N". 729.
Vrijdag 11 Julij.
A°. 1862
Binnenlandsch Nieuws.
Iets over de crediet-instellfngen van
onzen tijd.
LEIDSCH DAGBLAD.
Deze Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost vonr
Leiden ƒ1.96, en franco per po9t 2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nora-
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën 1-6 regels 0.75.
Iedere regel meer 12J. Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberigten van 1-4 regels ƒ0.90.
Iedere regel meer 16 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 36 Cts.
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 8 u. 36 m.; 10 u. 17 m.; 1 u. 16 m.j 3 u. 47 m ,6
9 u. 24 ra. Naar Haarlem en Amsterdam te 8 u. 31 m.; 10 u. 20 m.; 12 u. 4 m.; 2 u. 66 m.; 4 u. 53 ra.; 9 u. 29 m. ec
Zondagen 's avonds 10 u. 40 m. uit 's Hage naar Leiden en 11 u. 30 m. terug naar 's Hage.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 3 u., de overige dagen uitgezonderd de Zondag 5 u.; van
Amsterdam Beerebijt) naar Leiden dagelijks 's middags 2£ u., de overige dagen uitgezonderd de Zondag 3 u.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 'smorgeus te 7 u. 40 ra.; s middags te 11 u. 15 m'snamiddags
te 3 u. 46 m. 'savouds te 8 u. 40 m. Oost-Indische Landpost. Over Southampton, 1 en 17; over Triest, 7 en 23over Marseille,
9 en 25 van elke maand.
Rijks-Telegraaf. Werkdagen van 912 en van 27 uur. Zondag van 89 en van 2—5 uur. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van
's ra. 89 li. 30 m. av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en ffetkouders, Maandag en Donderdag te 11 uur.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uur. - Burgemeester, dagelijks te 10 uur. - President der Commissie van Fabricage des Zaturdags van
11i uur. Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 104 uur. - Thesauriedagelijks van 102 uur. De Gemeente-Architect is te
spreken te zijnen huize op den Ouden Singel, 'smorgens van 910 uur.
Kantoor der Plaatselijke Accijnsen, dagelijks van 8 1 uur en van 3 6 uur; - der In- en Uitgaande Rechten en Acoijnsen
dagelijks van 9—1 uur en van 3—6 uur; van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 9—2
uur. van Zegel, Registratie dagelijks van 84, van de Hypotheken en het Kadaster, van 9 4 uur.
II.
7. Algemeen is het erkend dat de zamenvatting van krach
ten aan alle bedrijven en handelingen des menschelijken levens
een beweging en uitbreiding geven kan, die, wanneer eene
enkele kracht daarbij werkzaam wasontoereikend wezen zou
om het beoogde doel te verkrijgen - en zoo ook de crediet-
instellingen - eene crediet-instelling of wel crediet-vereeniging
is die voor den handel zoo nuttige inrigting, waarbij eenige
kapitalisten zich verbinden tot het bijeenbrengen van een meer
of minder aanzienlijke geldsomstrekkende om aan minder
gegoede, doch ter goeder trouw bekende industrieelen of han
deldrijvende personen, op zekere voorwaarden en onder borg-
togt van twee of meer soliede handelaren voor een' bepaalden
tijd, eene geldsom ter leen te verstrekken of ter hunner
beschikking te stellentegen betaling eener rente die de
door de wetten des lands of door beursstijl bepaalde rente
niet mag te boven gaan.
8. In sommige gevallen hebben deze crediet-vereenigingen
nog een bijzondere strekking; hare werkkring heeft wel eens
ten doel om voor de bijeengebragte kapitalen woeste of ledig-
liggende gronden aantekoopen en deze te doen ontginnen en
voor den landbouw dienstbaar te maken - in zulk een geval
draagt de vereeniging den eigenaardigen naam van crediet-
vereeniging van grondbezit (in het fransch crédit-foncier). Zij
breidt dikwerf hare werking uittot het aanleggen van spoor
wegenhet graven van kanalen, het ontginnen (exploiteren)
van mijnen zoo die welke steenkolen ertsensteenenals
die welke edele metalen bevatten. Is het eigenlijke doel der
vereeniging meer beperkt tot het ondersteunen van den eigen
lijken handeldan draagt zij den naam van crédit-mobilier,
daar in dat geval alle eigenlijk bezit van grondeigendommen
is uitgesloten en zij zich meer bepaald bezig houdt met het
ware doel, waartoe een crediet-instelling is ingerigtnamelijk
om door behulp van een bijeengebragt kapitaalanderen die
handels- en industrieele kennis bezitten doch geen eigen ka
pitaalsvermogen hebbendoor het ter leen verstrekken van
gelden in hunne ondernemingen te hulp te komen en tot het
wel gelukken daarvan in staat te stellen.
9. Een crediet-instelling heeft alzoo een tweeledig doel:
vooreerst biedt zij de gelegenheid aan ter plaatsing van gel
den aan kapitalistendie daardoor eene nog al zekere wijze
van geldbelegging verkrijgeneene geldbelegging welke boven
die welke in staatspapieren geschiedtbij velen de voorkeur
heeft - deze geldschieters zijn dus de actionarissen der credietr
instelling; het maatschappelijk kapitaal op deze wijze verkre
gen is het gezamenlijk eigendom der eigenlijke deelhebbers
zij verkrijgen een aandeel in de behaalde winst, en wordt
bij een verstandig en rigtig beheer, een gedeelte der winst
als reserve bij het grond- of stamkapitaal gebragt; an-
dersdeels kan een crediet-instelling allergunstigst werken op
de uitbreiding van alle industrieele ondernemingen, ook dan
wanneer deze door niet groote kapitalen kunnen gedreven
wordenen mag zulks wel als de nuttigste uitwerking van
zoodanig eene instelling worden aangemerkt- uit het voorgaande
kan dit duidelijk worden afgeleid.
Wij besluiten dit beknopt vertoog met den wenschdat ook
de sedert eenige jaren in ons vaderland gevestigde crediet-
vereeniging de heilzame vruchten moge dragenwaarvan bij
een voorzigtig en zorgvuldig beheer instellingen van dien aard,
voor handel en nijverheid, ja voor de verschillende takken
van volksbestaan de kern in zich bevatten.
{Ingezonden).
rtV
Z. M. heeft het emeritaat verleend aan Ds. BiA- C»
Hugenholtz, predikant bij de Hervormde gemeente tafDokkum.
Dingsdag is door de Provinciale Staten van isoord-Hol-
land met 32 tegen 31 stemmen besloten gedurende het jaar