S)e eeidóciveSoii^cwvt
Afwijzing te Djokja was eenstemmig
Kardinaal Von Preysing op Schiphol
Brand bij een Brandverzekeringsmij.
„Organisaties adviseerden: STAKEN"!
Regeering treedt af
Voor een fijn stukje kaas
DONDERDAG 13 FEBR. 1947
Bureaux: Papengracht 32 Leiden
Giro 103003
Telefoon: Admin., Adv. 20826.
Redactie: 20015.
Dir., drukkerij en Abonnem.
20935.
Abonnementsprijs 0.26 per
week, 1.10 p mnd. 3.25 p.
kwartaal Franco p. post ƒ4.00.
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 11012
Hoofdredacteur: TH. WELMER.
Directeur:
C. M. v. HAMERS VELD
Uitgave van N.V. ,,De Leidsche
Courant" en Stichting „De
Burcht".
Advertenties 15 cent per m.m.
Bij contract belangrijke korting.
De Bioscoop
AAN DE BIOSCOOP kan geen volledige
vrijheid worden geschonken. Dat zal
ieder begrijpen, die overweegt, welk een
groote invloed van de bioscoop kan uit
gaan op de duizenden, die er dagelijks ko
men. en wat er aan films wordt geprodu
ceerd.
Wij hebben in ons land daarom de Bios
coopwet. En nu heeft gisteren minister
Beel, in tegenwoordigheid mede van mi
nister Gielen, een commissie geïnstalleerd,
die het vraagstuk van aard1 en omvang
der filmkeuring opnieuw aan een onder
roek zal onderwerpen. Het is duidelijk, al
dus de minister-president, dat, zou de con
clusie zijn, dat de taak van de Staat op het
gebied van de keuring van films niet
slechts een negatief, doch tevens een posi
tief karakter zou dienen te dragen, de
basis, waarop de Bioscoopwet rust, anders
dient te worden gelegd. Dit, zoo betoogde
c'e minister-president, is het voornaamste
punt, dat de commissie onder de oogen zal
dienen te zien. Daarnaast zullen ongetwij
feld tal van andere onderwerpen de aan
dacht der commissie vragen, aldus de mi
nister.
Op de film-productie zelf kan Ne
derland niet veel invloed uitoefenen, al
thans niet veel directen invloed. Maar het
moet worden toegejuicht, dat nu wordt
overwogen, om bij de keuring van films,
die men in ons land wil vertoonen, niet
slechts negatief op te treden nl. te ver
bieden wat zéér slecht is! maar ook po
sitief te propageeren wat culturee'e
waarde heeft. De cultureele mogelijkheden
van de film moeten worden gestimuleerd.
Dit door de Regeering beoogde doel is in
volkomen overeenstemming met een stre
ven onder de katholieken, waarop wij deze
week in een artikel de aandacht vestigden
en waarover wij spoedig nadere mededee-
ling-en hopen te doen.
Vele films, die groote zalen vullen en
dagen-lang enorm bezoek trekken, zijn
vaak zonder éénige cuUureele waarde, als
ze al niet immoreel zijn, zoodat, wanneer
er geen slechte invloed van uitgaat, zeker
cok niet een goede tendenz geconstateerd
kan worden. Dat is eigenlijk tijd en ar
beidskracht verspelen, terwijl deze zooveel
beter gebruikt kunnen worden.
Dat de Regeering op dit terrein wil
trachten te leiden is niet alleen gewenscht,
maar geëischt.
DISPENSATIE VOOR
ZIEKENVERPLEGENDEN.
De „Maasbode" bericht: Op verzoek
van den R.K. Bond van Ziekenverplegen-
den heeft het Hoogwaardig Episcopaat zich
tot Z. H. den Paus gewend ter verkrijging
van dispensatie in het nuchter zijn voor
de H. Communie. Z. H. heeft hierop gun
stig beschikt en voor den tijd van drie
jaar het Ned. Episcopaat gemachtigd, toe
te staan aan alle religieuzen en leeken,
zoowel mannen als vrouwen, die beroeps
halve zich wijden aan de verpleging van
zieken (in wij deren zin: dus behalve aan
ziekenverplegenden, ook aan vroedvrou
wen en kraamverzorgsters, hetzij leerlin
gen, hetzij gediplomeerd) om niet nuchter
te mogen communiceeren, wanneer zij
's nachts te voren nachtdienst hebben
gehad.
