[s'Ms loop...
Fi
Het practisch dienen van het
gemeente-belang
Rieigen in Rijnland
OBERAMMERGAU WORDT „GEZUIVERD"
ZATERDAG 14 JUNI 1947
DE LEIDSE COURANT
|^A HET VOORGEVALLENE in
Hongarije kwamen er zulke alar
merende berichten uit Oostenrijk, dat
de vraag gesteld werd: „Is nu Oos
tenrijk aan de beurt". Evenals m
Hongarije met succes gebeurd is,
hebben de Russen ook in Oostenr. ge
probeerd de regering van bondskan
selier Figl te „hervormen". In Hon
garije konden zij met grover en dus
meer doeltreffende middelen werken;
in Oostenrijk kozen zij de weg van
geheime besprekingen. Zij stuurden
kameraad Fisher, de leider der Oos
tenrijkse communisten, op dr. Figl
af, om hem mee te delen, dat er wat
meer communisten in de regering
moesten komen, want dat anders
Moskou de tot stand koming van het
vredesverdrag zou verhinderen. Hoe
wel de besprekingen geheim waren,
lekte er toch iets van uit en ogen
blikkelijk stond Wenen op stelten. Er
stak een storm op en wilde geruch
ten deden de ronde. Het voorbeeld
van Boedapest was niet bepaald ge
ruststellend en men vroeg zich af
wat er zou gaan gebeuren. Verteld
werd, dat dr. Figl bereid zou zijn, zijn
post aan een communist af te staan,
waarna dan onder communistische
leiding nieuwe verkiezingen gearran
geerd zouden worden. Zover is het
echter nog niet. De bondskanselier
haastte zich het parlement er van op
•de hoogte te stellen, dat hij geen en
kele toezegging in die geest had ge
daan, integendeel verzekerd had, dat
de regering op haar post zou blij
ven en dat er aan tussentijdse verkie
zingen geen behoefte gevoeld werd.
Zijn de eisen der communisten nu
afgewezen en is het offensief van
Moskou nu voorlopig van de baan? F-1'
zullen er in Wenen waarschijnlijk
weinigen zijn, die dat geloven. Zó ge
makkelijk Iaat Moskou zich niet af
schrikken. Door een ontijdige publi
catie is één manoeuvre aan het licht
gekomen, maar de Sovjets hebben
meer pijlen op hun boog. Alleen is
het spel in Oostenrijk niet zo ge
makkelijk als in 't naburige Honga
rije. In Oostenrijk zijn nog drie an
dere bezettende mogendheden, n.l.
Amerika, Engeland en Frankrijk, die
ook een vinger in de pap hebben, ter
wijl in Hongarije de Russen vrij spel
hebben en op lastige vragen om in
lichtingen „niet thuis" kunnen ge
ven.
F\E VRAAG IS, wat de Sovjets
eigenlijk in Oostenrijk willen
Hebben zij slechts de bedoeling om
de Oostenrijkse industrie in handen
te krijgen of ligt hun doel nog ver-
der?
Men zal zich herinneren, dat één
van de grote struikelblokken op de
conferentie van Moskou was: de
kwestie van de Duitse eigendommen
in Oostenrijk. Indien de Russische_de-
fxnitie was aanvaard, zou alles wat
vóór 1938 in Duitse handen was (en
dat was al heel wat) en wat na 1938
daar terecht gekomen is, op elke an
dere wijze dan door directe bedrei
ging met geweld, aan de geallieer
den als oorlogsbuit ten deel vallen.
En daar de Westelijke geallieerden
verklaard hadden, dat zij geen prijs
stelden op een aandeel in die Duit
se eigendommen, terwijl de Russen
wel aanspraak er op maakten, zou
het resultaat geweest zijn, dat Rus
land een zeggenschap kreeg over de
Oostenrijkse economie, welke dit land
tot een verregaande staat van afhan
kelijkheid zou hebben gebracht. Wil
len de Russen nu proberen om toch
te krijgen wat zij langs de weg van
openlijke onderhandelingen op de
vredesconferenties niet kunnen berei
ken?
