SeCeidaeheScw/fcci/rit
„DE VIER" TE MOSKOU BIJEEN
L 1,1
Een protest
r
Een bericht dat opschudding verwekte
Mijnwerkers verbeteren eigen record
Internationaal Maria-congres Maastricht
MAANDAG 10 MAART 1947
Bureaux: Papengracht 32 Leiden
Giro 103003
Telefoon: Admin., Adv. 20826.
Kedactie: 20015.
Dir., drukker^ en Abonnem.
20935.
Abonnementsprijs 0.26 per
week. 1.10 p mnd. ƒ3.25 p.
kwartaal Franco p. post ƒ4.00.
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 11033
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
Directeur:
C. M. v HAMERS VELD
Uitgave van N.V. .,De Leidsche
Courant"
Advertenties 15 cent per m.m.
Bij contract belangrijke korting.
Het «hoofdbestuur van het humanistisch
verbond heeft een protest gepubliceerd te
gen enkele zinsneden uit den Vastenbrief
van de Nederlandsche bisschoppen. Zij lui?
den aldus: „Van moraal kan geen sprake
zijn voor wie niet gelooft aan een God,
die den mensch zekere verplichtingen
heeft opgelegd en het kwade bestraft", en
vervolgens „wie niet in een God gelooft,
doet wat nuttig en aangenaam voor hem
is". Het hoofdbestuur verklaart, „«iat de
humanist het •kwaad niet laat uit vrees
voor straf of het goede doet in de hoop
op belooning, en dat de humanist meent,
dat de mensch, hoezeer ook blootgesteld
aan zwakheid en verleiding, het goede be
hoort te doen uit innerlijke overtuiging".
Wanneer wij tegen deze beweringen be
zwaar maken, dan geschiedt dat niet zon
der eenig voorbehoud. Want eerstens wil
len we graag voorop zetten, dat we er diep
van overtuigd zijn, dat tot dit humanis
tisch verbond nobele, oprechte menschen
behooren, die een hooge opvatting hebben
van het leven en van de plicht, die hun
daardoor gesteld wordt. Er bestaat dus
voor ons geen twijfel aan den goeden
trouw van hen, die dit protest publiceer
den. Vervolgens hebben we geen bezwaar
tegen de bewering, dat men het kwade
niet moet laten uit vrees voor straf en het
goede niet moét doen in de hoop op be
looning,- noch tegen het beginsel, dat de
mensch, hoezer ook blootgesteld aan zwak
heid en verleiding, het goede behoort te
doen uit innèrlijke overtuiging. Wel ge-
looven we, dat het, voor het meerendeel
der menschen uit paedagogische overwe
gingen nu eenmaal noodzakelijk is, hen
door bedreiging met straf van het kwade
af te houden en door belofte van een be
looning tot het goede te brengen. Maar we
blijven het als ideaal zien, dat de men
schen het kwade zouden laten uit inner
lijke afkeer van het kwaad als zoodanig
en datrzé het goede zouden doen juist om
dat het goed is, d.w.z. gedreven door de
aantrekkelijkheid van het goede zelf.
Hier ligt voor ons de moeilijkheid niet.
Die zien wij in het feit, dat de twee be
weringen van het humanistisch verbond
worden geponeerd als een tegenstelling
met de aanhalingen uit den Vastenbrief
van de Nederlandsche bisschoppen. We
zullen trachten zoo eenvoudig en zoo scherp
mogelijk te zeggen, wat we bedoelen. Het
voornaamste ,wat onze bisschoppen ons
duidelijk willen maken is dit: Moraal, ze
delijkheid zijn uitgesloten, wanneer men
het bestaan van GÓd niet aanvaardt Dit
wordt hier vooral beargumenteerd door
dat men er op wijst, dat God het kwaad
bestraft. Voor de meeste menschen is dit
inderdaad het meest sprekende argument.
Zij moeten door vrees voor straf binnen het
gareel van de juiste orde gehouden wor
den. Men kan betreuren, dat dit zoo is,
maar wie de feiten nuchter bekijkt, zal het
niet kunnen ontkennen. Dit is echter nog
lang niet\de diepste reden. Er is iets veel
diepers, dat onmiddellijk het wezen zelf
raakt van goed en kwaad.
