Ste £cidóelic(8<Hi/ta/iit
De „Martin Behrmankwestie" opgelost
Studenten door Russen weggevoerd
Opvordering van goud vóór 1 Mei a.s.
Inundaties bij Soerabaja opgeheven?
ZATERDAG 22 MAART 1947
Bureaux: Papengracht 32 Leiden
Giro 103003
Telefoon: Admin., Adv. 20826.
Redactie: 20015.
Dir., drukkery en Abonnem.
20935.
Abonnementsprijs 0.26 per
week, /1.10 p mnd. 3.25 p.
kwartaal B'ranco p. post f 4.00.
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 11044
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
Directeur:
C. M. v. HAMERS VELD
Uitgave van N.V. .,De Leidsche
Courant"
AdveVtenties 15 cent per m.m.
Bij contract belangrijke korting.
Wat nu in Indië?
onder bovenstaanden titel naar aan
leiding van de opdracht van de Regeering
om Linggadjati te onderteekenen met er
op te wijzen, dat de besprekingen in het
Parlement en de aanneming van de motie-
Romme zeker niet als nutteloos mogen wor
den beschouwd. In ieder geval weet men nu
overal duidelijk wat de Nederlandsche Re
geering ten slotte verlangt. En dat verlan
gen heeft de Regeering al heeft men het
iri Indië nog niet door een onderteekening
erkend niet teruggenomen, niet inge
trokken, aldus schreven wij.
En in de Regeeringsverklaring, gisteren
afgelegd (die wij nog in een gedeelte van
ons vorig nummer hebben kunnen opne
men), schijnt dit ons wèl het voornaamste
in de motiveering, welke de Regeering van
haar handelwijze geeft: wij hebben niets
teruggenomen of ingetrokken; wij hebben
het alléén noodzakelijk geacht, om nu al
reeds het verdrag te teekenen, teneinde
daarna ovef den uitleg ervan te conferee-
ren met de Indonesische delegatie, die zich
daartoe volkomen bereid heeft verklaard.
Wij hebben ons ook, aldus minister Jonk
man, tot niets meer gebonden verklaard,
dan (om het kort te zeggen) de inhoud van
de motie-Romme. Hier rijst al onmid
dellijk de vraag, of de Regeering zich óók
tot niets meer gerechtigd acht!
En waarom heeft de Regeering het nood
zakelijk geacht, om nu alreeds het verdrag
te teekenen?
Niet minder dan tien redenen voert mi-'
nister Jonkman aan. Als tiende reden voert
hij zoo min of meer terloops aan: „om ver
dere verwarring, die onze betrekkingen
met andere landen kunnen vertroebelen, te
voorkomen"....
Het bezwaar tegen de houding der Regee
ring, dat wij Woensdag noemden, n.l. haar
zwenken, haar veranderen van standpunt,
en welk bezwaar, dunkt ons, ook wel van
uit de Kamer zal worden aangevoerd,
trachtte minister Jonkman te ondervangen
door er aan te herinneren, dat hij reeds in
zyn eerste rede op 19 Dec. had verklaard,
dat óók de Indonesische delegatie haar in
terpretatie van Linggadjati zou kunnen ge
ven, afwijkend van de door de Regeering
aanvaarde. Dat heeft men, aldus de minis
ter, in mijn rede.... „kunnen beluisteren".
Wij en velen met ons hebben het er niet
in beluisterd! Doch, in ieder geval, moét
de minister erkennen, dat de Regeering de
teekening van het „naakte Linggadjati",
zonder eenige interpretatie, heeft afgewe
zen de Regeering en allen, die voor de
motie-Romme hebben gestemd!
De regeering kan een tiental redenen
aanvoeren, om de noodzakelijkheid van de
ze verandering van standpunt aan te too-
nen. Maar die verandering is ongetwijfeld
een feit.
Nadat de verklaring was voorgelezen,
stelde de voorzitter voor, de beraadslaging
er over te houden op Dinsdag a.s. Een voor-
stel-Schouten om onmiddellijk deze beraad
slagingen te houden, werd verworpen met
5713 stemmen, n.l. die der A. R. en den
C. H. heer Schmal, nadat de minister-presi
dent had verklaard, dat de regeering met
het oog op de verhoudingen in Indië in
't lands belang niet bereid is de ondertee
kening van de basisovereenkomst op te
schorten tot na het Kamerdebat, zooals de
heer Schouten had gevraagd.
