Reizen in Rijnland
C3
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN BIJEEN
ZATERDAG 21 JUNI 1947
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 3
door
De parochiekerk
van Oegstgeest
Engeline had voor ons bezoek aan
de Leidse Buurt een eenvoudig don
kergrijs wandel-costuum aangescho
ten en een hoed van verleden jaar
op gezet. Misleid door de naam, ver
keerde zij in de mening, dat de Leid
se Buurt een verzameling sloppen
en flauw gevallen onbewoonbare
huisjes was en keek misprijzend
naar Eduard, die in een roomkleurige
flanellen pyama gedost ging.
„Je moet arme mensen nooit de
ogen uitsteken!" verweet Enge
line hem.
Wij beiden legden haar uit,
met enige moeite, want Engeline
doet soms echt rebèls dat Oegst
geest een federatie van buurtvereni
gingen is: de Leidse buurt de Kerk
buurt, de Drie Witte Palen,' de Ba
zar, de Kwaak, de Pen, en nog veel
meer.
Het is voor Oegstgeestenarén om
uit je vel te springen, dat in de tram-
gids de naam Oegstgeest angstvallig
wordt verzwegen eri steeds vervan
gen door Leidse Buurt. Als daar nu
geen opzet bij in het spel is.
De Leidse Buurt is het stuurrad
waar Oegstgeest om draait, een ru
moerige verkeersknoop, ^waar dage
lijks 525 trams en duizenden auto's
door een nauw straatje worden ge
perst, een compas van wegen, waar
van de naald recht-op staat; de to
ren van de St. Willibrorduskerk.
Wat St. Willibrord door zijn gerin
ge, we mogen gerust zeggen totaal
Verkeerde kijk op uitbreidingsplan
nen had bedorven, is, dank zij de
Hervorming, toch weer in orde ge
komen. Ja. het kan soms wonderlijk
lopen in de wereld! Het Groene
Kerkje degradeert langzaam maar
zeker tot een begraafplaats-aula en
toch staat de kerk van St. Willibrord
in het hart van de gemeente. Wat
dorpeling en vreemdeling dè kerk
van Oegstgeest heten, is zijn gees
telijk erfdeel en persoonlijk eigendom
gebleven. De titel „Moederkerk van
Holland" niet Verleend aan de
dode, maar aan de „levende stenen"
komt rechtens toe aan de Moe
derkerk der Christenheid.
Het tegenwoordige heiligdom
door Jos. Cuypers en Jan Stuyt in
1900 gezet is die moederlijke ver
heffing en de vaderlijke bescherming
van St. Willibrord waardig. Hoe de
3 E's er ook op vlassen aanmerkin
gen te maken, hier konden ze niet
anders dan prijzen. Kerk en toren
zijn in volkomen evenwicht op elkaar
afgestemd en het zou jammer zijn,
als dat evenwicht ooit werd' ver
broken.
De toren strijdt met die van de'
Leidse St. Petruskerk om de voor
rang, als er eens een wedstrijd
wordt gehouden in kerktorens, wel
ke de mooiste is in de laatste hon
derd jaar in Rijnland gebouwd.
Egbert hield het met de weerbare
Leidse vesting van St. Petrus.
Eduard bracht zijn stem uit op
Oegstgeest „we leven niet meer
in het Karolingische tijdperk" En
geline wankelde en weifelde tussen
de mode en sex-appeal; „het hoedje
van de Leidse kerk is wat slap. maar
de toren is zoo stoer en echt man
nelijk."
De kerk van Oegstgeest is ach
terste-voren gebouwd, terwille van
de oriëntatie of oosting. Het koor
staat aan de straatweg, geflankeerd
-door de khlm-gelede klo'kketoren,
links, en een trap-torentje rechts.
Een bizon der gelukkige oplossing.
Het portaal is tegenover het kerkhof
en doet ons met zijn houten overkap
ping en zijn belommerde omgeving
altoos aan Zwitserland denken. Het
waarom zouden we Voor onszelf niet
eens weten te verantwoorden.
