S)e Êeidóch^Sou/tcmt Palestijnsche kwestie voor de V.N. WEST-JAVA LOS VAN DE REPOEBLIK Onrust aan Oostenrijksche grens Spoorwagens keerden niet terug WOENSDAG 30 APRIL 1947 Bureaux: Papengr. 32, Giro 103003 Tel.; Adm.. Adv. 20826, Red. 20015 Dir., drukkerij en abonn. 20935. Directeur- C. M. v. HAMERS VELD Hoofdredacteur: TH.. WTLMER, waarin opgenomen WDE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 37e JAARGANG No. 11075 Abonnementsprijs f 0.26 per week. 1.10 p. mnd. 3.25 p. kwartaal Franco p post 4, Advertences: 15 cent per m.m. In- gez. mededeelingen dubbel tarief, pij contract belangrijke korting. Telefoontjes: 30 woorden 1.50. Primaatschap van den arbeid (2) XJET tweede punt in zijn program voor den opbouw van een chris telijke samenleving formuleert pater Michel Riquet S.J. aldus: „2. Het tweede doelwit is het her stel van het primaatschap van den arbeid. Ieder van ons moet begrijpen, dat het eerbaar noch christelijk is, zichzelf te willen verrijken zonder bij te dragen tot de algemeene wel vaart door ernstig en nuttig werk. De arbeider kan niet worden beschouwd als een of andere koopwaar". Het is eerbaar noch christelijk, zich zelf te willen verrijken zonder nut tig werk. Deze moraal, waarvan de, het ge weten bindende, waarheid voor iede- ren christen onomstootelijk moet vast staan, is in lijnrechten strijd met li berale opvattingen en practijken! Kan iemand zich niet verrijken zonder dat hij werkt? Zeker, hij kan het wel, b.v. door zekere financieele manipulaties. Maar, als hij nog in staat is te werken, mag hij het niet. De vruchten van den arbeid mag al léén hij plukken, die zélf arbeidt. En dan verstaan wij natuurlijk „arbeid" in een zoo breed mogelijken zin: werken ten dienste van, ten nutte van de gemeenschap. En, aansluitend op deze' erkenning van het primaatschap van den arbeid, laat pater Riquet onmiddellijk vol gen: „De arbeider kan niet worden be schouwd als een of andere koopwaar" Dat de arbeider wordt beschouwd als een of andere koopwaar, klinkt misschien sommigen in de ooren als het constateeren van een feit uit véél vroegeren tijd, uit de slaven-tijd. Wie zoo denkt ziet de werkelijkheid slechts oppervlakkig. Ongetwijfeld de positie van de arbeiders is heel veel verbeterd, speciaal ook in ons land. Maar er zijn toch nog toestan den, die het noodzakelijk maken, er aan te herinneren, dat de arbeider niet mag worden beschouwd „als een of ander koopwaar". En zeker is het, dat vaak nog maar al te weinig vol ledig en consequent wordt erkend de menschelijke waardigheid van den ar beider en de geestelijke waarde van iederen door den mensch gepraesteer- den arbeid. Zeker is het, dat vaak de arbeider nc** maar al te los staat van de onderneming, waaraan hij moet geven zijn arbeid als resul taat van lichamelijke inspanning en geestelijke toewijding. Hij staat vaak zóó los van die onderneming, dat zijn overplaatsing naar een andere even gemakkelijk schijnt, als de verplaat sing van een of andere machine van de eene zaak naar de andere. Dat zijn verkeerde toestanden, wanstaltige verhoudingen, waarin ra dicale veranderingen en verbeterin gen moeten worden gebracht. Ondernemingen, welke door chris tenen, door katholieken worden ge dreven en beheerd, moeten hier zeker een goed voorbeeld geven. Hoe dat moet, wordt in volgende punten gezegd. De nieuwe spelling morgen ingevoerd Vanaf 1 Mei a.s. zal in ons blad de nieuwe spelling worden ingevoerd en de buigings-n niet meer worden toegepast, tenzij in gevallen, waarin dit voor de duidelijkheid gewenscht is. Een zin als b.v. „De man, die zijn broer ontmoette" kan met een enkele buigings-n duidelijk worden ge maakt. Wij hebben verleden week de voornaamste wijzigingen in de nieu we spelling verklaard. In het