Uit de achtergrond van de meeste
politieke problemen komt vaak het
zeer materiële motief naar voren kij
ken en het motief van de Weense
historie is ongetwijfeld de begeerte
van Moskou naar het bezit van de
Oostenrijkse industrie en het Zister-
dorfer oliegebied.
Maar wanneer dit doel eenmaal
verwezenlijkt is, komt Oostenrijk
aan handen en voeten gebonden te
liggen in de macht van Moskou en de
verdere ontwikkeling voltrekt zich
systematisch en onhoudbaar in de fa
tale richting.
Veel zal intussen afhangen van de
activiteit van Amerika, dat vast be
sloten schijnt om de Europese markt
zoveel het kan aan de Russen te be
twisten.
Truman, die op het ogenblik een
reis door Canada maakt, heeft voor
dit doel ook de hulp der Canadezen
ingeroepen. In zijn rede tot het Ca
nadese parlement te Ottawa heeft hij
oun. gezegd:
„Op dit critieke tijdstip in de ge
schiedenis zijn wij ons in de Ver
enigde Staten diep bewust van onze
verantwoordelijkheden jegens de we
reld. Wij weten, dat in deze periode
van beproeving tussen een oorlog die
voorbij en een vrede die nog niet ver
zekerd, is, de hulpbehoevenden en de
onderdrukten der aarde voorname
lijk tot ons opzien voor onderhoud en
steun, tot zij met zelfvertrouwen en
zelfverzekerdheid het leven tegemoet
kunnen zien.
De vrije volkeren over de gehele
wereld weten, dat het doel van de
Verenigde Staten is de wereld weer
op een gezond peil te brengen en
opnieuw omstandigheden te scheppen
waarin de doorsnee bewoners der aar
de op eigen kracht hun redding
kunnen bewerkstelligen.
Wij zijn voornemens onze krachten
uit te breiden en ons volledig te ge
ven bij het herstel der wereld door
het steunen van hen, die de wil en
het vermogen hebben een maximum-
bijdrage te leveren voor 'tzelfde doel.
Wij zijn van plan diegenen te steu
nen, die vastbesloten zijn zich vol
gens eigen inzichten te doen rege
ren en die het recht van anderen
respecteren hevzelfde te doen."
Wie zal het winnen: de dollar of
Stalin?
BURGEMEESTERS IN PRIVÉ
DE BURGEMEESTER VAN VOORSCHOTEN
over:
£>NZE NIEUWSGIERIGHEID schijnt bij het bezoek aan den bur-
gemeester_ van Voorschoten, de heer C. J. van der Hoeven, niet zo
levendig te zijn geweest als bij andere interviews met gemeentelijke
autoriteiten. Wij kunnen ons tenminste van de inrichting der burge
meesters-kamer niet anders herinneren, dan dat er een club-fauteuil
stond, waarin we gekussend zaten met tegenover ons, achter zijn bureau,
degene, die „op 't kussen" zit, de burgemeester, en aan de wand
achter het bureau een romantisch schilderijtje van het landelijk dorp,
dat Voorschoten vroeger was, half verscholen in het zomer-groen
Was het nóg maar zo dachten we!
De vestiging van
industrieën
„Het is jammer dat het zoo'n darm
dorp is" ried de burgemeester on
ze overpeinzing „maar daar is
niets meer aan te doen. Van de grens
bij Valkenburg tot Leidschendam is
de gemeente 13 Km. lang. Lintbe
bouwing is niet alleen lelijk, maar
ook onpractisch en on-economisch.
Voor de middenstand b.v. Er is nu
een nieuw uitbreidingsplan in de
maak. Het vorige had zoveel „partiele
wijzigingen" ondergaan, dat men er
slechts met moeite uit wijs kon wor
den. We hopen het nieuwe plan vóór
Januari 1948 ter visie te kunnen
leggen, al kan het nog wel enige
tijd aanlopen voor de goedkeuring
afkomt."
„Daarbij wordt verdere lint-bebou
wing tegengegaan?"