Het is n.l. zeer gemakkelijk te zeggen,
dat men het goede uit innerlijke over
tuiging moet doen, maar de groote vraag,
die zich hier met onweerstaanbare
kracht naar voren dringt, is deze: waar
ligt de norm voor het goede? Wie zegt mij,
wat het goede is? Zoekt men die norm
louter in den mensch zelf, dan zal ieder
een bij eenig nadenken moeten erkennen,
dat zij volkomen ontoereikend is. Want
hoewel het zel^r is, dat de menschelijke
natuur ingeschapen normen bezit, bewijst
de droevige ervaring van iederen dag, hoe
uiterst moeilijk het voor den mensch is,
zich boven de willekeur van zijn persoon
lijke luimen te verheffen tot de practi-
sche erkenning van een bovenpersoonlijke
wet, die los staat van alle zelfzucht en
daarom norm kan zijn voor het handelen
van alle menschen. Wil zoo'n wet inder
daad iets beteekenen, dan moet zij eeuwig
zijn, d.w.z. niet onderhevig aan beïnvloe
ding van wisselende omstandigheden. Het
goerie mag niet vandaag zus zijn en mor
gen zoo. Het moet een zekere globale
standvastigheid bezitten.
Men zal er echter nooit in slagen een
deugdelijke basis te vinden voor deze
eeuwige wet, als men niet teruggrijpt op
transcendente waarden, dat wil zeggen
op waarden, die het in tijd en ruimte be
grensde bestaan van den mensch te boven
gaan. Het komt hierop neer, dat God al
leen het eenig onwrikbare fundament voor
de moreele orde is. Moraal beteekent, dat
er dingen zijn. die men moet doen en an
dere dingen, die men niet mag doen. Wie
den mensch als uiteindelijke norm van
moeten en mogen stelt, zal practisch, dat
bewijst ons de geschiedenis met overgroote
duidelijkheid, tot volslagen subjectivisme
vervallen. Want hoewel men er niet aan
twijfelen moet, dat den mensch een inner
lijke drang naar alles wat goed is werd
ingeschapen (God, zegt de Catechismus,
heeft de tien geboden van den beginne af
in de harten der menschen gedrukt), zal
toeh iedere mensch, die oprecht is tegen
over zichzelf, moeten erkennen, dat er
vaak situaties zijn in het menschelijk le
ven, waarin men de suggesties van het
.inenschenhart met argwaan bejegenen
moet. Wil de mensch steeds zeker zijn van
wat hem in de wisselende omstandigheden
van het leven te doen staat, dan moet hij
luisteren naar Hem, die gezegd heeft: „Ik
ben de Heer, Uw God, gij zult geen andere
goden naast mij hebben". Wie den waren
God niet erkent, zal zich spoedig valsche
goden maken. Hij zal van het goede tot
schijngoed vervallen.
nr. HENRI VAN ROOIJEN,
Kruisheer.
Op de Yangtse, ongeveer vijf-en-dertig
kilometer ten Oosten van Kioekiang, is
Zaterdag een kleine Ohineesche stoomboot
gezonken, nadat op het schip een brand
was uitgebroken. Van de driehonderd op
varenden zou een honderdtal verdronken
zijn.
flEDENMIDDAG om drie uur wordt de Conferentie der Vier te Moskou geopend
*in hetr gebouw van de Moskousche Luchtvaartclub. Voorzittei is Molotof. Van
daag zullen waarschijnlijk slechts de agen da en de werkwijze aan de orde komen.
Men is in beginsel overeengekomen, dagelijks twee bijeenkomsten te houden, om 11
en 5 uur plaatselijke tijd (9 en 3 uur Neder landsche tijd). Men verwacht algemeen, dat
de vier ministers alle hangende kwesties de revue zullen laten passeeren, om te onder
zoeken in hoeverre er overeenstemming of meeningsverschil bestaat. Daarna zullen zij
beslissen, welke kwesties rijp zijn voor gedetailleerde bespreking, ofwel onmiddellijk
aan te vangen ofwel na voorbereiding door plaatsvervangers of deskundigen. Naar
verluidt zal men zich van Britsche zijde op het standpunt stellen, dat slechts effec
tieve veiligheidsmaatregelen tegen her nieuwde Duitsche agressie mogelijk zijn bij
geallieerde overeenkomst voor den duur niet korter dan vijftig jaar. Men verwacht,
dat de economische kwesties de neteligste punten zullen u'tmaken.
verdrag tot stand zou komen, aldus Mar
shall, dan zouden veel moeilijkheden met
betrekking tot Duitschland en Oostenrijk
uit den weg geruimd, zijn.
Duitsch herderlijk schrijven.
Een herderlijk schrijven, dat gisteren in
alle Duitsche katholieke kerken is voorge
lezen, vraagt alle parochianen te bidden
voo'r ,/3e beschermende hand Gods over
ons volk" tijdens de conferentie van Mos
kou, aangezien er geen Duitschers toegela
ten zullen worden tot de conferentie van
Moskou.
K.L.M. mag niet meer
landen in Br. Indië
Op grond van speciale maatregelen,
welke door het parlement van India in
werking zijn gesteld, zal aan passagiers
vliegtuigen der K.L.M. verboden worden
te landen op Voor-Indische vliegvelden,
aldus verklaarde de heer Kundan, tijdelijk
regeeringsvertegenwoordiger van India bij
de Indonesische republiek, volgens Antara
op een persconferentie te Djogjakarta.
Kundan heeft Soekarno medegedeeld,
dat de regeering van India voornemens
was elk aanbod, om handelsovereenkom
sten met de Ned.-Indische regeering te
sluiten, te weigeren en bereid was om
handelsrelaties met de Indonesische regee
ring te vestigen. Soekarno heeft den
wensch te kennen gegeven een bezoek aan
India te brengen.
Biedt Moskou
vooruitzichten
De „Times" schrijft heden in een hoofd
artikel over de conferentie te Moskou, dat
het gevaar niet denkbeeldig is, dat uitein
delijke en* eenstemmige besluiten over
Duitschland in het geheel niet genomen
zullen worden, indien de toon der bespre
kingen, zooals deze blijkt uit commentaar
van alle kanten, niet veranderd.
Volgens de „Manchester Guardian" biedt
Moskou meer gelegenheid dan Londen of
New York om de koe bij de horens te kun
nen vatten, daar Molotof en Wysjinsky in
tegenstelling met Bevin en Marshall geen
absolute volmacht hebben en iedere stap
van te voren door Stalin en het Politieke
Bureau is bepaald of eerst overwogen
moet worden* „Het Kremlin is nu vlak bij
de hand", aldus het bind, „en Molotof
hoeft zijn gedrag niet via intercontinentale
telefoongesprekken te bepalen".
De Amerikaansche minister van buiten-
la ndsche zaken, George Marshall, heeft
voor zijn vertrek uit Berlijn naar Moskou
medegedeeld, dat de Ver. Staten als het
voornaamste doel van de conferentie be
schouwen: een viermogendhedenpact, zoo
als voorgesteld door Bevin, Indien zoo'n
Wat is „inmenging"?
De Sow jet-autoriteiten in Hongarije
hebben op de Amerikaansche nota afwij
zend geantwoord en het voorstel om ge
zamenlijk een onderzoek in te stellen naar
den huidigen toestand in Hongarije ver
worpen. De Amerikaansche nota was ge
richt aan den Russischen voorzitter der
Geallieerde bestuurscommissie en hield
een protest in tegen inmenging in aan
gelegenheden der niet-communistische
Hongaarsche regeering.
Volgens de Russen beteekent een geza
menlijk onderzoek naar den toestand en
naar de „samenzwering" een directe in
menging in de binnenlandsche zaken der
Hongaarsche republiek en een misken
ning van de bevoegdheid van het Hon
gaarsche volksgerecht.
Wat betreft de arrestatie van Bela Ko-
vacs, secretaris van de partij der Kleine
Boeren, kurmen de Russen de Amerikaan
sche interventie niet anders zien dan een
inbreuk op het recht der Russische bezet
tingsautoriteiten om haar troepen in Hon
garije te beschermen.
Nog Nederlanders
te Koningsbergen
Een Belgische onderdaan, die be
weert onlangs uit het kamp van
Reist, bij Koningsbergen (Duitsch
land), ontsnapt te zijn, heeft mede
gedeeld dat er in dit kamp nog ver
scheidene Nederlanders, Belgen en
Franschen opgesloten zouden zijn.
Het kamp zou met prikkeldraad af
gezet zijn en arbeiders zouden wor
den gedwongen dagelijks 12 uur in
de steengroeven te werken.
pas liever op eigen huis.
In de buurt van Rawalpindi, 250 K.m.'
ten Noorden van Lahore, woedden thans
branden. Troepen hebben strategische
punten bezet. De gevechten in de stad du
ren voort; gewapende Mohammedanen
kwamen van de plattelandsgebieden en
deden tijdens den nacht een aanval, het
uitgaansverbod ten spijt. Twee treinen
werden in den Pendsjaab tegengehouden.
Hierbij werden de Sikh-passagiers uit den
trein gehaald. Vijftig Sikhs werden hierbij
gewond.
Een oude universiteitsstad 350 K.M. van
Lahore staat volgens de laatste berichten
geheel in vlammen. Het is nu reeds de
achtste stad, waarin relletjes zijn uitge
broken tusschen Hindoes en Sildis in de
Pendsjaab.
Het voorjaarszonnetje lokte velen naar het Schevcningsche strand en de boulevard
vertoonde een waarlijk lenteachtig aspect.
VOLGENS EEN REUTER-BERICHT zou een woordvoerder van het Engelsche mi
nisterie van buitenlandsche zaken Zaterdagavond hebben medegedeeld, dat de
Britsche regeering er onlangs bij de Neder landsche regeering en de Indonesische na
tionalistische leiders op aan had gedrongen om over te gaan tot de onderteekening van
het accoord van Cheribon. Dit bericht verwekte eenige opschudding. Bij informatie
te bevoegder plaatse 'in Den Haag vernam het A.N.P., evenwel, dat van een stap, als
waar oever dit Reuterbericht spreekt daar niets bekend is. Zoowel de Nederlandsche
ambassade te Londen als het Britsche ministerie van buitenlandsche zaken ontken
nen, dat de de Britsche regeering een dergelijke stap bij de Nederlandsche regeering
zou hebben gedaan.
Een „canard" van Reuter
Volgens officieele Nederlandsche bron is
het bericht, dat de4capitein van de „Mar
tin Behrman" door de Nederlandsche ma
rine van zijn commando ontheven is. on
juist. Wel is naar aanleiding van zijn wei
gering de orders van den havencomman
dant op te volgen het schip naar een andere
haven overgebracht om een begin te ma
ken met het lossen van de lading. De kapi
tein blijft echter het gezag over zijn schip
uitoefenen.
DE TWEEDE KOLENZONDAG
^\E TWEEDE ZONDAGSDIENST in de m ijnen is een nog grooter succes geworden
dan de eerste op 2 Februari j.l. Voor den z.g. „ochtenddienst", die Zaterdagnacht
aanving, verscheen 75 pet. van het perso neel. Voor den middagdienst meldde zich
69.1 pet. Met een gemiddelde opkomst van 73 pet. aan manschappen, werd 35 100 ton
kolen naar boven gehaald, dat is rond 9000 ton meer dan de vorige maal.
Wat zij verlangen
De Nederlandsche Spoorwegen hadden
tot gisteravond 8 uur 28 treinen met in to
taal 1170 wagons van ge.middeld 19 ton het
land ingevoerd, d.i. 21 treinen meer dan op
gewone Zondagen. Tot vanmorgen 6 uur
werden nog 11 treinen verwacht. 26 trei
nen met 1300 leege kolenwagens zijn gis
teren naar de mijnen teruggekeerd.
WAT DE MIJNWERKERS VRAGEN.
De samenwerkende Mijnwerkersbonden,
vereenigd in de Vakunie, hebben na den
eersten werk-Zondag met groote genoeg
doening vastgesteld, dat overal in het land
behoefte bestond om blijk te geven van
waardeering voor het vrijwillig werken in
de mijnen. Niet alleen schriftelijk, maar
ook stoffelijke blijken van waardeering
kwamen in velerlei vorm binnen. De mijn
werkers stellen dit alles op hoogen prijs,
doch nu er gisteren nogmaals vrijwillig een
extra-Zondagsdienst is gemaakt, omdat de
winter blijft voortduren, verzoeken de sa
menwerkende mijnwerkersbonden dringend
o.m. niet over te gaan tot het zenden of
palestina blijft onrustig.
Zaterdagavond is ruim een uur lang
mortier- en machinegeweervuur gericht
op het hoofdkwartier van de Britsche mi
litaire veiligheidspolitie te Tel-Aviv. Er
ontstonden branden. Vier aanvallers en
een Britsche gardist werden gedood.
In een politiekamp bij Tel Aviv werden
handgranaten geworpen, waardoor enkele
personen, gewond werden.
Drie Britsche soldaten, die op patrouille
waren in de wijl^ Rehavia van Jeruzalem,
zijn gewond door handgranaten, welke
uit een taxi geworpen werden.
Twee Palestijnsche politiemannen wer
den gewond tengevolge van een overval
op een legerkamp te Haifa.
De Rotterdammer P.' v. d. Pol behaalde het Nederl. biljartkampioenschap anker
kader 71/2. De kampioen (geheel links) met z^jn rivalen van Vliet, Sweering en
Piet de Leeuw (v.l.n.r.). Laatstgenoemde verbeterde zijn Nederlandsch record al
gemeen gemiddelde en bracht dit van 17.21 op 17.25.
toezeggen van stoffelijke bewijzen van
waardeering. De mijnwerkers brachten het
offer van hun vrijen Zondag, zooals alle
goede Nederlanders een offer zouden bren-
.gen, als daarmede een groot volksbelang
koiT worden, gediend. De blijvende belang
stelling voor het zwarte vak van den mijn
werker ook in de toekomst is het eenige,
dat de mijnwerkers met aandrang willen
vragen.
DE VORIGE MAAND.
Naar wij vernemen, is in Februari j.l.
van de Limburgsche mijnen 596.790 ton
steenkolen verzonden, waarvan 575.009 be
stemd was voor binnenlandsch verbruik.
De totale productie bedroeg in die maand
802.805 ton; in Januari was dit 833.027 ton.
Het verschil is een gevolg van het feit, dat
er in laatstgenoemde maand 26 dagen ge
werkt werd en in Februari slechts 23 da
gen en één Zondag. De dagproductie be
droeg in Januari 32.040 ton en in Februari
radio-ma kas sar door brand
verwost.
Zaterdag is het radiostation Makassar
door brand volledig verwoest. Radio-Ma-
kassar was een der sterkste zenders van In
donesië. Na een voorloopig onderzoek
meent men den brand te moeten wijten aan
een terroristischen aanslag.
militaire toestand is rustig.
De Nederlandsche militaire woordvoer
der te Batavia heeft over den militairen
toestand het volgende medegedeeld: Vrij
wel overal is de toestand rustig. Te Medan
zijn Vrijdag de besprekingen over de uit
zetting van de reeds vastgestelde demar
catielijnen begonnen. Men wacht hier nog
op beslissing van Java. Uit de sectoren van
Semarang en Soerabaja komen berichten
over toenemende inundaties.
maatregelen tegen ex-koning
peter.
Ex-koning Peter van Joego-Slavië is van
zijn nationaliteit vervallen verklaard en al
zijn bezittingen zijn geconfisceerd verklaard
volgens een door het presidium van de Joe
goslavische Natiohale Vergadering gepu
bliceerd decreet. Het decreet betreft ook
de naaste verwanten van ex-koning Peter.
