„Kleizilver" kostte in den beginne
f 1500.- per k.g
Pater L. Paulussen spreekt over
Maria-devotie
IJmuiden, de hersens van »Radio Scheveningen*
VRIJDAG 23 MEI 1947
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 3
NAAR HET ALUMINIUM-TIJDPERK
De grondstof: bauxiet doet Surinama practisch
cadeau aan de Vereenigde Staten
Thans dekt een noodlijdend ge
biedsdeel van Nederland meer
dan 60 pet. van de behoefte der
U.S.A. aan de grondstof.
Men mag aannemen, dat de mens
heid aan de vooravond staat van
het.aluminium-tij,dperk. Eerst
was er een stenen tijdperk, dat zo
als men weet eigenlijk uit een reeks
van stenen tijdperken bestond, die
elkaar in vele duizenden jaren wa
ren opgevolgd. Toen kwam, betrek
kelijk kort, een bronzen tijdperk,
waarna het ijzeren tijdperk aanbrak,
dat nu al een 25 eeuwen to* in onze
dagen voortduurt. Nu echter zijn er
vele tekenen, die er op wijzen, dat
het ijzeren tijdperk ten einde spoedt
en dat het zal worden opgevolgd
door het aluminium-tijdperk.
Dit klinkt misschien minder vreemd
als men bedenkt, dat onze aardkorst
ongeveer driemaal zo zijk is aan alu
minium als aan ijzer.
Zilver uit klei.
Het is hoogst merkwaardig te be
denken, dat men een mensenleeftijd
geleden nog nauwelijks wist, dat er
zoiets als aluminium bestond. De
naam aliminium is afgeleid van
aluin en daar bestaat het ook gedeel
telijk uit. In 1855 op de wereldten
toonstelling te Parijs werd het alu
minium voor het eerst aan het pu
bliek getoond. Men noemde het klei
zilver. Aanvankelijk'had men name
lijk gedacht, dat men met een soort
van zilver te maken had, want daar
leek het bedricgelijk veel op. Alleen
gewoon zilver was viermaal zo
zwaar.
Temidden van kalkrotsen ligt in de
burt van Arles en niet ver van Mar
seille een klein dorpje; les Baux.
Plet telt maar een driehonderd in
woners en is dus eigenlijk een ge
hucht Maar in 1821 vond de Franse
scheikundige Paul Berthier hier een
bijzonder soort leem, dat hij eerst
voor versteende rode klei aanzag,
.maar die een verweerde steensoort
'bieek te zijn. Plij noemde deze steen
soort „bauxite", afgeleid naar de
vindplaats. Later bleek dezelfde
steensoort op vele plaatsen van de
wereld, en met name vooral in Su
riname, gevonden te worden. Ook
ontkekte men dat bauxite of bauxiet
een merkwaardig metaal-achtig ka-
lakter had.
De Duitser Friedricht Wöhler en
de Engelsman Humprey Davy wisten
reeds, dat er een nieuw metaal in die
merkwaardige rode kleibrokken zat.
Maar het bleek moeilijk het er uit te
balen. Dit lukte ten slotte aan de
Fransman H. E. Saint Claire Deville
(18181881), die hierbij de finan
ciële steun had -vbn keizer Napoleon
III, die de hoop had met het nieu
we metaal de Franse staatsfinanciën,
die in een deplorabele toestand wa
ren, weer wat op te kalefateren. Het
brok aluminium, dat Deville op de
wereldtentoonstelling exposeerde,
wekte algemene bewondering. Maar
het was bijna zo duur als goud, want
het kostte 1500 per kilo (goud kost
te in die tijd ƒ1648 per k.g.). Saint
Claire Deville ging hard aan het
werk en na tien jaar van moeizaam
werken bleek hij in staat aluminium
te leverern voor 60.per kilo.
Daarbij bleef het niet. Voor de eer
ste wereldoorlog was de prijs reeds
tot 1.50 per k.g. teruggebracht-
Uitvinder stierf in armoede.
Dit grote succes was vooral te dan
ken aan Charles Martin Hall, een
jonge Amerikaan uit Ohio, de eigen
lijke grondlegger van de aluminium-
industrie. Hij kwam uit een arm ge
zin en had geen wetenschappelijke of
technische scholing gehad. Maar hij
was een scherpzinnig man, die plei-
zier had in experimenten. Zo ont
dekte hij op 23 Maart 1886 hoe langs
electrolytisehe weg zuivere alumi
nium uit bauxiet te halen, waardoor
de productiekosten aanmerkelijk
daalden. Hij kon aanvankelijk nie
mand vinden, die zich voor zijn uit
vinding interesseerde, totdat hij de
steun kreeg van een rijke familie
Mellon uit Pittsburg, waardoor hij
in staat werd gesteld een fabriek te
stichten. In November 1888 produ
ceerde de fabriek reeds 25 kilo alu
minium per dag, diat tegen 25 dollar
per kilo op de markt werd ge
bracht.