Zij mogen dat iederen dag, als zij zich,
op welk uur ook, hebben ontnuchterd
door iets te drinken (water, melk, koffie,
thee, enz.). Alleen als de volgende dag
een Zondag of verplichte Feestdag is,
waarop zij niet-nuchter willen communi
ceeren, dan mogen zij tijdens den voor
afgaande nachtdienst ook vaste spijs ge
bruiken. Maar in dat geval moeten zij
minstens toch de laatste vier uren vóór
het ontvangen van de H. Communie zich
van vaste spijs onthouden.
Romme
Onwil of misverstand
Tijdens een gisteravond gehouden open
bare bijeenkomst te Medan, heeft prof.
Romme in een voordracht de regeeringsver-
kiaringen van minister Jonkman een nood
zakelijke verduidelijking genoemd, zon
der welke dee aanvaarding van Linggadjati
niet verantwoord zou zijn geweest. Prof.
Romme zeide vervolgens; ..Wanneer men
in dit land zeven weken na de aanvaarding
van het ontwerp door de Kamer van re-
publikeinsche zijde verneemt, dat het
allemaal anders is, is dit geen reden om te
twijfelen aan de verklaring van de com
missie-Generaal. Het zou ook interessant
zijn te vernemen, hoe men na zeven weken
tot deze conclusie is gekomen. Theoretisch
zijn er twee mogelijkheden: Ofwel een
bepaalde ontwikkeling in de republiek
leidde ertoe, dat hetgeen op 15 Nov. werd
aanvaard, op 11 Februari niet langer aan
vaardbaar was. ofwel de Indonesische dele
gatie en de republikeinsche regeering heb
ben bij de parafeering een gewichtig punt
van de overeenkomst anders begrepen dan
de Commissie-Generaal, zoodat de bereik
te overeenkomst geen levensvatbaarheid
heeft en een afgrijselijk misverstand is."
VASTEN- EN ONTHOUDINGSWET.
De vorig jaar verleende algemeene dis
pensatie in het Vastengebod blijft ook
dit jaar van kracht. Alleen Aschwoensdag
en Goede Vrijdag blijven geboden Vasten-
en Onthoudingsdagen.
Zooals verleden jaar reeds is medege
deeld zijn de Onthoudingswetten weer
onverkort van kracht.
Onthoudingsdagen in de veertigdaag-
sche Vasten zijn: Aschwoensdag. alle Vrij
dagen, Quatertemper-Woensdag, Vrijdag
en Zaterdag en op Paasch-Zaterdag tot
12 uur 's middags. Op de overige Zater
dagen behalve de twee genoemde is dis
pensatie verleend.
Degene, die op de Zaterdagen in de
veertigdaagsche Vasten, krachtens deze
dispensatie, vleesch of jus uit vleesch ge
bruiken, behooren op elk dier Zaterdagen
zevenmaal het Onze Vader en het Wees
Gegroet met de Twaalf Artikelen des Ge-
loofs te bidden of met Paschen minstens
15 cent te offeren.
GERARD NIELEN t
In den afgeloopen nacht is te Haarlem, 57
jaar oud, Gerard Nielen overleden, die zich
alom in den lande bekendheid had verwor
ven met zijn vele toóneelstukken voor het
amateurtooneel.
Gerard Nielen was de stichter van het
tooneelfonds ,,Pieter Langendijk", dat juist
dit jaar 25 jaar bestaat. Hij heeft er hon
derden tooneelstukken in onder gebracht,
stuk voor stuk verantwoord en goed. De
bekendste stukken van zijn hand zijn „Wat
niet sterven kon", „De sociëteit Onder Ons",
„De Eikenboom" en het meest van al „Ge
broeders Kalkoen", dat onder den titel
„Pukkel en Pukkel" enkele maanden ach
tereen in Carré te Amsterdam liep.
DE GEMACHTIGDE VAN
„DEN LEIDER" KRIJGT 6 JAAR.
