3>eÊcicbckc(2ou4cmt Marine en politie bezetten de Behrman' Weiter motiveert het optreden van zijn comité Journalisten uit Djokja aangehouden Het blijft steeds onrustig in Palestina ZATERDAG 8 MAART 1947 Bureaux: Papengracht 32 Leiden Giro 103003 Telefoon: Admin., Adv. 20826. Redactie: 20015. Dir.. drukkerij en Abonnem. 20935. Abonnementsprijs f 0.26 per week, 1.10 p mnd. 3.25 p. kwartaal Franco p. post 4.00. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 37e JAARGANG No. 11032 Hoofdredacteur: TH. WILMER Directeur: C. M. v. HAMERS VELD Uitgave van N.V. .J)e Leidsche Courant" Advertenties 15 cent per m.m. Bij contract belangrijke korting. Program P. v. d. A. den Arbeid vormen samen een Regee- ringsmeerderheid. En wij hebben nog niet ondervonden, dat er, om die Regeeringsmeerderheid, waarop het Kabinet-Beel steunt, in het leven te houden, van de Katholieke Volkspartij com promissen worden gevraagd. Wij hadden ook de verwachting, toen dr. Beel met de samenstelling van zijn ka binet slaagde, zooals hij geslaagd is, dat het samengaan van K.V.P. en P. v. d.A. inder daad wel eenigcn tijd een vruchtbare basis voor wetgevenden arbeid zou zijn. Maar: of het zóó langen tijd zal kunnen blijven? Dezer dagen hebben wij 'er nog op gewe zen, dat een politieke partij, die niet als grondslag heeft een gemeenschappelijke levensbeschouwing, den kiem van ontbin ding in zich draagt. De Partij van de.. Arbeid zélf voorspellen wij geen lang leven. En de Regeerings- coalitie van K.V.P. en P. v. d. A. daarom ook niet. Als wij ons niet vergissen, is in de P. v. d. A. de ontbinding reeds ingetreden door het nieuwe ontwerp-beginselprogram. Wij kunnen ons namelijk moeilijk voorètellen, dat op dat program een partij-eenheid kan worden in stand gehouden. Het wijkt nu reeds in drie belangrijke punten af van het program van 1946, zooals het Tweede-Ka merlid pater dr. S. Stokman O.F.M. in een drietal artikelen in de ..Maasbode" duide lijk-constateert. Eerstens: er wordt in gemist de Uitdruk kelijke erkenning van het recht der ouders op de opvoeding hunner kinderen en daar mede van het recht van het bijzonder on derwijs. Zullen de christenen in de P. v. d. A. zich daarbij kunnen neerleggen? Vervolgens: hpt privaat-eigendomsrecht der productie-middelen komt op losse schroeven te staan? Zullen alle vroegere vrijz. democraten en rechts georiënteerde sociaal-democraten dit kunnen aanvaard den? Sprak het ïrgentie-program 1946 van de circulatiebank, het mijnbedrijf, de open bare nutsbedrijven en van voor socialisatie „in aanmerking komende monopolistische bedrijven", thans spreekt het ontwerp-be ginselprogram va de „voornaamste pro ductie-middelen op de gebieden van indu strie, bankwezen en transport", die moeten worden gesocialiseerd. Op de derde plaats doet het nieuwe ont werp-beginselprogram een geluid hooren inzake de verhouding Nederland-Indië, dat, hoewel niet verrassend, verontrustend moet worden genoemd Niet verrassend voor wie de woordvoerders van de P. v. d. A. in het Parlement aandachtig hebben beluisterd. Verontrustend, omdat er eenvoudig niet meer van een Rijkseenheid wordt gerept! De katholieken in overgroote meerderheid willen een Rijkseenheid van Nederland en Indië, zij 't dan ook dat niet allen zich op dezelfde wijze die Rijkseenheid voorstellen (unitaristisch of federalistisch), zij 't dan ook dat niet allen op dezelfde wijze meenen dat doel te moeten nastreven. De P. v. d. A. spreekt nu slechts van een „duurzame sa menwerking" Zal de P. v. d. A. in haar geheel zich bjj dit radicaal-revolutionair standpunt kunnen aansluiten? Als wij schrijven over een dreigende ont binding in de P. v. d. A. dan mag men daar uit niet lezen, dat wij ons daarover verheu gen. Om meerdere redenen