Dit fabriekje werd het begin van
de latere machtige Aluminium Com
pany of America, een concern dat zijn
weerga in de wereld niet kent. Dit
werd een onderneming, waarin hon
derden millioenen dollars werden ge-
investeerd en verdiend. Maar Char
les Martin Hall werd op zij gescho
vgn, hij nam geen prominente plaats
in het bedrijf is, dat hij had gesticht
en hij trok er zelfs geen noemens
waardige voordelen van. Nog in de
volle kracht van zijn leven trok hy
zich terug om in &en klein plaatsje
in Florida te gaan wonen. Daar
stierf hij in behoeftige omstandighe
den op 51-jarige leeftijd in 1914
Maar in het Carnegie-museum toont
men de bezoekers met trots het
prachtige standbeeld van Charles
Martin Hall dat geheel uit alumi
nium werd gegoten door de beeld
houwer Moretti.
Voor het weghalen verkrijgbaar!
Dank zij de uitvinding van Char
les Martin Hall en van een gelijktij
dig en onafhankelijk van Hall door
de Fransman Heroult gevonden me
thode, kon men met behulp van de
in 1880 reeds uitgevonden electri-
sche dynamo, een geheel nieuwe me
taalindustrie ontwikkelen. Het alu-
Nu er officiël bekend gemaakt
is, dat aluminium-vaatwerk,
zonder bonnen of toewijzing ver
krijgbaar zal zijn, blijkt er (in
het bijzonder bij jonge lieden,
die trouwplannen hebben) een
grote weetgierigheid te bestaan
ten opzichte van aluminium. On
ze medewerker Rinko Wiersma
vertelt in bijgaand artikel een
en ander uit de geschiedenis van
het aluminium. Dit jonge, lichte
metaal heeft een reeks van be
wogen lotgevallen achter de rug.
Thans echter schijnt het op weg
te zijn om het belangrijkste me
taal te worden dat de mensheid
dient.
minium is thans, zoals ieder weet,
een der belangrijkste metalen, dat
gelegeerd met andere metalen, op
duizenderlei wijze dienstbaar wordt
gemaakt Het is driemaal zo licht als
staal of koper en het wordt niet al
leen voor vaatwerk en instrumenten,
voor de electrotechcniek en voor bij-
'ondere machine-onderdelen ge
bruikt, maar het is voor de automo
biel- en voor de vliegtuigindustrie
onmisbaar geworden. In Amerika
bouwt men tegenwoordig hele hui
zén van aluminium. Als de atoom
energie dienstbaar zal kunnen wor
den gemaakt aan de behoeften der
mensheid, zal het aluminium onge
twijfeld hierbij nog een belangrijke
rol worden toebedeeld.
Voor ons Nederlanders, die dank
baar zijn, daf er thans in ruil voor
enze schaarse deviezen uit Amerika
aluminium-goederen worden inge
voerd, is het lichtelijk pijnlijk te le
zen wat ir. O. M. de Munnik in zijn
boek „Suriname, het rijke ertsland"
meedeelt. Suriname bezit inderdaad
enorme voorraden bauxiet,, de grond
stof waaruit aluminium wordt ver
vaardigd. De handige Amerikanen
halen het daar weg, de kortzichtige
Hollanders hebben hen daartoe in
siaat gesteld. Ze hebben het maar
voor het opscheppen.
Men kan zeggen, dat de rijke Ame
rikanen het van het noodlijdende Su
riname cadeau krijgen, want de uit-
voer-premie van 121/2 cent per ton,
is gelijk aan niemandal. De Amerika
nen hebben een contract tot 1981;
Thans wordt meer dan 60 pet. van de
Amerikaanse behoefte aan bauxiet
door Suriname geleverd.
In 1936 haalden de Amerikanen
221000 ton bauxiet uit Suriname. In
1943 steeg de productie van de Amc-
rikanse bauxiet-mijnen in Suriname
1.662.766 ton. De bauxiet-schat-
ten van Suriname, voorzover ze ge
ëxploiteerd zijn, worden op een
waarde van 6 milliard dollar ge
schat....
EEN KERK OP ROLLETJES,
In het kader van de heropbouw
plannen voor de Londense binnen
stad heeft men plannen onder han
den voor het verplaatsen van de
kerk van St. James over een afstand
van twintig meter, teneinde tot een
verbreding van de Thames-straat te
komen. Men wil, na de muren en de
toren verstevigd te hebben, onder
het gebouw een stalen vloer aanbren
gen, welke op zijn beurt gedragen
wordt door dommekrachten; daarna
tussen steunvloer en dommekrachten
stalen rollen schuiven, en met be
hulp van hydraulische kracht het
kerkgebouw op deze rollen verplaat
sen.
LEIDEN
PAROCHIE-GESCHENK VOOR
PASTOOR SMITZ O FJVL
Wij herinneren er nog even aan, dat
kaarten voor de feestavond, die pas
toor Smitz wordt aangeboden als
geschenk ter gelegenheid van zijn
12J4-jarig jubileum, kunnen worden
afgehaald, morgen, Zaterdag, tussen
3 en 5 uur en Zondag tussen 11.30 en
1 uur in de Romanuszaal. (Wij raden
degene, die daartoe in de gelegenheid
zijn. aan. de kaarten Zaterdag te ha
len). Zoals reeds gemeld: voorlopig
niet meer dan twee kaarten per ge
zin voor Maandag 2 of voor Dinsdag
3 Juni. Om misverstand te voorkomen
zij er op gewezen, dot ieder, die een
der avonden wil bijwonen, in het
bezit moet zijn van een kaart, welke
op de boven vermelde dagen en uren
kan worden gehaald.
GOUDEN HUWELIJKSFEEST.
Op tweede Pinksterdag hopen de
heer en mevrouw C. H. NoletZ. No-
let-Wiersma de dag te herdenken, dat
zij voor 50 jaar in het huwelijk tra
den.
Nog slechts een half jaar geleden
mochten we in onze courant het gou
den zakenjubileum vermelden van de
heer C. H. Nolet, Haarlemmerstraat
206 en we vonden daarbij gelegen
heid verschillende interressante bij
zonderheden rondom deze vijftigja
rige te memoreren.
Thans draagt dit gouden julbileum
een ander karakter. Het is een huise
lijk feest, maar de zaak en de klanten
zijn toch één, want talloos velen kun
nen familie en zaak niet meer van
elkaar scheiden.
We waren deze week in de gele
genheid het gouden bruidspaar even
te bezoeken. De bruidegom, 70 jaar,
was sedert enige weken bedlegerig:
overwerkt! Wat 'n vitaliteit. Maar
het gaat thans weer beter! De bruid,
76 jaar, nog steeds even levenslustig
ondanks de rheumatische pijnen en
nog vol interesse voor de zaak. Wat 'n
voorrecht na 50 jaren!
Uit het huwelijk van de echtelie
den Nolet werden vijf kinderen ge
boren, waarvan er nog drie in leven
zijn. Zes kleinkinderen vormen de
trots van de feestelingen. Ook onze
beste wensen op dit feest en nog me.
nig jaartje.
Vrienden en bekenden worden
Maandagmiddag te hunne huize ver
wacht, waar tussen 3.30 en 5.30 uur
gelegenheid tot gelukwensen is.
VEERTIGJARIG JUBILEUM.
Heden herdacht de heer Boom de
dag, waarop hij vóór 40 jaren in
dienst trad bij de N.V. Koninklijke
Nederlandse Fabriek van Wollen De
kens vh. J. C. Zaalberg Zoon. De
heer Boom werd met zijn echtgenote
ten kantore ontvangen en gecom
plimenteerd, waarbij hij door de di
rectie werd toegesproken.
Deze memoreerde o.a. een type
rend voorval uit de bezettingstijd.
Nadat de requisities van textiel-
goederen bij de Nederlandse bevol
king niet voldoende hadden opgele
verde, werden bij de fabrieken inval
len gedaan. Zo geschiedde ook bij
Zaalberg, waarbij een partij dekens
werd aangetroffen, welke een der
volgende dagen zou worden afge
haald Een der Leidse K.P.'en werd
gewaarschuwdi, welke op een vroege
ochtend (Boom vervulde toen de rol
van portier) een overval deed en de
dekens weghaalde. Vanzelfsprekend
heeft Boom bij deze overval ijverig
medegeholpen. Boom is hierop ge
vangen genomen en is verschillende
dagen in arrest gebleven. De toen
malige commissaris van politie Hof
man heeft hem aan urenlange ver
horen onderworpen. Zelfs werd Boom
met de dood bedreigd.
Boom heeft op zijn eigen kalme,
rustige manier zijn oorspronkelijke
lezing van de overval volgehouden en
is enige dagen later in vrijheid ge--
steld. Na zijn invrijheidstelling werd
hij verrast met een mand met fruit
en levensmiddelen, versierd met oran
jelinten en met een gecalligrap'heerde
plaat waarop de woorden: „H.M. de
Koningin der Nederlanden dankt A.
KINDJE UIT TREIN GEVALLEN
EN GEDOOD.
Gistermiddag is de 5-jarige W. B.,
uit de Paul Krügerstraat hier ter ste
de, die met zijn moeder op het balcon
stond van de trein, die om 16.13 uit
Den Haag vertrok, ter hoogte van de
Loolaan uit de trein gevallen, toen
de jongen erin geslaagd was in een
onbewaakt ogenblik het portier te
openen. Het kind was op slag dood.
Boom voor zijn moedig en rustig ge
drag".
Aan de jubilaris werd thans een
geschenk in couvert overhandigd,
terwijl namens het personeel een
lamp werd aangeboden.
K. EN O.
Eduard Flipse dirigeert het
Rotterdams Philharmonisch orkest.
Eduard Flipse maakte gisteren
avond zijn foyeuse entrée te dezer
stede. Na de grote moeilijkheden en
teleurstelling, die hij in de laatste
twee jaren heeft gehad. Nadat hij met
opmerkelijk applaus was ontvangen
dirigeerde Flipse zijn geliefd orkest
in een keur van vooraanstaande en
mooie werken. Om mede te beginnen
„Tod umd Verklarung" van Richard
Strauss, het technisch geniale werk;
de worsteling met de dood, haast een
te lange inleiding voor de „Welter-
lösung", het hoogere leven. De uit
voering was subliem in alle opzich
ten en heeft gelegenheid gegeven de
prachtige klank van Strauss' orkest
in z'n volle glorie te beluisteren. In
aansluiting hierop „Fontana di Ro
ma" symphonisch gedicht van Respi-
gheè, die de rijke instrumentatie van
Rimsky Korsakow leerde. De compo
nist legt hier op meesterlijke wijze
sententies en visioenen vast bij hem
opgewekt door vier fonteinen van Ro
me. een mooi en kleurig werk. met
fel schaterende goude en blauwe wa
ter-opspattingen, de lucht vol van
zon, klokgelui, vogelgefluit en blader
geruis; dan rust alles in stilte van de
avond. Suggestief en dichterlijk heeft
de dirigent het werk. dat grote in
druk maakte, vertolkt. Tot slot voor
de pauze Manuel de Falla's Suite uit
het ballet „El Sombrero de Tres Pi-
cos", welke pittig en levendig werd
uitgevoerd. De frisse spontane mu
ziek met haar folkloristische inslag
is ten volle genoten, en Flipse vierde
onder luide toejuichingen zijn triomf.
Ten slotte speelde Iskar Aribo het
pianconcert in Bes. van Tschaïkows-
ky, dat een heel bijzondere plaats in
de klavierlitteratuur inneemt, Voor
't eerst hoorden wij Aribo met een
goed orkest, spelen en de saamhorig
heid met de grote begeleidingsgroep
slaagde Aribo's technische vaardig
heid was voortreffelijk in dit klank
rijk opus maar ook de lyriek, het
voorname muzikale wezen is een
geestdrift. Er zendert drift in zijn
spelcapaciteiten en er werken senti
menten. Tevens beheerst hij zijn be
wogen spel en is bezonken. De sa
menwerking met de dirigent en het
orkest bracht in elk der delen een
goede uitkomst en artistieke resultaat.
Men was buitengewoon erkentelijk
voor de brillante prestatie, welke zich
uitte in een éclatante huldiging van
de solist, de dirigent en het orkest.
En met mooie bloemruikers werden
solist en orkestleider gecomplimen
teerd. K. en O. heeft een artistiek
concert georganiseerd, waarvoor dank
en waardering!. J. Kortmann.
LEIDSE UNIVERSITEIT.
Geslaagd voor het doctoraalexa
men rechtsgeleerdheid: de heren D.
J. N. Noordijk te Roterdam, ,B. H. A.
Langerwerf, te 's-Gravenhage.