Lugubere stille
getuigen
De „sieraden" van Ilse Koch
Bij het proces tegen een-en-dertig voor
malige bewakers en bewoners van het con
centratiekamp Buchenwald, dat 11 April
a.s. te Buchenwald zal aanvangen, zullen
lampwkappen. boekomslagen, handschoe
nen en andere voorwerpen, welke van men-
schenhuiden en -beenderen, afkomstig van
personen, die in het kamp den dood von
den, vervaardigd zouden zijn. als stille ge
tuigen dienen. Deze voorwerpen waren in
gebruik bij een van de beschuldigden, Ilse
Koch. de vrouw van den voormaligen
kampcommandant, in haar villa.
Het in 1940 uitgestelde internationale Ma-
riacongres zal dit jaar in September te
Maastricht worden gehouden
Ook België zal aan dit congres op ruime
periode, welke wordt afgesloten met het
jaar 1900.
Ook aan de muziek, zoowel kerkelijke als
profane, is een belangrijke plaats toegekend
schaal deelnemen: de Deken van Tonge- I in de cultureele gebeurtenissen van de con-
ren belastte zich met het secretariaat, vnnr gresweek te Maastricht. Enkele bijzondere
ren belastte zich met het secretariaat voor
België. Het is voorts waarschijnlijk, dat
een deputatie uit Denemarken eveneens
aan het Maria-congres deelnemen zal.
Bij de feestelijkheden rond het congres,
zal er een nieuw massaspel worden opge
voerd.
In den ommegang van de Onze Lieve
Vrouwe basiliek zal van 9 Augustus tot 8
September een belangrijke tentoonstelling
gehouden worden, die onder den titel „Ma
ria in de kunst" een keurcollectie oorspron
kelijke kunstwerken op het gebied van
beeldhouwkunst, schilderkunst, grafische
en edelsmeed-kunst zal omvatten uit een
de revolte in paraguay.
Door het ministerie van binnenlandsche
zaken van Paraguay is medegedeeld, dat
naar aanleiding van de Vrijdag j.l. gedane
poging om gewapenderhand de regeering
omver te werpen een zestigtal arrestaties
is verricht. De poging is geheel mislukt en
thans heerscht overal weer rust, aldus het
communiqué.
De geruchten omtrent revolutie in Hon
duras werden door den ambassadeur van
Honduras in Mexico-City tegengesproken.
ernstige ongeregeldheden op
formosa.
Op het eiland Formosa, dat voorheen
onder Japansch bestuur stond, hebben het
afgeloopen weekeinde demonstraties plaats
gevonden tegen het huidige Chineesche
bestuur. Regeeringsgebouwen in Taipeh
en Keeloeng werden door de menigte be
stormd. In de twee steden is de staat van
beleg afgekondigd. In Taipeh, de hoofd
stad van het eiland, met zijn bevolking
van 4.500.000 zielen, zouden meer dan
vierhonderd Chineezen, meerendeels be
stuursambtenaren, gedood zijn.
concerten met nieuwe werken staan op het
program.
Maastricht, dat in die dagen een extra
fe. jtelijk aanzien zal hebben, zou Maas
tricht niet zijn, als deze congresdagen niet
opgeluisterd werden met een „stoet", die
zoowel bidstoet als beelden-stoet zal wor
den.
Het groote doel van dit Maria-congres zal
zijn: het bevorderen van de vereering van
Maria, als vereischte voor en middel tot de
uitbreiding van het Rijk van Christus.
£m fMAAe.itje...
De Bisschop.
„Daarom past het u, u naar den wil van
den bisschop te richten, zooals gij het ook
doet. Immers een lofwaardig, Gode waar
dig priestercollege is zóó met den bisschop
verbonden als de snaren met den cither.
Zoodoende wordt Jezus Christus door uw
eenstemmigheid en harmonische liefde be
zongen".
Uit de'brieven van Ignatius van
Antiochië, die leefde in de eerste
eeuw, na Christus.
WEERSVERWACHTING
8 tijging van temperatuur.
Voor het Noorden van het land:
o Zwaar bewolkt met nu en dan sneeuw
g of regen. Temperatuur oploopend tot g
om het vriespunt met later pla&selijk 2
8 lichten dooi. Matige, tijdelijke krach-
g tige, wind tusschen Oost en Zuid. o
o
OUOUOUOOOOUOOUOUOOUUOUUUUU'Jiu I „JOOO
