3)e CckLcbeSou/fcant
Verkeerde medicijn, verkeerde patient
Tuinders niet eens met den minister
r De a.'s.herdenking
Een Britsch-Nederlandsche alliantie?
Parlementszitting te
Malang beëindigd
Gevaren bij opdooi
De lente is nog ver
Britsch-lndische
steden in vlammen
Geïnterneerden
uit Indië
VRIJDAG 7 MAART 1947
Bureaux: Papengracht 32 Leiden
Giro 103003
Telefoon: Admin., Adv. 20826.
Redactie: 20015.
Dir.. drukkerij en Abonnem.
20935.
Abonnementsprijs 1 0.26 per
week. 1.10 p mnd. ƒ3.25 p.
kwartaal Franco p. post 14.00.
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 11031
Hoofdredacteur: TH. WILMER
Directeur:
C. M. v. HAMERSVELD
Uitgave van N.V. „De Leidsche
Courant"
Advertenties t5 cent per m.m.
Bij contract belangrijke korting.
Eenheid in vrijheid
EEN organisatie in een organisatie betee-
kent de ontbinding van laatstbedoelde
organisatie.
De voorzitter van de Kath. Volkspartij
heeft volkomen gelijk, als- hij dat consta
teert in de mededeeling, die hij gisteren
deed over de X.V.P. en de actie-Welter.
De heer Weiter en al degenen, die het met
hem eens, kunnen, als zij lid zijn van de
K.V.P., in deze organisatie hun politieke ac
tie voeren. En het schijnt .ons een zwak
punt in de stelling, die de heeren Weiter c.s.
innemen* dat zij niet zijn ingegaan op een
door het bestuur der K.V.P. gedaan voor
stel, om de Indische kwestie op een speciale
Partijraadsvergadering andermaal aan de
orde te stellen.
Zooals in de Tweede-Kamerfractie der
K.V.P. (en ongetwijfeld eveneens in de
Eerste-Kamerfractie) ieder lid volkomen
vrijheid had, te spreken tegen (ook in het
openbaar) en te stemmen tegen Linggadja-
tie, tegen de Indische regeeringspolitiek,
zoo heeft ook ieder lid der K.V.P. deze vrij
heid.
Maar: hij moet er een gebruik van maken,
dat partij-organisatorisch verantwoord is. e
Of de actie-Welter c.s. aan dezen eisch
voldoet, is toch op z'n zacht gezegd aan re
delijken twijfel onderhevig!
Linggadjati of de Indische politiek der
Regeer ing is geen punt uit het partij-pro
gram der K.V.P. of een aan een besluit der
K.V.P. aansluitend handelen. Het is slechts
een toepassing van het partij-program, en
over de juistheid van deze toepassing kan
men in de K.V.P. vrij van meening ver
schillen! Van een door de Partij genomen
besluit is. zooals ieder weet, hier heele-
maal geen sprake.
De oppositie gaat dus met ha*ar oppositie,
als zoodanig volkomen vrij uit. En des te
meer betreuren wij het, dat zij die opposi
tie buiten het verband der K.V.P. heeft ge
bracht.
En nu?
Dit alles vooropstellend, zijn wij er van
overtuigd, dat alles moet worden gedaan,
om de oppositioneele strooming in de bed
ding der K.V.P. te leiden. Wij veronder
stellen, dat de leden van de K.V.P., die deze
actie buiten de partij voeren, hun argu
menten daarvoor zullen hebben. En wij
zijn belangstellend, die te vernemen. Maar
a priori staat toch web vast, dat zij niet
zullen kunnen ontkennen, dat, als ook aiv-
dere groepen, die voor een bepaald politiek
verlangen willen gaan ageeren, dit georga
niseerd buiten de partij doen, de K.V.P. in
stukken zou vliegen. (Wij leggen den na
druk op: georganiseerd!)
Voor den vriendelijken raad, dien b.v.
„Het Vrije "olk" de K.V.P. geeft, n.l. „de
heeren buiten de deur te zetten", gevoelen
wij niets!
Om dien weg te bewandelen, moet er
werkelijk zijn, wat we zouden willen noe
men: een uiterste noodzaak!
En die uiterste noodzaak is er zeker nu
niet.
Alles moet van beide kanten worden ge
daan, om in de K.V.P. te kunnen blijven
-leven naar het devies: eenheid in vrijheid!
Te Batavia werd door luitenant-generaal Spoor het vaandel met de versierselen der
Militaire Willemsorde, dat in 1942 door H. M. de Koningin aan het wapen der Kon.
Militaire Luchtvaart van het K.N.I.L. werd geschonken, doch tengevolge van de Ja-
pansche bezetting niet kon worden uitge reikt, eerst thans overhandigd aan gene-
raal-majoor Klengen, voor oen oorlog com mandant van het wapen der Kon. Militaire
Lucht vaart.
ENGELANDS POLITIEK IN INDIA
ÏN HET BRITSCHE LAGERHUIS is gisteren gesproken over Voor-Indië. De lei
der der oppositie, Churchill, betoogde, dat het verkeerd is geweest, de -regeering
van Voor-Indië toe te vertrouwen aan den leider der Hindoes, Nehroe, die een goede
reden heeft tegen eenig verband tusschen Voor-Indië en het Britsche Gemeenebest
gekant te zijn.
Churchill zeide, dat de oppositie zich ge
heel van de regeeringspolitiek in zake
Voor-Indië distancieert en geen verant
woordelijkheid wenscht te aanvaarden voor
de gevolgen van die politiek, die de komen
de jaren in Voor-Jndië rood en zwart zal
doen zijn.
Churchill betreurde het, dat geen reden
is opgegeven voor het onfslag van Lord
Wavell, den ex-onderkoning van Voor-In
dië.
-Hij was van oordeel, dat door dezen maat
regel de laatste kans op overeenstemming
is verloren, daar de Voor-Indische leiders
den hun restenden tijd zullen gebruiken,
om hun eischen te formuleeren en zich
voor te bereiden op een burgeroorlog.
„Als ik de regeeringspolitiek in Voor-
UIT DEN GREEP DER
VIETNAMEEZEN BEVRIJD.
Volgens den Franschen premier Ramadier
zijn thans alle Franèche garnizoenen in In-
do-China uit de omsingeling bevrijd. Hij
achtte het vooral van groot belang, dat de
Vietnameesche strijdkrachten in de buurt
van Hué (hoofdstad van Annam) thans in
tweeën zijn uiteengevallen en geen wa
pens van de kust meer kunnen ontvangen.
Dreigende staking?
In de kringen der tuinders heerscht, al
dus de „Tijd", ontevredenheid over het
feit, dat minister Mansholl bij de behan
deling van de interpellatie-v d. Heuvel in
de Tweede Kamer wel gesproken heeft
over maximumprijzen, doch zich -niet van
zins toonde ook minimumprijzen voor tuin
bouwproducten "vast te stellen, hetgeen
men in veilingskringen noodzakelijk acht,
daar men vreest, dat na het einde van de
vorst de groenteprijzen zullen dalen bene
den den kostprijs, waardoor de tuinders
hun producten buiten de veilingen om zou
den gaan verkoopen.' De visie van vele
tuinders op het conflict in den groenten-
handel is, dat de minister gecapituleerd
heeft, daar hij weliswaar het stelsel der
maximumprijzen accepteerde op voor
waarde, dat de verdeeling naar bèhooren
van' onze bevrijding
De commissie voor de viering van
nationale gedenk- en feestdagen en
de commissie nationale herdenking
1940'45 hebben aan de regeering
adviezen uitgebracht over de aan
staande jaarlijksche herdenking van
onze bevrijding.
Het is de bedoeling aan alle in
richtingen van onderwijs te ver
zoeken op Zaterdagochtend 3 Mei
een speciaal lesuur te wijden aan de
beteekenis van den strijd van ons
volk, van den wederopbouw en on
ze nationale saamhoorigheid.
Op Zaterdagavond zal de officiee-
le algemeene herdenking plaats vin
den van alle slachtoffers van den
strijd in de jaren 1940'45 zoowel
van den gevallen Nederlander, mi
litair, zeeman en verzetsstrijder
als den geallieerden soldaat, die
voor en met ons streed.
Naar de punten van herdenking,
dé militaire kerkhoven en de plaat
sen waar de verzetsstrijders den
dood vonden of begraven zijn, zal
een z.g. stille tocht worden onder
nomen. v
Op de plaats der plechtigheid zul
len bloemen gestrooid worden en
twee minuten van volkomen stile
worden betracht.
Des Zondags heeft de kerkelijker
herdenking plaats en Maandag 5
Mei is de nationale feestdag.
geregeld zou worden, doch er in feite in
deze verdeeling niets is veranderd.
Het ligt dan ook voor de hand, dat er
onder de tuinders vele stemmen opgaan om
tot staking over te gaan. Voor men ech
ter tot dit middel zijn toevlucht zal nemen,
wordt getracht door overleg tot een vreed
zame oplosing van de moeilijkheden te
komen. Te dien einde is in een vergadering
van 't Centraal Bureau voor de Tuinbouw
veilingen besloten een audiëntie by minis
ter Mansholt aan te vragen.
Groentenhandel weer
normaal
De minister van Landbouw, Visscherij en
Voedselvoorziening heeft de schorsing van
enkele verordeningen van het Bedrijfschap
voor Groente en Fruit, alsmede de uit hoof
de van die verordeningen gegeven uitvoe
ringsvoorschriften thans met ingang van
7 Maart ongedaan gemaakt. Hierdoor wor
den de veilplicht, de controle op het ver
voer van tuinbouwproducten en de erken
ningsregeling voor groot-, tusschen- en
kleinhandel in groenten en fruit weer in
gevoerd. Met ingang van denzelfden datum
zal tevens de handel in groenten en fruit
niet meer zijn uitgezonderd van de alge
meen geldende regeling, volgens welke
voor de vestiging van nieuwe bedrijven een
vergunning van de overheid noodig is.
De oude toestand wordt dus voor handel
en tuinders hersteld.
Degenen, die op goede gronden aanneme
lijk kunnen maken, dat zij tijdens het z.g.
groentenconflict een handel in groenten en
fruit zijn begonnen dus in de periode
,van 12 Februari7 Maart dienen het
Bedrijfschap voor Groente en Fruit, Laan
Copes van Cattenburch 62. 's-Gravenhage,
uiterlijk 15 Maart a.s. daarvan schriftelijk
in kennis te stellen.
VICE-ADMIRAAL PINKE
IN NEDERLAND.
Gistermiddag om 17.00 uur is de vice-ad-
miraal van de Kon. Nederlandsche Marine,
Z. Exc. A. J. Pinke, met het K.L.M.-vlieg-
tuig DC4. Skymaster NL 310 op Schiphol
gearriveerd. Hij was vergezeld van zijn ad
judant lt. ter zee J. Bakker. De vice-admi-
raal zal besprekingen voeren met den mi
nister van Marine. Het staat nog niet vast
wanneer hij naar Indië terug zal keeren.
NED. HEEFT 2 MILLIARD SCHULD
AAN HET BUITENLAND.
De Ned. buitenl- Staatsschuld op 31 Dec.
j.l. bedroeg rond 2100 millioen en van
1947 t.m. 1956 moet hierop 1470 milloen
worden afgelost.
Indië en Palestina vergelijk, kom ik tot de
conclusie, dat er twee flesschen krachtige
medicijn worden klaargemaakt, die echter
aan den verkeerden patiënt worden gezon
den.
De Palestijnsche kwestie is aan de V.N.
voorgelegd, maar komt Voor-Indië niet veel
eerder voor een dergelijke handelwijze in
aanmerking.
Met diepe droefheid zie ik het Britsche
rijk, met al zijn glorie en aan de mensch-
heid bewezen diensten, uiteenvallen", al
dus Churchill.
Toen Churchill zyn rede had uitgespro
ken, scheen er aan het gejuich der oppo
sitie geen einde te komen.
Een woordvoerder van het Britsche mi
nisterie van buitenlandsche zaken heeft
verklaard, dat de mogelijkheid dat Enge
land ook met Nederland een alliantie wil
sluiten, ingeval van een Britsch-Belgische
alliantie, „zeker niet uitgesloten is".
Hij voegde hieraan toe, dat hij geloofde,
dat de Britsche minister van buitenlandsche
zaken, Bevin, zich te Brussel ten gunste
van de sluiting van een alliantie niet alleen
met België, maar ook met andere geallieer
de mogendheden had -uitgelaten. Tot dus
verre echter waren er nog geen stappen bij
eenige andere regeering gedaan.
Na negen dagen debat heeft de zitting
van het voorloopige Indonesische parlement
haar werkzaamheden beëmdigd en twee
moties aangenomen. In de eerste motie
wordt (zooals reeds gemeld) vertrouwen
uitgesproken in de politiek der regeering
en de basisovereenkomst van Langgadjati
goedgekeurd, uitgezonderd de Nederland
sche interpretatie daarvan. De tweede mo
tie spreekt eveneens- vertrouwen uit in de
regeering en dringt aan op den strijd
voor de onafhankelijkheid van Borneo, Ce
lebes, de Kleine Soenda-eilanden en de Mo-
lukken, opdat deze gewesten zoo spoedig
mogelijk zullen worden opgenomen in den
„eenheidsstaat van de Indonesische repu
bliek".
Geruchten oververmoording
van Franco
Volgens tot nog toe onbevestigde te Pa
rijs in omloop zijnde geruchten zou de
Spaansche dictator generaal Francisco
Franco vermoord zijn. Betrouwbare waar
nemers staan zeer gereserveerd tegenover
deze geruchten, die uit kringen van Spaan
sche ballingen stammen.
Wij geven het bericht curiositeitshalve
weer-
ansche schip „Martin Behrman1" op de reede van Gheribon tijdens het
inladen van rubber door Indonesiërs.
Na de langdurige' en strenge vorst, die
diep in den grond is gedrongen richt de K.
N.A.C. een ernstige waarschuwing tot alle
weggebruikers vooV de gevaren bij opdooi.
Bij het verdwijnen van sneeuw en ijs kun
nen plaatselijk verradere verzakkingen en
verhoogingen van de wegoppervlakte te
voorschijn komen.
De grootste voorzichtigheid is <ftis gebo
den. Voor fietsers zijn onder deze'omstan
digheden tramrails bovendien levensge
vaarlijk.
De tijdelijke temperatuurstijging, die in
het grootste deel van ons land gisteren
dooi heeft gebracht, is slechts een gevolg
geweest van een golfvormige storing in de
overgangslijn tusschen de warmere en de
koudere lucht; Deze golfvormige storing
hing samen met de depressie die van het
Kanaal, via ons land naar N.-W.-Duitsch-
'and trok. Achter deze depressie drong de
rcude lucht opnieuw ons land, België en
Frankrijk binnen. Onder invloed van den
rug van hoogen luchtdruk tusschen de
depressie over N.-W. Duitsch'and en het
jage drukgebied ten Westen van Schotland,
die zich meer naar onze omgeving ver
plaatst, zal de bewolking geleidelijk gaan
breken. In verband daarmede moet vooral
rekening gehouden worden met daling van
de nachtelijke temperaturen Hoewël in on
ze omgeving tijdelijk een wijziging in het
v/eersverloop heeft plaats gehad, is de al
gemeene circu'atie toch nagenoeg dezelfde
gebleven. Over Groenland bevindt zich nog
altijd een uitgebreid gebied van hoogen
luchtdruk, dié de, depressie-activiteit op
iage breedte houdt. De overgang tusschen
de warme en de koude lucht li^t daardoor
ten Zuiden van ons land. Storingen kun
nen nu (zooals bijv. gisteitn) de warmere
lucht wat meer naar het Noorden brengen,
maar deze temperatuurstijgingen zijn steeds
van tijdelijken aard, aangezien de koude
lucht onmiddellijk achter de storing om
terugkeert. Voor het intreden van het
voorjaar moet de algemeene circulatie
zich geheel wijzigen. Er zijn echter nog
geen aanwijzingen, dat dit binnenkort het
geval zal zijn
MAG EEN KATHOLIEK AAN HET
OPENBAAR ONDERWIJS WERKZAAM
ZIJN?