WEL INDUSTRIE, MAAR GEEN
INDUSTRIE-DORP.
„Natuurlijk. De kom-vorming is
ten Westen van het oude dorp ge
dacht. Tussen het park en de Wijn
gaardenlaan is bijna alle grond
eigendom van de gemeente. In dat
plan is o.a. ook ruimte gereserveerd
voor een Rooms-Katholieke paro
chiekerk. Het 'plan is namelijk bere
kend op een aanwas der bevolking
tot 14 a 15.000 zielen."
„Is het de bedoeling industrie te
lokken?"
„Economisch kan de bevolking naar
zijn tegenwoordige samenstellling
onderscheiden worden in bollen-
kwekers, tuinders, boeren indus
trie forensen. De bedoeling is, dat
de uitbreiding der industrie gelijke
tred houdt met de uitbreiding der
gemeente. Niet bepaald grote indus
trieën, want wij willen ook niet, dat
het een industrie-dorp wordt. Er zijn
hier o.a. reeds gevestigd de Ziiver-
fabriek, de Kunsthoorn- en Plasuc-
fabriek, de „Kosmos"-brandkasten-
fabriek en de „Esta", ter vervaardi
ging van diepvries-koelkasten"!
Wij wezen erop, dat juist in het
fraaiste, Zuidelijke gedeelte van Voor
schoten de fabrieksbouw zoo'n om
vang neemt.
„De Esta" lichtte de burgemees
ter toe „is eigenlijk geen fabriek,
maar een werkplaats waar de el
ders vervaardigde onderdelen in
elkaar worden gezet. Wat de kunst-
hoorn-fabriek betreft, die staat er nu
eenmaal. Bij de grote uitbreiding,
welke deze industrie binnenkort on
dergaat, is afgesproken, dat <3© ge
hele zaak in 't groen wordt verscho
len. Aan de Donklaan (een zijweg
van de Papelaan ovei de spoorlijn)
zullen op het uitbreidingsplan fa
brieksterreinen worden ingeruimd.
Er wordt zoveel mogelijk naar ge
streefd het dorps-karakter te behou
den. Daartoe hebben wij ook, in sa
menwerking met het hoofd van de
beplantings-dienst destijds, de heer
Van Spronsen, thans de heer
Buijs, de commissie „Voorscho-
lens Landschap" ingesteld, welke er
op uit is wande^egen open te ma
ken, oude boerderijen te behouden
en de belangstelling der burgerij
Voor de verfraaiing van de gemeente
op te heuen".
„Het is een keurig corps, dat zich
keurig gedraagt. De samenwerking
tussen het gemeentebestuur en de
kamp-leiding laat niets te wensen
over. Het is ook van grote economi
sche betekenis; in onderling
overleg heb ik kunnen bewer
ken dat de leveranties goed
deels geschieden via de midden
stand. Het is een permanent kamp
de grond is inmiddels van de ge
meente gekocht waar de matro-
zen-in-de-dop 14 dagen komen om
getest te worden. Deze testing is vrij
zwaar. Na afgelegde proef worden de
jongemannen gekleed en doorgezon
den naar andere opleidings-institu-
DE NIEUWE RIJKSWEG
HAAGSE SCHOUW—ALLE-
MANSGEEST.
Wij hadden vernomen, dat de
Rijksdwarsweg, welke het Haagse
Schouw gaat verbinden met de grote
verkeersweg YpenburgSchiphol an
ders getraceerd is dan het oorspron
kelijke plan. De viaducten aan de
Slaag (Morsweg) zouden worden af
gebroken. De weg zou op Voorscho-
tens grondgebied komen te liggen,
evenwijdig met de Rijndijk, met
een tunnel tussen „Ter Wadding" en
„de Vink" onder de Haagweg door
passeren en voorts aansluiten op de
reeds opgeworpen bermen van de
luchtbrug over de trambaan en de
brug over de Vliet bij „Allemans-
offi-
Burgemeester Van der Hoeven kon
ons over deze plannen geen nadere
inlichtingen verschaffen.
