IS"0. 473.
Woensdag 11September. A0. 186
Absolutf sme of Revolutie
IV.
Dezer dagen verscheen in het licht een brochure getiteld:
*de herziening van het Keglement op het Bestuur der kerken,
verdere goederen en inkomsten, toebehoorende aan het kerk
genootschap der Nederduitsche Hervormde gemeente te Leiden,
uit de bronnen toegelicht en verdedigd door J. H. Stuffken
Hoogleeraar te Leiden." Nadat wij het daarover ontstane ge
schil op kerkelijk gebied, dat reeds voor een goed deel zijn
invloed openbaarde op maatschappelijk gebied, opzettelijk in
zyu oorsprong, aard en strekking hebben beschouwd, mogen
we de verschijning dezer brochure niet onopgemerkt laten. Nu
ten gevolge of op grond van de in die brochure ontwikkelde
meening, daden zijn gepleegd en verkiezingen hebben plaats
gehad, waaraan wij het karakter van absolutisme of revolutie
hebben gegevenzou het strijden met de billijkheidde eer
lijkheid en elk begrip van betamelijkheid, zoo wij die toelich
ting en verdediging stillekens ter zijde lieten liggenof
gelijk de schrijver dezer brochure het Leidsch dagbladnu
op onze beurt de brochure als niet bestaande aanmerkten
(ignoreerden). Uit dit oogpunt beschouwd, behoeft door ons
niet verdedigd te wordenwaarom wij de beoordeeling der
brochure als een vervolg op onze artikelen over absolutisme
of revolutie rangschikken. De titel zelf geeft er on6 recht
toe- want het ergerde ons daarop aantetreffen de woorden
uit de bronnen alsof wat wij mededeelden was langs de straat
gevonden, opgeraapt en openbaar gemaakt, zonder dat daar
aan waarde moest worden gehecht of wat voor waarheid werd
aangevoerd geloof verdiende. - In onzen tijd wordt door de
toongevers de vaan hoog verheven: weg met het autoriteitsge
loof en ook wij scharen ons gaarne onder die vaan- maar
willen daarom ook nimmer, dat aan onze woorden eenig meer
der gezag dan aan die van een ander wordt toegekend. Verre
van ons den onbegrijpelijken en nimmer te loochenen invloed
te miskennendie kennisverstand en talenten op anderen
uitoefenenmaar op kerkelijk gebied blijven nog altijd de
kleederen den man uitmaken en zijn de titels, zoowel als toon
en gebaar, toch nog van onbeschrijfelijken invloed. Een hoogA
leeraar - dominé vooral mag wat hij zegt en schrijft nog alt
Godspraak zien aanmerkenen wat een eenvoudig leek of
gemeentelid daartegen inbragt, verzinkt in het niet of ver-
smelt als wa9.
Toch i9 ons de verschijning der brochure zeer aangenaam,
al lezen we op de titel; uit de bronnen en door een hoog-
leeraar. 't Is waar, ons geschrijf was niet geput uit die bron
nen omdat zij alleen voor een zekere kaste of voor de uit-
verkorenen in de gemeente toegankelijk zijn. Als wij in die
bronnen oog en hand hadden mogen slaan, misschien zouden
we er nog wel iets anders en iets meer hebben kunnen vinden,
dat over die zelfde zaak een helder licht kon verspreiden. Da
toegang tot die schatkamer voor de wetenschap en de ge
schiedenis staat niet voor iedereen open en staat de deur al
eens op een reethet is altijd gewaagd er binnentetreden
want geen vriendelijke ontvangstgeen ongekunstelde welwil
lendheid zal den niet geintroduceerde wachten. In waarheid,
op maatschappelijk en staatkundig gebied raag men ongehin
derd, waar het de openbare zaak en het algemeen belang
geldtY zijn schreden wenden, waar men wil, - op kerkelijk
gebied heerscht een clericaal gezag, dat zich op verschillende
wijze en in onderscheiden vormen tooit, maar.zijn karakter
niet verloochent, al schrijft het openlijk in zyn vaan: vry
onderzoek, geen geloofsdwang. Veilig mag het zich scharèn
naast hendie er voor uitkomenGeen orde zonder gezag
de kerk eischt gehoorzaamheid, en geeft vrijheid behoudens
onderwerping aan haar gezag.
Stout beweren wywaar feiten en geschriften door ons
worden aangehaaldde volkomen en juiste waarheid te heb
ben medegedeeld. Er zijn nog bronnen, even geloofwaardig
als die verborgen liggen achter het slot van den Leidschen Kerke-
raad. De echtheid der stukkendie wij onder het oog had
den, is evenzeer tegen de kritiek bestand, 't Doet tot de zaak
niets af en toewat er binnen de wanden der kerkeraadska-
mer is voorgevallen; daarop is wel van toepassing, dat de
waarheid wel oorbaar is, maar niet altijd sticht. De open-
LEIDSCH DAGBLA
De*e Courant verschijnt eiken dag, be
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden 1.95en franco per post 2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën 1-6 regels f 0.75.
Iedere regel meer 12J Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberigten van 1-4 regels 0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen va a
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 85 Cts.
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 9 u. 41 m.; 12 u. S m.; 3 u. 9 m.; 6 u. 9 ra.; 9 u. 9 m. Naar
Haarlem en Amsterdam te 8 n. 26 m.; 10 u. 58 m.; 1 u. 8 m.; 4 n. 58 m.; 9 n. 13 m.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 3 u., de overige werkdagen 5 u.; van Arasterdam (BeerebijtS
naar Leiden Maandag 's middags 2» u. Overige dagen 3 u.
Postbusligtingen aan de LakenhalKatoenfabriek en op de Nieuwstraat: 'smorgens te 7 u. 30 na., 's middags te 12 u., 's namiddags te 3 u. 45 o».,
'e&vonds te 8 u. 15 m. Oost-Indische Landpoit. Over Southampton, 1 en 17; over Triëst, 7 en 23 over Marseille9 en 25 van elke maand.
Rijks-Telegraaf. Werkdagen van 9—12 en van 27 uur. Zondag van 2—7 uur. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van sm. 7 u. 30 ra.—10 u. ar.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en Wethouders, Maandag en Donderdag to 11 uur.
Commissie van Fabricage, Dingsdag te 12 uur. - Burgemeester, dagelijks te 10 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 10—4
uor. - Thesaurie, dagelijks van 10—2 nur. - Be Gemeente-Architect is te spreken te zijnen huize op den Ouden Singel, 'smorgens van 9—10 uur.
Kantoor der Plaatselijke Accijnsen, dagelijks van 8—1 uur en van 3—6 uur; der In- en Uitgaande Rechten en Accijnsen
dagelijks van 9—1 uur en van 3—6 uur; van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 9—2
uur; van Zegel, Registratie dagelijks van 8—4, van de Hypotheken en het Kadaster, van 9—4 uur.