Onze maatschappij op weg naar de ondergang 1
HEEL ONZE MAATSCHAPPIJ is ontwricht en bevindt zich op de
weg naar de ondergang". Met deze woorden uit de encycliek over
Christus Koning begon de Algemeen Secretaris der M.C. in Nederland,
pater L. Paulussen S.J. naast enkele andere aanhalingen uit geschriften
van belangrijke figuren betreffende de menselijke samenleving, zyn rede
over de betekenis van dé Maria-devotie in de 20e eeuw.
Deze rede werd gisteravond uitge
sproken bij de buitenkerkelijke vie
ring van het 12 1/2-jarig bestaan der
Maria-Congregatie afd. heren van de
St. Petrus-parochie in het Don Bos-
cohuis, waarbij wij o.a. opmerkten
pastoor Th. M. Beukers en de oud-
directeur der congregatie de zeer-
eerw. heer H. W. J. Schrama, thans
directeur van het Dioc. Missiebu
reau.
Pater Paulussen wees er op, dat in
de 16e eeuw stromingen opkwamen,
die zich kantten tegen de opvattin
gen van de Christelijke maatschappij.
Sindsdien heeft de ontkerstening
steeds groter vormen aangenomen en
vooral in deze tijd trachten onchris
telijke levensbeschouwingen de over
hand te krijgen. Het is duidelijk, dat
wij een strijd tegemoet gaan op le
ven en dood, waarin de mensheid
zich moet uitspreken of zij voor of
tegen Christus is.
Spreker vroeg zich af, of de ka
tholieke organisaties momenteel in
staat waren geheel het hoofd te
bieden aan deze vormen van modern
heidendom. Hij achtte dit niet het ge
val. Er is echter een lichtpunt en
wel de devotie tot Maria. Het beeld
van deze serene maagd komt in ons
katholieken steeds meer tot leven. De
paus heeft de wereld toegewijd aan
Maria, die tweeduizend jaar gele
den, toen de menheid naar de ver
lossing snakte, dé dageraad is ge
weest van nieuwe leven Via het hart
van Maria moeten wij komen tot het
hart van (fhristus.
In dit verband wees spreker er op,
dat het er niet op de eerste plaats om
HET GEELECTRISEERDE WOORD
(Van onze speciale
verslaggever).
Een schipper heeft averij
op de Noordzee en wil zijn
reder opbellen. En hoe vor
dert de tinbaggermolen op
Scheveningse zenders. De
telefoongesprekken van
iand naar zee en vice ver
sa worden door IJmuiden
doorgegeven. Tien ontvan
gers zijn hier het hele et
maal in bedrijf. Na het En-
weg naar Indië? De Willem
Barentsz heeft aan de Zuid.
pool een school walvissen
verschalkt. Een sterfgeval
aan boord in de Caraïbi-
sche Zee moet naar huis
is IJmuiden het drukste
kuststation ter wereld.
Doch wie zich een gejacht
bedrijf in een enorm ge
bouw mocht voorstellen,
vergist zich deerlijk, want
de gehele dienst is na de
worden getelegrafeerd. Er- bevrijding ondergebracht in
gens is een schip in nood.
In al deze gevallen is Ra
dio Scheveningen onze be
middelaar. Te Schevenin
gen verraden vier grote
masten, waaraan verschei
den antennes bevestigd
zijn, dat daar de zendappa
raten staan. Voor de oor
log werkten hi®r zestien
10-15-KW-zenders, die te
legrafisch de hele aarde be
streken op golflengten van
17 tot 2222 m.
Behalve de Ukg. staan de
golven tussen 100 en 200 m.
en tussen 600 en 800 m. ten
aienste van de scheepvaart.
Een schip in nood zendt op
600 m. Daarom wordt od
die golf steeds geluisterd,
maai dat gebeurt ih IJmui
den, waar de ontvangers
staan, een flink eind dus
van de zenders om storin
gen te voorkomen.
De hersens.
In IJmuiden zetelden de
hersens van Radio Scheve
ningen. Van IJmuiden
gaan dagelijks gemidddeld
500 telegrammen via de
lijn rechtstreeks naar de
reikbaar voor het 50 man
sterke personeel. Voorlopig
zal men dus aan de IJmui-
dense watertoren nog wel
de antennes laten hangen
bij gebreke aan masten-
materiaal. De Scheveningse
zendmasten staan echter
weer fier overeind in-
olaats van de door de Duit
sers opgeblazenen. Met 2 on
dergedoken Scheveningse
zenders kon aanstonds
v/eer gezonden worden en
inmiddels werkt men weer
naar het oude aantal toe,
ging een zo groot mogelijk ledental
te krijgen. De diepte is belangrijker
dan de omvang en daarom moet de
trouwe kern streven naar een inni
ger devotie tot Maria, omdat zij ook
deze tijd van verwarring de dage
raad kan zijn van een betere maat
schappij.
De uiteindelijke triomf van Chris
tus is zeker, maar wij moeten trach
ten het Christusrijk opnieuw op aar
de te vestigen. Al zijn de vooruit
zichten somber, wij hebben niet het
recht aan deze mogelijkheid te twijfe
len.
Pater Paulussen besloot daarom
met de woorden van Christus: „U
komt het niet toe dagen of tijden te
kennen, dde de Vader in Zijn almacht
heeft vastgesteld, maar als de H.
Geest over U neerkomt, zult gij de
kracht ontvangen om van Mij te ge
tuigen".
Tijdens deze bijeenkomst gaf de
secretaris, de heer J. A Vreeburg,
een overzicht,van de groei en werk
zaamheden der congregatie in haar
12 1/2-jarig bestaan.
De heer J. Koevoets bracht een
keurig verzorgd Maria-declamato-
num.dat vergezeld ging van licht
beelden. Hierdoor waren de aanwe
zigen in de gelegenheid om bij de
tekst reproducties van Maria-schilde-
rijen te aanschouwen van Memlinck,
Dürer en Geraedts, welke combina
tie een uitstekend effect had. De
sfeer werd nog verhoogd! door de me
dewerking van het zangkoor, dat
o.l.v. de heer R. Rijnbeek toepasse
lijke gezangen ten gehore bracht.
Deze geslaagde avond werd ge
opend en gesloten met een stimule
rend woord van dè directeur kap. H.
C. A. P. van Drunen.
IEDERE SCHEEPSZENDER HEEFT
ZIJN ROEPLETTERS
DE NEDERLANDSE BEGINNEN MET P
twee doodgewone schoollo
kalen. Wat van 1904 af zo
moeizaam was opgebouwd
is door de Duitsers in 1944
grondig geplunderd en ver
nield. Nu heeft men in een
minimum van tijd en met
de weinige beschikbare
materialen alles weer op
nieuw doen functioneren en
wel zo, dat er nu 3 a 4
maal zoveel omgaat als
vroeger. Ondanks de be-
Eerkte bouv/mogelijkheden
ad men het oog op een
polderterrein laten vallen,
doch daai hier een hoog
spanningskabel over komt
te lopen, moet er nogmaals
een keuze gedaan worden,
v/at niet eenvoudig is om
dat het een vlak terrein
moet zijn, dicht bij de kust,
buiten het bereik van stof
zuiger-, auto-, tram- of
tremstoringen en toch be-
al behelpt men gich nog
met 56-KW-zeaders; 4
30-KW-zenders zijn echter
in aanbouw en zo zal bin
nenkort de wereld weer
omspannen worden. Op
merkelijk is intussen, dat
heb een telegram voor U'
QSL: „Telegram goed ont
vangen". Code-afspraken
maken de inhoud voor der
den waardeloos. Terwijl de
telegrammen met de mor
sesleutel of via de pons
band uitgaan of door luid
spreker en verreschrijver
binnenkomen, brengt de
telefoniste een gesprek tot
stand. Door een prima ser
vice krijgt Radio Scheve
ningen steeds meer aanvra
gen van buitenlanders bin
nen. Een internationaal
verkeer gaat in en uit.
Particuliere gesprekken
zakengesprekken, persbe
richten, weerberichten. Een
schip in volle zee is zijn
koers kwijt; binnen een
paar minuten ontvangt
men te IJmuiden d& juist-
te positie van de peilsta-
tions Terschelling. Den
Helder, IJmuiden en Hoek
van Holland en via de lijn
naar Scheveningen gaat
bet de aether in. De ramp
van de Titanic in 1912 had
't Veiligheidsverdrag van
WEERSVERWACHTING
ENKELE VERSPREIDE BUIEN.
Over het algemeen vrij veel
bewolking met enkele verspreide
regenbuien met kans op onweer,
o voornamelijk in het zuiden en
midden van het land. Des nachts
iets Warmer, overdag weinig
verandering van temperatuur.
Meest matige oostelijke wind, in I
het zuiden tijdelijk echter ver-
anderlij ke wind.
ooooooooooooooonoooooooooooooooooo
STAATSLOTERIJ.
500ste Staatsloterij, 5e kl. 17e lijst
8351, niet, met premie van ƒ3000,
100,-- 8455, 17319.
scheepstelefonie, die Londen tengevolge, dat de
oorspronkelijk slechst op grotere schepen verplicht
de Noordzee en zijn toe
gangen berekend was, tot
in het Oostelijke dee] van
ae Middellandse Zee blijkt
te reiken en misschien haalt
men de Rode Zee nog.
Scheveningen zijn PCH.
Zo heeft iedere scheepszen-
rier zijn roepletters; de Ne
derlandse beginnen met P.
Door een systeem van af
kortingen bekort men de
zendtijd; QTC betekent: „Ik
een telegrafist met ontvan
ger en zender aan boord te
hebben. De kleine schepen
gebruiken een telefoon,
daar zij geen telegrafist
kunnen bekostigen. En zo is
contact met de wal prac-
Roepletters. tisch voor elk schip moge
lijk. Vandaar dat er 2 a 3
De roepletters, van Radio maal zoveel binnenkomt als
--- uitgaat. Inderdaad, de zee
spreekt met het land! Maar
dat het omgekeerde ook
het geval is. bewees Oude
jaarsdag 1946. roen er rond
1800 telegrairpmen uitgin
gen!
In7 de kleine zaal van de Stads
gehoorzaal bestond gisteravond een
bevredigende belangstelling voor 'n
avond, georganiseerd door de vak
groep detailhandel in textielgoede-
ren, welke avond werd geopend
door de voorzitter van de vakgroep,
de heer Kors. Nadien sprak de heer
Raymakers, die eerlang zal optreden
als directeur van de textielschool.
Het plan bestaat deze school in de
Ambachtsschool te dezer stede te
vestigen.
De heer Raymakers ving zijn toe
spraak aan met de mededeling, dat
de Vestigingswet voor textieldetail-
listen bij de minister is ingediend
en thans ieder moment in behande
ling .kan worden genomen. Door
verandering van de economische
structuur is de textielhandel, die
zich in de tijd van het gilde wezen
tot grote hoogte wist op te werken,
allengs in een slechtere positie ge
komen, welke ontwikkeling tot een
climax kwam in de tijd van de al
gemene economische crisis. In die
jaren van werkeloosheid ontstond
een beunhazerij in deze handel, die
nu ten koste van alles moet worden
beëindigd. Ook nu is het gevaar
voor de bonafide handelaar nog niet
geweken. De textielhandel zelf heeft
naar middelen gezocht om het vak
te beschermen, en daaruit is de
thans te verwachten vestigingswet
gegroeid. Drie eisen worden bij deze
wet aan bonafide handelaren ge
steld, n.l. handelskennis (het alge
mene middenstandsdiploma), cre-
dietwaardigheid (ook op basis van
geldlening, mits niet opeisbaar bin
krijgen automatisch een vergunning,
doch dienen voor uitbreiding tot
een andere branche van de textiel
handel aan de drie genoemde eisen
te voldoen alsof het de vestiging
van een nieuwe zaak gold.
Na deze met aandacht aangehoor
de toespraak werd een viertal films
vertoond, betrekking hebbend op
speciale onderdelen van de textiel
industrie, m.l. de vlasverwerking,
het twijnen, de verwerking van wol
en de productie van natuurzijde.
Het gehoor, waaronder zich wet
houder Van Schaik bevond, toonde
zich dankbaar voor het gefoodene.
Door de politie zijn aangehou
den de 36-jarige D. J. v. d. B. en de
54-jarige F. A. S., terzake van het
kopen van consumentencredietbon-
nen en distributiebescheiden.
BURGELIJKE STAND.
Geboren: Louise Maria dr. van J. L.
Meerpoel P. M. van Haaster; Pieter
Johannes zn. van J. Ouwerkerk J.
Wagieveld; Jannetje dr. van A. de
Water G. Bleij; Johannes Thomas zn.
van J. J. P. Dingjan C. A. L. Bred-
dels; Andries Theodorus zn. van A.
R, P. van Sohoonderwoerd den Beze-
mer J. van Tongeren; Antonia Caro
lina dr. van H. Gorree N. Frieshert;
Johanna Martina dr. van L. P. Horikx
W. S. Vehhoogt; Jan zn. van A. P.
Schrijer B. J. de Munnik; Deane dr.
van W. Smit C. van den Berg; Wil
helmus Joseph Henri Marie zn. van
H. M. van Welij G. A .M. van Deene;
Elsje dr. van A. van Leeuwen A. de
Bruijn.
Overleden: J. Imanse hudsvr. van
P. G. van Rijn 62 jr.; J. van der Reij-
den wed. van P. T. L. Beenakker 90
jr.; G. J. F. M. van Rijn zn. 4 dagen.