RAAI VERGADERINGEN
VOOR
RAAD S VERG ADERINGEN
En dan hadden wij bij onze rond
wandelingen door Voorschoten ver
nomen, dat het tegenwoordig
gewoonte was officieuse
deringen te houden vóór de
cië'e".
„Het is volkomen onjuist" ant
woordde de burgemeester „dat
het een gewoonte is.
Wanneer het voor de behandeling
van bizorwere onderwerpen prak
tisch beter wordt geacht, besluit het
college van B. en W. de raadsleden
uit te nodigen tot een informéle be
spreking vóór de openbare raads
vergadering wordt gehouden. Voor
opgesteld dient te worden, dat het
belang van de gemeente op de juiste
wijze wordt gediend Het zijn geen
„geheime vergaderingen" (er
geheimhouding verplicht. De raad
behoudt echter altijd de bevoegd
heid het besproken onderwerp open
baar te berde te brengen. Het onder
zoek der begrotingen om een voor
beeld te noemen, heeft plaats gehad
in een gezamenlijke bijeenkomst
van de twee afdelingen, waarin de
Raad was getrokken. Bij deze ver
gadering waren de hoofden van
dienst aanwezig om desgewenst uit
leg te geven."
DE RONDVRAAG IS ER
OOK WEER!
De in Voorschoten gevolgde ge
dragslijn leek ons aanbevelens
waard voor een gezonde democratie,
welke bij openbare Veelpraterij
meer geschaad dan gebaat is.
„Het is practisoher", vond de
burgemeester, die naar zijn uiterlijk
en innerlijk even gced een burge
meester in de Verenigde Staten van
Amerika zou kunnen zijn „We
moeten practisch zijn. Bij de nood-
gemeenteraad is de rondvraag afge
schaft. Met 85 heeft de raad nu
bes'oten de rondvraag weer in te
voeren. Ilc had van het begin af ge
zegd; Mijn kamer staat open; komen
jullie praten. Als er een lantaarn
paal scheef staat, wordt die een uur
later reoht-gezet. Bovendien konden
de raadsleden schriftelijk vragen
stellen, die, tijdig ingediend, van
een prae-advies voorzien, in de
eerst-komende raadsvergadering be
handeld konden worden."
„Hoe is uw verstandhouding met
de raad?"
„Uitstekend. Er is in de raad1 een
behoorlijke wrijving onderling.
Maar de wrijving van gedachten
geeft altijd iets goeds, als het op-
recht geschiedt. Wij zoeken allen het
•- algemeen belang te dienen, al zien
In het Transit Camp voor verlofgan
gers te Hoek van Holland hebben de
Engelse soldaten aan de straten be
kende namen gegeven. Hier zien wij
de „Nederlandse" Downingstreet, Op
de achtergrond het Helden der Zee-
imonument.
den geen notulen van gemaakt)j we dc
maar moreel zijn de raadsleden tot lend'
gemaakt), we dat belang wel eens verschil-
ten Loosdreeht e. d. DeWend! Maar w#
bezetting telt 400 man. De gemeente
profiteert ook nog op andere wijze
van het kamp, namelijk door
Dat Osgeresgeest nu is presto- of
allegro-achtig of wel haplologisch
verbasterd tot Osgest (in 't jaar 1201),
maar een halve eeuw later duikt
reeds de spelling Oestgeest op. Hoe
die schrijfwijze is ontstaan, schijnt
niet meer uit te pluizen; misschien
wel om dezelfde reden, als men in de
17e eeuw Oegstgeest ging schrijven.
Men dacht, dat Oesgeest een platte
uitspraak was van een naam, die
oorspronkelijk Oogstgeest zou zijn
geweest. Dat was natuurlijk mis. In
1743 is die misgreep officieel gewor-
schimpten wij bei- den.
Deze wijsheid hebben we niet bij
door 3
Gehapologeerde
klokkenverzuipers
Oegstgeest is nu zo echt helemaal,
wat je noemt een haplologie,
„Wat is dat, een haplologie?"
verslikte Engelina zich.
„Toe nou!"
