A0. I
Orthodoxie.
MilIISCII DAGBLAD.
Dcae Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden ƒ1.95, en franco per post 2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Mora-
mers Vijf Cents.
Prijs dor Advertentiën 1-6 regels 0.75.
iedere regei meer 12} Cts. Geboorte-, hu
welijks-en doodberigten van 1-4 regels/0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen vau
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts.
Spoortreinen van Leiden naar 's GravenhageDelft, Schiedam en Botterdam te 8 u. 41 m.; 10 u. 17 ra.; 1 u. 17 ra.; 3 u, 49 ra.;
6 u. 9 m.; 9 u. 19 m.; en op Zon- en Feestdagen 11 u. 25 m.; naar Haarlem en Arasterdam te 8 u. 36 m.; 10 u. 20 m.;
11 u. 59 m.; 2 u. 54 m.; 4 u. 51 m.; 9 u. 14 m.; en op Zon- en Feestdagen li u. 5 m.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterda m, Maandag ochtends 4 u., de overige dagen uitgezonderd de Zondag 5 u.; van
Amsterdam (Beerebijt! naar Leiden, dagelijks uitgezonderd de Zondag 8 u.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 's morgens te 7 u. 45 m. en te 11 u. 10 ra., 's namiddags te 3 u.
45 m. 'savouds te 8 u. 10 ra. Oost-Iadisohe Laudpost. Over Southampton, 1 en 17; over Triest, 7 en 23; over Marseille,
9, 16 en 25 van elke maand.
Rij Us-Telegraaf. Dagelijks geopend van 7 uur 's ra. tot 9 uur 'sav. Spoorweg-Telegraaf dagelijks vau 7} uur 's m. tot 9 u. 30 ra. av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaaudag eu Donderdag ts 11 uur.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uur. - Burgemeesterdagelijks te 10 uur.- President der Commissie aan Fabricage des Zaturdags vau
11l uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks vau 10—4 uur. - Thesaurie, dagelijks van 102 uur. - De Gemeente'Architect is ts
sprekeu op het Raadhuis, eiken werkdag van 's morgeus 12 1 uur.
Kantoor der Plaatselijke Aocijusen, dagelijks van 81 uur en van 36 uur; der In- en Uitgaande Rechten en Acoijnsen
dagelijks van 91 uur eu van 36 uur; van '«Rijks Oireote Belastingen, Maandag, Diugsdag, Woensdag en Donderdag vau 9—2
uur. van Zegel, Registratie dagelijks van 84; van de Hypotheken en het Kadaster van 94 uur.
II.
//De orthodoxie aan het roer!" Het spraakgebruik, niet
de ware beteekenis van het woordgeeft ons grond tot het
vermoeden, dat men daarmede bedoelt een heerschende Staats
kerk. Met al de kracht, die in ons is, verheffen wij daar
tegen onze stemomdat de volstrekte afscheiding van Kerk
en Staat het beginsel is, waarvoor wij strijden. Maar dat
sluit niet in, dat wij het voor Nederland een rampvoor de
Natie noodlottig zouden achtenindien wij Staatsmannen
aan het roer hadden, die gehecht aan een belijdenis, die
strookt met hunne overtuiging, zelfstandig oordeelden en
handelden in zake van godsdienst. Dat sluit niet in, dat
we van twijfelaars en ongeloovigen zouden willen gediend
zijn in de zorg voor 's Lands belangen. Met al die theoriën
komen we niet verderwe hechten aanwe wachten op
daden. De strijd van beginselen moet zich daarin ontwik
kelen en oplossen; daarbij heeft ieder belang, welke ook
zijn geloofsovertuiging zijtot welke godsdienstige gezind
heid of secte hij behoort. De schoolsche geleerdheid wisselt
af, de eene rigting vervangt de andere, het eene stelsel
vernietigt het andere en, om bij het spraakgebruik te blij
ven de liberaal van heden is morgen orthodoxen naar
de wet van vooruitgang is er gestadige ontwikkeling, ge
leidelijk en met orde. Het wezen, de waarheid blijft, de
vorm verandert; zoo ging het sints eeuwen, zoo zal het
blijven voortduren. Vrijzinnigheid is nog ver van ligtzin-
nigheid of loszinnigheid.
Niemand zal durven betwijfelendat de heer Thorbecke
vrijzinnig is, en ofschoon zijn begrip van Kerk en Kerkge
loof zich nooit heeft geopenbaard, toch kan men uit zijne
denkbeelden over een Christendomdat boven de partijen
staat, zooveel opmaken, dat hij vasthoudt aan hoofdwaarhe
den, al kan hij zich niet vinden in de vormen. Opmerkelijk
toch is de keuzeten aanzien van henwien hij de op
voeding en het onderwijs zijner kinderen toevertrouwde,
want zij schenen ons toe vaak te zijn ernstig, diepzinnig,
gemoedelijk of orthodox in de gunstige beteekenis van het
woord. Met zijn beginselen moet strijden de losbandigheid,
die men zich op kerkelijk gebied durft veroorloven, want
hij duidde dat nooit op staatkundig gebied. Ouder de wer
king van het Stedelijk Regerings-reglement was hij uiterst
naauwgezet in de uitvoering en toepassing, zoodat hij zelfs
door weinigen in getrouwheid geëvenaard werdal was het
ook, dat hij de gebreken duidelijk aanwees en tot herstel de
hand reikte. En na de herziening onzer staats-instellingeu
openbaart zich zijn orthodoxie vooral daarin, dat hij niet
ligtvaardig, ja niet gemakkelijk de hand slaat aan een wij
ziging of verbetering van de Grondwet en de organieke
wetten; maar ook geen afwijking daarvan dulden zou. Aan
dien eerbied ook alleen schrijven wij toe zijn medewerking
tot het sluiten van een tractaat met Zwitserlandomdat de
Bondsconstitutie door de uitsluiting van Israëliten de gods
dienstvrijheid voor Nederlanders in Zwitserland beperkt en de
Bondsraad het wel daarmede niet eens ismaar daaraan
niets veranderen kan. En zoo zijn er meer voorbeelden aan-
tehalen ten bewijze, om bij het spraakgebruik te blijvendat
liberalen ook orthodox kunnen zijn.
Maar ook het omgekeerde is waar. Om bij het Zwitser-
sche tractaat te blijven, de heer van Lijnden geloofde ook,
//dat het was een affaire de temps en dat, in den tijd dien
wij belevendoor, geen Gouvernement weêrstand kan worden
geboden aan de stem van de publieke meening op dit ge
bied, terwijl hij zich overtuigd hield, dat binnen een betrekkelijk
kort tijdsverloop alle soortgelijke bepalingen uit de Bonds
constitutie zullen verdwijnen, en hij gewetensvrijheid wil,
niet alleen voor Israëlitenmaar evenzeer voor Protestan
ten en Katholieken." Eu slaan we het oog rondom ons
dan merken we opzoo we zien willendat die Christenen
welke den naam van orthodox krijgenbij trouwe gehechtheid