Gehuwd; P. van Aken jm. A. B.
Barten jd.; G. A. W. van den Oord jm.
E. W. Somerwil jd.; J. A. Vens jm.
J. C. Noordervliet jd.
Ondertrouwd: A. J. Bij jm. 31 jr.
S. de Vet jd. 21 jr.; S. Fuch jm. 28 jr.
P. van Daalen jd. 26 jr.; P. C. Ket-
tenis jm. 26 jr. N. van Strien jd. 25
jr.; G. Krullaars jm. 32 jr. M. Brax-
hoven jd. 25 jr.; L. Lacourt jm. 21
jr. M. C. Cave jd. 21 jr.; S. P. Leupe
jm. 22 jr. J. F. Scharroo jd. 22 jr.;
D. J. Meijers gesch. 31 jr. J. de Graaff
jd. 23 jr.; P. van den Oever jm. 23 jr.
J. Molennaar jd. 27 jr.; M. de Roode
jm. 25 jr. M. Eradus jd. 19 jr.; P. Vis
ser jm. 28 jr. J. Zwart jd. 26 jr.; G.
van der Steen jm. 30 jr. A. van den
Oudenaller jd. 21 jr.; L. Vinkesteb'n
jm. 25 jr. A. Laterveer jd. 25 jr.; H.
T. M. Rertels jm. 27 jr. J. M. Broe
ken jd. 23 jr.; R. Regeer jm. 20 jr. E.
Cram a jd. 21 jr.; J. D. Ricke jm. 29
jr. G. B. Grolleman jd. 23 jr.; W.
Oudshoorn jm. 22 jr. J. C. G. Ciere jd.
19 jr.; J. C. Roodibeen jm. 20 jr. M.
J. Mangelsdorf jd. 17 jr.; P. van Rijk
jm. 26 jr. P. Kokkedee jd. 25 jr.; M.
van Steenbergen jm. 28 jr. A. Smits
jd. 24 jr.; H. van der Vegte jm. 26 jr.
C. E. M. Brocaar jd. 26 jr.; E Arends
jm. 25 jr. M. C. R. Vos jd. 22 jr.; A.
Labortus jm. 25 jr. M. Kop jd. 24 jr.
ALPHEN AAN DEN RIJN
WERELDKAMPIOENSCHAP
DAMMEN.
Burgemeester rar. Schokking zal
3e partij openen.
Burgemeester mr. F. M. A. Schok
king van Alphen aan den Rijn, heeft
zich, naar wij vernemen, bereid ver
klaard de 3e partij om het wereld
kampioenschap dammen te openen
met de eerste zet. Zoals men zich zal
herinneren gaat de strijd tussen de
Franse wereldkampioen P. Chestem
en onze landskampioen R. Keiler.
NOORDWIJK
Tram-ongeval. Maandagnamid
dag ongeveer half vijf had een
tram-ongeval plaats, dat betrekke
lijk goed is afgelopen. De 13-jarige
scholiere P. uit Noordwijk aan Zee
stak haar hoofd uit het open raam
bij de hoek HoofdstraatHuis ter
Duinstraat. Daardoor kwam zij in
aanraking met een mast en werd
danig aan het hoofd gewond. Dr.
van Nes kon, na de wond te hebben
gehecht, de patiënt per ziekenauto
naar het ouderlijk huis doen ver
voeren. Het bleek later, dat het
meisje ook nn« por, lichte hersen
schudding had gekregen. Haar toe
stand is echter goed.
De jeugd is vrij onbezorgd en
neemt het niet zo nauw met de
waarschuwingen van welmenende
passagiers. Zelfs de conducteur heeft
weinig vat op hen.
SASSENHEIM
Gesneuveld. De fam. L. v. d.
Voet ontving uit Indië het treurige
bericht,, dat hun zoon Jan in dienst
van het Vaderland is gesneuveld.
Jan was in het najaar van 1946
naar Indië Vertrokken.
Dick v. d. Plas ligt gewond door
een schot in zijn knie in het hospi
taal.
VOORHOUT
DE LEIDSE VAART.
Zaterdag as. zal het rijwielpad
nen twee jaar) en vakbekwaamheid, langs de Leidse Vaart voor wielrij-
welke zal worden aangewezen door ders worden opengesteld. De offi-
de diploma's bediendenbrevet en I cieële opening van de Leidse Vaart
patroonsbrevet. zal waarschijnlijk 31 Mei plaats vin-
De reeds jaren gevestigde zaken I den.