De Amerikaansche en de Nederlandscl-
cegeering hebben een regeling getroffen,
waarbij aan het Amerikaansche vrachtschip
.Martin Behrman" toestemming wordt v-
Itend koers te zetten naar de Vereenigde
Staten met de goederen, welke waren in
geladen, voordat de Ned-Indische regee
ring het schip te Batavia in beslag nam.
De verklaring van het Amerikaansche
ministerie van buitenlandsche zaken luidt;
„Op grond van de gegeven feiten is het
departement van meening, dat de Neder-
landsch-Indische regeering met de maat
regelen, genomen tegen du Martin Behr
man" en zijn lading, op grond van haar
wettelijke rechten heeft gehandeld."
De Nederlandsch-Indisohe regeering zal
de reederij van het vrachtschip schadeloos
stellen voor de extra kosten, welke uit de
vertraging in uitvoering van de oorspron
kelijke reisplannen zijn voortgevloeid.
Bij navraag hedennacht op het Neder
landsche ministerie van buitenlandsche
zaken bleek het A. N. P., dat de kwestie
met de „Martin Behrman" inderdaad in
der minne is geregeld. De mededeeling, dat
het schip met de oorspronkelijke lading de
reis zal voortzetten is, aldus het ministerie
van buitenlandsche zaken, niet geheel juist.
Dit behoeft echter nadere toelichting. Deze
toelichting volgt heden in den vorm van
een volledige uiteenzetting van de moge
lijkheden, welke zich met het schip heb
ben voorgedaan.
Een spoorweg-coupé
vol smokkelwaar
Dinsdagvoormiddag hadden de com
miezen van het grensstation te Roosen
daal succes bij het doorzoeken van den
D-trein BrusselAmsterdam. Achter de
houten rugleuning van een derde-klas
rijtuig vond men keurig verborgen (geen
schroefje was beschadigd), een flinke
partij dameskousen, lappen stof, shag ert
nog enkele andere begeerenswaardige
Belgische aitikelen. De wagen werd af
gekoppeld en op een zijspoor gerangeerd,
waar een nauwkeurig onderzoek werd in
gesteld. De ruimte achter elke plank van
de rugleuning bleek gebruikt. Men was
met vakkennis te werk gegaan.
Des middags werd in de visitatiezaal
een goede vangst gedaan. Bij een aantal
dames nam men meters textiel in beslag,
welke zij clandestien trachtten in te voe
ren. Kostbare polshorloges werden gevon
den in... zachte zeep.
ONDERWIJZERSSALARISSEN.
Het zal wellicht voor de onderwijzers,
die zich zeer ongerust maken over het uit
blijven van de definitieve herziening hun
ner salarissen, een geruststelling zijn te
vernemen, aldus de „Tijd", dat het wets
ontwerp ondertusschen den Raad van Sta
te heeft bereikt en daar in oehan-cLng is.
Bit beteekent, dat de kwestie op een oor
na is gevild. Men verwacht in deskundige
kringen, dat de zaak begin April in orde
zal zijn.
De mededeeling. die door eenige pers
agentschappen bekend is gemaakt en vol
gens dewelke de „Martin Behrman" met
zijn oorspronkelijke lading van Tandjong
Priok zou afvaren is onjuist, zoo wordt van
de zijde van het ministerie van Buitenland
sche Zaken medegedeeld.
Juist is. dat dit schip van een andere la
ding zal worden voorzien, zoodat door de
bevrachters geen vrachtpenningen zullen
worden gederfd.
„DE GROOTE VIER"
De Britsche minister van buitenlandsche
zaken, Ernest Bevin, heeft op de conferen
tie van gisteren n voorstel ingediend voor
een centraal bestuur van Duitschland. Vol
gens dit plan zou Duits-: ■'land uiteinde
lijk een republikeinsche rege°ring krijgen
met een president, een wetgevende verga
dering bestaande uit twee Kamers en een
hooggerechtshof, ter waarborging van de
constitutie.
