Binnenlandscli Nieuws.
ligt vergeten wat we aan Oranje en het Voorgeslacht nog'
verpligt zijn? «Het zijn de Vorsten uit den Nassauschen
Stam geweest, die gerust in het woelen der baren, de vrij
heid van onzen Staat met hun bloed hebben veroverd op
Spaansche tiranny en met weêrgaloozen heldenmoed gered
van Fransche overheerschingdie de vrijheid van geweten
beurtelings tegen een Philips II en Lodewijk XIV zegevie
rend hebben gehandhaafd; de vrijheid in den boezem der
burgerij hebben gesteund en beschermd tegen de woelingen
der zelfzuchtige partijen."
Uit de gehouden feestviering is veel te leeren.
Z. M. heeft benoemd tot lid der commissie van ad
ministratie. over de gevangenissen te Groningen Jhr. Mr.
R. A. Quintus, rechter in de arr.-rechtbank alhier/voorts
benoemd tot HD. ordonnance-officier den lsten luit. A. C.
barou Bentinck van het reg. rijdende artillerie, in plaats
van den ritmeester A. J. M. C. baron de Posson van het
5de regement dragonders, eervol ontslagen en tot lsten
luit. bij het 5de regement dragonders den 2den luit. W. H.
Nolthenius van het korps.
Zaturdag is te Amsterdam voor den notaris P. Claas-
seu gepasseerd de acte van oprigting der Amsterdamsche
kanaalmaatschappijwaardoor het plan der doorgraving van
Holland op zijn smalst uitvoering zal verkrijgen.
Te Rotterdam is plan tot zamenstelling eener commis
sie, die zich belast met de oprigting van een monument
aldaar, ter eere van Gijsbert KareiGrave van Hogendorp.
Het programma der feestelijkheden te Arnhemop
heden Maandag, getuige van de feestvierende gezindheid die
aldaar heerscht, omdat uit den boezem der burgerij daar
voor grootendeels de bijdragen zijn verstrekt. De feestcom
missie belooft veel en heeft een moeijelijke taak. Reeds te
half negen uur stelt zij zich in statelijken optogt tot den
aanvang vau die taak, die van 9 tot 1 ure door een sub
commissie wordt vervuldwat betreft een uitdeeling van
brood, kaas, koffij enz. aan minvermogenden en de kinde
ren der armenscholen en armenbewaarscholenaan de ver
pleegden in de bestedelinghuizen en de gedetineerden in het
huis van arrest, terwijl een andere subcommissie van 9 tot
12 uur de volksvermakelijkheden op verschillende pleinen
regelt. Inmiddels worden er muziek- en zangstukken uitge
voerd door het muziekkorps der rijdende artillerie en de
kinderen der Volkszangschool, terwijl van 11 12 uur een
groote parade vau het garnizoen op het Willemsplein wordt
gehouden, waarbij de te Arnhem wonende oude krijgers van
1813 en 1815 op uitnoodiging van den generaal-majoor
baron van Geen zullen tegenwoordig zijn.
Te 1 uur wordt door een salvo van 21 minuutschoten
door de rijdende-artillerie herinnerd aan het uur, waarop
Arnhem 5 0 jaren geleden door de geallieerden werd inge
nomen en voor goed uit de magt der Franschen verlost,
waarmede de optogt een aanvang neemt, die door de feest
commissie geregelddoor detachementen rijdende artillerie en
pelotons schutterij geopend en gesloten Arnhem's voorname
straten, pleinen en kaden meer dan eenmaal langs trekt en
uit de volgende corporatiën is zamengesteldhet muziek
korps der rijdende-artillerie, het scherpschuttersgild Willem
III, de leerlingen van het stedelijk instituut met vlaggen
en banierentwee rijtuigen met zes paarden bespannen
waarin gezeten zijn oude krijgers van 1813 en 1815, het
korps Invaliden van Bronbeek met hunne muziekleerlin
gen der burgerschool; schrijnwerkers, spiegel- en lijstenma
kers; het stedelijk muziekkorps met het scherpschuttersgilde
mik wis en schiet niet mis; de Typographische Vereeniging
met wagens, waarop de lettergieterij, de boekdrukkerij en
boekbinderij en de steendrukkerij de gezellen der Arnhem-
sohe ijzergieterij, rijtuig- en werktuigfabriek met wagens en
banieren het muziekkorps van het lste reg. infanterie met
corpoialiën van huisschilders, kleedermakersbierbrouwers,
vleeschhouwersschoenmakers en de Geldersche landbouw.
Het muziekkorps van het lste reg. dragonders sluit daar
aan terwijl na den afloop van den optogt de oude krijgers
van 1813 worden onthaald op het stationskofhjhuis aan een
maaltijd die door eenige hoofdofficieren zal worden gepresi
deerd. 's Avoids te 7 uur begint de illuminatie en het volks
concert in Musis Sacrumterwijl 's avonds aan den over
kant van den Rijn tegenover het midden van de Rijnkade
een vuurwerk zal worden afgestoken.
De feestviering te Utrecht op 11. Zaturdag was, gelijk
men verwachten kon, luisterrijk. De rector magnificus der
hoogeschool Prof. Buijs Ballot sprak in 't groot auditorium
een feestrede uit ter herdenking aan de dagen van 1813.
De parade werd in de Maliebaan gehouden en door kolonel
Hamming gecommandeerd; de commissaris des Konii.gs,
hurgemeester en wethouders en den generaal Wagener maak
ten deel van den staf uit. Te 12 ure had een buitenge
wone vergadering van den Gemeenteraad plaats, waarin de
Burgemeester een redevoering hield en bij acclamatie werd
aangenomen een adres aan den Koning en inmiddels een
telegram vastgesteld, die dadelijk verzonden en namens Z. M.
beantwoord werd. De optogt overtrof aller verwachting. Op
het stadhuis werd aan de hoofdcommissie de eerewijn aan
geboden aan het Gouvernementsgebouw sprak de commis
saris des Konings haar toe en aan 's Rijks munt ontving
zij een eerepenning, voor dezen feestdag geslagen.
Van 104 uren hadden op het Vreeburg volksspelen
plaats. De versiering en illuminatie was algemeen en hier
en daar prachtig. De verlichting van den Domtorn voldeed
zeer goed en ook het vuurwerk, dat den fepstdag besloot,
was schitterend.
Het Utrechtsch Provinciaal en Stedelijk Dagblad dat
op den feestdag van 11. Zaturdag werd uitgegevenwas in
een feestkleed gestoken en uitsluitend gewijd aan de fees
telijke herdenking van den Kozakkendag. Op fijn papier met
een nieuwe letter in grooter formaat gedruktmet een rand
van de Nationale driekleur" en aan de vier hoeken met
oranje versierd, prijkte dat feestnommer met een vers van
den dichter Dr. N. Beetswaarop een korte schets volge
van de gebeurtenissen van 1813, opgeluisterd door 6 hout-
sneêplaatjesdaarop toepasselijk. Een November lied in 1863
door den heer W. J. Hofdijk en een feestklank aan mijn
Vaderland door D. A. B. vulden de overige ruimte van het
nommer, dat de snelpersdruk der firma L. E. Bosch en Zoon
eer aandoet. Een nommer van de Utrechtsche Courant van
1 December 1813, zooveel mogelijk geheel gelijk aan het
nommer van dien dag is daarbij gevoegd en maakt ons o. a.
bekend met de proclamatie van admiraal Kikkert en met
het doodberigt van een Utrechtsch burger, die in het 2 7ste
jaar zijns levens op een moorddadige wijze den 26sten No
vember 1813 op zijne terugreize van Woerden naar Utrecht
door een Franschman is om het leven gebragtnalatende
een weduwe met twee nog zeer jonge kinderen.
Wel mogt dus Utrecht eerst op 28 November feest vie
ren, toen 50 jaren geleden ai de Franschen, welke zich
aldaar bevonden des nachts vertrokken, waarna even na den
middag zich eenige kozakken binnen Utrecht vertoonden
die des avonds door eenige honderden werden gevolgd en
Maandag 29 November meer dan 1000 hunner aldaar bin
nenkwamen. Wel mag de Kozakkendag in herinnering blijven.
Heden heeft het te 's Hage weder het aanzien van
een feest, van de Kouinklijke paleizen, van de torens, van
de Departementen van algemeen bestuur en uit de huizen
veler bijzondere woningen zijn de driekleuren en oranje
wimpels uitgestoken ter herinnering dat Willem I vóór 5 0
jaren in de residentie aankwam. Ook zijn velen met oranje
linten en kokarden versierd.
Ook uit Rotterdam wordt geroeiddat van een groot
aantal huizen de Nederlandsche of oranjevlag wappert zoo
dat men op vele plaatsen wanen zoude, de dag van 17
November terug te zien.
Ook binnen deze stad liet een zeer groot nantal ingeze
tenen ter herinnering aan dien dag, de nationale vlaggen en
oranjewimpels uit hunne woningen wapperen.
Blijkens opgaven in de Javasche Courant omtrent de
geheerscht hebbende volksziekten hebben gedurende de maan
den Mei, Junij Julij en Augustus in verscheidene residen-
tiën op Java epidemische koortsen geheerscht, die overal
hebben opgehouden, behalve in de residentie Bezoekieal
waar op 31 Julij een belangrijk aantal koortslijders alsnog
onder behandeling wordt opgegeven. Yan de buitenbezit
tingen is vooral Sumatra's Westkust geteisterd door koort
sen en pokken, die echter volgens de laatste berigten ook
daar nagenoeg opgehouden hadden.
