N°. 875. Zaturdag 18 Mei. A°. 18 Over den arbeid van kinderen ln fabrieken. II. Is de toestand der arbeidershuisgezinnen in het algemeen zoodanig als ons wordt voorgesteld of betreft het tafereel uitsluitend de fabriekwerkers? Zijn er geen huisgezinnen waar van de hoofden langs de straat als sjouwerlieden hun brood verdienen en de kinderen het contingent leveren voor de bal dadige straatjongens, die aan geen geregelden arbeid zich willen gewennen? Is het lot van fabriekjongens en fabriekmeisjes zoo groot verschillend van dat der kleine dienstmeisjes, schoenmakers- en kleermakersjongens, sigarenmakerskrullen jongens en wie tot handwerken en ambachten hun eerste op leiding genieten? Een zeer naauwkeurig en naauwgezet onder zoek wordt er vereischtom op die vragen een volledig en bevredigend antwoord te erlangen zoodat geen twijfel meer overblijft, ten aanzien van den werkelijken toestand. Wij hebben den maatregel van den Minister van Binnenland- sche Zaken niet beoordeeld naar den maatstaf, waarmede men wel eens de waarde van ofticieele enquêtes bepaalt. Zoo wij ons belast zagen met een onderzoekdoor den Minister ver langd zeker zouden we niet de hoofden van de daarbij be trokken industriële instellingen als een schakelde laatste in den keten, der bureaucratie hebben beschouwd en de cir culaire van het hoofd van het gewestelijk bestuur herschapen in een circulaire aan de fabriekanten. Men weet hoe het met de wijze van invullen van zulke tabellen gaat en de ervaring van eiken dag leert, dat men niet te veel rekenen moet op een welwillende medewerking, waar zaden van wantrouwen tot op zekere hoogte zich reeds hebben ontwikkeld. Men is door vroegere ondoordachte en onhandige maatregelen van het openbaar gezag wantrouwend gewordenom inlichtingen te geven, die men niet zou terughouden, wanneer het belang en het doel der opgaven met rondborstigheid was besproken, 't Is bovendien te bejammeren, dat het voorbeeld van welwil lendheid en naauwkeurigheid bij het geven van statistieke bijzonderheden meer en beter gewacht kan worden bij de mindere dan bij de hoogere standen en 't is zeer opmerke lijk dat de aanmerkingendie bij het hoofdbureau voor de statistiek gevallen zijn op de ingevulde billetten der laatste tienjarige volkstelling, uitsluitend betreffen die door de hoof den der huisgezinnen zelf waren ingevuld en geen "enkele waarvan zulks geschied was door de daarmede belaste amb tenaren, bij het ophalen der billetten. Intusschen de minis teriële circulaire was een eerste stap tot het doel: een statis tiek die het gevolg er van is enhoe onvolledig ook eenigermate grond opleveren kanom te overwegen of de zaak vatbaar is voor een wettelijke regeling. Tegen zulk een wettelijke regeling verheffen wij onze stem, omdat we de verderfelijke beginselen, die er toe dringenern stig bestrijden. De wet en altijd de wet, het wettig en wet gevend gezag moet door het stellen van regels aan onbetamelijke eischen eener zoogenaamde philantropiedie haar onmagt tracht te bedekkente gemoet komenDe wet of het gezag kan jawaken tegen zedeloosheid of schending der openbare vei ligheid zedelijkheid en orde; - maar 't ligt niet op haar weg, om aan de induStrieelen in den lande verstandige en zede lijke, bruikbare en oppassende handwerkslieden of fabriekar beiders te leveren, dan alleen door de zorg voor behoorlijk onderwijs. Het openbaar gezag waakt tegen wanorde en zede loosheid en houdt het oog op de werkplaatsenwaar zulke dierlijke of natuurmenschen zich vereenigen als waarvan ons een tafereel is geschetstopdat de maatschappij er geen schade of hinder door lijde. Maar de industrie aan banden te leggea en als ongeroepen scheidsman optetreden tusschen heer en knecht of invloed uitteoefenen op de markt der loonen, die door vraag en aanbod geheel vrijwillig wordt geregelddaartoe is het ge zag onbevoegd. En terwijl de hoofden van industrieele instel-; lingen zich al de bezwaren en kosten moeten getroosten om hnnne beste machines van het buitenland te ontbiedenomdat de inlandsche werktuigfabrieken, door de bezwaren die op dezen tak van nijverheid drukken, buiten staat zijn met de buiten- landsche t# concurrerenzal men hen dwingenom voor den handenarbeid, dien zij behoeven, zich ook het benoodigd perso neel buiten de plaatswaar zij gevestigd zijnte verschaffen. LEIDSGH Deze Courant verschijnt eiken dag, be halve Zon- en Feestdagen, en kost voor Leiden 1.95, en franco per post 2.80 in de drie maanden. De prijs der Advertentiën is voor eiken regel Zes Cents, behalve 36 Cents zegel recht, voor elke plaatsing. Afzonderlijke Nommers Vijf Cents. Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 9 u. 42 m.; 12 u. 5 m.; 3 u. 9 m.; 6 u. 9 m.; 9 u. 9 m. Naar Haarlem en Amsterdam te 8 u. 26 m.; 10 n. 58 m.; 1 u. 8 m.; 4 u. 58 m.; 9 u. 13 m. Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtends 3 u., de overige werkdagen 5 u.; van Amsterdam (Beerebijt) naar Leiden Maandag 's middags 2j u. Overige dagen 3 u. Postbusligtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat:'s morgens te7 u. 30 m.,'smiddags te 12 u.,'s namiddags te 3 u, 45 m.. 'savonds te 8 u. 15 m. Oost-Indische Landpost. Over Southampton, 1 en 17; over Triest, 6 en 22; over Marseille9 en 25 van elke maand. Ri^ks-Telegraaf. Werkdagen van 912 en van 2uur. Zondag van 27 uur. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 89,j uur. Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandagen Donderdag te 11 uur. Commissie van Fabricage, Dingsdag te 12 uur. - Burgemeesterdagelijks te 10 uur. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 10—4 uur. - Thesaurie, dagelijks van 10—2 uur. —De Gemeente-Architect is te spreken te zijnen huize op den Ouden Singel, 's morgens van 9—10 uur. Kantoor der Plaatselijke Accijnsen, dagelijks van 81 uur en van 36 uur; der In- en Uitgaande Rechten en Acoijnsen dagelijks van 91 uur en van 36 uur; van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, Dingsdag, Woensdag en Donderdag van 9—2 uur; van Zegel, Registratie dagelijks van 84, van de Hypotheken en het Kadaster, van 94 uur. Uithoofde dek feestdagen zal maandag avond dit blad niet worden uitgegeven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1861 | | pagina 1