waarop wij hier nu niet nader ingaan wekt het bij ons juist tegenovergestelde gevoelens! Wy bedoelen slechts te constateeren, wat, naar ons inzicht, een feit is. DUIM VIJFTIG gewapende mariniers en politie-agenten zijn aan boord van de „Mar- tin Belirmann" gegaan. Ass. Press meldt, dat kapitein Gray het schip verliet, na- oat twee agenten de armen van den eersten stuurman, Alexander Theophanus, uit New York, hadden gebonden, toen deze tracht te op bevel van kapitein Gray de loopplank weg te nemen voor de mannen, die aan boo rd wilden gaan. Naar het Fransche Pers bureau A.F.P. mededeelde, hebben de Ne derlandsche marine-autoriteiten den kapi tein tijdelijk van zijn commando ontheven. De Nederlandsche autoriteiten hebben het schip overgenomen en naar een andere ka de doen brengen, ten einde over te gaan tot het lossen van de zich aan boord bevinden de goederen. Kapitein verlaat het schip De Nederlandsche autoriteiten zijn tot dezen stap overgegaan, nadat kapitein Gray den havencommandant had meegedeeld, dat het schip vandaag het anker zou lich ten, tenzij hem een schriftelijk bevel toe in beslagneming werd overhandigd. Een uur later kwamen Nederlandsche matrozen aan boord. Langszij liggende sleepbooten ver haalden het schip naar een andere kade, waar het zal worden gelost. Kapitein Gray weigerde hierbij medewerking te verlee- nen. „U zult geen stoom in dit schip krij gen of u zult het er zelf in moeten bren gen", zeide hij tot den Nederlandschen ma rine-officier, die het commando ovei het schip overnam. ,,Ik constateer, dat gewapende mannen mij het gezag over de .Martin Behrman" met geweld hebben ontnomen", verklaarde kapitein Gray ten overstaan van luiten ant- ter-zee Hamerslag van de Nederlandsche marine, die aan het hoofd van een groep van 16 matrozen aan boord was gegaan Truman kan geen vacantie nemen Wegens den „huidigen toestand". Naar het Witte Huis heeft bekendge maakt, heeft president Truman zijn va- cantiereis naar de Caraibische zee „met het oog op den huidigen toestand" voor onbepaa!den tijd uitgesteld. Het lag aan vankelijk in de bedoeling van den presi dent om Zaterdag uit Washington te ver trekken Charles Ross, de secretaris van den pre sident, wilde niet zeggen, of het om bin nenlandse he of buitenlandsche aange legenheden ging. De New Yorksche beurs reageerde gis teren onmiddellijk op dit bericht en ver toonde een daling, die de sterkste was sedert maanden. De reden hiervan zou zyn, dat men een nieuwe Europeesche crisis vreest, die aangekondigd zou zijn, doordat Truman zijn reis naar de Antillen heeft afgelast. Sommige fondsen noteer den een verlies van 8 dollar. HET ROMMELT IN PARAGUAY EN HONDURAS. Niet bevestigde berichten van de Argen- tijnschParaguayaansche grens zeggen, dat zich in Paraguay een militaire staats greep heeft voltrokken met het doel een einde te maken aan het presidentschap vah generaal Higinio Morinigo. Ook in Honduras schijnt het onrustig te zijn. Reizigers, die uit Honduras te San José ir. Costarica zijn aangekomen, verklaren, dat een aanslag is gepleegd °P Abraham Williams, vice-president van Honduras, en dat generaal Rufino Solis, die het bevel voert over de troepen te La Ceiba aan de Caraibische Zee, tegen den president van Honduras, in opstand is gekomen. Het katholiek comité voor de hJhdhaving van de Rijkseenheid heeft een open brief gericht aan den voorzitter van de Katho lieke Volkspartij, den heer W. J. Andries- sen, naar aanleiding van diens mededee- ling, dat de actie van het comité ter bcoor- deeling zal worden gesteld van de partij raad. In de open brief* wordt onder meer ge zegd, dat artikel 35 van het partijreglemcnt waarborgt zooals trouwens in een de mocratische partij van zelf spreekt dat een lid het recht