„Nomina Geographica" wordt de kapper geput, maar wel de wetens-
Oegstgeest een haplologie genoemd, waardigheid dat Oesgeesters „klok-
Er zaten in de kap-salon verschei-
dene klanten onder het mes en één
dat we niet weten. Vast staat; 1. Dat meneer, die schuil ging achter een
een woord dat zowel appetijtelijk als ken-verzuipers" zijn.
welwillend ter beschikking stellen l°big zou kunnen beduiden, indien
van de grote zaal voor bizondere het niet iets geheel anders betekende
doeleinden. Deze zaal kan 1000 per- dat we niat weten- Vfs} s^at; Dat
sonen plaats bieden. j Oegstgeest een haplologie or een uitgevouwen krant, waarm hij ver-
- „presto of allegro-vorm" van Osgeres- slonden zat te lezen. Om bij het pu-
geest is; 2. dat het gemeentebestuur bliek in het gevlei te komen, brach-
zijn eigen naam fout schrijft, maar ten we het gesprek op de haplologie
uitspreekt; 3. dat de klemtoon van Leiden, welke bestaat in een
Voorschoten heeft gebrek aan een
grote zaal. Daarom is bij het uitbrei
dingsplan ook aan een ontspannings-
localiteit gedacht".
behoort te liggen op de laatste let- langzaam verzwelgen van een finan-
tergreep. Het is niet Oegstgeest, maar cieel ~o smakelijk boutje als Oesgeest.
Oegstgeest; het moet niet zijn Oegst- We ontpopten ons als een warm
géést, maar Oesgéést.
Waarom?
voorstander van Oegstgeests onafhan
kelijkheid en wonnen daardoor aller
In de blaffaart of goederenlijst van harten. Het was: „die glibbers willen
de dom te Utrecht welke lijst da- nou al tot de De Kempenaerstraat
teert uit de 9e eeuw is opgetekend, doorglibberen", en: „we zullen die
dat de kerk twee boerderijen had in glibbers wel terug dringen"
„Ja. ja, die Glibbers" gaven we
„Hoe staat het met de woning
bouw in uw gemeente?"
„In het afgelopen jaar zijn 28 ar
beidershuizen in bouw gekomen Er
is nu weer een toewijzing voor 50
huizen. De gemeente stimuleert de Osgeresgeest (en twee in „Polgest"-.
gezonde particuliere ondernemings- Osgeresgeest wordt verklaard als de toe „maar hoe worden de Oegst-
lust en enkele ondernemers willen geestgrond van Osger (Oscar). Wie geesters genoemd?'"
ook wel beginnen, doch zijn blijk- Osger was is onbekend, wellicht een
baar een beetje bang van het j vermogend Germaan, die als de
risico dat zeker niet gering is. Doen j tegenwoordige manier van spreken
de particulieren het niet, dan gaat j met beklemtoonde „geest" op oer
de gemeente bouwen. Als het aan oude afkomst mag bogen behalve
mij ligt, zal er van 't jaar ook ge- j die geest nog andere landerijen bezat,
bouwd worden. Het gemeentebestuur i Iedereen zegt: Endegeest, Rhijngeest
De kapper wist het niet, noch de
iedienden, noch de andere klanten.
,We zijn te goed voor een scheld-
ïaam" zei een van de bedienden
i ooghar tig.
„Klokkenverzuipers zijn jullie!"
•donk eensklaps een zware stem ach-
heeft bereids opdracht gegeven aan I Adegeest, Poelgeest. Daarentegen ter de krant. En hij voegde er iets
de architecten Schram a en Lauren- Oesgéést, ter eeuwigdurende herinne- aan toe. waarmede hij de waarachtig-
tius een ontwerp te maken voor ring aan de rijkdom van Osger, de heid van zijn getuigenis uitdagend be-
kleine middenstandswoningen".
eerste Oegstgeester.
zegelde: „Ik ben een Rainsburger".
iiiiiiiniiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiuuuiiiiiiiiiiiii,
„U komt uit Brabant!" riepen
e verrast uit. Opheuen is een echt
Brabants woord.