OOSTENRIJKSCHE
VERTEGENWOORDIGERS NAAR
MOSKOU.
Radio-Moskou meldt, dat de ministers
hebben besloten vertegenwoor ligers aer
Oostenrijksche regeering uit te "oodigen.
om geraadpleegd te worden ten aanzien
van het vredevserdrag met Oostenrijk.
DE SCHOK VAN HUN LEVEN.
Lee vice-president van de Amerikaan
sche Moore-McCormack scheepvaartlijnen,
heeft de Amerikaansche adspiranttouristen
aangeraden Europa dit* jaar niet te be
zoeken, daar ze anders „de schok van hun
leven zullen krijgen".
Lee voegde aan zijn mededeeling toe,
dat alleen Nederland en België behoorlijk
in staat waren, wat vervoer en accom
modatie betreft, een beperkt aantal toe
risten te ontvangen. De accommodatie in
de rest van Europa was volgens Lee
slecht
DE REGEERINGSVERKLARING in de Tweede Kamer over de onderteekening van
het accoord van Linggadjati, Een kijkje aan de regeeringstafel, waar minster Jonkman
zijn rede houdt.
zij steeds gevaar loopen, om weggevoerd te
worden met onbekende bestemming. Zij,
die den rector er. con-rector van de uni
versiteit om inlichtingen verzochten, kre
gen de waarschuwing, zich van veraere
nasporingen te onthouden, „indien zij kun
vingers niet wenschten te branden."
Britsch-Amerikaansch
protest naar Moskou
De binnen de Russische sector gelegen
Berlijnsche universiteit was de afgeloopen
dagen het doelwit van een systematische
Russische actie, die in elk opzicht over
eenstemt met vroegere massa-arrestaties
van technici en doktoren. Talrijke studen
ten zijn, door in burger gekleede Russi
sche agenten, gearresteerd of ontvoerd. De
Duitsche politie neemt onder Russische
pressie, deel aan deze drijfjacht.
In kringen van het Britsche, Amerikaan
sche en Fransche bestuur van Berlijn heeft
dit Russische optreden diepe verontwaar
diging gewekt. De Britsche en Amerikaan
sche commandanten hebben zich telegra
fisch in verbinding gesteld met hun dele
gaties in Moskou. Verwacht wordt, dat Be-
vin en Marshall bij Molotof zullen protes
teeren en om ophe1 dering zullen verzoeken.
De jongste arrestaties hebben aan de
universiteit groote onrust teweeg gebracht,
Studenten, die riet met de Socialistische
Eenheidspartij sympathiseeren, voelen, dat
De Nederlandsche Bank N.V. deelt me
de, dat zij besloten heeft het goud, dat
ingevolge Artikel 1 van de Deviezen-
bekendmaking 2/46 en ingevolge Artikel 1
van de Deviezenbekendmaking 17/46 aan
haar is aangeboden, maar nog niet door
haar werd overgenomen, benevens het
goud, dat eventueel nog niet aan haar
werd aangeboden, thans op te vorderen.
Met het oog hierop worden ingezetenen,
voor zoover zij nog goud in den zin van
het Deviezenbesluit 1945, te weten:
a. gouden munten; en
b. fijn goud en alliages van goud, voor-
zoover onbewerkt of halffabrikaat
in eigendom hebben, opgeroepen dat goud
vóór 1 Mei 1947 aan De Nederlandsche
Bank te verkoopen en over te dragen.
Het goud kan op iederen werkdag, be
halve des Zaterdags, tusschen 9 en 12 uur
worden ingeleverd bij de Hoofdbank van
De Nederlandsche Bank te Amsterdam.
Nederlandsche goudentien- en vijfgulden
stukken kunnen, behalve bij de Hoofd
bank van De Nederlandsche Bank, ook
worden ingeleverd bij hare Bijbank te
Rotterdam en bij hare agentschappen. De
betaling van den koopprijs zal behalve
bij aankoop van Nederlandsche gouden
tien- en vijf guldenstukken over het al
gemeen eerst kunnen geschieden nadat
het goud bij de Hoofdbank van De Neder
landsche Bank is nagezien en gewogen.