kort herhalen we: e of ee. e aan het einde van een letter greep, dus leraar, maar niet aan het einde van een woord, dus twee, ook als zoo'n woord een verlengstuk krijgt: tweetal. O of oo. o aan het einde van een letter greep, dus lopen, behalve als de vol gende lettergreep met ch begint, dus loochenen, en aan het einde van een woord: zo. s of sch. sch waar dat uitgesproken wordt: school. s waar bij de oude spelling, slechts een s uitgesproken wordt: mens. aardrijkskundige namen. blijven onveranderd: 's-Hertogen- bosch, Roosendaal, de of den naamvalsuitgang n kan men weg laten, dus van de speler en van de bond. Nekkramp in een bewakingskamp Naar aanleiding van hardnekkige geruchten over een opstand onder de geïnterneerden in het voormalige Je zuïetenklooster te Valkenburg, waar ontdekt zou zijn, dat gevangenen ex plosieve stoffen zouden hebben bin nengesmokkeld, en by 'n gevecht met bewakers dooden en gewonden zou den zijn gevallen, deelde gedelegeer de van den directeur-generaal voor bijzondere gerechtspleging mr. H. Doppler uit Heerlen ons mede, dat ai deze geruchten, die vooral in het Zui den van Limburg de ronde doen, naar het rijk der fabelen dienen te wor den verwezen. Er is een geval van nekkramp- ge constateerd en in verband daarmee is, in overleg met den inspecteur voor de volksgezondheid, besloten de ge vangenen binnen het kamp eenigen t«d in quarantaine te houden De aard'beienpluk in de kassen is be gonnen. Een plukster. aan den ar beid DE COMMISSIE VAN ORDE van de speciale Algemeene Vergadering van de Vereenigde Naties, die de agenda van de Assemblée voorbereidt, begon gisteren de debatten met een rede van den Voor-Indischen gedele geerde Asaf Ali. die sir Alexander Cadogan de vraag stelde, of Engeland bereid is de aanbevelingen van de Vereenigde Naties inzake Palestina te aanvaarden. De Britsche regeering, zeide Asaf Ali, had vroeger reeds me- degedeeld, dat zij hiertoe niet bereid was. Cadogan zeide in zijn antwoord, dat men niet van Engeland kan ver wachten, dat het goed en bloed waagt om de aanbevelingen uit te voeren zonder steun van anderen. Hij zeide echter toe, in een verklaring voor de Assemblée het Britsche standpunt volledig uiteen te zetten. Men besloot 't Britsche voorstel tot 't vormen van een speciale commissie van onder zoek te doen verwezen naar de po litieke commissie. Bij de behandeling van het verzoek van de Arabische staten om bespre king der onafhankelijkheidskwesfcie voor Palestina drong de Egyptische gedelegeerde aan op het opheffen van het mandaat aan Engeland en het on afhankelijk verklaren van het land. Hy zag geen noodzaak voor het in- Zondag verklaart Soenda zich afhankelijk Ï*\E PARTAI RA'JAT PASOEND AN, welke zegt een millioen leden *^te hebben, zal West-Java los van de Indonesische Republiek verklaren en de zelfbesturende staat Pasoendan (West-Java) proclameeren, aldus- be. richt Reuter. Dit zal Zondag op een massavergadering geschieden, zoo heeft de secretaris van de partij, dr. Soestomo medegedeeld. De procla matie zal worden uitgevaardigd door den leider der partij, Soeria Kartale- gawa, die, naar men verwacht, eerste minister van den nieuwen staat zal zijn. Hij verlangt, dat Pasoendan erkent wordt als een der staten van de voorgestelde Indonesische federatie. Dr. Soestomo zeide, dat hij een be roep zou doen op de weldenkende In donesische Republikeinen om op de mocratische wijze aan de wenschen van den staat Soenda te voldoen en om bloedvergieten te voorkomen. In dien echter de Republikeinen Soenda zouden aanvallen, zouden Soenda's eigen strijdkrachten zich verdedigen en zich natuurlijk tot de Nederland- sche troepen om hulp wenden. Een van de plannen van de Soendaasche regeering zou zijn, de ondernemin gen van