De gevolgtrekking was juist. Bur
gemeester van der Hoeven is 'n Bra
bander, maar hoewe] hij die provin
cie mooi en de bevolking prettig
noemde, woonde hij toch ook gaarne
in Holland, wpgens de centrale lig
ging. Na dit intermezzo deelde de
burgemeester mede,, dat de secre
taris, de heer J. de Bres, bij de or
dening van het archief zoveel inte
ressante dingen had ontdekt, dat hij
B. en W. had verzocht een tentoon
stelling daarvan te houden. Deze ten-
toonsteTing „Oud-Voorschoten" zal
geopend zijn op 2'8 er> 29 Juli, ter
gelegenheid van de vermaarde paar
denmarkt. De show zal plaats heb
ben in het „Ambachtshuis" aan de
Voorstraat.
„Is dit gebouw gemeente-eigen
dom?"
„Het is een schenking in 1912 uit
de nalatenschap van jhr. H. A Steen-
gracht van Duivenvoorde. Het ge
bouw moest te allen tijde beschik
baar blijven voor algemene doelein
den van de gemeente Voorschoten.
Er was een bedrag van 5000.ge-
"egateerd om 't op te knappen. „Monu
mentenzoro heeft het onlangs opgeno
men. Het huis met zijn trapgevel met
fronton, bekroond door bloem-met-
se^ozaiek, dateert van 1635. Mis
schien zal het gerestaureerd wor
den wat ontzaglijk veel geld zal
kosten waarna het een bestem
ming zal krijgen volgens de bepaling
van het legaat".
DE JANTJES.
Het gesprek kwam daarna op het
Marine-opkomst-centrum, waardoor
Voorschoten een zeeman op de wal
is geworden. Met de vestiging van
dit centrum toonde burgemeester
Van der Hoeven zich zeer ingeno
men.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii!niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii<iiiiiiiiiiiii.!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiniii
Alois Lang krijgt boete, maar blijft de hoofdrol spelen
Pilatus en Judas de rechtvaardigen.
De Berlijnse correspondent van
..de Tijd" schrijft: In 1950 zullen
voor het eerst na afloop van de oor-
og de wereldberoemde Oberammer-
gauer Passiespelen worden opge
voerd. Nog vóór 1 Juli a.s. zal de
bevoegde Amerikaanse bezettings
instantie de licentie verlenen aan
Melcior Breitsamter, 'n houtzagerij-
bezitter uit Oberammergau, die bij
de laatste opvoering in 1934 de rol
van Pilatus speelde. Hij is een van
de weinige hoofdpersonen, die niet
lid van de nationaal-socialistische
party waren. Hans Zwink, de Judas
van het ensemble, is de enige anti
fascist, die in 1934, toen Hitier de
spelen bijwoonde, achter de coulis
sen de gevaarlijke woorden sprak:
„Ik heb onder de toeschouwers de
tronie van een misdadiger gezien!"
Van de 1200 spelers en statisten,
die vroeger aan de spelen deelna
men en die allen voor een zuive
ringscommissie moeten verschijnen,
waren 171 lid van de partij of van
een harer onderafdelingen. Alois
Lang, die de Christus-rol vertolkte
Annie Rutz, de Maria Johan
nes en Petrus, waren allen partij
genoot en zullen zich thans moeten
verantwoorden alvorens zij in het
bezit kunnen komen van een ver
gunning om op te treden.
Intussen is reeds een begin ge
maakt met de rolverdeling en bin
nenkort zullen de eerste repetities
worden gehouden. Het schijnt even
wel moeilijk te zijn in de plaats van
hen, die door hun politiek verleden
belast zijn, geschikte krachten te
vinden en zelfs het aantal figuran
ten zal met enige honderden moeten
worden verminderd. Niet-ingezete-
nen komen als spelers niet in aan
merking. Volgens een ongeschreven
wet, die zo oud is als de geschiede
nis der Passiespelen, moeten de me
dewerkers op zijn minst 20 jaar on
onderbroken in het dorp hebben
gewoond.