van vrije klacht bezit. „En wat het recht van één lid is", zoo ver- ONDERWIJSKWESTIE TE GOUDA. Het gemeentebestuur van Gouda heeft, aldus het A.N.P., een onderwijzer met 30 dienstjaren ongevraagd eervol ontslag ge geven wegens ongeschiktheid. Een beroep van den betrokkene op Gedeputeerde Sta ten werd ongegrond verklaard, waarop zoowel de ontslagene als de Nederlandsche Onder wijzers vereeniging, het Ned. Onder wijzersgenootschap en de Bond van Ned. Onderwijzers beroep by de Kroon aantee- kenden. Gedeputeerde Staten voerden aan, dat dei.e onderwijzer niet alleen de orde niet kon handhaven, maar dat bij een onder zoek door het schoolhoofd gebleken is, dat in het jaar, dat de kinderen onderricht van dezen onderwijzer ontvingen, dezen achter uit in plaats van vooruit waren gegaan. De onderwijzersorganisaties waren van mee ning, dat een ontslag als het onderhavige in strijd is, zoo niet met de letter, dan toen met den geest, van de lager-onderwyswet en dat zulk een ontslag in zeer ernstige ma te de rechtspositie van het geheele onder wijzend personeel ondermijnt en dus in strijd is met het algemeen belang. Bij kon. besluit is thans het beroep der organisaties niet ontvankelijk verklaard op grond, dat' zy geen eigen, persoonlijk be lang hebben bij vernietiging van het be sluit, en het beroep van den onderwijzer gegrond verklaard. volgt de brief, ,.is ook het recht van dui zend en van tien duizend leden. Vooral als het gaat om een allesoverheersend vraag stuk als het voortbestaan van ons Konink rijk". Het comité tracht zijn actie te rechtvaar digen door te vragen: „Hoe kan men te we ten komen hoe de tachtig procent van de Nederlandscne katholieken die niet in de K.V.P. zyn georganiseerd, maar, die in de regel wél op de partij stemmen, over dit vraagstuk denken?" En antwoordt zelf: „Natuurlijk alleen door een telling te or- ganiseeren en degenen, die van verschil van ihzicht willen doen blijken, op te roe pen. Dit kan slechts bereikt worden door een comité ad hoc. Is dit dan een organisa tie binnen de partij? Dat is naar onze mee ning niet in ernst vol te houden." Even verder wordt in de brief gezegd, dat het naar de meening van het bestuur van het comité niet mogelijk is om een telling te laten geschieden door middel van de organisaties van de party, omdat dat te veel tijd zou kosten en dan de niet-georga- niseerden niet zouden worden bereikt. Ten slotte wordt den heer Andriessen nog verweten, dat hij een machtswoord heeft uitgesproken in plaats van een scherp geformuleerd antwoord te geven. De brief besluit met de opmerking, dat de beslissing van de partij in deze aange legenheid niet twijfelachtig kan zijn „ten zij de K.V.P. zou ophouden een democra tisch georganiseerde partij te zyn". Margarine met vitaminen Dezer dagen is de Nederlandsche marga rine-industrie, in opdracht van de regee ring, er toe overgegaan, in het belang van de volksgezondheid, de margarine tijdelijk te vitamineeren met vitamine-A. Vitamine-A blijkt, vooral in de winter maanden, in te geringe mate in ons voedsel aanwezig te zyn. Het wordt namelyk in hoofdzaak verkregen uit boter, kaas, melk, vette haring, levertraan enz. „Ik heb geen gerechtelijk exploit noch een formeele toelichting op dit optreden ont vangen. Ik draag niet langer de verant woordelijkheid voor het schip en verlaat het op aanraden van den vertegenwoordi ger van de bevrachters", zei kapitein Gray. James W. Ryan, directeur van de maat schappij Isbrandtsen, die gelijk met kapi tein Gray het schip verliet, zeide, dat hy een telegram zou zenden aan hét kantoor van zijn maatschappij in New York, om de Amerikaansche maritieme commissie er van op de hoogte te stellen, dat de Neder landers zich met geweld in het bezit had den gesteld