S)e Coidóchc0<ni^ant
Grootgrondbezit
verdeeld
Oud-krijgsgevangenen contra politie
Conflict in den groentenhandel opgelost
Studenten-protest in Tuschinksi-theater
De kolensituatie
Voor een fijn stukje kaas
DONDERDAG 27 FEBR. 1947
Bureaux: Papengracht 32 Leiden
Giro 103003
Telefoon: Admin., Adv. 20826.
Redactie: 20015.
Dir.. drukkerij en Abonnem.
20935.
Abonnementsprijs f 0.26 per
week, f 1.10 p mnd. i 3.25 p.
kwartaal Franco p. post f 4.00
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 11024
Hoofdredacteur: TH. WLLMEK
C. M v HAMERS VELD
Uitgave van N.V. „De Leidsche
Adverfenties 15 cent per m.m.
Bij contract belangrijke korting.
V Waardeering van de
democratie
HET staatsabsolutisme is een kwaad-in-
zich, in welken vorm het zich ook
openbaart, omdat het den mensch aanrandt
in zijn persoonlijkheid en in zijn verhou
ding tot God.
Een regime, dat een ideale democratie
benadert, biedt daarentegen niet te onder
schatten waarborgen voor de vrijheid van
der. mensch, voor zijn leven als persoon
lijkheid en de handhaving zijner waardig
heid, voor de onverkorte uitoefening zijner
natuurlijke rechten en voor een wel-gere-
gelde verhouding tusschen de individuen
onderling. Aldus schrijft ir. Feber zeer
juist in zijn „Strijd om de persoonlijkheid"
En daarom zijn wij overtuigde en beliste
voorstanders van de democratie; en daarom
bestrijden wij elk insluipsel van staatsab
solutisme, dat radicaal moet worden uit
gerukt.
Ons volk wil een ware democratie in het
politieke en sociale leven.
En ons streven moet er bewust en doel
treffend op gericht zijn. om de democratie
te handhaven en te vervolmaken, haar
steeds dichter te doen naderen aan de ideale
democratie.
Wij staan principieel tegenover hei staats
absolutisme en de uitloopers van dat sy
steem, hetzij het zich opdringt in nationaal-
socialisme of zich onder den valschen schijn
van democratie aandient in het commu
nisme.
Wij zijn overtuigde en principieele voor
standers van de democratie, maarwij
zieri in de democratie niet een panacée te
gen alle kwalen, die mensch en maatschap
pij bedreigen, en wij zien de democratie
zeker niet als doel in zichzelf.
Wie dat doet zegt ir. Feber in zijn reeds
genoemd werk kent „aan de democratie,
die, hoezeer ook overeenstemmend met de
menschelijke natuur, werk van menschen
is, een zedelijke kracht, een scheppend en
ordenend vermogen toe, die slechts in God
aanwezig en in de gerichtheid op God te
vinden zijn. Hij begaat afgoderij, omdat hij
niet alleen veel maar alles verwacht van
iets, van een systeem, dat uit den mensch
is. Hij miskent de menschelijke natuur, om
dat hij het feit verwaarloost, dat de demo
cratie gelijk die natuur bij voortduring door
bedref en ontaarding wordt bedreigd".*'
Wij aanvaarden de leuze „eenheid door
democratie" inzoover de democratie is een
niet te onderschatten middel, om de
menschheid geluk te verzekeren. Maar het
geluk zélf zal alléén verwacht kunnen wor
den, als dat middel leidt tot het doel: de
beleving van de christelijke beginselen
„eenheid in christendom"!
In de Sowjet-Russische zóne
In de Sowjet-Russische zóne van Duitsch-
land zijn in den loop van 1946 meer dan 2
mïllioen H.A. bouwland aan boeren en ko
lonisten ter bewerking overgedragen. De
weder-verdeeling van dit land, dat ver
moedelijk eigendom was van grootgrondbe
zitters, vooraanstaanre nazi's en uit de zóne
gevluchte personen, is door maarschalk So-
kolofsky in een brief aan de minister-presi
denten van de Russische zóne medegedeeld.
In zijn brief wordt onthuld, dat ongeveer
475.000 personen voor het eerst de gelegen
heid gekregen hebben om land te bebou
wen. Tijdens de Russische bezetting is het
in cultuur gebrachte gebied met meer dan
450.000 H.A. vergroot.
Dakota vermist op Malakka
Men vreest voor het leven der tien inzit
tenden van de Dakota, die na het vliegveld
Changi bij Singapore verlaten te hebben,
vermist wordt. Vliegtuigen van de R.A.F.
hebben een uitgebreid onderzoek ingesteld,
doch na twee uur waren zij gedwongen te
rug te keeren wegens het slechte zicht. Het
vliegtuig werd het laatst gesignaleerd in
de omgeving van het eiland Pemanggil aan
de Oostkust van Malakka.
De Etna in werking
Zondag j.l. is de Etna op Sicilië begonnen
te werken. Een witgloeiende massa lava is
uitgestooten, die zich nu langs de hellin
gen van den berg omlaag beweegt. De be
woners van Cisterna op de Zuidelijke hel
ling zijn reeds geëvacueerd, daar de lava
stroom hun huizen nadert. -
Drie lavastroomen hebben zich thans tot
één stroom vereenigd, die zich over een
breedte van 300 meter met een snelheid van
420 meter per uur voortbeweegt. Het tempo
van de uitbarsting heeft zich sinds gister
morgen verzesvoudigd.
Het heele gebied is gehuld in dikken rook,
afkomstig van de brandende bosschen, en
in asch uit den krater.
KLAVERTJE VIER. De Prinsesjes Beatrix, Irene en Margriet toonen veel belang
stelling in haar jongste zusje, Prinses Marijke.
WILDE TOONEELEN IN BELGISCHE HOOFDSTAD
T^E BRUSSEL is het gisteren tot een wilde vechtpartij gekomen tusschen demonstree-
rende ex-krijgsgevangenen en de politie. Een groot aantal manifestanten was per
extra-trein en per autobus naar Brussel gekomen. Het waren ojid-krijgsgevangenen
en voormalige politieke gevangenen, die de regeering ervan beschuldigden, dat zij ver
zuimd heeft hun den status te verleenen, waarop zij recht zeggen te hebben. Reeds
spoedig werd het verkeer door de optocht geblokkeerd en de ongeveer 50.000 perso
nen, leden van het onlangs gevormde „Nationaal Verbond der Krijgsgevangenen"
rukten snel op naar de z.g. neutrale zóne. Vervolgens hebben ernstige ongeregeldhe
den plaats gehad.
Veldslag voor het
parlementsgebouw
In de Koninklijke Straat kwam een groo-
te groep in botsing met een groep van de
rijkswacht. De rijkswacht werd overrom
peld. De manifestanten trachtten tenslotte
de ministerieele gebouwen binnen te drin
gen, waarop de rijkswacht krachtdadig rea
geerde door een charge met de blanke sa
bel. Er werden enkele schoten gelost, straat
keien werden opgebroken en stokken van
spandoeken werden naar de agenten ge
worpen. De omheining voor de Parkschouw
burg werd over een groote lengte omver
geworpen .onder den dr»k van de massa
Een mitrailleurauto van de rijkswacht
kwam opdagen, doch verdween snel. De
overrompelde ordedienst op den Leuven-
schen weg deed een oproep op den nabij
gelegen brandweerpost. De brandweerspui
ten werden in werking gesteld en besproei
den zonder onderscheid politiegasten, gen
darmes en manifestanten. Enkele mani
festanten slaagden er in een brandweer
spuit te bemachtigen en j keerden deze te
gen de rijkswacht te paard. De manifestan
ten wierpen ruiten van de ministerieele ge
bouwen in. Het rijkswachtcordon moest
toegeven onder den druk van de manifes
tanten, die zich meester gemaakt hadden
van een vrachtauto van het leger De gen
darmes wisten toch het verloren terrein
terug te winnen en de vrachtauto in hun
bezit te krijgen. Een der gendarmes werd
bebloed en bewusteloos door zijn makkers
weggedragen. Ook anderen werden naar
een hulppost overgebracht.
Bij het vernielen van autos en dergelij
ke ging men zonder onderscheid te werk.
Een journalist van 'een groot Brusselsch
blad, die steeds de zaak van de krijgsge
vangenen had verdedigd, heeft zijn wagen
teruggevonden, met de doorstoken banden
in de lucht. Andere automobielen werden
in brand gestoken. Losgebroken paarden
-holden door de straten. Talrijke helmen van
^gendarmes lagen over den weg verspreid
Voor het parlementsgebouw plaatsten de
demonstranten een als krijgsgevangene
verkleede pop op het hek van het gebouw.
Tenslotte reden verschillende vrachtauto s
met gendarmes, vergezeld van een pantser
auto. naar het parlementsgebouw en trok
ken de manifestanten af. Er werd melding
gemaakt van verscheidene gewonden aan
beide zijden. Onder hen bevinden zich een
commissaris van. politie, twee politieagen
ten en een brandweerman; twee gendarmes
zijn naar het militair'ziekenhuis gebracht.
De Belgische minister van binnenlandsche
zaken, Auguste Buisseret, deelde gister
avond mede, dat dertig personen bij de de
monstratie zijn gewond Een vijftigjarige
vrouw aan de rand van de menigte der de
monstranten viel door een beroerte dood
neer. Achttien der gewonden zijn demon
stranten, de rest politieagenten, van wie
één ernstig werd gewond. Buisseret zeide,
dat hij bevel had gegeven niet het vuur te
openen, tenzij de menigte door zou breken
tot het voorplein van het parlement. Hij
deelde mede, dat de voornaamste eischen
der ex-krijgsgevangenen zijn: uitbetaling
van de soldij sinds de capitulatie van het
Belgische leger in den zomer van 1940, uit
betaling van „schadevergoeding voor schei
ding", betaling voor dê jaren, die in Duit-
BU DE HERDENKING van den slag in de Javazee, waar voor vijf jaar schout-bij
nacht Karei Doorman een overmachtigen vijand aanviel en na heldhaftigen strijd
met vele andere dapperen ten onder ging. Het vlaggeschip „De Ruyter", dat bij deze
actie ten onder ging. Inzet: Karei Doorman.
sche krijgsgevangenschap zijn doorgebracht
en een wettelijke status voor de krijgsge
vangenen. Indien dit alles fcou worden in
gewilligd, aldus Buissere., zou het den
staat 6.500 millioen francs kosten
Buisseret verklaarde nóg, dat weliswaar
met karabijnen en mitrailleurs op de de
monstranten is geschoten, doch dat deze
met los kruit wr.ien geladen. De rijkswacht
had de strenge opdracht slechts met scherp
te schieten, indien de deuren van het par
lement geforceerd zouden worden.
Naar uit de bladen van hedenmorgen
blijkt zouden bij de demonstraties der ex-
krijgsgevangenen van gisteren 1 doode en
40 gewonden te betreuren zijn. De eene
doode zou een vrouw betreffen, die door
de schrik aan de gevolgen van een beroer
te overleed. Deze cijfers zijn van officieele
zijde nog niet bevestigd.
Camille Huysmans verbiedt
demonstratie.
Naar de Belgische eerste minister Camil
le Huysmans gisteren in de Kamer ver
klaarde, heeft hij een verbod uitgevaar
digd tot het houden van de demonstratie,
die de oud-krijgsgevangenen, de oud-strij
ders en de ex-politieke gevangenen voor
nemens waren gezamenlijk Zondag a.s. te
houden.
Het groentenconflict is opgelost. Met in
gang van a.s. Vrijdag zal de groentenhandel
hervat worden op basis van het drie-prij
zenstelsel, dat inhoudt maximum-prijzen
voor de veiling, voor den grossier en voor
den winkelier. De verdeeling van den aan
voer zal op de veilingen plaats hebben, on
der toezicht van commissies uit de groot-
en den kleinhandel.
Deze regeling houdt een verplichte af
name tegen maximumveilingprijzen voor
den handel in. Indien op een veiling ver
schillende handelaren de aan maximum
prijzen gebonden producten wenschen af
te nemen tegen den daarvoor vastgestelden
maximum-veilingsprijs,, zullen de onder
havige partijen aan de veiling moeten wor
den verdeeld, terwijl dan eveneens een
verdeeling in consumptiegebieden onvermij
delijk is.
Voor de verdeeling aan de veilingen zal
per veiling een commissie worden be
noemd, bestaande uit een vertegenwoordi
ger van de veiling, een groothandelaar als
mede een kleinhandelaar. Deze laatsten
vanzelfsprekend slechts voor zoover op de
betrokken veiling normaliter groot- resp.
kleinhandelaren inkochten.
De vertegenwoordiger van de veiling
wordt door de veiling aangewezen, terwijl
de beide overige leden in onderling over
leg tusschen de plaatselijke organisaties van
groot- en kleinhandel worden benoemd.
De commissie moet bij de verdeeling de
volgende punten in acht nemen:
A. Toegewezen wordt uitsluitend aan
personen, die als groot- of als kleinhande
laar zijn erkend en ob de betreffende vei
ling als kooper bekend staan.
B. Als basis voor de verdeeling geldt
de destijds aan de veilingen bestaande pun-
tenregeling, waarbij echter tevens de aan-
i CD 11 CD 11 CD 11 CD 11 CD 11 CD 11 CD 11 CD 11 CD 11 CD
0
Het mag ook voor
minder
Van bevoegde zijde wordt er met
herhaling op -gewezen, dat de van
overheidswege voorgeschreven prij
zen maximumprijzen zijn en de
voorgeschreven kortingen minimum
kortingen. Het is dus te allen tijde
geoorloofd lager prijzen te vragen
en grootere kortingen toe te pas
sen. Slechts voor enkele artikelen,
o.a. melk en brood, zijn minimum
prijzen vastgesteld waarvan niet
mag worden afgeweken.
De mededeelingen van sommige
vakgroepen en bedrijfsorganisaties
aan hun leden dat het verboden zou
zijn naar beneden van de voorge
schreven maximumprijzen af te wij
ken, is dan ook geheel onjuist, aldus
deelt'men ons van de zijde van het
ministerie van Economische Zaken
mede.
Amsterdamsche studenten hebben gepro
testeerd tegen het optreden van een dan
seres in het bioscoop-theater Tuschinksi,
een zekere Betty Groner, die bij haar acro
batische dansen in haar kleeding de gren
zen der betamelijkheid en eerbaarheid
verre overschreed.
Gisteravond is een aantal hunner, vol
gens de studentenorganisatie ongeyeer 130,
volgens de politie echter ruim 600, naar de
bioscoop getrokken. De directie had tevo
ren een waarschuwing ontvangen en had
haar maatregelen getroffen: extra zaal
wacht en agenten in burger.
De studenten begonnen na afloop van
In Scandinavië en Noord-
Rusland vroor het
30 en 40 graden
In ons land slechts 8 graden
Het geweldige gebied van hoogen licht
druk in het Poolgebied nam in de afgeloo-
pen 24 uur weer in omvang toe. Vooial in
Scandinavië steeg de luchtdruk Het "orst-
gebied breidde zich opnieuw over een
groot gedeelte van den Balkan uit en voor
al in Tsjeeho-Slowakije en Poien kwamen
zcei lage temperaturen voor. Op verscbil-
lerde plaatsen daalde de temperatuur al-
daöi meer dan 20 graden onder nul. In
Scandinavië was het nog erger, daar vroor
het op enkele plaatsen meer dan 30 graden
en in Noord-Rusland zelfs meer dan 40
graden
Tegelijkertijd deden zich in het weers-
•/erloop in WV.st-Eurojra voortdurend com
plicaties vor, die het maken van ver-
vachtirgen voor onze omgev'.-g op a at
iargeren tenu^n zeer moeilij a maakten.
Enkele dagen geleden ontwiKkelde zich
een- actieve aepressie nabo Ierland, die
langzaam over Schotland tro'r, vergezeld
van zware sneeuwstormen.
Deze depressie, vult thans weer snel op.
Momenteel vormt zich een nieuwe storing
over de Golf van Biscaye als afsplitsing
van het oude minimum voor Portugal.
Onder invloed hiervan daalt de lucht
druk in onze omgeving steeds verder. In
Frankrijk kwam na een flinken dooi in de
zon gistermiddag hedennacht de tempera
tuur op vele plaatsen weer onder nul. In
ons land waren de nachtelijke minimum
temperaturen veel minder laag dan gister
nacht, toen hier en daar 15 graden vorst
werd gemeten. De laagste temperatuur van
hedennacht was -8. Deze kwam voor in
Beek, Ypenburg_enGilze Rijen. De overige
stations meldden, een. minimumtemperatuur
van 5 tot 7 graden onder nuL
het optreden der danseres de meegebrach
te aardappelen en a.idere projectielen op
het tooneel af te vuren onder het aanhef
fen van een oorverdoovend gebrul- De po
litie greep thans in, maar, alvorens de rust
hersteld kon worden, bleek het noodig te
zijn een overvalwagen met 20 politieman
nen van het bureau Singel te laten aan
rukken, die met wapenstok orde schiepen.
Er werden een dertigtal arrestaties- ver-
rioht. De overige studenten verlieten on
der het zingen van het „Io Vivat" de zaal.
De tweede avondvoorstelling had een
rustiger verloop, al waren de noodige voor
zorgen niet vergeten.
Als nu eens het publiek zooveel karak
ter had, om het protest der studenten te
onderstreepen en weg te blijven!
Hoewel reeds van officieele zijde een
korte tegenspraak is gegeven van uitlatin
gen en berichten, waaruit zou kunnen wor
den geconcludeerd, dat volgenden winter
de kolen vrij voor verkoop zullen zijn, ver
neemt het A.N.P. nog van den minister van
economische zaken:
Zooals bekend, is het de bedoeling de
productie van de Limburgsche mijnen zoo
spoedig mogelijk op te voeren tot 12 mil
lioen ton per jaar dit is te naastenbij de
vooroorlogsche productie.
Het tijdstip, waarop deze productie zal
worden bereikt, is gezien de verschillende
moeilijkheden welke moeten worden over
wonnen niet aan te geven. Indien alle om
standigheden medewerken, zal dit toch in
elk geval niet vroeger dan tegen hel einde
van 1947 zijn. Van opheffing van de kolen-
distributie in het volgende winterseizoen
19471948 kan derhalve geen sprake zijn".
PRIJZEN VOOR BRUINKOOL.
Voor ruwe bruinkolen door den kleinhan
del geleverd is nu een maximumprijs van
2.80 per 100 kg vastgesteld Voor gezeef
de bruinkolen is deze prijs ƒ3.80 per 100
kg. Bij de bepaling van deze prijzen is met
kosten van vervoer per auto over beperk
ten afstand rekening gehouden.
PETROLEUM VOOR KOOKDOELEINDEN
EN VERLICHTING.
Het centraal distributiekantoor deelt me
de, dat de onderstaande bonnen van de
kaarten voor petroleum voor kookdoelein-
den gedurende de maand Maart 1947 elk
recht geven op het koopen van vier liter
petroleum.
Kaarten UA 611: bon A 17 t/m A 20.
Kaarten UB 611: bon B 09 en B 10.
Kaarten UC 611: bon C 05.
Voorts geeft bon D 10 van de kaart UD
611 voor verlichtingsdoeleinden recht op
6 liter petroleum.
koop gedurende het afgeloopen seizoen, in
clusief legerleveranties en levering aan in
stellingen in aanmerking moeten worden
genomen.
C. Het koppelen van producten of par
tijen, in welken vorm ook, is ten strengste
verboden.
Voor de verdeeling in de consumptiege
bieden wordt eveneens een plaatselijke
verdeelingscommissie ingesteld, bestaande
uit een evenredig aantal groot- en klein-
hanc^laren, eveneens te benoemen door de
plaatselijke organisaties. Deze commissie
heeft tot taak toezicht te houden op de ver
deeling van de producten door den grossier,
voor zoover deze voor zijn producten ver
schillende gegadigden heeft, tegen den vast
gestelden maximum-grossiersprijs. In dit
geval dient de grossier n-1 deze producten
onder zijn klanten (kleinhandelaren) te
verdeelen in dezelfde verhouding als in het
meest recente jaar, waarin door den klein
handel vrij kon worden ingekocht. Zoodra
koppelverkoop wordt geconstateerd, wordt
de betrokken grossier zonder meer van
iedere toewijzing aan een veiling uitgeslo
ten.
D1STRIBUTIENIEUWS
BONKAARTEN KA. KB, KC 703
(Strook No. 2).
631 brood
632 brood
63—1 boter
632 boter
63—1 melk
63—2, 6—3 melk
631 vleesch
632 vleesch
800 gram brood
400 gram brood
250 gram boter
250 gram margarine of
200 gram vet
4 liter melk
7 liter melk
100 gram vieesch
400 gram vleesch
631 algemeen 250 gram kaas
632 algemeen
633 algemeen
634 algemeen
635 algemeen
636 algemeen
63D reserve
63K reserve
1 ei
500 gram -sinaasappe
len (voorinle\renng).
100 gram blopni of kin
dermeel (niet uit rijst
bereid).
125 gram koffie
50 grain 'thee
1600 gram Diooa
800 gram trood
64U reserve
64V reserve
BONKAARTEN KD, KE, 703.
(Strook No. 2).
641 brood 800 gram brood
641 boter 250 gram boter
642 boter 125 gram margarine of
100 gram vet
642, 643 melk 12 liter melk
641, 642 100 gram vleesch
vleesch
641 algemeen 100 gram kaas
642 algemeen 1 ei
643 algemeen 1 kg. sinaasappelen
(voorinlevering)
64R resen/e 800 gram brood
64S róserve 100 gram bloem of kin
dermeel (niet uit rijst
bereid)
600 gram bloem of kin
dermeel (niet uit rijst
bereid)
Plusminus 90 gr. Deen-
sche toiletzeep (voorin
levering)
BONKAARTEN MA, MB. MC, MD, ME,
MF, MG, 703.
(Strook No. 2).
634 brood 800 gram brood
634 boter 250 gram boter
634 margarine 250 gram margarine of
200 gram vet
634 melk 5 liter melk
634 vleesch 300 gram vleesch
635 vleesch 100 gram vleesch
634 kaas200 gram kaas
634 eieren 5 eieren
Op 6 Maart zullen bonnen worden aan
gewezen voor cacao, suiker, vensnaperin-
gen en tabak.
De bonnen 633 en 643 algemeen voor
sinaasappelen moeten uiterlijk op Woens
dag 5 Maart a.s. bij een handelaar in groen
ten en /of fruit worden ingeleverd.
Bon 64V reserve voor Decnsche toilet
zeep moet uiterlijk op 8 Maart a.s. bij een
detaillist in zeep worden ingeleverd. Af
levering van de zeep zal zoo spoedig mo
gelijk plaats vinden.
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds op
Vrijdag 28 Februari a.s. worden gebruikt
met uitzondering van de bonnen voor melk,
waarop eerst met ingang van Maandag a.s.
mag worden gekocht.
De niet-aangewezen bonnen van strook
No. 1 kunnen worden vernietigd.
4080
■T KAASBOERTJE
Haarlemmerstraat 148.
Een ko-hAeitj,e....
Vasthoudendheid.
„Er zijn lieden, die nooit van gedachten
veranderen; het zijn de lieden, die nooit
denken". Mirabeau.
WEERSVERWACHTING
Aanvankelijk nog oostelijke wind,
later veranderlijk. Toenemende be-
wolking met later nu en dan sneeuw
of regen. In den nacht meest lichte g
vorst, morgen overdag temperatuur g
om het vriespunt, maar op son mige g
plaatsen vooral aan de kust tijde1 ijk g
lichte dooi.
JjUOUUUOUUUUOUOOOOOOUOUOUOUUUUOÜUüUUUOOO