Met de zuivering is een begin ge
maakt Alois Lang, de hoofdpersoon,
heeft in de grote vergaderzaal van
het stadhuis te Garmisch-Partenkir-
chen enkele dagen geleden terecht
gestaan Algemeen verwachtten de
dorpsgenoten, die de publieke tribune
tot op de laatste plaats vulden, dat
het verhoor van Lang slechts Jn for
meel karakter zou dragen, dat hij
zou worden vrijgesproken, hoogstens
als meeloper zou worden gekwali
ficeerd en een licentie zou krijgen.
Zelfs de openbare aanklager scheen
op Lang's hand te zijn en de voor
zitter van de jury overtrof nog de
verdediger.
Zelfbewust verschijnt Alois Lang
voor de balie: een imüosante, brede
gestalte, zwarte snor, golvend grij
zend haar, het gelaat bruingebrand
door de bergzon, in een donker
Beiers costuum. Aanvankelijk gaat
alles van een leiendakje. In 1934
meelde Lang voor het eerst de rol
van Christus ten aanhoren van
Adolf Hitler en andere grootheden
van het Derde Rijk. Ik heb zelf de
voorstelling bijgewoond en ik kan
me nog goed herinneren, hoe wij,
buitenlandse journalisten uit alle
delen van de wereld, zonder uit
zondering onder de invloed waren
van het prachtig spel. dat zelfs on
verschilligen en ongelovigen in zijn
ban vermocht te slaan. Ik denk er
nog aan, hoe het tot een klein inci
dent kwam, toen Robert Ley, de lei
der van het Duitse arbeidsfront, ver
langde, dat de costuums van Maria
en andere vrouwelijke hoofdperso
nen als eerste concessie aan de
nieuwe politieke richting zouden
worden versierd met hakenkruis
zomen, een wens die niet werd ver
vuld.
Veertien dagen na de première
kreeg Alois Lang schriftelijk mede
deling, dat zijn concessie voor de
bierverkoop werd ingetrokken. Dat
was een harde slag voor de beeld
houwer, wiens bestaan en brood
winning daarvan afhankelijk waren.
Materiële nood dwong Alois Lang
zo verklaart hij voor de zuiverings
commissie zich in 1937 als lid van
de partij aan te melden, waarop
hem de tapvergunning opnieuw werd j
verleend.
Alles spreekt ten gunste van de
beklaagde. Burgemeester Zunterer,
een imposante verschyning met
zwarte baard, zingt zyn lof en Alois
Meyer, een geëmigreerde Jood, die
net uit Engeland is teruggekeerd,
vertelt, dat Lang hem onder moei-
lijke omstandigheden vriendschaps
diensten heeft bewezen. Van heinde
en ver zyn brieven binnengekomen,
waarin Lang in een gunstig daglicht
wordt gesteld. Het proces nadert
zyn einde. Wie een sensatie ver
wachtte, is teleurgesteld; het is een
proces zonder spanning.
Maar, dan is er onder de juryleden
een lastpost, één die het naadje van
de kous wil weten en die zolang in
de akten snuffelt tot hy een vlek
ontdekt. Wat blijkt? Lang is niet
tot de Nazi-partij toegetreden om
zijn tapvergunning terug te krijgen.
De data tonen aan, dat hy deze ver
gunning al weer had toen hij het
lidmaatschap verwierf Vrijspraak is
nu niet meer mogelijk en Alois Lang
krijgt een boete van 1.000 Mark.
Toch zal hy naar alle waarschijn
lijkheid in 1950 weer de hoofdrol
Spelen,
Er ontstond zo'n tumult in de kap
pers-winkel over deze uien-praat, dat
we presto in allegro-vorm de deur
uit renden-,
Inderdaad schijnt verbazend lang
geleden er eens een kerkbestuur te
zijn geweest, dat het bijeengezamelde
geld voor de klokken verfuifd heeft.
„Wat we hun niet kwalijk nemen"
vertelde ons een andere Oegstgees
ter „want die klokken zouden nu
toch de Moffen gestolen hebben".