Desgewenscht kan inlevering ook ge
schieden door bemiddeling van een lid
van de Bedrijfsgroep Handelsbanken of
een lid van de Vereeniging voor den Ef
fectenhandel; deze brengen hiervoor een
kleine provisie in rekening.
Ook indien het goud zich in het buiten
land bevindt, dient de inlevering in het
algemeen op de boven aangegeven wijze
te geschieden. De daartoe noodige invoer
vergunningen dienen bij het Kantoor De-
viezenvergunningen van De Nederland
sche Bank te werden aangevraagd. Slechts
bij uitzondering zal, na daartoe strekkend
schriftelijk verzoek, levering bij een bui
tenlandsche circulatiebank kunnen wor
den toegestaan.
GERARD MOOYMAN NOG NIET
GEARRESTEERD.
In tegenstelling tot verscheidene be
richten, dat Gerard Mooyman dezer da-
°^n weer zou zyn gearresteerd, wordt
- "cieele zijde medegedeeld, dat dit uc
s Mooyman is nog niet gevonden. 1 zuivering in acht genomen zullen worden,
Verzamelingen van gouden munten en
verzamelstukken behoeven voorshands
niet te worden ingeleverd. Wel moeten
deze, voorzoover dit nog niet is geschied,
aan De Nederlandsche Bank worden aan
geboden door middel van het daarvoor
bestemde formulier met het verzoek den
houder te ontheffen van de verplichting
tot verkoop.
Opvordering van buiten-
landsche betaalmiddelen
De Nederlandsche Bank N.V. deelt mede,
dat zij van de buitenlandsche betaalmidde
len, welke ingevolge het bepaalde in Ari-
kel I van de Deviezenbekendmaking 2/46
ei in Artikel I van de Deviezenbekendma
king 17/46 aan haar zijn aangeboden en die
tot dusverre nog niet aan haar of aan een
deviezenbank werden verkocht, benevens
van die buitenl^mdsche betaalmiddelen,
welke nog niet aan haar werden aangebo
den, thans de navolgende soorten opvor
dert, voor zoover het gangbare betaalmid
delen betreft: Belgische francs; Canadee-
sche dollars; Deensche kronen; Engelsche
ponden; Fransche francs; Noorsche kronen;
Portugeesche escudo's; U.S.A. dollars;
Zweedsche kronen; Zwitsersche francs.
Ingezetenen, die buitenlandsche betaal
middelen van ven of meer van de boven
genoemde soorten in eigendom hebben,
worden hierbij opgeroepen die betaalmidde
len vóór 1 Mei 1947 aan de Nederlandsche
Bank over te rage*..
De inlevering kan op iederen werkdag,
behalve des Zaterdags, tusschen 9 en 12 uur
plaats vinden bij de Hoofdbank van De
Nederlandsche Bank te Amsterdam. Desge-
Mjenscht kan de inlevering ook geschieden
door bemiddeling van een lid van de Be
drijfsgroep Handelsbanken of van een lid
van de Vereeniging voor den Effectenhan
del.
Ook de inlevering van in het buitenland
berustende betaalmiddelen dienst op de
hierboven omschreven wijze te geschieden.
De daartoe noodige invoervergunningen
dienen bij het kantoor Deviezenvergunnin-
gen van de Nederlandsche Bank te worden
aangevraagd.
De afrekening geschiedt tegen de aan-
koopkoersen van de Nederlandsche Bank
geldend op het oogenblik van Je afreke
ning, onder aftrek van 1/4 provisie met
eer. minimun* van 0.10, waarbij de dan
geldende bepalingen betreffende de geld-
In Modjokerto thans rustig
Een speciale correspondent van Aneta
meldt, dat volgens de mededeelingen van
overste F. Rietveld, chefstaf van de A-di-
divie de inundaties in de Brantasijdelta,
welke ongeveer 9000 H.A. aan sawahs en
erven omvatten, binnen een week tot het
verleden zullen behooren. Van deze 9000
HA. lag 5000 HA. aan de Ned'"land sche
zijde van de demarcatielijn en 4.000 H.A.
aan de andere zijde.