van de „Martin Behrmann". Het was gestolen goed. Intusschen vernam Aneta uit welinge lichte bron, dat een expertise van de la ding van de „Martin Behrman" onomstoo- telijk heeft bewezen, dat de rubber voor een groot deel. afkomstig is van de Brit- sche maatschappij Anglo British Planta tions of Java Ldt.", welke maatschappij ten tijde van de Japansche capitulatie ge lijksoortige rubber iii loodsen had opgesla gen. De Britsche maatsahappij ..Francis Perk" eischt een deel op \fan den tot de ladujg behoorenden kinabasl, een ander deel hier van wordt opgeëisoht door een Chinee- schen ondernemer Insiders meenen, dat ook de overige producten' gemakkelijk kunnen worden herkend. Ook Britsch protest? De correspondent van Aneta te Singapo re meldt, dat thans ook stappen van het Britsche ministerie van Buitenlandsche Zaken verwacht worden in zake de aan houding van schepen in de Indische wate ren. De Nederlandsche consul-generaal te Singaporpe, de heer M. F. Vigeveno, heeft verklaard, dat de Nederlan dsche mar me geen schepen in volle zee, doch slechts ir» territoriale wateren aanhoudt. Daartegen over heeft de gezagvoerder van de „Em pire Mayrover", kapitein Gilbert Ker.t, verklaard, dat hij buiten de territori i'e wateren 4% mijl van de kust werd aangehouden. In het voormalig „Pesthuis" te Leiden wordt thans het Nederlandsche Legermuseum, welks collecties in 1944 tegelijk met het kasteel Doorwerth, grootendeels werden vernield, weer ing^icht. Een hoekje van de zaal, welke gewijd is aan het Ncc landsche leger van 1940 Hier zien we een kanon van 7 veld met voorwagen en be span ning. PIJNLIJK INCIDENT TE KRANDJI li/tET DE VERKLARING: „Jullie komen allenfeal van daar" ondervonden zoowel *"*Nederlandsche als buitenlandsche journalisten te Krandji een behandeling, welke twee buitenlandsche journalisten aanleiding gaf zich het recht voor te behouden de kwestie ter kennis van hun consuls te brengen, terwijl de Nederlandsche journalisten besloten een protest bij dr. van Mook in te dienen. „Jullie komen van daar" Donderdagavond j.l. arriveerde te tien uur te Bekassi op Nederlanrlsch gebied de trein uit Djogjakarta, waarin zich in een gereserveerden wagen de journalisten, die van de zitting van het K.N j.P. te Malang terugkeerden, bevonden. Aangezien vol. gens een order geen treinen na 18 uur de controle van het station te Krandji mogen passeeren, verzocht een der .nzittenden, een Nederlandsch officier, telefonisch aan zijn superieuren te Batavia, om althans de wa gen met de journalisten door te laten Een bevestigend antwoord kwam na anderhalf Officieel weru medegedee'd, dat 425 be kende terroristen in Palestina gearresteerd zijn gedurende de afgeloopen dagen. Het is bekena dat zich onder hen leden van de Sterngnep en de Irgoen wai Leoe- mi bevinden, aldus de officieele verklaring. ATOOMKWESTIE NIET ONOPLOSBAAR Als Bevin, de Britsche minister van Buitenlandsche Zaken, te Moskou aan komt, zal daar een „belangrijke mede- deeling" van een Britsche commissie op hem wachten, waarvan vooraanstaande atoomgeleerden en politici deel uitmaken. De commissie dringt er bij hem op aan, de kwestie van de atoomenergie met Stalin en Marshall te besoreken. De moei lijkheden, die een controle op de atoom energie in den weg staan, zijn niet onop losbaar, aldus de commissie, en de rege ling van de kwestie zou de ODlossing van alle andere hangende internationale pro blemen zeer vergemakkelijken. METEOOR IN OOST-SIBERIë. Bij het spoorwegstation Iman. aan de lyn ChabarofskWladiwustok, is op 12 Februari j.l. een groote meteoor gevallen. Thans wordt gemeld, dat deze is gevonden. Er is een geweldige krater geslagen, waaruit een dichte wolk van stoom opstügt. Het terrein rondom den krater is bedekt met omgeval len boomen. Een groep deskundigen is naar de plaats vertrokken om den meteoor, steen te bestudeeren. VERLIEZEN NEDERLANDSCHE STRIJDKRACHTEN. De regeering maakt bekend, dat tot haar leedwezen van 23 Februari1 Maart 1947 tengevolge van oorlogshandelingen is ge sneuveld: Kon. Nederl. Indische leger: de soldaat D. Mautimu, afkomstig uit Ned.-Indië. Kon. Marine: geen verliezen. Kon. Landmacht: geen verliezen. Een aantal var hen werd met speciale vliegtuigen naar Kenya overgebracht. Een Joodsche vrachtauto, die door de extremisten voor een militair vliegtuig werd aangezien, ls op een landmijn geloo- fen, ten gevolge waarvan een Joodsche chauffeyr gedooj en een Joodsche inzitten de gewond werd Eerder op den avond hadden de extremisten var de „Irgoen" een poging gedaan een jeep op te b'azen, wat beantwoord we-d met 'n salvo uit te bren- guns. Andere extremisten sneden in Jeru zalem electrischc kabels door, waardoor het geheele district Katamon in het duister kwam te zitten. Uit betrouwbaie bron wordt te Lake Success vernemen, dat Groot-Brittannië, Frankrijk. China en de Sovjet-Unie zich uitgesproken hebben voor de benoeming van een commissie van onderzoek naar het Palestijnsche vraagstuk. Alleen de V.S. hebben hun oordeel nog niet duidelijk uit gesproken. DE TROEBELEN IN VOOR-INDIë. Bij gevechten tv Rawalpindi. 250 km. ten Noorden van Lahore, werden 27 menschen gedood en 175 gev/ond. In Amritsar, waar. heen thans twee bataillons Britsche troe pen gezonden zijn. bleven de branden den gehee'.en nacht door woeden en vier win- ke'wijken zijn reeds in de asch gelegd Vrij dag werd het bevel uitgevaardigd, brand stichters en plunderaars die op heeterdaad worden betrapt, zonder pardon neer te schieten. Er werd een uitgaansverbod voor twee dagen afgekondigd, terwijl vergade ringen optochten en samenscholingen voor 15 dagen werden verboden. In Muitan is gedurende 20 uur avondklok afgekondigd en de branden zijn hier, na 7 straten en een aantal winkels verwoest te hebben, onder controle. Ook elders in de Pendsjaab duren de troebelen voort en in verschillende steden is een uitgaansverbod uitgevaardigd. Te Taxila, 80 km. van Ra- walpidi, is een trein aangehouden en een aantal passagiers werd met bijlen en sta ven mishandeld. Vaamende iveteidóchaafifiampiaenóc^ap Naar wij vernemen heeft pioenschap zyn ingedeeld n.l. digden voor den wereldtitel het bestuur van den Kon. Nederland, Zwitserland, is aangéwezen Wie ons- land Nederlandschen Schaakbond Frankrijk, Hongarije, België, op het tournooi zal vertegen besloten het z.g Europeesche Luxemburg, Italië, Tsjecho zóne tournoo; ter voorberei ding van het wereldkam pioenschap schaken nog dit jaar in Nederland te doen houden in overleg en met van het be- Slowakije, Groot-Brittannië, Portugal, Schjtland, Ierland, Oostenrijk, Palestina. Roe- woordigen zal nog nader moeten worden uitgemaakt. Naar bekend zijn er nog steeds zes gegadigden voor menië, Joego Slavië, Polen den wereldtitel, n.l drie Rus sen, twee Amerikanen en on ze landgenoot, dr. Euwe. Hoe het tournooi tusschen dit zestal zal worden georga niseerd, staat nog steeds niet Juli te Hilversum worden en Bulgarije zijn sterksten vait In ieder geval is men gespeeld, waarbij de organi- speler naar net tournooi te van plan om den nleuwen satie is opgedragen aan het Hilversum zal afvaardigen, wereldkampioen in een uit- Hilversumsche Schaakge. Het wordt een enkelvoudig dagingsweds-rjjd te laten nootschap, dit in verband tournooi, zoodat er maximaal spelen legen den winnaar met het 60-jarig bestaan van 17 partyen zullen worden van deze vereeniging. gespeeld. Het ligt in de broeiing dat Wat Neder'and betreft, dr. elk der landen, die in de Euwe zal aan dit tournooi toernooien, waarvan het Europeesche zóne van het niet deelnemen, aangezien Europeesche tournooi tournooi om het wereldkam- hy reeds als een der gega- de can-iidaten, die uit z.g. zóne tournooien te voorschijn - 'reden zóne- Hilvereum er dus een is. uur. De trein stoomde om half twaalf terug naar het onder republikeinsche controle staande station Tamboen, teneinde de wa gens. waarin zich de ander0 reizigers be vonden, af te laten haken. Een half uur la ter vertrok de trein met de journalisten weder naar Bekassi, alwaar een formeel onderzoek plaats had. Om kwart voor één 's nachts kwam men te Krandji aan. Hoe wel te Bekassi vergunning werd gegeven om Krandji zonder noemenswaardig opont houd te passeeren, werd ook hier de gere serveerde wagen onderzocht, waarbij alle koffers, zoowel die van de Nederlandsche journalisten als die van hun Chineesche, Indonesische, Arabische en Australische collega's doorzocht werden. Op fle herhaal de vragen, op wiens order het onderzoek geschiedde, werd geen rechtstreeksch ant woord gegeven. Ondertuaschen ging het grondig onder zoek voort. Zelfs sigarenkistjes werden opengemaakt. De koffer van een Chinee- schen correspondent, die zich niet in de onmiddellijke nabijheid bevond, werd met de bajonet geopend. Verschillende kle dingstukken werden inheslaggenomen, aangezien deze militaire kleedingstukken zouden zijn. Van den foto-verslaggever van den R.V.D werd om dezelfde reden een handdoek in beslag genomen en van een Chineesche collega eenig ondergoed, waar van hy verklaarde dat dit. verstrekt was door een Nederlandsche instantie Toen de Engelsche journalist, George B Bolt. en de Australische correspondent Graham Jen kins aan een majoor, die volgens zyn ver klaring bevelvoerend officier was, zijn naam vroegen, weigerde deze zijn naam op te geven. Op hun vraag, waarom de bagage gecontroleerd werd, werd geantwoord, dat* dit een instructie van de legerleiding was. De Indonesische journalist. Wim Latume- ten .geboortig uit Ambon, werd een land verrader genoemd. Toen een Nederland sche journalist, terwijl hij naar binnen werd geduwd, opmerkte dat hij een Nederlander was, verklaarde de militair, dat dit er niet toe deed, want allen uit dezen trein kwa men „van daar", waarbij hij doelde op het republikeinsche gebied^ Naar aanleiding van het bovenstaande deelde de legervoorlichtingsdienst gister morgen namens den chef-staf mede: Het al gemeen hoofdkwartier heeft kennisgeno men van hetgeen zich na de aankomst van het gezelschap te Krandji heeft voorgedaan. Aanstonds is een onderzoek gelast. Ver wacht kan worden, dat dit deze week be ëindigd zal zijn, waarna eventueel de noo- dige maatregelen zullen worden getroffen. Dr. Koets vericluarde aan Aneta dat. in dien de feiten juist waren, de Neder- landsch-dndische regeering de toedracht in de hoogste mate betreurde, aangezien dit voorval hoogst schadelijk zou zijn voor de Nederlandsche zaak. Overigens wilde hij het resultaat van het militaire onderzoek afwachten Hij hoopte, dat dit met den grootsten spoed en gestrengheid zou wor den uitgevoerd. Een kwueltie... Leven is zalig. Leven is zalig, als men voor O. L H. wat doen of laten! magMoge O. L. Heer ons als werktuig gebruiken willen, om ook voor anderen een zegen te zijn! Dat is toch maar het eenige, wat waarde heeft. Mgr. dr. Ariëns. WEERSVERWACHTING VANNACHT MINDER KOUD o g Wisselend bewolkt met hier en o o daar een sneeuwbui, zwakke tot 5 5 matigen wind, overwegend tus- g schen Zuid en West. Vannacht g g minder lage temperaturen dan in 8 g den afgeloopen nacht. Morgen over- o o dag temperatuur om het vriespunt g 8 en op sommige plaatsen tijdelijk lichte dooi. o OOOOUUUUVJUUOUUOOOOOUOOOOOOOUOOOOOUOOOOO

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1947 | | pagina 1