luchtstrooming vergoedt aan den anderen
kant den schadelijken invloed van slechten waterafvoer.
De maatregelendie in den laatsten tijd van wege som
mige armbesturen te Leiden genomen zijnom de arbeidende
klasse betere woningen te verschaffenmogten voor de eigen
lijke fabriekbevolkingalthans van de wolfabrieken nog wei
nig vruchten dragen daar verschillende omstandigheden voors
hands die bevolking uit deze woningen houden.
Behalve het gewone kinderlijden van ons proletariaat en
de saizoenziekten waarvan die klasse van burgers gewoon
lijk het grootste contingent levert, kan men haren gezond
heidstoestand, naar omstandigheden, evenwel voldoende noe
men. Longaandoeningen onder volwassenen en paedatrophie
onder kinderen nemen nogtans een aanzienlijke plaats onder
de vermoedelijke oorzaken des doods invan de eerstge-
noemden leverde 1861 ruim 21 pC., van de laatstgenoemden
ruim 19 pCt. der aangegevenen.
Een naauwkeurig statistisch onderzoekover eenige jaren
daaromtrent in het werk gesteldzal de waarheid echter
beter aau het licht kunnen brengen.' Wij wenschten daarom
ons oordeel omtrent den betrekkelijken gezondheidstoestand
en de sterfte onder de Leidsche fabriekbevolking geenszins
als afdoende aangemerkt te hebben en hopen, dat een an
der, die daar beter toe in staat is dan wijdie taak binnen
kort moge aanvaarden.
Wat overigens de geneeskundige verpleging aangaat, staat
Leiden over het algemeen in geen bepaald ongunstige ver
houding. Van gemeentewege wordt een voldoend personeel
met die zorg belastbovendien bestaan er verscheidene
zieken- en begrafenisbussen, die, behalve genees- en heel
kundige verpleging, ook soms ziekengelden uitbetalen. Daarbij
bestaat bij enkele fabriekanten de loffelijke gewoonte, om
gedurende de eerste weken der ziekte een deel van het loon
uittebetalen. Evenwel leveren de bekrompene levenswijzede
slechte ligging, de onvoldoende verzorging aan huis aan
den eenen kant en de beperkte ruimte van het gasthuis aan
den anderen kant vele bezwaren, om de behandeling en her
stelling zoo mogelijk als wenschelijk te maken. En de be
hoefte dwingt den arbeider vaak de zieke legerstede te ver
laten alvorens de herstelling volkomen is en de krachten
toereikende zijn om het dagwerk optevatten en voltehouden.
Maar, zoo als wij in het eerste gedeelte van onzen arbeid
zeiden, de klagt over werkstaking, wegens ziekte, is be
trekkelijk zeer gering."
De thermometer van Fahrenheit teekende alhier Donder
dag des namiddags te 5 uur 46°, des avonds te 8 uur 44°,
te 1U uur 42°. Vrijdag morgen te 5 uur 43°, te 8 uur
46c, 's middags te 12 uur 62°, 's namiddags te 4 uur 49°.
De zittingen der Conferentie zijn op nieuw verdaagd
ten gevolge van de vrij zonderlinge verklaring der Duitsche
gevolmagtigdendat zij geen instructiën hadden welke hen
in staat stelden om dadelijk te kunnen beslissen op het voor
stel door lord Clarendon gedaanom tusschen de oorlog
voerende partijen een wapenstilstand te sluiteneen voor
stel dat overigens door Frankrijk en Zweden werd onder
steund.
Uit Flensburg meldt mendat de oude schansen van
Duppel ondermijnd waren en in den nacht van 19 op 20
April met kruid gevuld zouden worden. Volgens verklarin
gen van Deensche officieren hadden zij het voornemen opge
vat om zich bij de bestorming in de nieuwe schansen terug-
tetrekken en de oude te laten springen. Hadden de Pruissen
dus nog een paar dagen met den storm gewachtdan zou
den zij een zware nederlaag te betreuren gehad hebben.
- Te Breslau is dezer dagen de groote stoomkorenmo-
lenaan de maatschappij Seehandlung behoorende, totaal af
gebrand. De schade wordt op ruim 100,000 th. begroot:
dewijl een zeer groote hoeveelheid granen bij het onheil is
verloren gegaan.
Uit Woycin, op de Poolsche grenzen gelegen, wordt
het volgende gemeldDe bevelhebber van de 3de kompag-
van het 49ste regement infanterie alhier, vernomen heb
bende dat eenige met wapens beladen wagens in den nacht
van 17 op 18 dezer de grenzen zouden passeren, besloot
dientengevolge in de nabijheid van Siedlimowo en Lenar-
towo, welke digt aan de grenzen liggen, op de aangekon
digde wagens te wachten. Met dat doel rukte hij met een
gedeelte zijner kompagnie, 12 man sterk, 's avonds ten 11
uur van hier uit. Nog onbekend met den weg zijnde - de
kapitein was eerst daags te voren alhier binnengerukt - mar
cheerde hij over Siedlimowo langs de grenzen en bezette
naar hij meende Lenartowo. Weldra bleek het echter dat hy
zich vergist had: het was namelijk Wturek in Polen, dat
bezet was geworden. Kort daarna verschenen twee man te
paar^, een schildwacht riep: //werda," waarop beide rui
ters zonder antwoord te geven zich snel verwijderdende
schildwacht meende met vluchtende insurgenten te doen te
hebbenen schoot. De kapitein snelde toe om te vernemen
wat tot dit schot had aanleiding gegevenen binnen een
kwartier was hij met zijn manschappen door circa 3 a 400
man Bussische kavallerie en infanterie omsingeld. In weer
wil van zijn verklaring dat hij een Pruissisch officier was en
met zijne manschappen in den waan verkeerd had dat zij het
Pruissische dorp Lenartowo bezet hadden moest hij op bevel
van den Bussischen kommandant, den luit.-kol. v. Nellidorf,
van het paard stijgen en werd hij met zijne manschappen
ontwapend en naar het stadje Wilcyn getransporteerd. Hier
werden zij op last van genoemden kommandant zonder on
derscheid van hun geld en hunne horlogies beroofd en bui
tendien mishandeld. Te 6 uur 's morgens werden zij allen
naar Pruissen teruggezonden. De kapitein, die zijne eer en
die zijner kompagnie wilde redden, zond den volgenden mor
gen aan genoemden kommandant een uitdaging om op 5 pas
afstand met hem te duelleren. Hij ontving een weigerend
antwoord.
Men meldt uit Parijs, dat Prinses Anna Murat, die