Het Utrechtsch tribunaal veroordeelde
gistermorgen den N.S.B.-advocaat-opper-
baljuw en gemachtigde van den Leider,
J. A. van Vessem, tot 6 jaar interneering,
eindigende 15 Mei 1951. Voorts ontzetting
uit alle rechten voor den tijd van het
leven en het recht om het ambt van ad
vocaat-procureur uit te oefenen en ver
beurdverklaring van zijn vermogen tot
een bedrag van 25.000.
QISTERMIDDAG om kwart voor vijf arriveerde met een Skymaster van de Ame-
-ican Overseas Airlines, die uit Berlijn kwam, de 66-jarige kardinaal Konrad von
Preysing, bisschop van Berlijn, op Schiphol. De kardinaal, die zich met zijn secre
taris, den heer B. Schwerdtfeger, op doorreis naar Amerika bevond, waar hij een
zestal weken de gast zal zijn van den aartsbisschop van St. Cincinnati in Ohio
stond in het restaurant op het vliegveld enkele journalisten te woord.
„Menschen in Duitschland
vriezen dood"
Z. Exc. noemde dep thans in de Duit-
sche hoofdstad heerschende kolen- en
voedselnood catastrophaal. Naar hij zeide,
had hij kortgeleden een dokter gesproken,
De Duitsche Bisschop, Graaf von I *eysing,
op doorreis van Duitschland naar Amerika.
Z.Em. teekent op Schiphol het gastenboek.
die in één nacht tot zeven maal toe voor
dringende gevallen naar patiënten trok,
welke hij allen doodgevroren in hun bed
den aantrof. „Er zijn door de Siberische
koude in Berlijn zeker reeds meer dan
100 menschen in hun bed doodgevroren,"
zoo deelde hij mede. „Hoofdzakelijk is dit
te wijten aan volslagen kolengebrek. Ver
uit de meeste families bezitten in het ge
heel geen brandstoffen meer. Langen tijd
hebben zij zich trachten te behelpen met
hout, maar ook daarvan is de voorraad
thans uitgeput. Voor de meesten is het in
Berlijn niet meer te krijgen. Met dezen
langdurigen winter behoeft dat weinig
verwondering te wekken."
Op de vraag, wien de Berlfjners voor
dezen nood de schuld geven, antwoordde
de kardinaal ontwijkend. De een werpt
het op de Amerikanen en de Engelschen,
de ander op de Russen en sommige ande
ren misschien op de Nazi's. „Maar over
het algemeen." zoo voegde hij er aan toe,
„kan het ze niet schelen, wie er de schuld
van is. indien de toestand maar verbetert."
Over het bezoek aan de natuurlijk ook
onverwarmde kerken, is kardinaal von
Preysing zeer tevreden. „Zelfs in den
Nazi-tijd,'' zoo zeide hij, „zijn de werke
lijk trouwe aanhangers van ons geloof
regelmatig ter kerke gegaan." Ook de
kerkgebouwen hebben onder de oorlogs
handelingen ernstig geleden. Naar hij
meende, waren in Berlijn alleen ongeveer
20 zijner kerken volkomen verwoest.
De kardinaal is uitgenoodigd naar Ame
rika te komen, waar hij dé Amerikaansche
bisschoppen hoopt te kunnen danken voor
de hulp, die zij den Duitschers en den
Duitschen katholieken kerken in het bij
zonder gedurende het afgeloopen jaar
hebben verleend.
