%£cidódic6ou/tcwt
Linggadjati en de Regeeringsverklaring
Duitschlands herstelprestaties
Weer een geheim protocol van [alfa
WOENSDAG 19 MAART 1947
Bureaux: Papengracht 32 Leiden
Giro 103003
Telefoon: Admin., Adv. 20826.
Redactie: 20015.
Dir., drukkerij en Abonnem.
20935.
Abonnementsprijs f 0.26 per
week, 1.10 p mnd. f 3.25 p.
kwartaal Franco p. post 4.00.
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 11041
Hoofdredacteur: TH. WTLMER.
Uitgave van N.V. „De Leidsche
Courant"
Advertenties 15 cent per m.m.
Bjj contract belangrijke korting.
Wat nu in Indië
DAT velen van „Linggadjati" heelemaal
niets meer begrijpen, kan geen ver
wondering wekken! Vóóral als zij lezen de
officieele mededeeling over de nu ingetre
den phase, waarin de woorden schijnen te
dienen om de gedachten te verbergen.
En toch is het eenvoudig inderdaad
eenvoudig, als men het verloop der feiten
en de werkelijke verhoudingen nuchter be
ziet-en beoordeelt.
Het is zoo:
Nederland wilde de onderteekening van
Linggadjati mèt de verduidelijkende toe
lichting van de Commissie-Generaal en de
Regeeringsverklaring.
In Indië zegt men echter: dat niet. Wij
willen alléén onderteekenen „Linggadjati",
zooals de door de Nederlandsche Regeering
uitgezonden Commissie-Generaal dat voor-
loopig heeft aanvaard. Met wat er na dien
tijd in Nederland over is 'gepraat en ge
schreven en besloten hebben wij niets te
maken. En, als Nederland dat „naakte
Linggadjati", zooals het is genoemd, niet wil
teekenen, dan staan we los van elkaar, dan
moeten we maar de kwestie gaan uitvech
tenDe Nederlandsche regeering heeft
toen beraadslaagd en nog eens beraad
slaagd en besloten: laten we in vredes
naam ons tevreden stellen met het „naakte
Linggadjati" voorloopig.
Ziehier, populair gezegd, zonder omhaal
van mooie woorden, hoe het is gegaan en
hoe 't er op het oogenblik met Linggadjati
voorstaat.
En wat nu?
Eerlijk gezegd: nu kan het nog alle kan
ten uit. Uit dat „Linggadjati", zooals de
Commissie-Generaal het naar Nederland
heeft mee gebracht, kan alles groeien. Daar
kan uitgroeien, wat Nederland wenscht blij
kens de aan „Linggadjati" toegevoegde
stukken. Daar kan ookwat anders uit
groeien. Nu beginnen de eigenlijke onder
handelingen de onderhandelingen, welke
tot practische, concrete conclusies moeten
leiden.
Een der katholieke bladen herinnerde
dezer dagen terecht aan den oproep vari
onze Bisschoppen, om voor een goede op
lossing van de Indische kwestie te bidden
Zoolang wij niet alles weten, mogen
wij de Regeering de nu door haar genomen
beslissing niet verwijten. En wij weten nu
zeker niet alles.
Een paar dingen weten wfj echter wel.
Dat is, dat er gezegd is, dat er niet met
Soekarno zou worden onderhandeld, maar
met een ander. En er is met Soekarno on
derhandeld.
Dat is, dat er gezegd is, dat alléén het
door de bovengenoemde stukken verduide-
lijke „Linggadjati zou worden ondertee
kend, maar niet het „Linggadjati" zonder
die stukken. En het „Linggadjati" zonder
die stukken is onderteekend.
En deze feiten, die we wel weten en die
allen weten, zijn niet verheffend en verster
kend voor het Nederlandsche prestige!
Dezer dagen maakten wij er melding van,
dat drs. N. C. J. de Graaff een proefschrift
zal schrijven over dr. Nolens als mensch
en dat wil laten volgen door een werk
over dr. Nolens als staatsman. Met beiden
geschriften, en niet het minst met het laat
ste, zal de Voorhoutsche burgemeester Ne
derland een groeten dienst kunnen bewij
zen: van de staatsman Nolens valt zoo veel
te leeren!
Toen het indertijd in de politiek, bij de
samenstelling eener regeering, ging over
een samenwerking tusschen katholieken en
sociaal-democraten, was Nolens daarvoor
niet te vinden. Doch, toen men hem wilde
laten zeggen: dat nooit, reageerde hij met
de opmerking: „het woordje nooit staat niet
in mijn politiek woordenboek". Het komt
ons voor, dat onder de huidige politici dat
woordje „nooit" vaak al te grif wordt ge
bezigd!
Wij keeren nog even terug naar „Ling
gadjati", om er op te wijzen, dat de be
sprekingen. in het Parlement en de aanne
ming van de motie-Romme zeker niet als
nutteloos mogen worden beschouwd. In
ieder geval weet men nu overal duidelijk
wat de Nederlandsche Regeering ten slotte
verlangt. En dat verlangen heeft de Regee
ring al heeft men het in Indië nog niet
door een onderteekening erkend niet
teruggenomen, niet ingetrokken.
|N AANSLUITING op het gisteren gepubliceerde bericht,, dat de Nederlandsche re
geering de Commissie-Generaal gemachtigd heeft onverwijld de overeenkomst van
Linggadjati te onderteekenen, wordt officieel uit Den Haag medegedeeld, dat de
regeering dit besluit genomen heeft, omdat is komen vast te staan, dat zij door deze
onderteekening tot niets meer of niets anders gebonden zal zijn dan tot wat zij vol
gens de regeeringsverklaring van 10 December 1946 bereid was zich te verbinden. De
Indonesische delegatie heeft geen behoefte aan een eigen interpretatie en zal zichzel-
ve dus ook niet aan de Nederlandsche interpretatie binden; wel aanvaardt zij, dat
de Nederlandsche regeering zich harerzijds alleen hierdoor gebonden acht.
het feit, dat de Nederlandsche regeering de
Commissie-Generaal gemachtigd heeft de
ontwerp-overeenkomst te teekenen op basis
van onzen brief van 15 Maart."
Sjahrir erkent gebondenheid
der Commissie-Generaal
Aneta verneemt van onofficieele, welin
gelichte zijde, dat Sjahrir in zijn brief van
15 Maart aan de Commissie-Generaal te
kennen heeft gegeven, dat de Indones»sche
delegatie bij onderteekening van de basis
overeenkomst zich gebonden acht aan de
uitspraken van de Vergadering van het
K.N.I.P. te Malang, doch heeft kennis ge
nomen van hetgeen met betrekking tot de
basis-overeenkomst geformuleerd is in de
verklaringen van minister Jonkman en de
toelichting van de Commissie-Generaal en
er zich rekenschap van geeft, dat, indien
de overeenkomst tot stand komt, datgene,
wat in deze stukken is vervat, van bepalen
de beteekenis moet worden geacht voor
hetgeen Nederland daarmede aanvaardt en
op zich neemt.
Telegram van Indon. delegatie.
De Indonesische delegatie heeft aan de
Commissie-Generaal het volgende telegram
gezonden: „De Indonesische delegatie is
verheugd kennis te hebben genomen van
De Belgische
Regeeringscrisis
Minister Spaak heeft gisteravond ver
klaard, dat de verdeeling der portefeuilles
tot stand gekomen is, doch dat nog geen
overeenkomst werd bereikt inzake benoe
mingen. Er zullen 17 of 18 ministers in
het nieuwe kabinet zitting hebben, waar
van 8 C.P.V.-ers, 7 of 8 socialisten en een
of twee technici. Minister Spaak zou den
prins-regent gisteravond de lijst der mi
nisters voorleggen.
COMMISSIE VOOR DE ATOOM
ENERGIE WEER BIJEEN.