buitenlanders in Soenda aan de rechtmatige eigenaars terug te ge ven. De nieuwe staat omvat de vyf voormalige Nederlandsche residen ties Bantam, Buitenzorg, Preanger, Cheribon en Batavia en heeft een bevolking van ongeveer 12 millioen zielen. BESPREKINGEN OP SUMATRA. De teruggave van de door de Ne derlanders bezette gebieden op Suma tra zal vermoedelijk onderwerp zijn van de inleidende besprekingen tus_ schen de Nederlandsche autoriteiten DE AMERIRAANSCHE HULP VERLEENING. De Amerikaansche senaatscommis sie voor buitenlandsche betrekkingen heeft met algemeene stemmen het wetsontwerp voor s teun verleen ing aan vijf Euro.-eesche landen en Chi na, ten bedrage van 350 millioen dol lar, goedgekeurd. De Europeesche landen zijn Italië met Triest, Honga rije, Oostenrijk, Polen en Grieken land. Koning Christiaan begraven Het stoffelijk overschot van koning Christiaan van Denemarken, die 21 April overleed, is gisteren te Kopen hagen ter aarde besteld. Binnen- en buitenlandsche func tionarissen woonden de plechtigheid by; 100 man van de Britsche marine liepen als lijfwacht in het gevolg mee, daar de koning ook admiraal van de Britsche marine was. en den republikeinschen minister van binnenlandsche zaken, mr. Moh Roem. Deze laatste vertrekt Zaterdag met een aantal leden van het werk comité van het K.N.I.P. naar Sumatra. Sjahrir over de Pasoendan. Reuter meldt uit Batavia, dat Sjah rir heden heeft tegengesproken, „dat een opstand op Java is gevolgd op de beslissing van de Partai Rakjat Pasoendan, om West-Java Zondag a.s. op een massa-vergadering als een afzonderlijken staat uit te roepen". De premier is te Batavia aangeko men na een lange kabinetszitting te Djokja, waarop een kleine wijziging in het republikeinsche kabinet is be sproken. President van Paraguay afgetreden Volgens berichten afkomstig van Paragueesche refugié's, die naar Ar gentinië zijn uitgeweken, is president Morinigo van Paraguay afgetreden en zou hy trachten een schuilplaats te vinden in de Spaansche ambassade te Asuncion. Volgens dezelfde bron nen woeden de gevechten voort in de hoofdstad van Paraguay, waar mari niers aan het einde van de vorige week in opstand zijn gekomen en zich aansloten bij de opstandelingen, die het Noordelijke deel van het land be zetten. Alle verbindingen met Asuncion zijn verbroken na de mededeeling van de regeering op Zondagmiddag dat de opstand van het marinegarnizoen in de hoofdstad „was onderdrukt". In verschillende deelen van de stad zyn echter gevechten aan den gang tusschen de regeeringsstrijdkrachten en supporters van de opstandelingen, wier hoofdkwartier te Conception in Noord-Paraguay gevestigd is. Joego-Slavische partisanen in actie Volgens berichten van de Oosten- rijksch-Joego-Slavische grens, heeft het eerste bataljon van het „East Yorkshire Regiment", dat belast is met de bewaking van die grens in het gebied van Radkersburg in een Zuid-Oosthoek van Oostenrijk, zyn patrouillediensten verscherpt in ver band met demonstraties ten gunste van een grenswijziging. Naar ver luidt, staan verschillende bewoners van de grensstreek klaar om met vee en huisraad te evacueeren, wan neer de Britsche troepen mochten worden terugetrokken. Naar gemeld' v/ordt, hebben Joego- Slavische partisanen zich langs de grensrivier c Mur opgesteld. Zij voeren leuzen als „Radkenburg zaï spoedig van ons zijn" en „Tito zal den 1-Meidag in Radkersburg vie ren". Radkersburg is een strook Oosten- rijksch gebied, dat bijna geheel door Joego-Slavisch gebied wondt omge ven. Engeland heeft de Russische bezet tingsautoriteiten in Duitschland mee gedeeld, dat alle goederenvervoer per spoor van de Britsche naar de Russi sche zóne zal worden stopgezet, als de duizenden Britsche goederenwa gons, die de Russen