In Nijmegen is een katholieke onderwij.
zeres benoemd aan een openbare school. En
naar aanleiding daarvan zijn er vragen ge
steld aan den minister. Mag dat zoo maar
in.... ons vrij en democratisch Neder
land?!
In zijn antwoord op die "ragen van het
Kamerlid Thomassen zegt de minister, dat
de sollicitante op de vraag van het hoofd,
of sollicitante voorstandster was van het
openbaar onderwijs zou hebben geant
woord: „Ik ben katholiek; als ik graag bij
het bijzonder onderwijs was. had ik daar
gesolliciteerd".
En de minister vervolgt:
„Afgescheiden van de vraag of de beT
noemde leerkracht op grond van haar ant
woord aan het hoofd der school als voor
standster van het bijzonder onderwijs moet
worden aangemerkt een vTaag, welke de
ondergeteekende overigens ontkennend zou
willen beantwoorden meent hy er de
aandacht? op te moeten vestigen, dat de
voorwaarden om tot onderwijzer bij het
openbaar onderwijs te worden benoemd in
art. 35 der lageronderwijswet 1920 limitatief
zijn opgenomen. Uit breiding van deze voor
waarden met een, als door den steller der
vragen bedoeld, acht de ondergeteekende
in strijd met de wet".
In strijd niet alleen met den letter maar
óók met den geest van de wet, maar óók
met 's lands belang, zooals wij onlangs heb
ben geschreven.
HET AANTAL JEUGDIGE
GEDETINEERDEN.
De minister van Justitie heeft ter inlos
sing van zijn toezegging in de memorie van
antwoord op het voorloopig verslag op de
begrooting voor het ministerie van Justitie
aan de Eerste Kamer doen toekomen een
naar kampeh gesplitst overzvht van de ge
detineerden op 26 Januari 1947, die op of
na 1 Januari 1923 geboren zijn.
Het aantal dergenen, die geboren zyn
tusschen 1 Januari 1923 en 31 December
1924 bedraagt 2323 en het aantal van hen,
die na 1 Januari 1925 geboren zijn: 1818.
Totaal: 4141.
Het totaal aantal op genoemd tijdstip in
kampen gedetineerden jeugdige vrouwen
bedraagt 196.
De Voor-Indische stad Muitan (Pend-
sjaab) staat in vuur en vlam. Gemeld wordt,
dat troepen per vliegtuig naar de stad zijn
gezonden. Zeven straten zijn reeds in de
asch gelegd en het aantal slachtoffers loopt
in de honderden, aldus de berichten, die
Lanore bereikt hebben. Zakenwijken zijn
gesloten en men is bezig met de evacuatie
van de bevolking uit de gevaarlijke zones.
Ook de stad Amritsar. eveneens in de
Pendsjaab, staat gedeeltelijk in lichter
laaie. Amritsar is de stad van de Sikhs en
beroemd om haar gouden tempel. De brand
is door oproerlingen gesticht. De politie
opende in verschillende wijken van Amrit
sar het vuur op vechtende muitelingen. Sol
daten patrouilleeren door de straten.
De oude stad Muitan met een bevolking
van 142.000 inwoners is een der belangrijk
ste handelscentra in de Pandsjaab. Tot de
voornaamste gebouwen behooren o.m. een
heiligdom der Mohammedanen en een oude
tempel der Hindoes. De vijandschap tus
schen Mohammedanen en Hindoes in de
Pandsjaab, waar eerstgenoemden het groot
ste deel der bevolking vormen, manifesteer
de zich in ongeregeldheden vanaf het
oogenblik, dat de regeering der Pandsjaab
processies verbood, hetgeen enkele weken
geleden geschiedde.
„Draaiende vleugel"
in plaats van parachute
De „Daily Grafie" meldt, dat
proeven worden genomen met
een nieuwe uitvinding, welke de
„draaiende vleugel" genoemd
wordt, en in feite zou moeten die
nen ter vervanging van de para
chute. Het nieuwe apparaat be
staat uit een tweebladige horizon
taal draaiende luchtschroef, we'ke
op een standaard bevestigd aan
een speciale draagriemcombinatie,
boven hel hoofd van den persoon
gemonteerd is. De bladen van de
schroef zijn samengesteld uit in
schuifbare deelen. Door middel
van een handle kan de „parachu
tist" de draaisnelheid van de
schroef regelen en zichzelf naar een
bepaald lendingspunt sturen.
Truman tegen
handelbarrières
President Truman, die van zijn bezoek
aan Mexico is teruggekeerd, heeft op de
Balor University een rede gehouden, waar
in hij aanspoort tot opheffing van alle han
delsbarrières over de geheele wereld en het
isolationisme bestrijdt
In verband met de buitenlandsche eco
nomische politiek zeide Truman, dat de V.
S. een keerpunt in de geschiedenis hadden'
bereikt. Hij deed een beroep op het volk
der V. S., de oprichting van de voorgestel
de internationale handelsorganisatie te
steunen; op de volken der wereld om met
de V.S. de handelsbelemmeringen te be
perken.
Vervolgens sprak Truman over de inter
nationale handelsorganistie, waarover in
April, tijdens een internationale conferen
tie te Genève zal worden beraadslaagd.
„Deze organisatie zal in zake handelsbe
trekkingen dezelfde eerlijkheid betrach
ten als de V.N. in politieke aangelegenhe
den. Haar leden zullen een economischen
code aanvaarden, die in de plaats zal ko
men voor de onbeperkte v*ijheid,\econo
mische agressie te plegen. De onderhande
lingen te Genève mogen niet mislukken",
aldus Truman.
Telegram aan H.M. de Koningin
De Haagsche afdeeling van het Comité
Handhaving Rijkseenheid heeft het volgen
de telegram aan H. M. de Koningin gezon
den:
„Nederlandsche vrouwen in openbare ver
gadering bijeen te Den Haag. in hoofdzaak
behoorende tot den Christelijken Vrouwen
bond en het Katholiek Vrouwengilde, ver
zoeken eerbiedig Uwer Majesteits tusschen-
komst voor spoedige bevrijding geïnterneer
den, mannen, vrouwen en kinderen, in Ne-
derlandsch-Indië".
£en koJiAtttje..,.
Het „Onze Vader".
„De woorden, die onze Heer Jezus Chris
tus ons heeft geleerd in het „Onze Vader"
geven den vorm aan van al onze verlan
gens." „Wij behooren niets anders te vra
gen, dan wat daar geschreven staat".
Augustinus.
WEERSVERWACHTING
AFNEMENDE WIND.
2 Wisselende bewolking met hier en
g daar een sneeuwbui. Tegen den och- 8
p tend op sommige plaatsen weer stren-
8 ge vorst. Morgen overdag temperatuur 2
oploopend tot om het vriespunt en g
g dooi waar de zon schijnt. Afnemende o
ooooooooooooooooooooooooooooooooüuooopo^