DE Annexatie en stopgezette Rijkswegen Nederland-België in Amsterdam ZATERDAG 5 APRIL 1947 DE LEIDSCHE COURANT PAGINA 3 J \E DOOD van koning George van Grie kenland heeft het Grieksche probleem weer eens in het centrum der belangstel ling geplaatst. Niet dat het land den laat- sten tijd over gebrek aan belangstelling heeft te klagen, integendeel: het zou veel liever wat meer rust genieten dan het voor werp zijn van de bemoiïngen van naaste buren en verre vrienden. Wanneer het waar is, dat een koning het symbool is van zijn volk, dan is wijlen ko ning George in dit opzicht uitstekend ge slaagd. Hij is een van de meest tragische koningsfiguren van den laatsten tijd en zijn bewind is een aaneenschakeling geweest van 'rusteloosheid. Hij draaide als een weer- mannetje in en uit zijn huisje, want niet minder dan driemaal is de koning uit zijn land gezet en driemaal is hij weer terugge keerd. Zijn eerste regeeringsperiode duurde 40 dagen, de tweede 514 jaar en de derde nog geen 6 maanden. Dit onrustige bewind weerspiegelt volkomen de onrust, waaraan het Grieksche volk de laatste decennniëns ten prooi is geweest, en het is slechts te hopen, dat het plotselinge verscheiden van den vorst z'n tegenhanger niet krijgt in een even plotselinge ondergang van de Griek sche onafhankelijkheid. Wanneer men Griekenlands buren hun gang had laten gaan, dan zat te Athene op het oogenblik reeds lang een vertegen woordiger van Moskou, die de lakens uit deelde. Maar dank zij de aanwezigheid van Britsche troepen, wier taak weldra door de Amerikaansche hulpactie zal worden overgenomen, is de agressie beperkt geble ven tot een guerilla-strijd aan de grenzen. Die Amerikaansche hulpactie, onlangs door Truman aangekondigd, is van verschil lende zijden aangevallen en het sterkste ar gument, dat er tegen is aangevoerd, is on getwijfeld het verwijt, dat de organisatie der Vereenigde Naties is gepasseerd. Het is inderdaad te betreuren, dat Truman gelijk heeft met zijn opmerking, dat de V.N. nog te zwak zijn om afdoende hulp te verleenen, maar niettemin heeft hij gelijk. De Veiligheidsraad heeft zich reeds een jaar vruchteloos bezig gehouden met de Grieksche kwestie en is npg geen siap ver der gekomen. Een commissie van oncerzoek is uitgezonden en deze kwam, zag en snapte er niets meer van. Men liet de heeren op ezeltje in de bergen rondrijden, waar ach ter de leider der benden, Mark-os, kieke boe ^peelde en aan het einde van hun trig wa ren ze nog even wijs als ze gekomen waren. Duidelijker kon men de machteloosheid van den .Veiligheidsraad al niet demonstreeren. EEN ANDERE koningstragedie wordt weer opgehaald door het besluit van Franco om aan de Cortes een wetsontwerp voor te leggen betreffende den staatsvorm van Spanje en de opvolging van het staats hoofd. In dat wetsontwerp wordt na aen dood van Franco of indien hij niet langer in staat zal zijn de functie van staatshoofd te vervullen het koningschap hersteld, waarmee dus den monarchisten, verzameld rond den troonpretendent don Juan, een kluif wordt toegeworpen, om zoolang op te houden met blaffen, want straks krijgen zij de kans. Het is de vraag of de monarchisten in derdaad hun agitatie zullen staken en ge noegen zullen nemen met deze restauratie in het vooruitzicht. Want in het wetsont werp staat één wel zeer merkwaardige be paling, n.l. dat de koninklijke opvolger de fundamenteele wetten van den huidigen staat zal moeten aanvaarden. Wat heeft dat te beduiden? Zal deèe ko ning dictatoriaal moeten gaan regeeren? Het lijkt weinig waarschijnlijk, dat de mo narchisten daarmede accoord zullen gaan, evenmin trouwens als met de bepaling, dat Franco zich het recht voorbehoudt om ten allen tijde een opvolger aan te wijzen. De toekomst van Spanje ligt dan geheel in han den van Franco. Van den anderen kant moet men ook niet uit het oog verliezen, dat één der voor naamste redenen van Franco's zadelvast heid de vrees is, wat er zal gebeuren als het dictatoriale bewind eens omvergeworpen zou worden. Men vreest met recht een te rugkeer van den chaotischen toestand onder het roode bewind, toen er een terreur heerschte zonder weerga. Een herhaling daarvan vreest men ook na Franco's dood en als onbloedige overgang tot een consti tutioneel koningschap kan de thans voor gestelde regeling misschien zijn nat hebben. Het is daarom wel merkwaardig, dat don Juan alleen geprotesteerd heeft tegen het feit, dat hij niet van te voren is gekend, maar overigens een afwachtende houding aanneemt. IN MOSKOU is het Paasch-licht nog niet opgegaan over de conferentie dei Groote Vier. Er heerscht altijd nog de grootste on- eenigheid. Zelfs een geheime zitting, die anders nog wel eens schot kon brengen in vastgeloopen besprekingen, omdat de hee ren elkaar dan onder vier oogen de waar heid kunnen zeggen, heeft niets uitgehaald. De groote strijdpunten zijn: de instelling van een voorloopige centrale Duitsche re geering, het uit den weg ruimen van de barrières tusschen de diverse zones, de her stelbetalingen en het deelen van hei tijde lijk te kort. Rusland in dit opzicht gesteund door Engeland meent, dat de voorloopige cen trale regeering gekozen moet worden, ter wijl Amerika en Frankrijk van oordeel zijn, dat zij zal moeten bestaan uit vertegen woordigers, die door de verschillende Duit sche staten worden benoemd. Dat mee- ningsverschil hangt natuurlijk samen met ieders opvatting omtrent de toekomstige constructie van Duitschland: eenheidsstaat of federatief stelsel. Vandaar dat deze kwes tie, welke oogenschijnlijk niets anders is dan een formeele kwestie, veel dieper gaat dan men oppervlakkig zou denken. Het uit den weg ruimen van de barrières hangt samen met de kwestie van de winst en verliesdeeling. het oogenblik gaat het insommige zones al heel slecht, waar van de hongerdemonstraties in het Ruhr- bekken een uiting zijn. Men mag dat aan allerlei oorzaken wijten, maar de grond oorzaak is toch. dat in de Westersche zónes de groöte bevolkingscentra liggen, met een groot aantal vluchtelingen uit het Oos ten, terwijl in het Oosten de groote land bouwstreken gelegen zijn, welke vroeger voorzagen in de voeding van het Westen, maar nu achter het „ijzeren gordijn" zijn komen te liggen. Nu kibbelt men over het gezamenlijk dragen van de tijdelijke tekorten, welke bijgepast moeten worden, waartegenover als keerzijde van de medaille evenzeer ge kibbeld wordt over de verdeeling van de buit. Rusland wil het grootste stux van de berenhuid hebben en aan Engeland de zwaarste last voor de tekorten in de Brit sche zóne overlaten, terwijl Frankrijk zeurt over de steenkolen van het Ruhrbekken. Daartusschen door probeert Amerika om Europa als kapitaalkrachtige afnemer van de Amerikaansche producten te redden. Want als Duitschland een „overbevolkte achterbuurt" of een economisch armhuis in het hart van Europa blijft, is het met de welvaart van Europa ook gedaan. „Wij wenschen dat Duitschland binnen zekere perken zijn hulpbronnen aan ge schoolde arbeidskrachten, energie, en indu- strieele capaciteit gebruikt voor her weder om opbouwen van een netwerk van han del waarvan de Europeesche welvaart af hangt; uiteindelijk wenschen wij te zien dat een vreedzaam I uitschland, met sterke de mocratische wortels, zijn plaats inneemt in de Europeesche- en wereldgemeenschap van naties." Aldus formuleerde Marshall globaal het Amerikaansche standpunt te Moskou. Royaal inderdaad, maar niet concreet ge noeg. En de anderen pingelen graag. MEN KEERDE ZIJN KOPJE OM In sommige streeken van ons land heerscht nóg dit eigenaardig ge bruik, het koffiekopje omkeeren, ten teeken, dat men niet meer wenscht. Zelden ziet men nog dit gebruik van omgekeerde kopjes Zeker niet daar waar de Gruyter's koffie met haar geurig aroma wordt ge schonken. Deze koffie blijft altijd een genot pn smaakt naar meer totdat de koffiepot leeg is. Twintig textielpunten Ook losse punten geldig Met ingang van 1 April j.l. zijn van de nieuwe textielkaart VA 705 geldig ver klaard van elk der strooken A. en B: 1. de 5 bonnen ter waarde van 1 punt en 2. de bon ter waarde van 5 punten. De bonnen „reserve A" en „reserve B" zijn niet geldig voor den aankoop van tex- tielgoederen. Het verbod tot het in ontvangst nemen van losse punten der textielkaarter, geldt niet voor de thans geldig verklaarde bon nen der textielkaart VA 705. Het publiek wordt aangeraden om, ten einde verlies van de kaart te voorkomen uitsluitend de geldige bonnen bij het doen van aankoopen mede te nemen. Burgemeesters in privé De burgemeester van Zoeterwoude over: j_JET AMBTS VERTREK van den ^burgemeesters van Zoeterwoude is niet met zulk een dure en bijna vorstelijke praal gestoffeerd als dat van de Leidsche buren, maar het is er wel huiselijker. Een paareiken armstoelen, geschoven rond een met oen pluche kleed gedekte tafel, een ouderwetsch mahonie schrijfbureau zouden ons doen denken op thee-visite te zijn, wanneer niet de kast en het bureau, in plaats van met serviezen en snuisterijen, gevuld en Leiaden met strenge wetboeken en nog veel strengere „Verordeningen-bladen", ons met vermanend opgestoken vinger er aan herinnerden bij een burgemeester op audiëntie te zitten. De verstandhouding tusschen Dorp en H.R. Men zou ook kunnen zeggen, dat de burgemeester v?n Zoéterv/oude, de heer H. J. J. A. Smeets. bij ons op audiëntie zat, want het is liet vermaak van een inter view, dat eenerzijds de betreffende ma gistraat ons in gehoor ontvangt, doch an derzijds door ons wordt uitgehoord. Burgemeester Smeets had expresseüjk voor deze gelegenheid een verkeers-bord, in miniatuur op tafel gezet, hetwelk aan duidde, dat er niet langer dan 10 minuten geparkeerd mocht worden, maar aangezien we het genoegen hebben den Zoeter woud - schen bewindsman reeds langer dan van daag of gisteren te kennen, bleven wij on verstoord doorrijden, zonder vrees be keurd te worden. In het midden van zijn uitgestrekte ge meente zat de burgemeester op een draaien de bureau-stoel, zoodat hij met één enkele beweging van de Vliet via de Rijndijk zijn aandacht kon verplaatsen naar de verste hoeken van Gelderswoude. Ter nadere kennismaking voor degenen, die hem nog niet mochten kennen maar dat zijn dan geen Zoeterwouders deelen wij mede, dat burgemeester Smeets amper vijftig jaar oud is, van welke vijftig jaren hij er 27 heeft doorgebracht in Zoeterwou de, eerst als secretaris, de laatste 9 jaren, xevens a's burgemeester. De heer Smeets Limburger van geboorte en in zijn doen en laten ook altijd een man van het „brons groen eikenhout" gebleven. Wij besloten bij onzen aanval op den achter een rookgordijn van tabakswolken schuil gaanden burgemeester, in die rich ting door te stooten. ,Hoe bevait het u als Lintburger in het Noorden?" „Ik voel me reusachtig lekker hier in Holland" verklaarde de ondervraagde, de sluier van rock weg-blazend. „Maar in Limburg is het toch veel ge moedelijker?" „Dat hangt veel van jezelf af. Wanneer je niet op een hooge toren gaat staan en wanneer je tracht mede te leven in de sfeer van de gemeente, zie ik niet in, waar om je hier niet even prettig zou wonen als in het Zuiden. Het beste bewijs daar voor is, dat ik hier zoó lang gebleven ben. Ik had wel weg kunnen komen, als ik dat gewild had". De burgemeester is, zooals wij reeds schreven ook secretaris. „Het ambt van secretaris heb ik altijd geambieerd" zei de heer Smeets „mijn vader, mijn grootvader waren secre taris en ik heb mijn eerste ambtelijke op- jeiding gehad bij mijn vader op kantoor Voor een kleinere gemeente heeft de sa menvoeging van de beide ambten dit voor deel, dat de burgemeester wiens taak het anders niet is zich met allerlei finesses bezig te houden van de techniek der gemeentelijke bfmoeiïngen op de hoogte moet blijven:" DE BUURTSCHAPPEN. Het behoort Tot het vak van een provin ciaal redacteur van alle oneenigheden in alle gemeenten van het gewest kennis te dragen. Wij hadden wel'eens gehoord, dat de Hooge Rijndijk zich niet bizonder hap py voelde aan het „Dorp" vast te zitten. Bestonden er annexatie-plannen? „Het contact van het gemeemebestuur met de verschillende büurtschappen der gemeente laat mets te wenschen over" verklaarde de burgemeester ,.In 1896 heeft Leiden een stuk grondgebied gean nexeerd vanaJ de Witte Singel, in 1919 ge volgd door een annexatie tot aan de Lam- mebrug (waarbij „de Vink" en Haagweg aan Voorschoten werd toebedeeld) In 1920 heeft Leiderdorp ernaar gestreefd c^e Hooge Rijndijnk in te lijven, zonder succes. Na dien zijn er door Leiderdorp geen pogingen gedaan en omgekeerd hebben wij niet ge poogd Leiderdorp in Zoeterwoude op te nemen". „De Rijndijk voelt toch niet „Dorpsch"? „Dat niet: maar ook allesbehalve Lei der dorpsch!De Protestantsche kerk slaat in Leiderocrp, en ook het postkan toor Dit laatste bad tot gevolg dat indus trieën van naam, zooals Brouwers Aarde werk en een instelling a,ls „De Goede Her der" altijd geadresseerd werden én ook Lekend staan al.- te zijn gevestigd in Lei derdorp, terwijl het Zoeterwoude is. Mijn voorganger, burgemeester Wap, was daar altijd erg over gepikeerd". „En u?" „Het lijkt me van geen groot belang. Het is altijd mijn streven geweest een rechtstreeksohe verbinding te krijgen tus schen het Dorp en de Rijiyiijk. Er is op het nieuwe uitbreidingsplan een weg ge projecteerd van bet Raadhuis naar de mo len op de Ommedyk". Wij hadden vernomen, dat burgemeester Smeets de gewoonte heeft op regelmatige tijden alle dee'.en van zijn, ondanks de Leidsche vraatzucht, nog steeds zeer uit gebreide gemeente met eigen oogen te in- :pecteeren. „Ik doorkruis de geheele gemeente en leg hier en daar mijn oor eens te luis teren, om te weten wat er onder de ge meentenaren leeft De veeteelt is behalve de industrie langs den Rijn het hoofd middel van bestaan. Ik heo me dus ervan vergewist, dat de naaste toekomst voor de boeren-bedrijven niet bizonder rooskleurig zal zijn, omdat de bedrijfsuitgaven hoo ge loonen en lasten en dure grondstoffen niet in evenredigheid staan tot de op brengst der producten. Daarom is het mijn wensch de lasten o.a. de straatbelasting te verlichten en een zeer voorzichtige financieele politiek te voeren". „Is Zoeterwoude noodlijdend?" „Ik kan zeer verheugd mededeelen, dat dit jaar, nu de meeste gemeenten nood lijdend zijn geworden, wij weer ons eigen beheer kunnen voeren. De begrooting is wel niet sluitend er is een tekort van f 18.000 maar dat is niet van zoo ingrij penden aard". Over uitbreidingsplan en woningbouw sprekend vertelde de burgemeester, dat zoowel in het Dorp als aan de H. R. 14 arbeiders-waningen zullen worden ge bouwd. Het uitbreidingsplan is vooral van teteekenis voor het Dorp, omdat daar uit breiding mogelijk is, in tegenstelling tot ae H. R., waar de Prov. Adviescommissie net een streeknian regelend optreedt, waar over de gemeente niets te zeggen heeft. Echter is er ook aan de H. R., bij de Rijne- gommerstraat ruimte ontworpen voor 150 woningen. ALSJEBLIEFT GEEN LINTBEBOUWING! Bij al deze bouwplannen bekroop ons de angst, dat er wepr lintbebouwingen zou den komen als langs den^Vrouwenweg. „Daar konden wij niets tegen doen!" pleitte de burgervader. „Er was toen nog geen uitbreidingsp'an. Als we niet in gegrepen hadden zouden er, behalve de 70 nog 120 woningen bijgekomen zijn. Deze neele huizenrij verdwijnt weer in de toe komst". ,De naaste toekomst?" „De constructie van die huizen is ge lukkig niet erg stevig! Men wil de omge ving van Leiden landelijk houden. Zoo zal b.v. de Knotterpolder (bij „Cronesteijn") maagdelijk blijven en niet door fabrieks gebouwen mog-rn worden ontsierd". „Hoera!" riepen wij, mede namens cte Sleutelstad. De burgemeester trok nu een bedenkelijk gezicht, niet om een domper op onze vreug de te zetten, maar omdat de gemeente voor verschillende karweien staat, die veel geld zulen vergenl: de aanleg van een rio- leering met zuiverings-installatie in het Dorp en het herstel van het wegennet een troetelkind van den burgemeester dat door de zware vorst geleden heeft waardoor er voorloopig weinig kans is te voldoen aan het verlangen van Gelders woude naar een waterleiding en van het Westeinde, en de Stompwijkscheweg naar een straatverlichting. En nog vee1 dieper fronste de burgemees ter zijn voorhoofd over den Rijksweg, die dwars door de gemeente moet komen. ,,We zitten nu tegen die dammen te kijken, zonder dat er iets tot stand komt. Direct na de bevrijding werd het werk her- Om zeep Ach minister, ach minister 'k Wou, dat u 't begreep. We loopen straks als negers, Als zwarte schoorsteenvegers. We snakken naar een stukje. Naar een stukje Sunlight-zeep. O die winter, o die winter Is nu wel voorbij. Ons hemd is niet meef toonbaar, Nauw'lijks nog verschoonbaar. Toe geef ons nog een stukje, Nog één stukje zeep erbij. Kan het wezen, kan het wezen, Dat men niet meer weet, Hoe voor die schoonmaak-zaken Deviezen vrij te maken? Dan zijn er nog de viezen Nog de viezen by de vleet. Waar te zoeken, waar te zoeken Holland's zind'lijkheid? We maakten eens gedichtjes Op frissche aangezichtjes, Nu zijn we Hollands glorie, Holland's glorie weldra kwijt! Nu met Paschen, nu met Paschen Is het schoonmaaktijd. Dan ploeteren en plassen, Dan schrobben wij en wasschen, Dan kleddert al wat vrouw is Al wat vrouw is als om stryd Toe minister, toe minister Geef je paard de zweep! Haal ons wat zeep, die groene. Zoo heerlijk om te boene. We snakken naar een likje Naar een likje groene zeep. vat om de werkloosheid te bestrijden! Maar door het zuinig beleid van het Rijk is het werk stopgezet en, naar verluidt, zal het de eerste vijf jaren niet meer opgeno men worden." De zon begon door te breken en vermoe delijk daardoor dwaalden 's burgemeesters gedachten af naar de Noord-Aa, waarvan het natuurschoon hem na aan het hart ligt en zoo kwamen we terecht in de Zuidjmurt. „Er is een weg ontworpen van dé Wei- poort via het Kerkpad naar de Zuidbuurt kerk, in welker omgeving rekening is ge houden met een plaats voor den nieuwe school, een gesticht voor ouden van dagen en eventueel een nieuw zusters-klooster. De tien minuten parkeeren waren intus- schen reeds lang verstreken, maar we had den graag nog iets vernomen over den be zettingstijd, toen burgemeester Smeets „on dergedoken" heeft gezeten. „Dat is achter den rug en hoeft niet meer opgerakeld te worden" wuifde de heer Smeets weg „We moeten nu: voor uit!" OUD-GEVANGENE UIT DACHAU WORDT BISSCHOP. Naar de ..Catholic Herald" mede deelt is Mgr Neuhausler, die 4M jaar in het kamp te Dachau gevangen was. benoemd' tot Hulpbisschop van Kardinaal Faulhaber, Aartsbisschop van München. Verleden jaar publiceerde Mgr. Neuhausler een belangrijk werk „Kruis en Hakenkruis" over de ge schiedenis van den weerstand der Katho lieke Kerk in Duitschland tegen het Nazi regime. Dit boek trok zeer de aandacht in Duitschland en daarbuiten. J_JET INTERNATIONAAL PROGRAMMA wordt op Tweeden Paaschdag voortgezet met den eersten grooten strijd in dit jaar tegen de Belgen. Het contact met Bel gië is vorig j'aar reeds hervat en de resultaten waren toen niet onbevredigend: 20 in Amsterdam, 22 in Antwerpqn. Als we het ditmaal niet slechter maken, behoeven de Oranjespelers niet ontevreden te zijn. In het geteisterde deel van het Bezuidenhoutkwartier te Den Haag zal als eerste bouwwerk een R.K. noodkerk verrijzen. Op den achtergrond ziet men de oude R.K. Kerk van O. L. Vr. v. d. Goede Daad. De fundeering v. d. nieuwe kerk wordt gelegd. Moeilijke opgave voor de Oranjeploeg Elke wedstrijd brengt zijn bekoring mee en daaraan vooraf gaat steeds diezelfde on zekerheid: of er gewonnen zal worden, en zoo men al zeker is van 'n overwinning hoe groot de zege zal worden of hoe er gespeeld zal worden. NederlandBelgië! De wedstrijden te gen onze Zuiderburen bieden steeds een aparte bekoring. Er heerscht meer dan bij andere wedstrijden een zekere spanning, welke door niets weggevaagd kan worden. En die spanning is heden nog grooter om dat nog versch in het geheugen ligt de debacle tegen Huddersfield aan het eind van het vorig jaar. We mogen er nog wel eens aan herinneren, dat de Oranjeploeg het toen zeer ongelukkig trof: zij stond aan het begin van het voetbalseizoen, de spe lers waren niet aan elkaar gewend en niet op elkaar ingesteld èn: Engeland stond voor een prestige-kwestie, als haar nog slechts zelden was voorgelegd. Dat waren allemaal factoren om de balans in ons nadeel te doen omslaan. Sindsdien is er wel iets veranderd. De voetballers hebben ondanks de ijspe- riode toch meer gevoetbald en getraind en juist die training is terdege aangepakt. De opgave is bovendien tegen België niet zoo moeilijk als tegen Engeland,- Dat wil evenwel niet zeggen, dat men aan de Belgen geen moeilijkheden zal beleven! Daar valt niet op te rekenen Het is tot heden nog slechts- zelden gebeurd, dat men zonder veel moeite van de Belgen kon winnen, want zij blijven nog altijd de Roode Duivels. Den Oranje-spelers wacht een hooge taak. De heer J. v. d. Lecx, oefenmeester van den K.N.V.B., schrijft hierover in het Bonds orgaan als volgt: „Critische oogen zullen gericht zijn op speelwijze en spelers, maar toch kunnen de spelers zich gedragen weten door de hoop op een overwinning, gekoesterd door ver reweg het grootste gedeelte van de toe schouwers. Het is voor onze uitverkorenen niet al leen een eervolle taak te spelen als- verte genwoordigers van ons land, maar zij we ten zich nu ook de dragers van het moder ne voetbal, die gelegenheid krijgen de „schande" van Huddersfield uit te wisschen en Nederland een hoogere noteering op de voetbalmarkt te geven". Tenslotte hieronder de opstelling van bei de ploegen: NEDERLAND: v. BUN (M.V.V.) STROKER (Ajax) LAKENBERG WILKES (N.E.C.) (X erxes) THIRIFAYT CHAVES (Charleroi) (Gent) DE BUCK (Eendracht) PANNAYE (Tilleur) BELGIE: KRAAK (Stormvogels) MöRING (Enschedé) ROOZEN (Haarlem) DECLEYN (Mechelen) VERMEULEN (Mechelen) DAENEN (Tilleur) v. d. LINDEN (Ajax) DE VROET (Feijenoord) RIJVERS (N.A.C.) BERGMAN (BI. Wit) COPPENS LAMBEÏIECHTS (Mechelen) (Mechelen) PUTTAERTS (Union) AERNOUDTS (Berchem) Nederland: Reserves: Drager en Potharst (Ajax), v. Raalte BI. Wit) en J. Smit (V.U.C.). België: Reserves: Meert (Anderlecht), v. d. Driessche (Mechelen). Vercammen (Lyra) en Anoul (Luik).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1947 | | pagina 5