De commissie voor de atoomenergie der
V.N. is na bijna drie maanden non-activi
teit, sinds de besprekingen tegen Kerst
mis van het vorig jaar waren afgebroken,
Woensdag weer te Lake Success bijeenge
komen, thans voor de eerste maal onder
voorzitterschap van Andree Gromyko (Sov
jet-Unie). *De commissie heeft rekening te
houden met de oppositie van de Sovjet-
Unie tegen bepaalde onderdeelen van het
plan tot internationale controle der atoom
energie en moet thans pogen een interna
tionaal atoomverdrag op te stellen en een
ontwerp te maken voor een toekomstig
lichaam voor de ontwikkeling der atoom
energie.
De commissie moet het tweede deel van
haar rapport voor de algemeene vergade
ring der V.N. in September klaar krijgen.
EERSTE TENT VAN DE JAMBOREE
OPGESLAGEN.
Met een toespraak van den heer Rebattet
als vertegenwoordiger van den minister
voor de jeugdzorg is te Moissan, in de om
geving van Parijs, de eerste tent voor de
zesde wereldjamboree opgeslagen. Dertig
duizend padvinders van elke nationaliteit
zullen in Augustus a.s. naar Frankrijk ko
men.
WILLEM PIJPER OVERLELEN.
In zijn woning te Leidschendam is in
den afgeloopen nacht de Nederlandsche
componist Willem Pijper overleden in den
ouderdom van 50 jaar.
DE GROOTE „VIER" OVER
De arrestaties op Sumatra.
De op aanklacht van de bevolking bij
den gouverneur gearresteerde republikein-
sche autoriteiten te Siantar zijn thans op
bevel van gouverneur Nassan weer vrij
gelaten, aangezien het rapport met de be
schuldigingen niet binnen den gesteldèn
termijn ontvangen is.
Koningin Wilhelmina en
andere staatshoofden
feliciteeren
Talrijk waren de telegrammen en schrif
telijke gelukwenschen, die het Vaticaan
binnenstroomden ter gelegenheid van den
achtsten verjaardag der Pauskroning van
Pius XII. Daaronder waren telegrammen
van Koningin Wilhelmina, van den Prins
regent van België, van den koning van Roe
menië, den koning van Engeland, de groot
hertogin van Luxembur en van de staats
hoofden van Spanje, Italië, Portugal,
Tsjecho-Slowakije, Brazilië, Argentinië, Pe
ru en den Libanon. Voorts kwam er een te
legram met gelukwenschen van den pre
sident der Fransche republiek Vincent
Auriol.
Ook waren er talrijke telegrammen van
leden van het Episcopaat uit de geheele
wereld waarin geprotesteerd werd tegen
de aanvallen waaraan de Kerk blootstaat.
De achtste herdenking van het Pontificaat
van Z.H. Paus Pius XII. De H. Vader,
getooid met de Pontificale kroon en geze
ten op de troon, welke door de eerewacht
gedragen wordt, geeft zijn zegen na afloop
van de plechtigheden in het Vaticaan.
TRUMANS VOORSTELLEN INGEDIEND
Het wetsontwerp voor de uitvoering
van Truman's program in zake hulp aan
Griekenland en Turkije, is gisteren aan de
commissie voor Buitenlandsche Zaken van
het Huis van Afgevaardigden voorgelegd.
De door Truman voorgestelde hulp omvat
financieelen bijstand, de detacheering van
personen die beide landen moeten advi-
seeren. het detacheeren van een beperkt
aantal Amerikaansche militairen en het
voorzien in de instructie en opleiding van
de Grieksche en Turksche legers.
Een tweede geheim protocol, dat gemaakt
zou zijn tijdens de Driemogendhedenconfe-
rentie te Jalta in Februari 1945, is giste
ren door Molotof in de conferentie te Mos
kou bekend gemaakt. Het eerste geheime
protocol betrof de voorwaarden voor een
Russische deelneming aan den oorlog tegen
Japan. Het tweede protocol bevat een Drie-
mogendhedenovereenkomst over Duitsche
herstelbetalingen. Deze overeenkomst is
van groot belang voor de huidige bespre
kingen over Duitschland, indien het door
de V.S. en Groot.Brittannië wordt bekrach
tigd. Het bevat o.m. de bepaling, dat her
stelbetalingen uit de loopende productie
moeten worden gedaan.
Het is van groot belang te weten, aldus
de diplomatieke correspondent van Reuter,
of het te Jalta opgestelde geheime protocol,
dat het principe van herstelbetalingen uit
de loopende productie erkent, naast de over
eenkomst'van Potsdam geldt of dat door
laatstgenoemde overeenkomst, die van een
dergelijk principe geen gewag maakt, het
geheime protocol wordt teniet gedaan.
Molotof staat op het standpunt, dat de
overeenkomsten als één geheel dienen te
worden beschouwd, aangezien het artikel
inzake herstelbetalingen van de overeen
komst van Potsdam begint met de woorden:
„Overeenkomstig het besluit van Jalta
Ofschoon de overeenkomst van Potsdam
slechts gewaagt van schadeloosstelling uit
Duitsche kapitaalgoederen, bevat zij geen
Bidault. de Fransche minister van buiten,
landsche zaken, heeft in de gisteren ge
houden vergadering der vier ministers te
Moskou verklaard, dat zoo lang de Duit
sche grenzen niet zouden zijn vastgesteld,
Frankrijk zich niet accoord zou kunnen
verklaren met centrale bestuursorganisaties
in Duitschland ter bevordering van de
economische eenheid. Bidault verklaarde,
dat Duitschland zijn steenkool naar Frank
rijk moest zenden. Frankrijk zou zich met
de staalproductie bezig houden en Duitsch
land zou voor de afwerking zorgen en zich
met de lichte industrie bezig moeten hou
den.
Over de herstelbetalingen zeide Bidault
het volgende: „De Fransche regeering heeft
niet a priori het voorstel tot het verrichten
dezer herstelbetalingen uit de» loopende
productie verworpen. De kwestie vereischt
evenwel een speciale studie. Ik vrees, dat
de door de Britsche, Amerikaansche en
Russische afgevaardigden gedane voorstel
len betreffende de Duitsche industrieele ca
paciteit, deze zoodanige afmetingen geven,
dat zij een gevaar voor de toekomst beteë-
kent. De Fransche regeering kan zich niet
vereenigen met een wijziging van het plan
van Maart 1946 betreffende het industrieele
peil van Duitschland, indien niet de ver
zekering gegeven wordt, dat regelingen
worden getroffen voor de.behoeften van
Europeesche landen, die steenkool uit
Duitschland invoeren".*
Tegen het einde van de zitting legde
Marshall een stuk over inzake de houding
der V.S. ten aanzien van de verhouding
van de overeenkomst van Potsdam ten op
zichte van het protocol van Jalta over de
herstelprestaties. Volgens de Amerikanen
is de overeenkomst van Jalta achterhaald
door die van Potsdam, en „wij zullen Molo
tof niet volgen bij zijn terugtocht van Pots
dam naar Jalta" aldus Marshall.
„STAAT VAN OORLOG" IN PARAGUAY.
Generaal Morinigo, president van Para
guay, heeft medegedeeld, dat het geheele
land in een noodtoestand verkeert, daar de
revolte zich heeft uitgebreid. Na een lange
vergadering heeft de Paraguaansche re
geering „den staat van oorlog" in het ge
heele land afgekondigd. Alle officieren, die
zich bij de rebellen voegen, zullen uit het
leger worden ontslagen.
Het Noord-Oosten van Paraguay, dat een
achtste deel van het land beslaat, is thans
in handen van de opstandelingen, wier ge
bied in het Westen door de Paraquay-
rivier wordt begrensd, in het Noorden en
Oosten door Brazilië, terwijl in het Zui
den het front ongeveer langs de Rio Ypa-
ne loopt.
Van de zijde der Paragueesche regeering
is thans officieel toegegeven, dat de strijd
krachten der opstandelingen, in de 11 da
gen dat de strijd duurt, van 600 tot 3000 man
zijn toegenomen, doch de opstandelingen
beweren, dat er thans 30.000 man tegen de
regeering strijden.
bepaling, die herstelbetaling uit de loopen
de productie verbiedt.
Het bekendmaken van de tweede door de
„Groote Drie" te Jalta gesloten overeen
komst heeft bij Londensche waarnemers
cenige verwondering gewekt. Philip Noel
Baker, destijds minister van staat, heeft
n.l. in Maart 1946 op een desbetreffende
vraag geantwoord, dat bij zijn weten geen
andere geheime overeenkomsten te Jalta
waren gesloten.
AL TE VOORTVAREND.
De democratische senator Millard Ty-
dings heeft Dinsdag in den Amerikaan-
schen Senaat een resolutie ingediend om
president Truman de bevoegdheid te ver-
leenen tot het bijeenroepen van een we-
reldontwaper ingsconf erentie.
Tydings verklaarde, dat Truman een
dergelijke conferentie onmiddellijk bijeen
moet roepen wegens de onmacht van de
V.N., zooals haar organisatie thans is op
gebouwd. om internationale zaken te be
handelen".
Linggadjati,
het kalf....
„Pa! Paaaaü!"
„Wat is er, jongen, schreeuw niet
zóó."
'„Ze gaan Linggadjati onderteeke
nen!"
„Ja? Wat zou dat? Ik hoef het
toch niet te doen."
„Neen, pa, maar welk Linggad
jati is dat nou?"
„Ssst, zwyg stil."
„Is dat nou het naakte Linggad
jati, of het werkelijke van Romme?
Het omkleede of het uitgelegde
Linggadjati? Het ééne en het ware
Linggadjati, waar de minister ach
ter gaat staan omdat hij er voor is?"
„Schei uit, je maakt me misselijk.
Het zal het kaal-geplukte Lingga
djati zijn. En geef hier die krant,
want er staan dingen in...."
„Erge dingen, papa?"
„Politiek, jongen. Is niks voor
jou."
„Moet u eens lezen, pa. Hier staat,
dat de Indonesische delegatie zich
niet gebonden acht aan de Neder
landsche interpretatie, maar wel
aanvaardt, dat de Nederlandsche de
legatie er zich door gebonden acht.
Snapt u dat, pa."
„Ja, jongen. Wanneer ik bijv. te
gen je moeder zeg: „We gaan naar
de bioscoop," en je moeder zegt:
„We gaan niet naar de bioscoop",
dan aanvaarden we ieder onze eigen
interpretatie: ik ga wel en zij niet.
Dat is een accoord, begrijp je wel?"
„Ik dacht, dat dat een valsch ac
coord was, zooiets als een disso
nant".
„Jawel, maar dat noemen we een
„accoord". We gooien het op een
accoordje".
„De Commissie-Generaal zegt, dat
het buitenland nu wel blij zal zijn,
pa. Zijn ze er hier ook blij mee,
papa?"
„Stil toch, jongen, 't Is trouwens
nog niet eens zoover, want heb je
gelezen van Modjokerto?"
„Is dat een sigarenmerk, papa?"
„Neen jongen, dat is een stad en
deze is door de Nederlanders bezet,
omdat de Indonesiërs de sluizen lie
ten open staan, waardoor alles rond
Soerabaja overstroomde."
„O, dat is net als bij ons, toen het
lekte, hé pa? En toen de loodgieter
niet gauw kwam, hebt u het zelf
maar gedaan".
„Precies, jongen."
„U hebt toen de pijp plat getim
merd en op uw eigen vingers gesla
gen!"
„Dekselsche aap. Dat heeft niets
met Linggadjati te maken",
„Weet je niet, pa. Maar is die
Sjahrir een knappe man?"
„Dat zal wel, jongen". 1
„Is hij knapper, dan de Commis
sie-Generaal?"
„Ze zijn in elk geval met hun
drieën in de Commissie-Generaal.
Maar waarom wil je dat weten?"
„Omdat hij ook net op tijd is weg-
geloopen; anders had-ie eraan vast
gezeten!"
„En als jij nou niet als de blik
sem maakt, dat je ook weg bent.
„Het Bestand moet worden nage
leefd, pa.Au!"
Het Tweede Kamerlid Stokman heeft
den ministers van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, van Sociale Zaken en van
Wederopbouw en Volkshuisvesting de vol
gende vragen gesteld:
1. Is het den minister bekend, voor-
Het „Huis der Vliegers" te Moskou, waarin de conferentie der minister van Buiten
landsche Zaken van de Vier Groote Mogendheden wordt gehouden.
Uitbreiding Leidsch Academisch Ziekenhuis?
eerst, dat alleen reeds aan de Rijksuniver
siteit te Leiden meer dan 1500 studenten
zich voorbereiden voor het doctoraalexa
men geneeskunde, en vervolgens, dat bij
het theoretische deel van het medisch ou
derwijs en meer nog bij het klinische deel
der opleiding bij den tegenwoordigen om
vang van het docentencorps en van dc ge
bouwen en hun inrichting groote moeilijk
heden zijn opgetreden en nog grooteie
zullen optreden?
2. Zijn de ministers bereid om zoowel
in het belang der volksgezondheid, ten ba
te waarvan in de komende jaren een zoo
groot mogelijk aantal artsen voor burger
lijke en militaire beroepsvervulling hier te
lande en overzee beschikbaar moet komen,
als in dat van handhaving van het peil van
het hooger onderwijs hun medewerking te
verleenen aan de uitbreiding van het aca
demisch ziekenhuis te Leiden, in den vorm
van de inrichting der onvoltooide gebou
wen op het terrein van dit ziekenhuis en
het doen opstellen aldaar van semi-perma-
nente gebouwen (barakken)?
3. Zy'n de ministers bereid te bevorde
ren, dat voor dit doel urgentie wordt ver
leend bij het beschikbaar stellen van
bouwmaterialen?
Vermiste Dakota
gevonden
Naar het Fransche persbureau Agence
France Presse verneemt, heeft het sedert
van den dienst BataviaBandoeng een
eenige dagen vermiste Dakota-vliegtuig
landing gemaakt op het republikeinsche
vliegveld Kalidjati nabij Poerwakarta. De
24 passagiers en de twee leden der be
manning zouden zich in welstand en vei
ligheid bevinden en onder het toezicht
van de republikeinsche autoriteiten ge
plaatst zijn. Het vliegtuig zou door de re
publikeinen in beslag zijn genomen.
YORK VAN DE R.A.F. BIJ COLOMBO
VERONGELUKT.
Een York-passagiersvliegtuig van de
R.A.F. is op weg van Engeland naar Sin
gapore bij Colombo verongelukt. Vier van
de zes leden der bemanning en zes van
de negen passagiers kwamen om het
leven. Een zevende passagier is korten
tijd later aan zijn verwondingen bezwe
ken De vier overlevenden zijn slechts
licht gewond naar het ziekenhuis ge
bracht. Het vliegtuig stortte kort na het
opstijgen van het vliegveld te Colombo
neer.
NAAR HERSTEL DER SPAANSCHE
MONARCHIE?
Naar uit welingelichte Spaanschc krin
gen, die het huidige regime gunstig ge
zind zijn. wordt vernomen, heeft een sub
commissie van vier ministers een voorstel
ontworpen, volgens hetwelk Spanje een
monarchistische staat zal worden onder
toezicht van een rijksraad, waarvan Fran
co president zal zijn. Dit voorstel zal, al
dus de berichten, door het Spaansche
kabinet in overweging worden genomen.
Dit zou een eerste stap naar het herstel
van de monarchie zijn.
£m foweKje...
De kern der beschaving.
„Er moet een mogelijkheid van bekee
ring zijn in den gang der beschaving. Zij
betreft de erkenning of terugvinding van
eeuwige waarden, wier wezen hen buiten
den stroom van ontwikkeling stelt. Om zul
ke waarden is het te doen".
Huizinga in „In de schaduwen van
Morgen".
WEERSVERWACHTING
g WISSELEND BEWOLKT.
o Wisselend bewolkt met plaatselijk 5
g enkele regenbuien. Matige wind tus-
schen Zuid en West. Iets minder zacht, g
OOOOOOOOOUOCHXKJUOUUUUUOUUUUUOUUUUUUUOOO