Het zou meer voor de hand liggen,
dat onze gedachten vlogen naar de
Pyreneeën. Naast de kerk staat een
„natuur-getrouwe" nabootsing van
de grot van Lourdes, een grijze rot
sen-massa, waaruit een vrij lelijk
beeld van O. L. Vrouw te voorschijn
treedt. In de Milten van het ge
bergte bloeien roode geraniums. Een
altaar, met op de tombe de wapens
van mgr. baron Tan Wijkerslooth en
mg-n Aengenent, is onder een don
kere overwelving geplaatst. De gelij
kenis met Lourdes is zo ver doorge
voerd, dat er ook kraantjes zijn
in dit geval loze om water te tap
pen, met het opschrift: „Ga aan de
Bron drinken en u wasschen, 25 Fe
bruari 1858".
e, die op verzoek van pas
WIE WEET HET?
1. Wanneer'en waar stierf de
H. Bonifacius de marteldood?
2. Wat is een suiker-raffina
derij?
3. Wanneer zijn de eerste tele-
foon-gesprekken Ned.-Indië
gehouden?
4. Welke soorten thermometers
kennen wij?
5. Welke provincie in ons land
heeft de grootste en welke
de kleinste oppervlakte?
6. En welke provincie heeft het
grootste aantal inwoners en
welke het kleinste?
7. Wie heeft de St. Vincentius-
vereniging gesticht?
8. Wat betekent K.P.M.?
9. Waar en wanneer is het eer
ste Eucharistisch Congres
gehouden?
10. Waar ligt Balik Papan?
Antwoorden in ons nummer van
Maandag a.s.
toor De Vetten deze wel zeer merk
waardige copie vervaardigde, heeft
ook een stukje van de echte grot
der wonderbare verschijningen inge
last (in een koperen vierkantje even
beneden het beeld) en zijn marmeren
visite-kaartje beleefd aanbevelend
achtergelaten: „specialiteit in het
nabootsen van Lourdesgrotten". Een
nabootsen van deze nabootsing
hoe verdienstelijk ook als eenling
zouden we toch niet willen aanbe
velen.
Van binnen is de kerk er een, van
de altijd-durende zonneschijn. De
zacht-gele steen van muren en pila
ren, de lichte ramen, het altaar van
blanke kant geven er de blijdschap
aan van de kinderen Gods, die wij
al doen we wel eens raar toch
zijn en kunnen blijven. Een mooie
kerk, ook van binnen. Het houten
tongewelf veronderstelt in zijn be
schildering een gedegen astronomi
sche, bijbelse en hagiographische ken
nis. Er 'komen op voor de tekens
van de Dierenriem, zinnebeelden van
de Christus (o.a. de Leeuw van Ju-
da) en vele namen van overwegend
Nederlandse heiligen met hum at
tributen. Aan de dames-kant vrou
welijke uitverkorenen (Gertrudis,
Hild egard is enz.) en aan de heren
kant mannelijke (Bonifacius met zijn
eik, Jeroen met een valk enz.) en
natuurlijk, tot viermaal toe, St. Wil
librord, wier gezamenlijke levens
langs de rand worden uitgeschreven
in de ééne apostolische geloofsbelij
denis.
Het voornaamste kunststuk van de
kerk is de gebogen wit-marmeren
communiebank, broertje en zusje,
van de Warmondse en evenals deze
uit Antwerpen afkomstig. Een 18e
eeuws gewrocht in weelderige ba
rok-stijl. Het „Brood der Engelen"
wordt hier uitgereikt met marmeren
engeltjes verzinnebeeldend geloof,
hoop liefde en kuisheid als misdie
naars. In de vakken: euoharisti
sche emblemen en voorafbeeldingen,
o.a. de Toonbrodentafel en de Ark
van het Verbond. Merkwaardig is
het tussen de omranking met drui
ventrossen en koren-aren ook mais-
kolVen aan te treffen. Een litur
gisch blundert je?
Voor een ander klein kunstwerkje
hebben we lang in gepeinzen stil ge
staan: het reliekschrijn van St. Wil
librord. Het houten, met zilver be-
wen en van kijk-vensers voorzie
ne "kistje. is geplaatst op een gepo
lijste hardstenen console, waarop in
't Latijn met vergulde letters is ge
grift, dat het gebeente er wordt be
waard van St. Willibrord „conditoris
parochiae nostrae de stichter van
onze parochie". Daarboven: het wat
effen beeld van de Beriedictijnse bis
schop.
Het schrijn is ontworpen door een
andere Benedictijn, van twaalf eeu
wen later,, dom. Hans van der Laan
De vorige parochiekerk van Oegstge est Rechts: de pastorie, welke
thans tot school wordt ingericht.
en uitgevoerd door monniken van de
abdij Van Oosterhout.
Ieder, die voor dit schrijn van ons
aller geestelijke vader stil houdt',
krijgt een predikatie mede naar huis,
die hij het beste doet maar voor zich
zelf te bewaren.
Een tweede Oegstgeester, Lode
Sengers, schilderde op vlakken in
de zij-beuken een aanschouwelij k
levensverhaal van St. 'Willibrord in
kleur-schaduwen in onze parti
culiere Baedeker met 'n bedacht
en de vier kardinale deugden.
We bekennen grif, dat, als pastoor
Looyaard ons niet had ingelicht, de
betekenis van de laatstgenoemde
schildering door ons niet zou zijn
achterhaald, zóó slecht hebben we
vraag 298 van de catechismus ont
houden. Maar wie van de volwassen
lezers (behalve een erg brave)
zal op de vraag: welke zijn onder
de zedelijke deugden de voornaam
ste of hoofddeugden? opdreunen:
de voorzichtigheid, de rechtvaardig
heid, de matigheid en de sterkte
en dan daarbij denken aan ëep
slang, een lam een dartele vis en
sluipende leeuw?
Een in stad en land welbekende
rector, op deze vraag door ons ge
ëxamineerd ten overstaan van de
schilderij, zakte trouwens ook, wat
voor ons een niet geringe troost en
balsem was.
De rest van de kerk bood geen stof
tot kunstzinnige bewondering. Alleen
vermelden we, dat boven een van
de biechtstoelen St. Johannes Ne-
pomucenus is geschilderd, de Tsje
chische martelaar van het biechtge
heim, die met opgestoken vinger zijn
mond sluit, terwijl zijn getuigenis
wordt aangehaald: „Wat ik door de
biecht weet, dat weet ik minder dan
hetgeen ik niet weet".
Op straat gekomen liepen we onze
Rijnsburger uit de kappers-winkel
bijna tegen het lijf.
„Man 't is een pracht-kerk"
vond ook hij „maar wij Rijnsbur
gers horen er zo gezegd thuis en
niet-thuis."
„Verklaar u nader" hoorden
wij uit één mond.
„Dat zit 'm zo".
„Maar kort astublief; dit artikel is
al lang".
„Rijnsburg hoort voor een deel tot
de Oegstgeester parochie. Goed.
Maar waarom is er dan geen beeld
van onze patroon „St. Laurens?"
Nu herinneren we ons, dat er in
de pastorie, behalve een Maria- en
Willibrordus-beeld, ook nog een beeld
van St. Laurentius, afkomstig uit de
vorige kerk, wordt bewaard, die alle
drie op de lijst van Monumenten
staan ingeschreven.
Het is maar zoo'n ideetje....
De behandeling van <de begroting
werd gistermiddag voortgezet.
Ontstemming bij gemeente-
personeel.
De 'heer Van Oyen (K.V.P.) ver
heugde het, dat de algemene be
schouwingen op een veel hoger peil
staan dan vóór de oorlog. Met het
antwoord, door B. en W. gegeven in
zake de medezeggenschap, kon spr.
zich in genen dele verenigen. Het
voorstel van de heer Schüller noem
de spr. de evënknie van de motie van
de heer Wilmer en hem. Daarom
ried spr. de heer Schüller aan zijn
voorstel in te trekken en zijn stem
aan de motie te geven. Moge het in
deze motie nagestreefde spoedig ver
wezenlijkt worden. Begrijpelijk is
het, dat er ontstemming heerscht bij
het gemeente-personeel. Die ontstem
ming is er niet alleen bij het gemeen
te-personeel, maar ook bij de arbei
ders in het particulier bedrijf. Voer
de spanning tussen lonen en prijzen
is nog steeds geen oplossing gevon
den. Vooral aan grote gezinnen ont
breekt een voldoende inkomen om in
het levensonderhoud te voorzien. Men
hoort wel eens de mening, dat de ar
beiders het buitengewoon goed heb
ben, doch zij die kennis hebben kun
nen; nemen van de inkomsten en uit
gaven van een gezin met kleine kin
deren weten dat die mening fanta
sie is. Als het de regering niet gelukt
de prijzen te verlagen en wellicht
de huren zullen worden verhoogd
(wat op zichzelf niet onbillijk is),
voorziet spr. dat aan een z.g. derde
loon-ronde niet zal zijn te ontkomen.
Met een goede indeling der toon
groepen kon nog wel een en ander
worden bereikt.
De opmerking van mevr. Braggaar
De Does beantwoordend, zeide spr
dat de gehuwde vrouw (nood-om
standigheden daargelaten) thuis
hoort in haar gezin. Met de beant
woording door B. en W. van zijn
vragen inzake de handa'nving der
openbare zedelijkheid kon spr. zich
verenigen. De politie treedt vaak te
slap op. De schadelijke invloed van
de bezetter met zijn naakt-cultuur is
nog steeds merkbaar. Spr. drong er
met ernst op aan bij de openbare ze
den de juiste verhoudingen niet uit
het oog te verliezen. Een hoge opvat
ting van de zedigheid zal bijdragen
tot vorming van een stent geslacht.
Gezondheidszorg.
De heer. Goslings (P. v. d. A.)
hield een ellen-lang betoog, over de
gezondheidszorg en sprak daarna
over het gebrek aan ruimte in de zie
kenhuizen, rusthuizen, kinder-uitzen-
dingen, waarbij de Gem. Geneesk.
Dienst een controlerende taak toe
komt. Spr. wees op de sociaal-econo
mische betekenis van de gezondheids
zorg, met name wat t.b.c., maar voor
al óók wat rheuma-bestrijding aan
gaat. Spr. zou B. en W. willen vra
gen de directeur van de G-G.G. uit
te nodigen een plan uit te werken,
hcc hij zich de opbouw van de ge
neesk. dienst in Leiden dankt welke
ete noden zijn en hoe groot de kosten
om daarin op de meest economische
wijze te voorzien.
Nog enkele sprekers.
De heer Cats (Comm.) drong aan
op een spoedige regeling van de
taxi-ondernemingen.
De heer Robbers (Prot), het voor
stel van de heer Schüller besprekend,
sloeg hem voor het woord „medezeg
genschap" te verantwoorden in
„dienst-commissies", omdat mede
zeggenschap van gemeente-personeel
juridisch onvruchtbaar of niet-uit-
yoerbaar is.
Het woord was daarna aan de wet
houders.
WETHOUDER VAN SCHAÏK:
Wethouder Van Schaik sprak over
de bezinning %in verschillende landen.
Bij de algemene beschouwingen vond
spr. zwaar pessimisme in de ge-
dachtengang van de heer Van Dijk.
Dat verwondert spr. van een gelovig
man als de heer Van Dijk in hoge
mate. De zekerheid, dat deze tijd met
zijn moeilijkheden leiden zal tot een
blijde toekomst, moet toch ook bij
hem aanwezig zijn. De jeugd moet
met optimisme worden bez.en.
Wat de opvoerfding betreet, school
en leven moeten met elkaar contact
hebben. De onderwijzers kunnen
zich maar niet zo gauw instellen op
de nieuwe methode, volgens de nieu
we psychologische ervaringen. De
verhouding op school tussen onder
wijzers en leerlingen is echter al een
geheel andere dan wij in onze jeugd
kenden. Spr. achtte het een vergis
sing als de heer Wilmer aandringt
de kinderen van opleidingsscholen,
die geen middelbaar onderwijs gaan
volgen, naar de eindscbolen over te
brengen. Ook op de opleidings-scho-
len ondanks het etiquet dat er op
geplakt is is een andere geest ge
komen. Spr. ontkent, dat hij zich al
tc veel bemoeit met de sport- en
jeugdverenigingen. Spr. heeft deze
organisaties samengeroepen om het
gezamenlijk overleg te bevorderen.
Het ,Sport-contact" is daarvan het
gevolg. Ook de jeugd-organisaties
werden tot onderling overleg samen
geroepen. Het resultaat dier bespre
kingen was een rapport een nog
al oppervlakkig rapport. Ten slotte is
voorgesteld, van jeugd-zijde, een
jeugd-advies-commissie in te stellen,
die B. en W. zou adviseren. Spr.
heeft getracht de krachten te rich
ten en het eigen-initiatief een ont-
plooingskans te geven. Hierbij wees
spr. op zijn ingrijpen op toneelge
bied. Hier is aan een opvoeding van
volwassenen begonnen. Veelvuldiger
keuring van onderwijzend personeel
heeft spr.'s aandacht. Een commissie
in te stellen voor de ontwikkeling
van het middelbaar onderwijs acht
spr. onnodig. Met de baldadigheid is
het een moeüjk geval. Ieder oud ge
slacht heeft geklaagde over de bal
dadigheid van.de jeugd. Wel meent
spr., dat de baldadigheid thans gro
tere proporties heeft aangenomen dan
ooit en de Hollandse jeugd schijnt
ook wie de ergste van alle -te zijn.
De vroegere opvoedings-methoden
schijnen dus niet veel succes te heb
ben gehad. Spr. overpeinst, hoe dooi
de opvoeding veobetering kan worden
bereikt. „Schoolkinder-voeding" heeft
weer een verzoek om subsidie inge
diend en denkt met September haar
werkzaamheden te hervatten. Over
de subsidie aan de Biz. H.B.S.'en
deelt spr. mede, dat de raadsbeslui
ten van 1928 en 1930 waarbij subsi
die verleend werden, door burg. De
Ruyter van Steveninck in 1942 wer
den ingetrokken. De burgemeester
wilde de beslissing aan zichzelf hou
den. In 1944 diende de Kath. H.B-S.
nog een verzoek in aan de burge
meester om subsidie over 1941, welk
verzoek werd toegestaan. De Christ.
H.B.S. had reeds vóór 1940 geen ver
zoek om subsidie meer ingediend. B.
en W. zijn bereid deze zaak opnicv
te bekijken, zoo gauw een verzoek oir
subsidie binnenkomt Zonder aan
vraag subsidie te verlenen, zou een
Sinterklaas-cadeau zijn.
WETHOUDER MENKEN:
Wethouder Menken zeide, dat al
zjjn we tevreden met een goede ge
neeskundige dienst, er nog veel zal
moeten gebeuren. Een nieuw ge
bouw voor de dienst is in deze tijd
onmogelijk. Er is een plan het gehele
gemeente-personeel periodiek te keu
ren. De tandheelkundige verzorging
op school komt binnenkort in de
raad. De huisvesting van invaliden
en ouden van dagen is zéér urgent.
Het tekort aan veipleeg-ruimte is
een ramp. De G.G.D. treedt daarbij
bemiddelend op, zodat b.v. onlangs
patiënten konden worden opgenomen
in den Haag en Sassenheim. De zie
kenhuizen zullen tot samenwerking
moeten komen voor urgente zieken
huis-gevallen. Met de wijkverplegin-
gen zoeken B. en W. tot een over
eenstemming te komen op de basis
van de twee Kruis-verenigingen.
Spr. zou gaarne de G.G.D. zich zien
ontwikkelen tot de kern van de be
vordering der volksgezondheid in
deze stad. Voor de keuring van fa-
brieks-personeel is sterk behoefte
aan een speciale arts.
De kwestie van de medezeggen
schap is de grote kluif geweest bij de
besprekingen inzake het gemeente-
personeel. Het punt is niet nieuw.
Naar de oplossing van dit probleem
wordt allerwege gestreefd. Spr. ging
de sociale wetgeving in ons land na,
waarbij de invloed van de pauselijke
encyclieken niet te miskennen is, en
wees op de werkzaamheid van Talma
en Aalberse. Naast het sociale aspect
ziet men na qe oorlog opkomen het
ecohomisch asbect. De medezeggen
schap is nog iniet voldoende gecon
cretiseerd. Volgens sommigen had
het verloop dadrvan sneller moeten
gaan; volgens artderen gaat het fout.
De mening, dat B. en W. de mede
zeggenschap ophangen aan do kap
stok van het Centraal Orgaan^ is wel
een zeer zonderlinge. Als er één man
is, die er op getamboereerd heeft, dat
aansluiting daarbij het plaatselijk
overleg zou verlichten, dan is het de
heer Schüller geweest. Medezeggen
schap is waarlijk geen kwestie, die
in een handomdraai is opgelost. Het
Centraal Orgaan zal wel niet voor
niets met moeilijkheden zitten, om
dat er bij medezeggenschap in ge
meentebedrijven nog wel een ander
kantje aan zit dan in private bedrij
ven. De veronderstelling; dat de or
ganisaties met een kluitje in 't riet
zijn gestuurd, noemt spr. beledigend.
In het Georg. Overleg is open kaart
gespeeld. Spr. wees er op, hoe mede
zeggenschap „nu en hier" moeilijk
te rijmen is met landelijke salaris
regelingen. Het streven is de theorie
van de medezeggenschap tot practijk
te brengen. Binnenkort zullen voor
stellen dienaangaande komen.
Dat bij G.G.D. de mensen rechte
loos zouden zijn, is een erge over
drijving. Noch het personeel, noch de
organisaties zijn bij spr. geweest.
Over de opname van de werklieden
der Sportstichting in gemeente
dienst wordt overleg gepleegd. Op de
vraag, of het gemeentebestuur weet
hoe het gist en kookt onder het ge
meente-personeel, kan spr. volmon
dig: ja zeggen. Spr. wijst daarbij op
het gelegde „plafond", wat ten ge
volge heeft een grote zuigkracht van
het particuliere bedrijfsleven. Er
wordt hard gewerkt aan de her-klas-
sificatie en nieuwe salaris-regeling.
De organisaties zijn daarmede volle
dig op de hoogte en hebben hun dank
uitgesproken voor de wijze, waarop
het gemeentebestuur voor de verbe
tering van de salarissen er uit tracht
te halen, wat er te halen is. Spr.
deed een beroep vertrouwen te heb
ben in het gemeentebestuur. Mede
door het vraagstuk van de medezeg
genschap, dat binnenkort aan de or
de komt, zullen B. en W. bewijzen
afleggen van hun pogen de belangen
van het personeel te dienen.
WETHOUDER JONGELEEN:
Wethouder Jongeleen deelde mede,
dat de herziening van het uitbrei
dingsplan-Noord op 11 Juli in de
Raad komt. Ook andere herzieningen
zijn onder handen. Daarbij doen zich
vele moeilijkheden voor. In het plan-
Noord kan b.v. de spoorlijn, die geen
waarde had, niet worden verwijderd.
In het Zuiden is er het probleem met
do nieuwe Rijksweg Papemeer
Vink, waarop de Haagweg bij de
Slaagh zou aansluiten. Dit ontwerp
is gemaakt in volledige overeenstem
ming met het gemeentebestuur van
Leiden. Echter vereist de snellere
uitbreiding der stad, dat deze Rijks
weg zuidelijker wordt gelegd, wil de
stad niet worden ingesloten. De weg
is nu gedacht ten Zuiden van het
Haagsche Schouw. De verwachting is,
dat binnenkort een besluit zal wor
den genomen in overeenstemming
met de wens van het gemeentebe
stuur,
Spr. deelde mede, dat de raad wel
dra een rapport zal bereiken over
de grond-igilitiek.
Het is niet de bedoeling het gehe
le 'plan-Noord door één architect in
onderdelen te doen uitvoeren.
Spr. ontried sterk woningen in de
Heinsiusstraat bewoonbaar te maken.
Het gehele blok is tot verdwijning
gedoemd. Indien de tijdelijke be-
woonbaarmaking geringe kosten
vergde, zou spr. er geen bezwaar te
gen hebben, maar de afbraak is te
ver voortgeschreden. Binnenkort zal
de Raad een plan tot algehele stoping
bereiken. Noodwoningen kunnen we
niet krijgen en de ervaringen ermee
zijn niet best. De woningnood gaat
spr. zeer ter harte; vele jonggehuw
den worden gedupeerd.
Spr, behandelde de spoorweg-plan
nen. We moeten hierbij het „hoofd
spoor" vasthouden en ons niet op
„zijlijnen" laten rangeren Als we
noodmaatregelen gaan treffen, zou
het voor de tegenpartij, de Ned.
Spoorwegen hoewel daarbij geen
moedwil in het spel is aanleiding
kunnen zijn, ons op dood spoor te
laten staan. De laatste tijd is B. en
W. gebleken, dat we het doel, waar
naar wij nu 25 jaar streven, thans zeer
nabij zijn. Het is niet onmogelijk, dat
het college binnenkort inzake het
station met een voorstel kan komen.
Op dat punt is spr. zeer optimistisch.
De aard van de besprekingen maakt
nadere mededelingen ongewenst. Dit
spoorwegplan moet veel meer in 't
centrum der belangstelling komen.
De onhoudbare toestand hier in Lei
den moet door iedereen onder de
aandacht der autoriteiten worden ge
bracht.
Het aftakken van de ,31auwe tram"
aan de Lammenschansweg zal wor
den besproken. Het verkeerslicht
Eèn seminarie voor
krijgsgevangenen
Van 1945 tot medio 1947 was
te Chartres in het thans opgehe
ven kamp voor Duitse krijgsge
vangenen een theologisch semi
narie gevestigd, waaraan 500
krijgsgevangen priesterstudenten
him theologische vorming te
danken hebben. De organisatie
der betreffende cursussen was
tovertrouwd aan de theologische
faculteit te Freiburg in Breisgau.
Deels krijgsgevangen priesters,
deels priesters die uit Duitsland
vrijwillig naar Chartres waren
gekomen, traden op als docenten.
Bovendien volgden 60 priester
studenten een aparte cursus, zo
dat nu bij hun terugkeer in1
Duitsland gereed zijn voor de
universitaire studie.
hoek BreestraatRapenburg verwij
deren vindt spr. niet aanbevelens
waardig; een verkeersagent zou veel
duurder zijn. De vervuiling van de
grachten is iets onbegrijpelijks; ieder
een heeft een vuilnis-emmer.
Het storten van huisvuil aan de
Noorderstraat is een moeilijk pro
bleem. Het is zeer wel mogelijk, dat
Ged. Staten het storten van vuil in
de Nieuwkoopse plassen zullen gaan
verbieden. Uit een oogpunt van be
houd van natuurschoon kunnen we
hiertegen geen bezwaar maken. In
1943 is nog een plan gemaakt het
huisvuil tot compost te verwerken,
doch dat schijnt op de lange baan te
zijn geschoven. Vervoer naar andere
plaatsen zal enorme bedragen kos
ten. Deze overwegingen beduiden
niet, dat er in de vuilstorting geen
verandering zal komen.
Binnenkort zal de raad een voor
stel bereiken, de garage van de rei
nigingsdienst te vergroten. Er staan
's nachts 32 auto's en 2 motorfietsen
(ter waarde van een half millioen)
op elkaar gepakt. Deze verantwoor
ding kan niet langer worden ge
dragen.
Het aanzien van de stad1 wordt
zoveel mogelijk verfraaid. O.a. da
restauratie van de molen „De Valk"
Spr. gaf enige cijfers over het her
stel van wegen en plantsoenen na
de oorlog. Er werden 100.000 nieu
we klinkers en 80.000 trottoir-tegela
gelegd. Sommige inwoners waren
zo sportief de tegels uit hun tuintje
te halen en aan de gemeente terug
te geven. Onder de oorlog verdwe
nen 45 K.M. straatbeplanting, ter
voorziening waarin 4840 laanbomen,
werden geplant, 8700 bloem- en
sierheesters^ heg-ligusters 14000,
struik-rozen 6.500, vaste planten
14900, 308.000 graszoden. Totaal
werd 35000 vierkante meter plant
soen geheel en 47.000 v. meter ge
deeltelijk vernieuwd.
Over de annexatie-plannen zei
spr., dat verruiming der grenzen
een harde noodzaak is. De leiding
dezer provincie deelt ons standpunt.
De plannen waren reeds volledig
opgemaakt en zouden reeds te berde
zijn gekomen, als de brand in de
griffie in Maart 1945 waarbij het
plan verbrandde geen vertraging
had gegeven.
Inzake de panden Vischmarkt—
Maarsmansteeg, zegt spr., dat er in
1940 een overeenkomst is gemaakt
tussen de betrokkenen en de aan
nemers, dat herbouw zal plaats heb
ben als de voorziening van bouw
materialen normaal is.
Ten slotte sprak spr. zijn waar
dering uit voor degenen, die hem
kracht van God hadden toegewenst
al kan dit sprekers richtsnoer
niet zijn. Hij put zijn overtuiging
uit het democratisch socialisme. Het
democratisch socialisme socialis
me is niet denkbaar zonder demo
cratie is voor spr. een levens
houding; een geloven in de edelste
gevoelens der mensheid.
WETHOUDER VAN DER KWAAK:
Wethouder Van der Kwaak hield
een beschouwing over de gemeente-
financiën, waarin hij de herziening
van de financiële verhouding met
het Rijk een dringende noodzake
lijkheid noemde. De heer Lomberl
geruststellend zeide spr., dat er
spoedig een voorstel komt tot in
stelling van een accountantsdienst.
De kwalificatie van de heer A,
van Dijk, dat de behandeling dezer
begroting gelijkenis vertoont met
Hitler in de Kroll-opera, is niet al
leen buitengewoon onvriendelijk,
maar geeft bovendien blijk van een
ernstig wanbegrip van Hitier en
zijn trawanten. Spr. zou het op prijs
stellen, als de heer A. van Dijk da
geb.ezigde woorden zonder omwegen
introk. Dat deze begroting een ont
wijking van moeilijkheden is, zal
weldra blijken een foutieve bewe
ring van de heer A. van Dijk ta
zijn.
Wat de benoeming van de ge
meente-ontvanger betreft, staat vast
dat de voordracht objectief is op
gemaakt en dat de mededeling, dat
de heer Everstij n een extra promo
tie kreeg, juist is. Spr. verzocht da
voorzitter aan de heer Pina te vra
gen, of hij zijn beschuldiging introk.
Spr. betoogde, dat de omslag der
molest-verzekering over 10 jaar
mag worden verdeeld. Met de bedra
gen van de vernieuwingsfondsen der
Lichtfabrieken kunnen we behoor
lijk voor de dag komen.
Er zijn aanduidingen, dat op da
volgende begroting het tekort min
der zal zijn. Spr. wijst daarbij op
de vrij gunstige ontwikkeling der
bedrijven, het inwerking treden van
de noodwet voor ^hden van dagert
en de nieuwe herziening van de fi
nanciële verhouding tot het Rijk,
waarover spr. nog dit jaar een wets
voorstel verwacht. Spr. besloot.
Vondel aanhalend, met tot een
dracht op te wekken.. i
DE VOORZITTER.
De voorzitter legde uit, dat het
rondrijden met een geluidswagen
op 1 Mei aan iedere partij verboden
zou zijn. Er is hier een standpunt,
dat alleen bij verkiezingen politieke
partijen geluidswagens bezigen. Spr,
voelt er veel voor alleen voor alge
mene doeleinden toestemming te
geven voor een geluidswalen. Het
gebruik daarvan moet wegens
het lawaai en het verkeer meer
beperkt worden. De brandweer zal
binnenkort worden gereorganiseerd
en worden samengesteld uit een be
roeps-kern en een plichtsbrandweer
(uit gemeente-personeel). Spr. vond
het beter van grens-wijziging ta
spreken dan van annexatie. Bij dit
laatste woord wordt aan machts
wellust gedacht, terwijl gebiedsuit
breiding voor Leiden zuiver een.
noodzakelijkheid is.
Na nog de verpleegsterskamertjes
op Endegeest, de baldadigheid en
de taxi's (er wordt geen verschil
gemaakt tussen grote en kleine on
dernemingen) besproken te hebben,
schorste de voorzitter de vergade-
1 ring tot 8 uur.