En hij wees ons op het dubbel-ge
hoede torentje van het raadhuis, het
welk thans één hoed voor niets
draagt.
Is in Rijnsburg het gemeentehuis
geen raadhuis, in Oegstgeest is het
raadhuis geen gemeentehuis. Voor de
secretarie en wat daar meer by te pas
komt. zijn een paar belendende vil
la's gehuurd; het vroegere gemeente
huis is in gebruik bij de politie. De
raad is echter honkvast gebleven en
beraadslaagt onder politioneel toe
zicht over zulke prikkelbare kwesties
als „Poelmeer".
Is het Groene Kerkje zonder kruis,
het raadhuis is „Roomser dan de paus"
en slaat van binnen en van buiten
kruisjes tot zelfs op de luiken van de
vliering. Het wapen van Oegstgeest
is een rood klauwkruis op gouden
grond. Daar is niets tegen te doen.
De strijdlust van de Oegstgeestérs
wordt krachtig gesymboliseerd door
een leeuw, een niezende leeuw, die
met scherpe klauwen het wapen be
schermt en zeer verbolgen in de rich
ting Leiden loert. Als leeuwen nie
zen schrijft Brehm zijn ze juist
gevaarlyk.
Het raadhuis, in 1899 door H. J.
Jesse ontworpen, ligt in het „nederig
groen verscholen" van het Wilhelmi-
napark. dat tydens de bezetting
Raadhuispark moest heten, en is een
prettig landhuis, voor door de politie
opgepikte landlopers. In de hal een
bronzen plaquette voor burgemeester
J. G. M. van Griethuysen zonder
hoed. De oudere Oegstgeestenaren
kennen burgemeester Van Griethuy
sen juist mét een hoed, met zijn hoed,
welke zoo wonderwel paste bij die
eerbiedwaardige figuur. Verder: een
klei-tegel, dankbare herinnering van
Berlicum (het wapen: een mannetjes
varken) aan de steun van de adop-
teerende gemeente.
De raadszaal is een donker vertrek
met een pauw-blauwe in hout gesne
den zoldering en behangen met bloe-
men-gobelins. Op de schouw de trotse
letters
S. P. Q. O.
(„Senatus Populusque Oegstgees-
Senaat en het volk van
uegsigeest").
Op een groot Gouden-Eeuws schil
derij troont de geblinddoekte Gerech
tigheid, die een duif en een adder op
een weegschaal afweegt en daarby
wijst op de Stenen Tafels van de Si
nai. In de verte het Groene Kerkje.
Het raadhuis staat op een doop
eiken om-loverd plein, waarin een
heel klein vijvertje, waarin een sterk
vergrote kikker borrekikt, die in fees
telijke buien een straal Leids water
uitspuugt tot verrukking van de Se
natus populusque Oegstgestiae.
De jeugd heeft echter ontdekt, dat,
door het omdraaien van een kraan,
de kikker op ieder welgevallie ogen
blik in feest-stemming geraakt.
De politie kan dit niet gedogen. Zo
dra de kikker spettert, zonder daartoe
van hoger hand te zyn aangenord,
verlaat de politie ijlings de wacht en
rekent prompt de aquatieke delin
quenten in.
tiae
ersengymnastiek
Wie weet 't?
1. Wie is de schrijver van
.Stem in de Woestijn"?
2. Wat is een kynoloog?
3. Wie is de bevelhebber van
onze zeestrydkrachten?
4. Wie was Daniël O'Connel?
5. Met welk vliegtuig-type
vliegt de K.L.M. momentcel
naar Amerika?
6. In welke plaatsen hebben in
de laatste oorlog Churchill,
Roosevelt en Stalin geconfe
reerd?
7. Wie is de voorzitter van de
K.R.O.?
8. Kun', u 3 films noemen van
de Engelse regisseur Hitch
cock?
9. Wie is de schryver van Peer
Gynt en wie schreef er de
muziek by?
10. Kent u 5 betekenissen van
het woord „kwast"?
Antwoorden in ons nummer van
Maandag a.s.