vasthouden, niet vóór het einde van de volgende maand worden toegezonden, aldus berichten uit betrouwbare bron. Naar werd verklaard, zou een der gelijke Britsche stap de stopzetting van den handel tusschen de beide zones beteekenen, waarbij de indus trieën in de Sowjet-Russische zóne van de zoozeer benoodigde steenkool- en staaltoevoer uit het Ruhrgebied verstoken zouden blijven. Uit welingelichte bron wordt ver nomen, dat in de Sowj et-Russische zóne 12.600 wagons van de Britsche zóne worden vastgehouden. RUIM 2 MILLIOEN VALSCHE PUNTEN. Het vermoeden bestaat, dat de li thograaf in Aken, die gearresteerd is vanwege het drukken van valsche textielpunten, niet anderhalf mil lioen maar zelfs twee tot drie mil lioen van deze punten heeft nage maakt. Naar men weet werden deze punten in Nederland verhandeld. Vandaag moest deze 70-jarige Duit- scher voor de Engelsche rechtbank in Aken verschijnen. Daar de Engelsche rechters, die groote interesse voor deze zaak hebben, zich eerst nauwkeuri ger wilden oriënteeren, w^rd de zaak echter uitgesteld tot 16 Mei. Tevens hebben de Britsche en Amerikaansche militaire regeering Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije, Ne derland en enkele andere landen, die samen 16.000 Britsche wagons vast houden, gewaarschuwd, dat de over eenkomst, waarby deze landen bij hun transito-verkeer door Duitsch land van Britsche en Amerikaansche wagons gebruik kunnen maken, zal worden beëindigd, indien zij de wa gons niet terugzenden. Tornado vaagt stadje weg Naar het Roode Kruis te St. Louis gisteravond mededeelde, heeft een tornada Dinsdagmid dag de stad Worth in Missouri getroffen. Dertien personen wer den gedood en honderd anderen gewond. De telefoniste van het naburige Gentry meldde, dat een tornado Worth weggevaagd had. De telefoniste te Worth was ge dood op haar post. Men beschik te niet onmiddellijk over een schatting over het aantal gewon den, doch naar verluidt zyn alle gebouwen in het stadje vernield, waaronder ook het schoolge bouw. Latere inlichtingen mel den, dat de kinderen, die zich in het schoolgebouw bevonden, ge waarschuwd waren, dat de or- kan op komst was, en dat zij daarop in veiligheid waren ge bracht. Aanvallen van opstandelingen op Madagascar Volgens berichten van het Fran- sche persbureau uit Tananarivo heb ben alle Europeanen in de kust plaats Mananjary op Madagascar zich verzameld achter een omhei ning, teneinde aanvallen van opstan delingen, die de stad omsingeld heb ben, af te slaan. Onder de beleger den bevinden zich regeeringsambte- naren, soldaten en planters. Andere aanvallen van opstandelingen wer den naar verluidt, in het gebied rondom Manaker, 32 k.m. verder Zuidwaarts langs de kust, uitge voerd, alwaar plantages werden ver woest en verschillende planters wer den gedood. Fransche patrouilles opereerden in het district Moramanga 72 km. ten Oosten van Tananarivo en Fransche vliegtuigen voerden verkennings vluchten uit over Maganoro, 174 kmi ten Zuid-Oosten van Tananarivo, Nosy Varika en Mandritsara, aldus Fransche berichten. In het gebied van Mahanoro, al dus wordt gemeld, zijn enkele dorpen platgebrand.Opstandelingen vielen Befotaka, gelegen op een eiland aan de Noord-Westkust van Madagascar», aan. Reorganisatie hoogere legerleiding Het Ministerie van Oorlog is thans uitgebreid met een Luchtmachtstaf, zoodat do samenstelling van dit mi nisterie thans als volgt is: 1. Minister, secretaris-generaal, mi litair kabinet; 2. Hoofdkwartier van den generalen staf; 3. Hoofdkwartier van den kwartier meester-generaal; 4. Staf van den adjudant-generaal; 5. Directie administratie diensten; 6. Luchtmachtstaf. Behalve de militaire luchtvaart en de luchtvaarttroepen behooren tot het ressort van den chef van een lucht machtstaf o.a. de volgende aangele genheden:-voorbereiding van de aan schaffing, beheer, onderhoud en her stel van het specifieke luchtvaartma teriaal, het verzamelen van gegevens, van belang voor de luchtverdediging, de luchtbescherming en het geven van aanwijzingen voor de bouwen aanleg van vliegvelden. stellen van een commissie. Johnson de Amerikaansche gedelegeerde, ver klaarde zich tegen het verzoek der Arabisshe staten, en was van mee ning, dat de speciale Assemblée aan bevelingen behoorde op te stellen, die door de gewone Assemblée in Sep tember konden worden behandeld. Syrië verklaarde echter, dat de kwes tie geen uitstel kan lijden. Zoowel de Syrische als de Egyptische gedele geerden achtten het toelaten van ver tegenwoordigers der Joden m strijd met het Handvest der V.N. Alle Ara bische afgevaardigden dringen uiter aard aan op het verleenen van onaf hankelijkheid aan Palestina. De Amerikaansche gedelegeerde kwam hierop terug, en zeide dat naar de meening van Amerika het afwij zen van de Arabische resoluties on afhankelijkheid voor Palestina als uiteindelijke oplosing van het pro bleem niet afwijst. De vergadering werd hierop verdaagd. „Wapenstilstand" in Palestina? Volgens te Jeruzalem gaande ge ruchten zal voor den duur van de Al gemeene Vergadering der V.N. dooi de Joodsche verzetsgroepen in Pale stina worden afgezien van vy andelij - ke handelingen jegens de Britsche strijdkrachten. De Amerikaansche Jo den zouden druk op de Irgoen Zwai Leoemi en de groep Stern hebben uitgeoefend hun gewelddaden voor- loopig te staken. Deze organisaties zelf hebben hun standpunt nog niet bekend gemaakt. Nieuwe kampen voor illegale immigranten? Men heeft bevestigd, aldus meldt het A.F.P., dat de Britsche militaire autoriteiten bij Tobroek in Cyrenai- ca groote kampen voor illegale Jood sche immigranten in gereedheid doen brengen, daar de tien kampen op Cy prus niet meer dan twintigduizend personen kunnen herbergen en een nog grooteren toevloed van vluchte lingen in den komenden zomer ver wacht wordt. Joodsche gevangenen wilden Fruit. Gisteren is een complot van de Joodsche gevangenen in de. gevange nis te Jeruzalem, om gezamenlijk te ontsnappen ontdekt. De politie deelde mede, dat in dê binnenmuren der gevangenis een gat was gemaakt. De buitenmuren waren nog niet geheel doorbroken. TWEEDE KAMER Wie beslist bij de opvoeding? De Tweede Kamer heeft gisteren behandeld een ontwerp-Kiniderwet. Het ontwerp bevat grootendeels een aantal formeele wijzigingen. Door een reeks opeenvolgende wetswyzi- gingen is ons kinderrecht een on overzichtelijk geheel geworden; thans worden daarin weer systeem en sa menhang gebracht. Tevens stelt men echter ook eenige materieele wyzi gingen voor. waarvan de bepalingen over de ouderlijke macht de meeste belangstelling hadden. Tot nog toe kende de wet de ouderlijke macht toe aan den vader; volgens de nieuwe re dactie oefenen beide ouders gezamen lijk deze macht uit, maar is by ver schil van inzicht de wil van den va der beslissend. Drie ministers hebben achtereen volgens dit standpunt ingenomen. Zoowel mr. Van Schaik, die het ont werp in 1937 indiende, als prof. Ger- brandy, die in 1940 de Memorie van Antwoord schreef en mr. Van Maar- seveen, die gisteren het ontwerp ver dedigde, wisten op dit punt van geen wijken. Drie vrouwelijke Kamerleden, de dames Tendeloo, freule Wittewaal van Stoetwegen en mevr. v. d. Mui zenberg, stelden zich daartegen te weer en dienden een amendement in, dat in geval van een geschil, beroep op den kinderrechter mogelijk maakt. Vandaag komt dit amendement in stemming. Voor petroleum voor kookdoelein- den en verlichting zyn gedurende de maand Mei 1947 de navolgende bon nen aangewezen: Kaarten UA 611: bon A t/m A 28: vier liter per bon. Kaarten UB 611: bon B 13 en B 14 vier liter per bon.-Kaarten UC 611: bon C 07 vier liter per bon. Kaarten UD 611; bon D 12 twee liter per bon. EIEREN VOOR BAKKERS. Een regeling is getroffen voor de eierenvoorziening, aldus het „Vrije Volk", aan bakkersbedrijven. De te verstrekken eieren zijn eieren van de tweede soort en uitval-kippeneieren. Gemengde bedrijven (banketbakkerij naast broodbakkerij) ontvangen er 75 voor elke 50 kg. bloem die zij ver werken, de banketbakkers krijgen een dubbel aantal. De regeling geldt voor zoover de eierenpositie zulks toelaat. Een bil lijke verdeeling en doeltreffende be strijding van onregelmatigheden wordt hiermede beoogd. f Het weerzien Auto's zijn rare dingen. Zij verdwijnen soms plotseling en soms komen zij op onverklaar bare wijze voor den dag. Zoo was er een fabrikant uit Gilze-Rijen, die ook na den oor log graag wilde blijven „rijen" en daarom zijn wagentje tijdens de bezetting deed onderduiken. Na de bevrijding goochelde hy het ding weer voor den dag, maar het M.G. „bevrijde" hem er spoedig van. De fabrikant zag zijn Oldsmobieltje aan den hori zon verdwijnen. Het M.G, werd opgeheven, maar het wagentje was en bleef weg. Dat kwam voor in die da gen! Maar laat die fabrikant nu zijn oude trouwe merrie dezer dagen ergens tegen komen! Het weerzien was hartelijk. De fabri kant klom weer achter het ver trouwde stuurwiel en zijn eerste gedachte was: We gaan samen naar huis. Maar toen zag hij, dat de wagen volgeladen was met koloniale waren en hij wachtte den vermoedelijken eigenaar van deze waren op. Het bleek een rei ziger te zijn en de koloniale wa ren mitsgaders het auto-tje wa ren eigendom van zijn patroon. Na veel vijven en zessen en over en weer praten en na het toonen van eigendomspapieren, besloten de fabrikant en de reiziger naar den patroon te rijden. Toen kwam de aap uit de mouw. Deze patroon was officier geweest bij het M.G. Laten wij verder de sluier val len over de onthullingen, die volgden, maar het slot was, dat de fabrikant in zijn oude Olds- mobile naar huis reed met een groote sigaar en een dikke por tefeuille wegens de betaling voor „een jaar gebruik van de auto". Milliarden-leening gevraagd voor Nederland De Wereldbank heeft medegedeeld, dat de Nederlandsche regeering een formeele aanvraag voor een leening van 535 millioen dollar (1337 millioen gulden) heeft ingediend. De Nederlandsche regeering heeft deze leening aangevraagd, aldus de officieele mededeeling der bank, ten einde een gedeelte van de belangrijk ste plannen in het kader van het pro gramma tot herstel, wederopbouw en industrialiseering te kunnen finan- Onder zeer groote belangstelling uit alle kringen van de Bataviaansche gemeenschap vierde de Apostolisch Vicaris van Batavia, Z.H.Exc. Mgr. P. J. Willekens S.J. dezer dagen zyn 121/2-jarig Bisschopsjubileum. De luit.-gouv.-generaai, dr. H. J. van Mook biedt Z.H.Exc. zijn gelukwen- schen aan. £en kxMzttje.... „Van de mensehen verwijderd, kee- ren wij tot ons Zeiven. De kleine her innert zidh alleen het kwaad, dat men hem heeft aangedaan, zijn nachten zijn onrustig door den wrok en zijn mond is vergiftigd door den toorn. De groote gedenkt alleen het goede, en, dankbaar voor dat weinige goede, vergeet hij hét aangedane leed. Zelfs wordt wat niet terstond vergeven werd door het hart uitgewischt. En, als hij onder zijn broeders terugkeert, bemint hij hen weder als te voren". Giovanni Papini. WEERSVERWACHTING KOUD WEER. o Van Noord-West naar Noord c of Noord-Oost ruimende wind, g aanvankelijk nog krachtig, later g afnemend. Geleidelijk afnemen- g de buienactiviteit. Koud voor o den tijid van het jaar. nnonoononnnnnofiouo'. "onooooi

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1947 | | pagina 1