Sjahrir:
Formeele bezwaren
De republikeinsche minister-president,
Soetan Sjahrir, heeft gisteren op een pers
conferentie te Batavia verklaard, dat het
republikeinsche kabinet de formeele uit-
noodiging van de Commissaris-Generaal
om de toelichting a de Commissie-Gene-
iaal en de regeeringsverklaring van minis
ter Jonkman als onderdeel van de ont
werpovereenkomst van Linggadjati te aan
vaarden* waarna de onderteekcning van
het ontwerp zou volgen, eenstemmig* van
de hand heeft gewezen. Als voornaamste
overweging go!d hierbij, dat aan het reeds
vage basis-accoord door de toelichting en
d? regeeringsverklaringen nieuwe mate-
rieele elementen werd toegevoegd. Wij ge
voelen geen behoefte, aldus Sjahrir, om
nieuwe elementen toe te voegen. „Of wel
het accoord, zooais het op 15 Nov. werd
aanvaard, is onbevredigend en dan zijn
nieuwe onderhandelingen noodig, ofwel
het accoord is bevredigend en dan bestaai
er geen behoefte aan toelichtingen". Op
de vraag of de republikeinsche bezwaren
eerder van formeelen dan van materieelen
aard waren, antwoordde Sjahrir, dat er
formeele bezwaren bestaan tegen het aan
vaarden van de toelichting en de regee
ringsverklaringen ais deel van de overeen
komst. Sjahrir verklaarde te begrijpen,
dat de Commissie-Generaal niet anders
kan doen dan de Nederlandsche regeering
van het gebeurde in kennis te stellen en
de reactie af te wachten. Hij voegde er
echter aan toe dat hij toch niet pessimis
tisch gestemd was. Hij verklaarde verder
dat de afkondiging van het: „staakt het
vuren" zeer spoedig te verwachten is, wel
licht omstreeks 25 Februari Hij deelde ten
slotte nog mede, dat de bijeenkomst van
het K. N. I. P. (vóorloopig republikeinsch
parlement), waar eerder over het regee-
ringsbeleid dan over de overeenkomst van
Linggadjati een uitspraak zal worden ge
vraagd, thans is vastgesteld op 25 Februari
te Malang.
BLOEMBOLLENBEURS TE HAARLEM
GAAT DOOR.
De bloembollenbeurs op Maandag 17 Fe
bruari zal doorgaan, zij het in een koude
Concertgebouwzaal. Hetzelfde geldt voor de
tapijtententoonstelling, die van 1518 Fe
bruari in het Haarlemsche Concertgebouw
worcbt gehouden.
Mary Churchill, de jongste dochter van W inston Churchill, is te Westminster in het
huwelijk getreden met captain Soamss van de Golstream Guards. Het bruidspaar ver
laat de St. Margaretkerk na de huwelijksvoltrekking.
f\P DE HEERENGRACHT 250 TE AMSTERDAM op de tweede verdieping aan de
achterzijde is gisteren brand uitgebro ken bij een brandverzekeringsmaatschappij,
de Fire Insurance Society 1797, S. J. Schermer. In de felle koude hebben ongeveer 60
brandweerlieden het vuur bestreden, zonder dat zij konden verhinderen dat drie
bovenverdiepingen een uur later in lichterlaaie stonden en volkomen uitbrandden.
Merkwaardig genoeg is deze hevige brand het gevolg geweest van kolenschaarschte.
Electrische kachels de
oorzaak?
Bij de brandverzekeringsfirma op de
tweede etage kon een centrale verwarming
door gebrek aan kolen niet worden ge
stookt. Om het werken in de kantoren mo
gelijk te maken, gebruikte men sedert en
kele dagen electrische straalkacheltjes.
Vermoedelijk is een dezer kacheltjes blij
ven branden en hebben in de nabijheid
staande voorwerpen tenslotte vlam gevat.
Om 7 uur gisteravond rooken eenige op
de bovenste verdieping woonachtige stu
denten een brandlucht. Toen zij. op onder
zoek uitgingen, konden zij het kantoor
lokaal aan de achterzijde niet eens meer
Minister contra groentenhandel
|N VERBAND met het verzoek van de Ondervakgroep Binnenlandsche Groothandel
in Groenten en Fruit, de Ondervakgroep Commissionnairs in Groenten en Fruit en
de Vakgroep Detailhandel in Aardappelen. Groenten en Fruit aan de leden dier or
ganisaties om van Woensdag 12 Februari 1947 af de in- en verkoop van groenten, val
lende onder de huidige maximumprijsregeling, stop te zetten, heeft de minister van
Landbouw, Visscherij en Voedselvoorzie ning bij beschikking aan genoemde orga
nisaties de verordenende bevoegdheid, haar ingevolge het organisatiebesluit Voedsel
voorziening 1941 verleend, ontnomen.
Men kan vrij koopen op de veiling.
Bij het nemen van dit besluit heeft de
gedachte voorgezeten, dat publiekrechte
lijke lichamen, die meenen tot een zekere
vorm van staking te moeten adviseeren en
daarmee het algemeen belang uit het oog
verliezen, niet in het bezit dienen te wor
den gelaten van hun publiekrechtelijke be
voegdheden, met name van de verordenen
de bevoegdheid.
Het besluit de leden der (onder)-vak-
groepen te adviseeren geen handel meer te
drijven in de onder de regeling dei maxi
mumprijzen vallende groenten beteekent,
zoo deelt men ons van bevoegde zijde ver
der mede, dat een groot deel van het Ne
derlandsche volk in deze moeilijke dagen
van groenten verstoken zal blijven. Onder
deze omstandigheden is het den minister
van Landbouw Visscherij en Voedselvoor
ziening dan ook niet mogelijk nog regelin
gen te handhaven, welke beoogen de han
del in groenten te beperken tot diegenen,
die een vergunning of erkenning bezitten.
Inmiddels zijn maatregelen getroffen, op
dat een ieder in de gelegenheid zal zijn zich
groenten rechtstreeks op de veilingen of
bij den tuinder te verschaffen, hetzij voor
eigen gebruik, hetzij voor handelsdoelein
den, een en ander met inachtneming van
de maximumprijsregeling. De minister zal
dan ook overgaan tot schorsing van de er
kenningsreglementen voor den groenten-
handel en van den veilplicht voor teelcrs.
Crisis in Luxemburg
De Luxemburgschc coalitie-regeering
heeft gisteren officieel medegedeeld,
dat zij besloten heeft groot-hertogin Char
lotte haar ontslag aan te bieden. Dit is het
laatste van de Europeesche kabinetten, die
tijdens den oorlog van Londen uit hebben
geregeerd, dat gestruikeld is Hier ging het
over een conflict tusschen de sociaal-chris
telijke ministers met den premier, Dupong,
die tevens minister van financiën is, aan
het hoofd en de socialistische ministers on
der den minister van justitie en verkeer,
Bodson.
Men neemt aan, dat de beide partijen in
het bijzonder van meening verschillen
over de eischen om «loonsverhooging, die
onlangs door de Luxemburgsche spoorweg
arbeiders naar voren werden gebracht.
De minister van financiën, die de eischen
wil afwijzen, stiet op den tegenstand van
zijn ambtgenoot van verkeer.
STEM UIT BEDRIJFSLEVEN.
Organisaties dreven staking
NIET door
De heer J. D. Mol, voorzitter van de Ne
derlandsche Bond van Kleinhandelaren in
Aardappelen, Groenten en Fruit, tevens
voorzitter van „Centraal Belang", de over
koepeling van de drie landelijke bonden:
de Christelijke, de Roomsch Katholieke en
de Algemeene Bond, verklaarde in een te
lefonisch onderhoud met het A.N.P., dat
hem in de „angekondigde maatregelen
vooral de mededeeling had getroffen, dat
een aansporing tot staking van de werk
zaamheden in de groentenhandel den mi
nister tot deze stap zou hebben genoopt.
Er is geen sprake van, zei de beer Mol,
dat de besturen de handel zouden hebben
aangespoord tot een staking. Het besluit om
niet langer groenten tegen de vastgestelde
maximumprijzen te verkoopen is gevallen
op sterke aandrang uit de groentenhandel
zelve, die zelfs in vele gevallen heeft aan
gedrongen op „algeheele" sluiting der za
ken. De maximumprijsregeling is geen ge
volg geweest van redelijk overleg met de
organisaties. De groentenhandel is voor een
voldongen feit gesteld, zonder dat rekening
werd gehouden met zijn vitale belangen.
Het is voor ons onmogelijk, aldus de heer
Mol, de gestelde voorwaarden na te komen.
Men kan van ons niet verwachten, dat wij
lof, dat voor 94 cent per kg. wordt geveild,
voor 60 cent verkoopen. In dit verband
wees spreker op het feit, dat thans goud-
reinetten voor 90 cent per kg. kunnen wor
den verkocht, terwijl voor diezelfde kwali
teit goudreinetten vier weken geleden, toen
zij nog onder de distributie-voorschriften
vielen, 1.31 per k.g. werd berekend. Ook
deze fruitdistributie, aldus de heer Mol,
heeft de minister destijds doorgezet tegen
het advies van alle betrokken vakkrin
gen in.
TEKORT VAN 10.000 OP BIJKANTOOR
K.N.V.B.
Op het kantoor Noord-Holland van de
K.N.V.B. zijn onregelmatigheden ontdekt.
Sedert 1 Februari is de administrateur, L.
Polak, voorvluchtig. Uit een onderzoek van
de financieele commissie is gebleken, dat
sinds October j.l. de boeken niet meer wa
ren bijgehouden. Voor zoover men dit thans
kan vaststellen, is er een kastekort van
10.000.
GUNSTIGER REGELING VOOR
RIJWIELBANDEN.
Om voor een rijwielband in aanmerking
te komen gold tot dusverre de norm, dat
men dagelijks een minimum-afstand van 5
kilometer van huis naar werk of school
moest afleggen. Deze norm is thans terug
gebracht tot 3 km. De afstand, die men per
dag ten behoeve van zijn beroep moet af
leggen, is gereduceerd van 20 tot 12 kilo
meter per dag.
bereiken; dikke rookwolken en uitslaande
vlammen kwamen hen op den gang reeds
tegemoet. Met den eveneens op de boven
ste verdieping woonachtigen congierge wis
ten zij zich door den breeden gang langs de
vlammen naar beneden in veiligheid te
brengen en alarmeerden onmiddellijk de
brandweer, die zeer spoedig ter plaatse was.
De brandweer wist de schade tot de drie
bovenverdiepingen van het gebouw te be
perken. De parterre, waarin de assurantie
maatschappij „Oude Haagsche van 1836"
is gevestigd, bleef voor het vuur gespaard,
al liep deze verdieping veel waterschade op.
Naast de inventaris van de Fire Insurance
Society 1797 ging ook die van de derde in
dit gebouw ondergebrachte verzekerings
maatschappij, die van Louis Graeffner op
de eerste etage en de inboedel van den im
porteur L. E. Minarik op de derde etage
geheel verloren. De schade is zeer aanzien
lijk door het verbranden der archieven der
drie assurantiefirma's en loopt in de tonnen.
D1STRIBUTIENIEUWS
BONKAARTEN KA, KB, KC 703.
(Strook No. 1).
611 brood
612 brood
611 boter
612 boter
613 boter
61—1 melk
61—2, 61—3 melk
611 vleesch
612 vleesch
611 algemeen
612 algemeen
61D reserve
61E reserve
61K reserve
800 gram brood
400 gram brood
125 gram boter
125 gram margarine of
100 gróm vet.
250 gram margarine of
200 gram vet
4 liter melk
7 liter melk
100 gram vleesch
400 gram vleesch
250 gram kaas
2 eieren
1600 gram brood
200 gram kaas
800 gram brood
BONKAARTEN KD, KE 703.
(Strook No. 1).
621 brood 800 gram brood
621 boter 250 gram boter
622 boter 125 gram margarine of
100 gram vet
622, 623 melk 12 liter melk
621, 622 100 gram vleesch
vleesch
621 algemeen 100 gram kaas
622 algemeen 2 eieren
62R reserve 800 gram brood
62U reserve 500 gram rijét of kinder
meel (uit rijst bereid)
of kinderbiscuits
BONKAARTEN MA MB. MC, ME, MF,
MG, No. 703.
(Strook No. 1).
614 brood 800 gram brood
614 boter 250 gram boter
614 margarine 250 gram margarine of
200 gram vet
614 melk 5 liter melk
614 vleesch 300 gram vleesch
615 vleesch 100 gram vleesch
614 kaas200 gram kaas
614 eieren 5 eieren
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds op
Vrijdag 14 Februari a.s. worden gebruikt,
met uitzondering van de bonnen voor melk,
waarop eerst met ingang van Maandag 17
Februari a.s. mag worden gekocht.
De niet aangewezen bonnen van de bon
kaarten 701 kunnen worden vernietigd. Gel
dig blijven slechts bon 591 en 601 al
gemeen voor petroleum.
4069
'T KAASBOERTJE
Haarlemmerstraat' 148
WEERSVERWACHTING
g WEINIG VERANDERING.
o Zwaar bewolkt met plaatselijk nevel
g of mist, geen neerslag van beteekenis,
matige wind tusschen Noordoost en 5
8 Oost, aanhoudende meest matige vorst.
ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo