S>eCcklóche(3<>u/fcci/itt Geen nieuwe versterkingen naar Indië Maria Christina in de Historie Naleving van Bestand in Indië geëischt Het „zwaarste karwei ter wereld!" VRIJDAG 21 FEBR. 1947 Bureaux: Papengracht 32 Leiden Giro 103003 Telefoon: Admin., Adv. 20826. Redactie: 20015. Dir., drukkerij en Abonnem. 20935. Abonnementsprijs f 0.26 per week, /110 p mnd. 3.25 p. kwartaal Franco p. post f 4.00. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN - 37e JAARGANG No. 11019 Hoofdredacteur: TH. WILMER Directeur: C. M. v HAMERS VELD Uitgave van N.V ..De Leidsche Courant" en Stichting ..De Burcht". Advertenties 15 cent per m.m. Bij contract belangrijke korting. VERKLARING IN DE EERSTE KAMER npIJDENS de behandeling van de begroo ting van Oorlog verklaarde minister Fiévez Donderdag in de Eerste Kamer, dat de regeeting volkomen vertrouwen heeft in generaal Spoor en generaal Kruis, die zeker volgens de richtlijnen van de regeering zullen handelen' en niet op eigen gelegenheid een bloedbad zullen gaan aanrichten. Echter zei de minister nadrukkelijk, het is duidelijk, dat de schendingen van het be stand niet kunnen voortduren. Ook in ge neraal Kruis had de minister volkomen vertrouwen. Hij zal de politiek der regeering met volle energie en zonder eenige daarvan afwijkende eigen strevingen ten uitvoer leggen. Vrijstelling blijft hooge uitzondering De Eerste Kamer heeft zich Donderdag van 's morgens elf- tot 's avonds half zeven bezig gehouden met de begroo'ing van Oorlog en nog is het debat niet geëindigd, want Dinsdagmiddag zullen enkele senato ren nog in tweede instantie hup meening zeggen. Een belangrijke verklaring kwam nog van minister Fiévez, die nu, na gene raal Spoor, ook positief verklaarde, dat on ze troepenmacht in Indië thans sterk ge noeg is voor alle taken, die zich daar kun nen voordoen. Daarom wordt ook geen verdere troepen- verste-king naer Indië gezoqden. De troe pen. die nog uitgezonden zullen worden, te beginnen met de volgende divisie, zullen dien<yi ter aflossing van die troepenonder- deelen, die het eerst daarvoor in aanmer king komen. De minis'er vond het niet juist, zooals van communistische zijde geschiedt, voort durend de bedragen van de begrootingen van Oorlog en van Sociale Zaken tegenover elkaar te stelden. Op de eerste plaats zit ten in de oorlogsbegrooting belangrijke so ciale uitgaven, maar verder is deze begroo ting voor een stuk eigenlijk een Indische begroo'ing. zoodat moet worden afgewacht wanneer zij belangrijk naar beneden kan worden gebracht. „Niet mogelijk". Op gestelde vragen verklaarde de minis ter, dat het onmogelijk was soldaten uit In- Nalatenschap Max Blokzijl De nalatenschap van wijlen Max Blokzijl was voor het Haagsche tribunaal onderwerp eener procedure. Het tribunaal moet name lijk beslissen in hoeverre de nalatenschap van dezen N.S.B.-er, aan wien de doodstraf voltrokken werd, verbeurd verklaard zal moeten worden. Als bijzonder vertegenwoordiger van Max Blokzijl trad mr. A. V. de Lauwere op. De weduwe van Blokzijl werd vertegen woordigd door mr. Graftdijk terwijl mr. H. Frima over het beheer getuigenis aflegde. Het bleek, dat de nalatenschap ongeveer 60.000 groot ie, waarbij een recht op pen sioen komt, dat aan Blokzijl als hoofd van de afdeeling pers en propaganda van het voormalige departement van Volksvoor lichting werd toegekend. Voor dit pensioen werd uit 's Rijks kas een bedrag van 47.000 gestort, waardoor Blokzijl recht kreeg op een pensioen, waarbij zijn dienst jaren als journalist zouden medetellen. Naar voren werd gebracht, dat Blokzijl in dienst van het departement f 6500.per jaar verdiende en dat het bedrag, het ver mogen vertegenwoordigend reeds in 1934 bestond. Met behulp van hypotheek werd 't meerendeel van dit geld in huizen belegd. Mr. de Lauwere voerde ten behoeve van de weduwe van Blokzijl aan, dat zij, omdat zij geen lid was van de N.SB. of aanver wante organisatie, onvoorwaardelijk van rechtsvervolging werd ontslagen. Zij was oorspronkelijk van Duitsche nationaliteit. Indien het geheele vermogen verbeurd wordt verklaard, zal zij zeer gedupeerd zijn, omdat het echtpaar in gemeenschap van goederen gehuwd was. Spr drong aan op verbeurd-verklaring van de helft van het vermogen. Ter zitting werden de stukken van het procés tegen Max Blokzijl voor het Haag sche bijzonder gerechtshof en dat voor den bijzondere raad van cassatie overgelegd én gedeeltelijk voorgelezen. Op deze rechts gronden moet eventueel verbeurd verkla ring geschieden. Uitspraak op 6 Maart. VOORMALIG SECRETARIS VERBOND NED. JOURNALISTEN. Gistermiddag had voor het tribunaal te 's Gravenhage de behandeling van de zaak tegen J. A. Learbuch plaats, die gedurende de bezetting secretaris van het Verbond van Nederlandsche journalisten is geweest. Na uitvoerige uiteenzetting, werd de heer L. in vrijheid gesteld, in afwachting van zijn straf, die zeker niet grooter zou zijn, dan zijn voc^rloopige hechtenis. dië te laten overkomen voor ernstige ziekte of dood van hun ouders. Dit geschiedt wel voor echtgenoolen of kinderen. Ook achtte de minister het niet mogelijk alle onder wijzers en leeraren vrijstelling van den dienstplicht te geven. Alle gevallen zullen zeer ernstig moeten zijn, al wil de minister nu zoo mogelijk, behalve met gronden, ont leend aan het staa'sbelang, toch ook wel rekening houden met zeer bijzondere per soonlijke belangen. INDISCH DEBAT IN DE EERSTE KAMER Naar wij vernemen ligt het in de bedoe ling, dat de Eerste Kamer op Woensdag 26 dezer een begin zal maken rnet de behande ling der begrooting van hst departement van Overzeesche Gebiedsdeel en, waarbij het Indische vraagstuk in vollen omvang zal worden besproken. SOEKAWATI TEN PALEIZE. De president van Oost-Indonesië, Soeka- wati, heeft gisterenmiddag met zijn echt- genoote een bezoek gebrscht aan prins Bernhard op paleis Soestdijk. De heer Soe- kawati feliciteerde den prins met de ge boorte van zijn dochter. Het bezoek duurde anderhalf uur. Schoenendistributie Fabrikanten en handelaren vroegen om opheffing Naar aanleiding van berichten als zou te verwachten zijn, dat de schoenen binnen kort van den bon zouden gaan, hebben wij ons, aldus het „Hbld." ter informatie tot de bevoegde instanties gewend. Men deel de ons mede, dat een belangrijke groep fa brikanten en vertegenwoordigers van den detailhandel in vergadering bijeen is ge weest, teneinde deze kwestie te bespreken. Van de vergadering uit is een verzoek ge richt tot den minister, de schoenendistribu tie op te heffen, zulks met het oog op het feit, dat de productie, hoewel nog niet op het voor-oorlogsche peil teruggekeerd, van dien aard is, dat in de behoefte kan worden voorzien. Overwogen werd, dat eenerzijds de opheffing van stimuleerenden invloed zou zijn op de concurrentie, tengevolge waarvan de prijzen voor schoenen lager zullen worden, en dat anderzijds de im port-schoenen belangrijk in prijs zullen stijgen. In fabrikantenkringen koestert men de verwachting, dat er ruim 70.000 paar schoe nen per maand kunnen worden geprodu ceerd, terwijl hierbij nog gevoegd kan wor den ongeveer 40 000 paar, gefabriceerd door kleine fabrieken en thuiswerkers, die hun producten eveneens aan de markt brengen. Bovendien wordt aangenomen, dat gedu rende het laatste half jaar ongeveer drie milioen paar- schoenen zijn ingevoerd, waarvan een belangrijk deel van-mindere kwaliteit en duurder in prijs is., 't Distribu tie-apparaat zou in belangrijke mate kun nen worden verlicht. Haar zoon, de latere stadhouder Willem IV, had Van haar de vriendelijke hoffelijkheid, vorstelijke waardigheid, levendigheid van woord en gebaar, die voor den vorst zoo karakteristiek waren. Marijke-Meu heeft het regentschap in Friesland gevoerd tot 1731, toen Willem meerderjarig werd. Marijke-Meu of Maaiken-Meu heeft ook op Soestdijk gewoond, dat toen een jacht slot was. Zij 1 eeft daar groote veranderin gen in laten aanbrengen, en o.a. de stallen op het voorplein laten verbouwen voor haar hofhouding. Deze zachtmoedige en minza me vrouw leefde uiterst eenvoudig en had een kleine hofhouding. Zij woonde veel in Leeuwarden, waar zij bekend was om haar liefdadigheid. Maria Louisa .Marijke-Meu te Kas sei op 7 Februari 1688 geboren, stierf 9 April 1765 te Leeuwarden. In het Rijksmu seum bevindt zich een groot portret van deze vorstin. Maria Christina heet de nieuwe Prinses. Déze combinatie is in het Huis /an Oranje nog niet voorgekomen. Wel heeft eens een Maria over ons land geregeerd, n.l. Maria van Bourgondië, die, toen haar vader, Karei de Stoute, op twin tigjarigen leeftijd zijn leven verloor, heer- scheres werd over Bourgondië en de Ne derlanden. Een niet minder bekende Maria in onze geschiedenis :s Maria Stuart, die in 1677 met Willem III huwde. Dan zijn er nog drie gravinnen van Nas sau geweest, die den naam van Maria heb ben gedragen. De eerste gravin van Nas sau van'dezen naam werd in 1539 to Dillen burg geboren als dochter van Wilhelm, graaf vin Nassau-Dillenburg en Juliana, gravin van Stolberg. De tweede gravin Maria van Nassau was de oudste dochter van Willem I en Anna van Buuren. Lang ongehuwd gebleven, maakte zij zich verdienstelijk door Juliana van Stolberg te verplegen. Geboren in 1556 in Breda, kwam zij in 1577 aan het hof van haar vader in de Nederlanden. Eerst in 1595 huwde zij met een luitenant-generaal. De jongste dochter van Frederik Hendrik en Amalia, die in 1642 in Den Haag geboren werd, kreeg ook den.naam van Maria gra vin van Nassau. Zij huwde later met een Duitschen graaf en volgde dezen naar zijn bezittingen. Christina is de naam van drie heiligen, die in de Latijnsche kerk op dezelfden dag n.l. op 24 Juli wordem gevierd. De combinatie van de beide namen Maria Christina hebben |,wee koninginnen gedra gen, n.l. Maria Christina van Bourbon, die in 1829 als vierde gemalin in het huwelijk trad met Ferdinand VII, koning van Spanje, en Maria Christina van Habsburg, die in 1879 huwde met Alfonso XII. „Maar wij noemen haar Marijke'heeft de/Prins gezegd. En den naam Marijke her innert ieder zich nog van de schoolban ken: Marke-Meu was de naam /an Maria Louisa, dochter van Karei van Hessen-Kas sei, die in 1709 huwde met den stadhouder van Friesland Johan Willem Friso. Twee jaar na het huwelijk kwam Friso bij het oversteken van het Hollandsch Diep om het leven. Gedurende de minderjarigheid van haar zoon stond Maria aan het hoofd der zaken en verbond daarmede vooi meer dan een menschenleeftijd haaf lot aan Friesland en Nederland. Maria Louisa van Hessen-Kassei is voor de Friezen Marijke-Meu geworden Geen beter bewijs, hoe zij de harten van dit niet steeds toeschietelijke vólk voor zich heeft weten te winnen. Inderdaad heeft zij zich zoo schreef eens prof. dr. H. Brugmans, haar leven lang, in treffende toewijding en vrienlijke zorg vooral aan Friesland en de Friezen gegeven. Zij was een vrome vrouw, die in haar geloof een sterken steun vond in haar zoo zorgvol en moeitevol leven. Nadat de vorige week de wegen en maakt, zijn ze tengevolge van de stuifsneeuw compagnieën territoriale troepen zijn thans voor de tweede maal trambaan en we het naar Volendair /eer onbegaanbaar g, om met behulp var vrij te maken. De De Prinsesjes Bea'rix, Irene en Margriet toonen veel belangstelling voor een prach» tigen taart, welke aan het pa leis Soestdijk werd bezorgd. Schendingen worden niet langer geduld „Op basis van het politieke accoord zal van de Republiek Indonesië geëischt kunnen worden gestand te doen wat zij is over eengekomen. Evenwel zal van de zijde van de Nederlandsche Regeering niet tot on- derteekening van het basis-accoord van Linggadjati worden overgegaan alvorens door de Republiek is voldaan aan die voor waarden, welke de Regeering haar thans op redelijke gronden meent te moeten stellen". Deze verklaring legt de Regeering af in de Memorie van Antwoord over de begroo ting voor Overzeesche Gebiedsdeelen, die Donderdagavond is verschenen. De voor waarden, waaraan de Republiek zal moe ien voldoen, luiden als volgt: ,,De Regeering heeft de Commissie-Ge neraal opgedragen niet tot onderteekening van de ontwerp-overeenkomsi over te gaan, zonder dat de order tot het staken van het vuren is gegeven, en zij is niet voornemens langer schendingen van "het bestand te dulden ten koste van haar troe pen, van de bevolking en van het welzijn H. GORTZAK NIET NAAR INDONESIë. Het te Semarang verschijnende dagblad „Het Midden" deelt mee, dat hét 2-7 R.I. de machtiging bij de K:L.M. tot het vervoe ren van den communist H. Gortzak, die was uilgenoodigd. een bezoek aan Indonesië te brengen op kosten van de troep, heeft ingetrokken. Van de K.L.M. heeft men na melijk bericht ontvangen, dat de heer Gort zak zich niet voor passage heeft gemeld. Van Mook wilde geen erkenning Soekarno IN EEN BIJLAGE VAN DE MEMORIE VAN ANTWOORD op het voorloopig verslag der commissie van rapporteurs der Eerste Kamer over de begrooting 1947 Over zeesche Gebiedsdeelen, wordt het advies gepubliceerd, dat dr. Van Mook op 3 Sep tember 1945 aan Lord Mountbatten verzond. Daarin wordt gezegd, dat de constructie van de republiek Indonesië in feit,- een eenmansregeering (dictatuur) naar Japan- sche snit is. Het is van belang om deze organisatie in extremis in geen enkel opzicht te erkennen. Haar erkenning, zelfs zuiver indirect en de facto, zou de grootste moei lijkheden scheppen en verwarring stichten in den geest van alle aan de wettige orde getrouwe Indonesiërs. Een samenvallen van de Japansche nederlaag met de handha ving van deze onder Japansche auspiciën opgerichte organisatie zou zulk 'n tegen strijdigheid zijn* dat niemand de positie zou kunnen begrijpen. Het wordt daarom dringend aangeraden om zelfs in de eerste aanrakingen bij voorbeéld van Rapwi-groepen de ver antwoordelijkheid van het militaire Japan sche gouvernement ten volle te handha ven en handelen met het zoogenaamde Soekarno-gouvernement zorgvuldig te ver mijden. HET PROBLEEM DER „VERPLAATSTE PERSONEN". Tweehonderd-vijf-en-dertig-duizend „ver plaatste personen", die nog in de Britsche zóne leven, zullen van heden af aan het werk worden gezet en een goed deel ver liezen van de voorrechten, die zij tot nog toe bezaten. De Britsche opperbevelhebber sir Sholto Douglas heeft gisteren mededee- lingen gedaan over de maatregelen, die ge troffen zullen worden om een einde te ma ken aan het werkelooze leven, dat de meeste „verplaatste personen" thans in de kampen nog leiden. Zij, die geschikt zijn voor werk tezamen 157.00% mannen en vrouwen zullen zich bij ae Duitsche ar- beidsbureaux moeten melden. Eventueel zullen zij gedwongen worden voor hen be schikbare arbeid aan te nemen. Speciale voorrechten in de voorziening van levens middelen, die zij tot nog toe hadden, zul len ophouden en zy zullen dezelfde rantsoe nen krijgen als de Duitschers. Slechts blij ven zij recht houden op de verstrekking van sommige gebruiksgoederen door de Unrra en zullen zij ook een extra rookrant- soen behouden. Sir Sholto sprak de ver wachting uit, dat een aanzienlijk aantal hunner zich bovendien zullen kunnen ves tigen in andere landen. Frankrijk, België. Brazilië en Engeland willen hen als werk krachten hebben. Voor de 14 000 nog in de Britsche zone levende Joodsehe vluchtelin gen zijn er mogelijkheden voor vestiging in Palestina, doch in de laatste weken hebben 5000 Joden in Palestina een verzoek inge diend te mogen terugkeeren naar Duitsch- land. GEWELDIGE ONTPLOFFING TE LOS ANGELES. Een geweldige ontploffing heeft een win kel in electrische apparaten te Los Angeles volkomen verwoest. Alle 25 bedienden wer den gedood. Na de ontploffing Lrax brand uit. Na uren zoeken in de puinhooper. heeft men slechts de lijken van 15 slachtoffers teruggevonden. Er worden nog verscheide ne personen vermist De bestaande plaaselijke besturen zouden tijdelijk erkend kunnen worden, zonder in te gaan op de vraag, of de aanstelï.ng van een aantal hunner door het Japansche mi litaire gouvernement als onwettig moet worden beschouwd en of sommige indivi duen bekende collaborateurs zijn. Ten einde fouten te vermijden schijnt iiet wenschelijk d^t: 1. Een algemeene di rective worde uitgevaardigd met betrek king tot de niet-erkenning van de zooge naamde republiek Indonesia en haar gou vernement. 2. Een of meor Ned. Oost-Indi sche ervaren politieke adviseurs worden toegevoegd aan elke groep die Ja/i intrekt vóór de aankomst van de bezettingsmacht en Nica". NIEUWE ONDERKONING VAN BR.-INDIë De Britsche premier, Attlee, heeft in het Lagerhuis medegedeeld, dat lord Mount batten benoemd is tot opvolger van lord Wavell, den onderkoning van Voor-Indië. De benoeming zal in Maart van kracht worden. Winston Churchill, de leider van de op positie in het Lagerhuis, vroeg Attlee naar de reden van deze vervanging, doch deze weigerde hierop te ontwoorden. van Indonesië en Nederland. Wanneer dit standpunt onverhoopt tot militair optreoen mocht nopen, zal da1- uiteraard in haar po- l.tieke doelstellingen geen wijziging bren gen. De sinds de terugkeer der Commissie- Generaal weer opgevatte besprekingen schijnen echter naar vervulling van 't mi litair bestand te leiden. Groote schade aan den landbouw Vooral granen hebben van de vorst geleden Deze winter heeft, vooral door da „kale- vorst", groote schade veroorzaakt aan de uitgezaaide granen. In Nederland verbouwt men bij de 7000 h.a. gerst. En gerst is niet bestand tegen zoo'n winter. Van de wintertarwe zal wel meer dan 50.000 h.a. zijn uitgevroren. De winterrogge, "waarvan wij ruim 200.000 h.a. verbouwen, heeft een schade geleden, welke gelijk te stellen is met het benoodigde zaaigraan, voor circa 40.000 h.a. Als we d*ze cijfers bi; elkaar optellen, dan blijkt daar dus uit, dat de landbouw van ons land het zaaizaad van 100.000 h.a. wintergranen heeft verlo ren, d.w.z. meer dan 200.000 h.l. van het beste zaad. De schade loopt in de millioe- nen. Nu hebben wij alleen nog maar het nadeel aan de wintergranen onder oogen gezien, doch ook andere gewassen, zooals klaver en grassen, hebben veel van de strenge vorst te lijden. BENOEMINGEN BIJ DE PATERS JEZUÏETEN. Pater Hermanus Hagdorn S.J. die se dert September 1946 kapelaan was in de O.L. Vrouwekerk in Den Haag, is benoemd tot pastoor van de parochie. Gelijktijdig is ontslag verleend aan pater Henricus Jans sen S.J., die zijn benoeming heeft gekregen tot kapejaan in de St. Canisiuskerk in Nij megen. De voormalige minister van „Huize Katwijk" in Zeist, pater Jos Albers S.J., is benoemd tot pastoor van de St. Ignatiuskerk in Rotterdam. Pastoor Petrus Bos S.J. van deze parochie gaat als kapelaan naar de O.L. Vrouwekerk in Den Haag. De winternood in Duitschland De Berlijnsche pers vermeldt thans da gelijks een lijst van menschen, die door bevriezing om het leven zijn gekomen. De laatste dagen steeg het aantal slachtoffers tot acht per dag en volgens mededeelingen van Duitsche instanties zijn in de stad 175 slachtoffers gevallen. In' Hamburg is het aantal sterfgevallen door den vorst sedert 1 Januari tot 65 gestegen. Volgens berich ten uit de Oostelijke zone treft de aanhou dende koudegolf ook daar de bevolking zeer. In steden in Thueringen er^ Saksen zijn tot op heden 127 sterfgevallen voor gekomen. De slachtofers zijn overal bijna uitsluitend oude menschen en weinig zeer jonge kinderen. VERSCHROEIDE AARDE ROND POLA. Het Italiaansche liberale blad „Risorgi- mento Liberale" berichtte gisteren, dat de Italianen, die de Adriatische haven Pola, onder -het vredesverdrag afgestaan aan "Joego-Slavië, verlaten, een „verschroeide- aade-taktiek" volgen. Ztf hakken alle frujt- boomen in ooomgaarden en tuinen om. Op de vensterruit-i krassen zij met diaman ten „Leve Italië". Zal v. Kleffens het opknappen Opnieuw wordt de naam van den Neder- landschen minister Van Kleffens vroeger afgevaardigde bij den Veiligheidsraad, ge noemd als mogelijken candidaat \oor het gouverneurschap van Triëst. De „New York Times" deelde gisteren mede, dat de Groote Vier informeel tot overeenstemming zijn gekomen, om candi- daten voor het gouverneurschap vau Triëst. afkomstig uit Engeland, Rusland, Frankrijk of de Vereenigde Staten niet in aanmerking te laten komen. In het bericht wordt gezegd, dat de drie maanden geduurd hebbende speurtocht van de V. N. naar een man, „voor de zwaarste karwei ter wereld" bespoedigd wordt door deze bepaling van de Groote Vier. De „New York Times" schrijft, dat fcet het meest waarschijnlijk was, dat de keuze zou vallen op iemand uit Noord- of West- Europa, of op '.en burger uit het Engelsche Gemeenebest. Hoewel men er angstvallig vooi waakt, namen van candidaten bekend te rraken, werd bericht, dat sommige gedelegeerden gunstig gestemd zijn ten opzichte van een candidatuur van Engeland, den Zuid-Afri- kaanschen diplomaat, die deelgenomen heeft aan de opstelling van het Italiaansche verdrag, en van Van Kleffens. WEERSVERWACHTING o NU EN DAN SNEEUW. g o Voor het Zuiden van het land: ma- 8 o tigo Oostelijke wind. Zwaar bewolkt 5 o met nu en dan sneeuw, later hier en g daar overgaand in regen of motregen g g met plaatselijk nevel of mist Tem- o peratuur om het vriespunt. g ooooooooouooooooououooouuuouuoooooooooo

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1947 | | pagina 1