N°. 317.
Donderdag 31 October.
A0. 1861
Hoofdonderwijzers en Hoofdonderwijzeressen.
Deze Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden 1.95, en franco per post 2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën 1-6 regels 0.75.
Iedere regel meer 12£ Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberigten van 1-4 regels/0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts.
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 10 u. 6 m.; 12 u. 58 m.; 6 u. 9 m.; 9 u. 9 m. Naar Haar
lem en Amsterdam te 8 n. 51 m.; 1 u. 3 m.; 4 u. 53 m.; 9 u. 14 m.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Arasterdam, Maandag ochtends 4 u., de overige werkdagen 5 u.; van Amsterdam (Beerebijtl
naar Leiden dagelijks 's middags 2 u. uitgezonderd de Zondagen.
Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 'smorgens te 8 u., 'smiddags te 12 u., 'snamiddags te 3 ti.45m..
'savonds te 8 u. 10 m. Oost-Indische Landpost. Over Southampton, 1 en 17 over Triëst, 7 en 23 over Marseille 9 en 25 van elke maand.
Rijks-Telegraaf. Werkdagen van 912 en van 27 uur. Zondag van 27 uur. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van sin. 8 u.9 u. 30 m. av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandag en Donderdag te 11 uur.
Commissie van Fabricage, Dingsdag te 12 uur. - Burgemeester, dagelijks te 10 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 10 4
uur. - Thesauriedagelijks van 10 2 uur. De Gemeente-Architect is te spreken te zijnen huize op den Ouden Singel, 'smorgens van 910 uur,
Kantoor der Plaatselijke Accijnsen, dagelijks van 8-1 uur en van 3 6 uur; der In- en Uitgaande Rechten en Accijnsea
dagelijks van 91 uur en van 36 uur; van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 92
uar. van Zegel, Registratie dagelijks van 84, van de Hypotheken en het Kadaster, van 94 uur.
Weldra zal de gemeeuteraad van Leiden een gewigtige taak
te vervullen hebbenwaarvan de uitslag in menig opzigt hoogst
belangrijk is. 't Schijnt bij een oppervlakkige beschouwing en
ren vlugtig oordeel eenigermate overdreven, wanneer zooveel
waarde wordt gehecht aan de keuze van den hoofdonderwijzer
of de hoofdonderwijzeres eener openbare schoolmaar een die
per inzigt in al wat die keuze beteekent en vergezelt zal ras
de overtuiging gevendat niet zonder grond die taak van
groot gewigt wordt geacht. - In waarheid- er is een naauw
verband tusschen opvoeding en onderwijs endie het verband
miskent tusschen huis en school, hij zal de wrange vruchten vroeg
of laat ondervinden van een miskenning, die aan ouderlijke
zorg of aan bloote verstandsontwikkeling overlaat, wat de taak
van ouders en onderwijzers beiden moet uitmaken. Vaak wordt
de gewigtige betrekking van onderwijzer niet recht begrepen en
daardoor zoo weinig gewaardeerd. De maatschappij in haar
geheel en elk lid daarvau in het bijzonder heeft behoefte aan
bekwame onderwijzers, die een bepaalde leiding en vorming
het jeugdig geslacht geven.
In onzen tijd en onder de werking eener nieuwe wet op het
lager onderwijs is vooral de betrekking van hem of van haar, die
aan het hoofd eener school van gewoon of van meer uitge
breid lager onderwijs staat, van hoog belang. De spreukIe style
c'est rhotnme vindt ook hare toepassing op de schoolwant
de onderwijzer is het alles beheerschend en bezielend element
der school en, wat men ook bij wet, reglement of verordening
zou willen bepalen, beperken of regelen, het individualisme
van den onderwijzer maakt den geest en de rigting van het
onderwijs uit. Hoe onafhankelijker dat individu staat en werkt,
hoe zuiverder en vruchtbaarder de geest en de rigting zich open
haren. Uit dit oogpunt beschouwd verdient de openbare school
de voorkeur boven de bijzondereomdat de laatste in haar
aard en uithoofde van het eigen belang zich nimmer kan
loshouden van de gunst of de begunstiging der oudersdie zoo
ongeregeld wisselvallig en luimig zich betoonen kan. Boven
dien als het openbaar gezag voor voldoend onderwijs zorgen
moet en in alle behoeften voorziet, kan de veronderstelling
gelden, dat het zij onberispelijk en volledig.
Niet met onverschilligheid integendeel met booge belang
stelling mag dus de keuze van den Gemeenteraad worden
tegemoet gezien. Waarborgen voor een gewenschte vervulling
van die taak zijn reeds gegeven door de zeldzame zorgdie
aan het vergelijkend examen is besteed; want niet elk gemeente
bestuur kan over den bijstand van zulke examinatoren be
schikken als de Leidsche Gemeenteraad. Het onderzoek van
zulke wetenschappelijke mannen als de docenten van een gym
nasium voor de verschillende vakken van meer uitgebreid lager
onderwijs is veelbeteekenend. 't Is evenwel niet genoeg, want
de eerste keuze betreft nu de benoeming van een hoofdonderwij
zeres die aan het hoofd zal staan eener school, waarvan de
behoefte werd] erkend dadelijk en bovenal, nadat het plan
bekend was geworden, dat Madame Malan in 1861 de be
trekking van Institutrice eener bloeijende jongejufvrouwen-
school zou nederleggen. Zonder iets aftedingen van de waarde,
die de overige instellingen van dien aard bezitten, is het toch
niet te ontkennen dat sedert een aantal jaren de roem van
die school was gevestigd en zich heeft staande gehouden. Vele,
misschien wel alle oudersdie hun dochters aan die leiding
en vorming toevertrouwden, zijn geneigd en gereed te erken
nen, dat hun de ouderlijke taak grootelijks werd verligt dooi
de beginselen van ijver, orde, netheidingetogenheidgehoor
zaamheid en godsdienstigheid die [op de school werden inge
prent en aldaar wortel schoten maar zich daardoor in het
huiselijk leven evenzeer openbaarden en, even trouw aangekweekt
en met zorg behandeldniet nalaten konden de ouderlijke
taak te steunen en gemakkelijk te maken. Madame Malan
heeft met haar echtgenoot een deel der ouderlijke zorg over
genomen en de roeping begrepen waarin zij geplaatst zijn
toen de Hoogste Wijsheid hun de oudervreugde alleen wilde
doen smaken van kinderen die zij niet. hun eigen mogten
noemen. Voor die een opmerkzaam oog en een gevoelig hart
bezitten, kan het Diet onverschilig zijn het vertrek te verne-
