N°. 1 60. Dingsdag I December. A'l 4063.»
L EID SCH DAGBIW.
)me Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
heiden 1.95, en franco per post 2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke N'ora-
mers Vijf Cents.
Prijs der Adverteutien 1-6 regels 0.75.
Iedere regel meer 12J Cts. Geboorte-, hu
welijks" en doodberigteu van 1-4 regels /'0.9a.
Iedere regel meer 15 Cts. bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts.
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 10 u. 4 m.; 12 u. 54 m.; 8 u. 59 ra.; 6 u. 9 m.;
9 u. 8 m.; naar Haartem en Amsterdam te 8 u. 46 m.; 11 u. 46 m.; 3 u. 5 ra.; 4 u. 52 m.; 9 u. 3 m.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Arasterdam, Maandag ochtends 4 de overige dagen uitgezonderd de Zondag 5 u.; vaa
Amsterdam (Heereiiijt) naar Leiden, dagelijks uitgezonderd de Zondag 2 u, 's namiddags.
Poslbusligtingen aan de Lakenhal, Katoeufabriek en op de Nieuwstraat: 's morgeus te 8 u. en te 11 u., namiddags te 3 u. 45 m.
'savouds te 8 u. en op de Zondagen alleen ten 11 u. en 3 u. 45 m. 's namiddags. Oo.t-Indi.ohe Laadpost. Over Southamptoa,
1 en 17; over Triest, 7 en 23; over Marseille, 9, 16 en 25 van elke maand.
RijUi-Telegraaf. Dagelijks geopend van 8 uur 's m. tot 9 uur 's av. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 8 uur 's m. tot 10 u. 30 ra. av.
Zittingen van bet Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandag en Donderdag te 11 uur.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uur. •Burgemeester, dagelijks te 10 uur. - President der Commissie van Fabricage des Zaturdags vau
111 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks vau 10— 4 uur. - Thesauridagelijks van 10—2 uur. - De Gemeente-Architect is ts
spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 's morgens 12 1 uur.
Kantoor der Plaatselijke Aocijusen, dagelijks van 8 1 uur eu van 3 uur; der In- en Uitgaande Rechten en Acoijnsen
dagelijks van 91 uur en van 36 uur; ran 'sRijUs Directe Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 92
aur. ran Zegel, Registratie dagelijks van 84; ran de Hypotheken en het Kadaster, van 94 uur.
Nederland en Oranje.
1§13 en 1863.
IV.
Nederland en Oranje hebben het halve eeuwfeest van
Neêrlatids herkregen onafhankelijk volksbestaan met weer-
galooze geestdrift gevierd en nog hier en daar zullen daar
van de nagalmen worden gehoord. De verlossing uit de el
lende der Fransche heerschappij, de terugkeer van Oranje
op den Vaderlandschen grond smolten zamen in een alge
meen diep gevoel van erkentelijkheid die zich op verschillende
toch algeheele dankbaarheid ademende wijze openbaarde. Nooit
werd een feest zoo algemeenzoo luisterrijkzoo hartelijk
gevierd op Neêrlands dierbren grond of daarbuiten. Zal die
feestzin iets achterlaten? Zullen die dankbare Oranje- en
Vaderlandslievende toonen zonder blij venden indruk zijn, eu
als de Oranjekleur of de Nationale vlag wordt afgelegd of
ingehaald- de feestlichten en versieringen zijn uitgedoofd
en verflenst, in vergetelheid geraken de hooge en diepe
zin en beteekenisdie de herinnering van November 1813
bezit en blijft houden?
Scheveningen viert het feest der behouden aankomst van
den Prins van Oranje op 30 November 1813, wien deu
daarop volgenden dag de Souvereiniteit werd opgedragen
die Hij aanvaardde, onder voorwaarde, dat het oppergezag
door een Grondwet zou worden omschreven en beperkt. Die
Grondwet werd ontworpen, overwogen, goedgekeurd, in
werking gebragt. De weg, om haar te veranderen, te wijzi
gen of te herzien naar de behoefte des tijds en het belang
van Nederland en Oranje was niet geslotenomdat elk men-
schelijk werk onvolmaakt is, het lot van Vorsten en Volken
niet uitsluitend aan een gesloten verbond kan worden vast
gehecht en het beginsel van een monarchaal-constitutioneel
bewind toch diepgeworteld was en met er tijd die spruit
een boom werd.
//Vereeniging, verzoening, vernietiging der partijen, niet
eukel onder den voorbijgaandeu indruk van gezamenlijke
vreugd, na gemeenschappelijken jammer, op wederzijdsche
toegeeflijkheid maar veeleer, bij het wegvallen der oorza
ken van tweedragt, op onderlinge overeenstemming gebouwd.
Waar allen gedwaald, waar allen zwaar voor dwaling geboet,
waar allen in'de vernieuwde verbindtenis van Vaderland en
Oranje den eindpaal van het lijden gezien en gezocht had
den daar kon het niet moeijelijk vallen ook aan voorma-
lige tegenpartijders de broederhand te reiken." - Zoo wa»
het in 18L3, zoo ook in 1863 bij het feestgetij.
Het volgende geslacht, dat in November 1913 het
eeuwfeest viert, zal ons geslacht oordeelen en wat betuigt,
verrigt, bezongen en geopenbaard is maakt de maatstaf uit
waarna de geschiedenis van Nederland en Oranje gedurende
het nieuwe tijdperk dat ingetreden iszal worden beoor-
j deeld. Zij die het monopolie van liefde voor Oranje zich
toeëigeneuzoowel als zij die in het grondwettig en his
torisch verbond tusscheu Nederland en Oranje den eenigeu
waarborg meeDen te bezitten voor volksgeluk en nationale
welvaart; hun doel is één en hun weg kan uiteen loopen
waar de Grondwet is het palladium van ieders rechten en
pligten en vrijheden. Tot blijde feestviering was voor ieder
tot welke richting hij ook behoorde, overvloedige stof!
Of zou de feestvreugde niet onvermengd zijn geweest voor
hen, die als de Joden na hunne ballingschap met betrek
king tot den Jeruzalemschen tempel, de heerlijkheid van
het roemrijk Stamhuis in de laatste 50 jaren nog niet koD-
den wedervinden in den vorm eener constitutionele Monar
chie? Welk een dwaasheid! Immers t/r:u geen zeven gewes
ten meer^ met een lossen band aaneengesnoerdoppermagtig
in eigen gebied, naijverig op elkander, te vaak door be
krompenheid misleid om de gemeene zaak te dwarsboomen
liever dan een bijzonder belang ten offer te brengen. Nu
niet meer een versleten staatsverdrageen verbond tusschen
zelfstandige leden, in tijden van oorlog aangegaan, in vre
destijd naauwelijks herzien, de altijd werkzame oorzaak vau
eindelooze verwarring en onbeslisbaar krakeelzonder een
heid zonder veerkracht, zonder klem van bestuur, tenzij
de overmacht van het genie te roer stond en alles dwong
naar haren wil."
Zou ook aan de andere zijde de geestdrift geen grond en
voedsel hebben gehad bij hen die gedachtig aan de jamme
ren die de Oranje-vrienden altijd over Holland hadden gebragt
door de dwaze en godonteerende beginselen van het recht
der Overheid en de sterke arm van het gezag te erkennen
en toetepassen in kerkelijke zakente scherp scheidenwat
niet gescheiden kan wordenGode te geven wat Godes
den Keizer wat des Keizers is, en uit het misbruik, dat
van Christelijk historische beginselen wordt gemaaktzoo