Over het verloop van de actie deelde ma
joor L. Reinders mede, dat deze eindigde
met de bezetting van de Modjoke *to waar
bij aan Nederlandsche zijde 2 gewonden
waren. De totale verliezen aan Nederland
schen kant bedroegen vijf dooden f-n elf
gewonden, ten deele veroorzaakt do_»r land
mijnen. De Indonesische verliezen zijn niet
bekend, doch kunnen niet gro -t zijn, daar
er practisch nergens van strijd sprake is
geweest, artillerie niet gebruikt is en er
geen bombardementen hebben plaats ge
had Slechts eenmaal zijn door een vlieg
tuig rackets afgeschoten om te trachten
den spoorweg achter Modjokerto te vci-
nielen, echter zonder afdoend resultaat
De toestand te Modjokerto en omgeving is
thans rustig en na de bezetting zijn dui
zenden bewoners teruggekeerd. Met het
f Indonesische bestuur van Modjokerto heb
ben in goede verstandhouding besprekin
gen over bestuurskwesties plaats gevon
den.
HET LID VAN DE C.-G., DE HEER
DE BOER.
De heer F. de Boer heeft op een recht-
streeksche vraag van Aneta naar de moti
veering van zijn aftreden verklaard. „De
oorspronkelijke eisch van de regeering en
de aanteekening, welke volgens de verkla
ring van minister Jonkman van gisteren,
thans gesteld is op de overeenkomst, liggen
naar mijn meening te ver uit elkaar om
daarmede accoord te gaan.
SOEDIRMAN ONTKENT BESTAAN
MILITAIR ACCOORD OVER
MODJOKERTO.
Soedirman, de opperbevelhebber van
de republikeinsche strijdkrachten, heeft
te Djogja verklaard, dat hem niets be
kend was omtrent een accoord tusschen
de Nederlandsche en Indonesische auto
riteiten over de bezetting van het gebied
van Modjokerto door de Nederlanders,
aldus bericht Agence France Presse.
VERLIEZEN NEDERLANDSCHE
STRIJDKRACHTEN.
De regeering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen in de afgeloopen week de
navolgende verliezen zijn gerapporteerd:
gesneuveld of overleden tengevolge van
oorlogshandelingen:
Koninklijke Marine: res. It. 2e klasse
der cavallerie C H. Kranenburg, afkom
stig uit Amsterdam; gesneuveld tengevol
ge van vijandelijke actie in de omgeving
van Soerabaia op 17-3-1947.
Korp. der mariniers O V. W. G. Bolle-
man, afkomstig uit Axtel (Zeeland); ge
sneuveld tengevolge van vijandelijke actie
in de omgeving van Soerabaja op 18-3-'47.
Koninklijke Landmacht: sold. Ie klasse
C. Schop, van ro 2 - 5 r i., afkomstig uit
Barendrecht, gesneuveld te Legoendi op
17-3-1947
Sold. Ie klasse W. J. Koorn, van ro 2 -
5 r i.. afkomsti" uit Amsterdam; gesneu
veld op 17-3-1947 te Legoendi.
Koninklük Nederlandsch Indische leger:
geen verliezen.
Amerikaansche tarwe-export
Het Amerikaansche ministerie van land
bouw heeft bekend gemaakt, dat de V.S in
de maand Mei in het totaal bijna 1,3 mil.
lioen ton «£arwe naar verschillende landen
zullen exporteeren.
Nederland krijgt 56.000 ton. Het besluit
van het ministerie is verrassend, omdat het
ministerie verleden maand bekend heeft
gemaakt, dat er verder geen tarwe zou wor
den geexporteerd, voordat de oogst van
1947 ter beschikking zou staan.
GEHEIME AMERIKAANSCHE
DOCUMENTEN
Dean Acheson, waarnemend minister
van buitenlandsche zaken der V.S., heeft
aan de commissie voor buitenlandsche za
ken van het Huis van Afgevaardigden me
degedeeld, dat aan de pers geheime docu
menten beschikbaar zullen worden gesteld,
welke betrekking hebben op de omstandig
heden, die Amerikaansche hulp aaft Grie
kenland en Turkije noodzakelijk maken.
DE ONTMANTELING VAN
BERLIJNSCHE FABRIEKEN.
De Berlijnsche gemeenteraad heeft beslo
ten een telegram te zenden aan de confe
rentie der vier ministers te Moskou om aan
te dringen op het stopzetten van de ont
manteling van de voornaamste onderne
mingen der stad, met het oog op de pre
caire situatie, waarin Berlijn zich econo
misch bevindt. Met name heeft het beroep
betrekking op de locomotief-fabrieken
van Borsig in den Franschen sector, wel
ke naar Frankrijk zouden worden overge
bracht.
Ook een strop
Een 34-jarige vrouw, schuldig aan
het aanbrengen van 60 personen,
van wie 30 door de Duitschcrs ter
dood werden gebracht, stond giste
ren met het touw van den strop om
den nek in een gevangenis te Praag
om geëxecuteerd te worden, toen er
aan het venster werd geklopt cn
geroepen werd „Houd >p met de
executie". De president van hot ge
rechtshof was namelijk aan de te
lefoon geroepen en ieder dach., dat
de executie moest worden uitge
steld. '"oen de president echter te
rugkeerde, gaf hij bevel de execu
tie te verrichten: de minister van
justitie had hem over een geheel
andere aangelegenheid opgebeld.
WATERNOOD TENGEVOLGE VAN WATERSNOOD. In verschillende districten
van Londen zaten, ode bewoners zonder wa ter, doordat de reservoirs en waterleidings
bedrijven van de overstroomingen te lijden hadden. Door troepen werd ijlings in tank
wagens drinkwater naar deze districten vervoerd. Met emmers en pannen staan de
bewoners geduldig in de rij tot het hun beurt is.
TWEEDE KAMER
BIJZONDERE RECHTSPLEGING.
Na de regeeringsverklaring had gisteren
de minister van Justitie voor het wets
ontwerp over de bijzondere rechtspleging
niet zoo héél veel belangstelling.
Op 1 Maar£ 1947, zoo deelde hij mede,
verbleven bijna 5000 minder politieke
delinquenten in de kampen dan op 1 Ja
nuari van dit jaar. (Er zijn er echter nog
23.778!!). Het streven blijft er op gericht,
dat per 1 Januari 1948 de berechting
beëindigd zal zfjn
Ter bevordering van de rechtsgelijkheid
is de minister in overleg met de presi
denten van de bijzondere hoven. Niet door
gratieverleening, maar op meer systema
tische wijze hoopt men de ongelijkheid in
de vonnissen, vooral uit den eersten tijd
der bijzondere rechtspleging, te kunnen
herstellen. Binnenkort zal men hierover
^meer vernemen.
Op de vraag, welke maatregelen getrof
fen zijn of zullen worden tegen mr. Zaayer
antwoordde de minister, dat hij dezen ter
stond bij zich ontboden heeft en hem ge
zegd, dat zijn optreden niet juist te achten
was. Echter verdienen de verdiensten van
mr. Zaayer volledige erkenning. Juist
daarom is volstaan met de lichtst moge
lijke disciplinaire straf.
Den heer Stokvis werd door den minis
ter enkele malen op rake wijze beant
woord. Tegenover diens bezwaren tegen
de herplaatsing van politieke delinquenten
in overheidsbedrijven stelde hij, dat men
dan toch tot vreemde gevolgtrekkingen
komt. Wanneer wat de communisten
immers willen heel het bedrijfsleven
zou worden genationaliseerd, waar zou
men dan met deze menschen heen moeten?
Na de rede van den minister verdaagde
de voorzitter de replieken tot de volgen
de week.
£m &o44e?fye...
De Heilige Schrift.
„Hier putten zij, die door wederwaardig
heden en bedroefenissen worden geteisterd
en terneergeslagen, waren troost en godde
lijke kracht tot lijden en verduren; hier
namelijk in de heilige Evangeliën, is Chris
tus, het hoogste en volkomene ideaal van
gerechtigheid, liefde en erbarming, allen
nabij". Paus Pius XII
WEERSVERWACHTING
6 o
VRIJ ZACHT WEER
Zwaar bewolkt met tydelyke opkla- g
ringen. Plaatselijk enkele regenbuien.
I
•ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo
