S)e ÊckLclve(2ou4aut
Schonden Nederlanders het Bestand?
Overeenkomst ENGELAND-FRANKRIJK
Spitsbergen wordt Russische vesting
Eerste Kamer houdt begrootingspraatje
De Studentenraad contra den Minister
Voor een fijn stukje kaas
DONDERDAG 16 JAN. 1947
Bureaux: Papengracht 32 Leiden
Giro 103003
Telefoon: Admin., Adv. en
Abonn. 20826.
Redactie: 20015.
Dir. en drukkerij 20935.
Abonnementsprijs 0.26 per
v/eek, ƒ1.10 p mnd. ƒ3.25 p.
kwartaal Franco p. post 4.00.
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 10988
Hoofdredacteur: TH. WIL MER.
Directeur:
C. M. v. HAMERSVELD
Uitgave van N.V. „De Leidsche
Courant" en Stichting „De
Burcht".
Advertenties 15 cent per m.m.
Bij contract belangrijke korting.
De plaats, welke
in de komende
weken in 't brand
punt der belang
•telling van het
Nederlandsche
volk zal komen
te staan; het pa
cis Soestdijk.
I'VE NED. INDISCHE REGEERING heeft een communiqué uitgegeven ter weerleg-
ging van de Indonesische bewering, dat de Nederlanders het Bestand hebben ge
schonden. Het communiqué geeft een volledig en gedetailleerd overzicht van de on
derhandelingen en besprekingen over de ongeregeldheden te Palembang, Padang, Me
dan, Bandoeng en Soerabaja na het sluiten van de Bestandsovereenkomst op 14
October 1946.
voering, plundering en vernielingen wor
den telkens weer gemeld."
De Nederlandsche regeering is nog steeds
bereid om aan te nemen, dat het optre
den van generaal Soedirman en de daarop
volgende redevoeringen van republikein-
sche autoriteiten, waarin getuigenis wordt
afgelegd van den twijfel over de oprecht
heid van Nederland met betrekking tot de
inachtneming van het Bestand, te wijten
is aan onjuiste en onvolledige voorlichtin
gen.
Duizenden Chineezen dakloos.
Tengevolge van de militaire operaties te
Palembang zijn 5.000 Chineezen dakloos
geworden. Aldus verklaarde de voorzitter
van de Chineesche kamer aldaar. Z.i. had
den zoowel de Nederlanders als de Indo
nesiërs schuld. Nederlandsch kanonvuur
heeft schade aan Chineesche eigendom
men en verlies van Chineesche levens ver
oorzaakt, terwijl zekere Indonesische ele
menten brand gesticht en geplunderd heb
ben.
In verband hièrmede zal een reliefschip
uit Singapore vertrekken met voedsel en
medicamenten voor de Chineesche vluch
telingen te Palembang.
Wervelwind over West-Java.
Naar het republikeinsche persbureau An-
tara meldt, heeft een wervelwind óp 11 de
zer 6 kampongs op West-Java grootendeels
verwoest. 1.300 woningen werden met den
grond gelijk gemaakt, 248 huizen werden
beschadigd1, waardoor 1.380 kampongbewo
ners dakloos zijn geworden.
Mishandeling, moord,
ontvoering, plundering...
Bovendien wordt geconstateerd:
„Eiken dag hebben tallooze infiltraties
van republikeinsche strijdkrachten en ar
tilleriebeschietingen van doelen binnen de
Nederlandsche zónes plaats en worden ver
sperringen aangebracht en mijnen gelegd.
In de periode van 1 November tot einde
December 1946 zijn in totaal meer dan 350
rnin of meer ernstige gevallen van schen
ding van het Bestand door republikein
sche strijdorganisaties gemeld. Het staat
onomstootelijk vast, dat plannen zijn be
raamd voor grootscheepsche aanvallen op
Semarang, Buitenzorg en Palembang, en
slechts door1 tij dig optreden van de Neder
landsche troepen kon de uitvoering daar
van worden voorkomen. Niet alleen .de Ne
derlandsche troepen hebben geleden van
de actie van de republikeinsche strijdorga
nisaties, doch bijna dagelijks worden ge
vallen gemeld van terreur jegens de bevol
king, die in de omgeving van de demarca
tielijn woont. Mishandeling, moord, ont-
Onderdeelen der 1ste
Divisie naar Indië
Met treinen en vrachtauto's, die zooals
gewoonlijk van boven tot onder met na
men en ontboezemingen van allerlei aard
bekalkt waren, arriveerden gisterenmor
gen op de Lloydkade te Rotterdam 898
manschappen van het vierde tot' en met
het zesde escadron pantserwagens, de acht
ste en negende batterij artillerie en de
eersten en tweede sectie mechanische uit
rustingen, om zich op het m.s. „Kota
Agoeng" van de Rotterdamsche Lloyd in
te schepen.
De vertrekkende troepen dienen ter com
pleteering van de zich reeds in Indonesië
bevindende onderdeelen van de eerste di
visie en omvatten voornamelijk de zware
wapens. De „Kota Agoeng" brengt deze
manschappen voorloopig naar Southamp
ton. Van daar worden ze overgebracht naar
Aldershot. Midden Februari wordt dan de
reis naar Indonesië met een nog nader aan
te wijzen schip voortgezet.
De „Kota Agoeng" keert in den loop
van deze week terug en zal daarmede aan
het eind van haar bestaan als troepentrans
portschip gekomen zijn. De Rotterdamsche
Lloyd zal het weer laten ombouwen en
aan zijn oorspronkelijke bestemming, nl.
die van snelle vrachtvaarder, teruggeven.
SOVJET-UNIE STAAKT
ONTMANTELING DUIT SC HE INDUSTRIE
De Duitsche socialistische eenheidspartij
heeft gisteravond bekend gemaakt, dat het
Sovjet-Russische militaire bestuur het ver
zoek van de partij om het ontmantelen van
de Duitsche industrieën stop te zetten,
heeft ingewilligd.
Welk een machtige partij, die eenheids
partij; zelfs Stalin luistert en bedient haar
op haar wenken! Blijkbaar komt het in de
kraam der Sovjet-politiek te pas, een
vriendelijk gebaar te maken jegens de
Duitschers, nu Moskou uit Duitschland ge
haald heeft wat het hebben wilde.
LUIT.-GENERAAL J. J. G. BARON
VAN VOORST TOT VOORST
Met ingang van 1 Februari is ter zake
van langdurigen dienst op het door hem
daartoe gedaan verzoek aan den luitenant-
generaal J. J. G. baron van Voorst tot
Voorst, adjudant i. b. d. van H. M. de Ko
ningin, gouverneur der residentie, eervol
ontslag verleend uit den militairen dienst
met bijzonderen dank voor de uitnemende
diensten, door hem gedurende tal van ja
ren in verschillende gewichtige betrekkin
gen van H. M. en aan den lande in bui
tengewoon moeilijke omstandigheden be
wezen.
NEDERLANDSCHE BANK.
Met ingang van 5 Januari is aan mr. J.
Westerman Holstijn op zijn verzoek, in ver
band met het bereiken van de pensioenge
rechtigde leeftijd, eervol ontslag verleend
als directeur-secretaris van De Nederland
sche Bank.
Tot zijn opvolger is voor de tijd van ze
ven jaar benoemd prof. mr. A. M. de Jong.
Mr J. Westerman Holstijn zal optreden
als plaatsvervangerd directeur, zulks voor
den tijd, dat prof. S. Postuma, uit hoofde
van zijn verblijf in Nederlandsch-Indië, niet
in staat zal zijn zijn functie van directeur
uit te oefenen.
TEGEN NIEUWE DUITSCHE AGRESSIE
GISTERAVOND is in een officieele verklaring tc Londen bekend gemaakt, dat
Groot-Brittannië en Frankrijk hebben besloten tot het aangaan van „een ver
bond in het kader van artikel 52 van het Handvest der Vereenigde Naties, en met
het doel verdere agressie van Duitschland te voorkomen en den vrede en veiligheid
t.e bewaren". Deze verklaring werd gepubliceerd korten tijd nadat de Fransche
premier Léon Bium, die sinds eenige dagen met Attlee en anderen te Londen confe
reert, had bekendgemaakt, dat er tusschen zijn regeering en de Britsche overeenstem
ming was bereikt tot het aangaan van een „overeenkomst".
Ook Ruhr-kolen Ier sprake
In de Britsche verklaring wordt eerst ge
sproken over do kolenproductie van het
Roerbekken, waarvan Frankrijk een deel
pleegt te krijgen. Men was, aldus de ver
klaring, tot het inzicht gekomen, dat geen
onmiddellijke verhooging van de productie
mogelijk was, en dat het om diverse rede
nen noodzakelijk was, voldoende hoeveel
heden ter plaatse te houden. Tegen April
zou echter het oorspronkelijke peil der
productie weer zijn bereikt.
De verklaring gaat dan voort:
„Men was de meening toegedaan, dat
oe beide landen, daar zij tweemaal in een
periode van 25 jaar door Duitschland zijn
aangevallen, er evenveel belang bij heb
ben zich tegen een nieuwe Duitsche be
dreiging te beschermen. Men kwam daar
om overeen, dat er in deze omstandighe
den zoo spoedig mogelijk een verbond
moest worden gesloten binnen het kader
van artikel 52 van het Handvest der Ver
eenigde Volken en met het doel eenige
verdere agressie van Duitschland te voor
komen en den vrede en veiligheid te be
waren; men kwam overeen, dat de onder-
hande'ingen te dien einde zoo spoedig
mogelijk zullen beginnen.
Ten slotte spreekt de verklaring over
ae ..nauwe banden, die tusschen Groot-
Brittannië en Frankrijk op commercieel
en industrieel gebied bestaan". De regee
ringen zouden haar vertegenwoordigers in
de Britsch-Fransche economische commis
sie verzoeken haast te maken met hun
plannen tot wederopbouw en modemi-
stering.
MET GEESTDRIFT EEGROET.
Zoowel in officieele kringen te Parijs als
te Londen is het nieuws van de overeen
komst met geestdrift begroet. In Parijs
spraken sommigen de hoop uit, dat de
Britsch-Fransche alliantie y/ellicht een de-
Overeenkomst met
Noorwegen gesloten
Het Sowjet-Russische persbureau Tass
deelt mede, dat een overeenkomst is be
reikt tusschen Noorwegen en de Sowjet-
Unie over de gezamenlijke verdediging van
den archipel van Spitsbergen.
Eenige dagen geleden werden van Rus-
LIET IS bij het oude enó.i. verouderde gebleven wat betreft de besprekingen in
-11 *ons Parlement. Nu is gisteren de Eerste Kamer weer eens begonnen met te pra
ten rondom de begrooting. Het kan interessant zijn, om de meening der senatoren te
kennen inzake vele kwesties, maar wij betreuren het toch, dat zulks moet geschie
den in vergaderingen van de Eerste Kamer nadat eerst in de Tweede Kamer ovei
alles wat met de begrooting samenhangt uitvoerig is gedelibereerd. En bij deze re
prise moeten de ministers weer aanwezigzijn. Hun kostbare tijd! Het moet echter ge
zegd, dat de senatoren gisteren kort van stof waren.
Voorstel Pollema in
overweging
Prof. Molenaar (P. v. d. V.). die het debat
opende, mopperde over de wijze, waarop
het Kabinet-Beel is tot stand gekomen.
De afwezigheid van den heer Kropman
was oorzaak dat de heer Kerstens voor de
de K. V. P. sprak. Deze bracht hulde aan
het Kabinet. In het sociaal-economisch, het
financieel en het Indisch beleid toont dit
Kabinet een duidelijk progressief karakter,
aldus deze spreker.
De heer Kolff (C.H.) achtte de P. v. d. A.
en de K. V. P. geen sterke combinatie. Bij
de formatie van dit Kabinet heeft de P. v.
d. A. een overwicht verkregen, dat de R. K.
nog wel eens in een moeilijke situatie zou
kunnen brengen, meende deze spreker.
Vervolgens stelde de heer Pollema (C.H.)
namens zijn fractie voor om een semi-par-
lementaire commissie te benoemen, be
staande uit leden van de beide Kamers en
militaire en financieele deskundigen, ten
einde het regeeringsbeleid van de Londen-
sche periode nader te onderzoeken.
De heer Koejemans (C.P.N.) betreurde
DE STUDENTENZUIVERING
Niet langer verantwoordelijk
De Nederlandsche Studenten Raad heeft
in een vergadering te Utrecht naar aanlei
ding van het ministerieel besluit, dat de uit
sluitingstermijn voor de studenten-teeke
naars op 1 Januari 1947 is beëindigd, een
motie aangenomen.
In deze motie wordt gezegd, dat in de be
spreking, die op 13 September 1946 door
den minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen met eenige leden van den
Nederlandscnen Studenten Raad gehouden
werd. in welke bespreking werd medege
deeld, dat were) overwogen om voor die stu
denten, aan wie een straf van 1J4 jaar of
minder was opgelegd, het begin van de uit
sluiting landelijk tc stellen op 5 Mei 1945,
de minister toezegde, dat hij de eventueele
bekendmaking van dit besluit vergezeld zou
doen gaan van een duidelijke verklaring,
dat het teekenen door hem eveneens als een
fout werd gezien en dat deze maatregel
slechts zou gelden voor diegenen, die door
een beoordeelings-commissie waren ge
hoord en veroordeeld.
De Studenten Raad, van oordeel dat de
minister zich aan deze toezegging niet ge
houden heeft, is van meening, dat hierdoor
het principe van gemeenschappelijk beraad
tusschen regeering en Nederlandsche Stu
denten Raad inzake de studenten-zuivering
door den minister genegeerd is.
De Nederlandsche Studenten Raad keurt
het beleid van den minister in dezen af en
deelt mede, dat de Nederlandsche Studen
ten Raad onder deze omstandigheden geen
verantwoordelijkheid kan dragen voor den
voortgang der studenten-zuivering. Op
grond hiervan heeft de. Nederlandsche Stu
denten Raad den leden-studenten en leden
vertegenwoordigers van studentengroepee-
ringen van de studenten-zuiverings-com-
missies geadviseerd aan den minister hun
ontslag te vragen.
het, dat er zoo veel deviezen weggaan voor
defensie-uitgaven. (Dan geeft Sovjet-Rus
land heel wat minder uit aan militaire doel
einden!). Het Kabinet staat, aldus spr., on
der druk van de K.V.P.!
Prof. Woltjes sprak, nu prof. Anema
nog steeds den voorzitterszetel inneemt,
namens de A.R. Dit Kabinet verdient hul
de voor den ijver waarmede het zich gezet
heeft tot den opbouw van het land. Spr.
acht dit Kabinet echter niet tin overeen
stemming met den uitslag der verkiezin
gen.
Meer dan ooit was er reden geweest voor
een nationaal Kabinet. De geneigdheid tot
samenwerking was grooter dan ooit te vo
ren, maar de P. v. d. A. wilde deze samen
werking niet.
Voor de opvatting over de verhouding
staat-maatschappij geeft de P. v. d. A. in
dit Kabinet den pas aan. Bedrijfsorganisatie
wordt dan de eerste stap op den weg naar
socialisatie, actieve cultuurpolitiek tot
dwang op geestelijk gebied. Het wordt
dwang van den ochtend tot den avond, van
de wieg tot het graf.
De heer Reinalda (P. v. d. A.) verzet
zich tegen de wijze waarop men bij deze
beschouwingen het standpunt van de P. v.
d. A. heeft aangegeven. De2e partij is niet
voor staatssocialisme, zooals men sugge
reert.
Minister Beel ging uitvoerig in op de
in de Eerste Kamer gemaakte opmerkingen
over het karakter van dit Kabinet.
De P. v. d. A. had direct bezwaar tegen
een verruiming van de basis. Ook minister
Beel zelf is tot het inzicht gekomen, dat de
divergenties op belangrijke punten te groot
waren om een verbreeding van de basis
mogelijk te maken.
Planmatige economische politiek blijft
noodig, in verband met conjunctuurschom
melingen. Bedrijfsorganisatie is echter, naar
het inzicht van dit Kabinet, geen voorpor
taal van de socialisatie. Ingaand op enkele
bijzondere punten wijst de minister er nog
op, dat de groote militaire uitgaven gefi
nancierd worden uit speciale credieten en
niet geschieden ten koste van de burgerbe
hoeften.
Het verhaaL, dat wij politiek en econo
misch achter Engeland en Amerika aanloo-
pen, moet men eindelijk eens staken. Daar
is geen sprake van.
Minister Beel wil het voorstel-Pollema
gaarne in overweging nemen.
Heden is de vergadering voortgezet.
sische zijde berichten verspreid over on
derhandelingen, die tot een wijziging van
de bestaande verdragsverhouding zouden
worden gevoerd. Later bevestigde de Noor-
sche regetring, dat er met Moskou over
Spitsbergen werd gesproken.
De Britsche regeering, behoorend tot de
onderteekenaars van het tot nu toe van
kracht zijnde verdrag van 1920, had echter
nog niets omtrent voorstellen vernomen.
Wel deelde men uit gezaghebbende bron
op Whitehall mede, dat Groot-Brittannië
niet accoord kan gaan met de de opvatting
van Moskou over het tot nu bestaande ver
drag in zake Spitsbergen.
Naar Sowjet-inzicht kan het verdrag niet
van kracht blijven, omdat het in 1920 me-
de-onderteekend is door mogendheden, die
zich later aan de zijde van de As schaarden.
Naar Britsche opvatting doet dit punt aan
de geldigheid van het verdrag echter
niets af.
De Sowjet-Unie wenscht het verdrag
vervangen te zien door een ander, omdat
het Spitsbergen als militaire basis wil ge
bruiken.
Bovendien bevat Spitsbergen steenkolen,
welke tijdens den oorlog zeer waardevol
gebleken zijn voor Noord-Rusland en de
Sovjet-Marine.
3082
'T KAASBOERTJE
Haarlemmerstraat' 148
WEERSVERWACHTING
WEINIG WOLKEN c
In den nanacht en vroege ochtend c
hier en daar wat nevel en vrij lage
temperatuur. Overdag zonnig-zacht.
Meest matige wind tusschen Z. en
Z.-Oost. o
unnnnnnn. 'nnnoononooonoooooooooooonooooo
finitief punt van uitgang zal beteekenen
voor het herstel van Europa. Men neemt
r>an, dat het verdrag hetzelfde karakter
zal dragen als de Fransch-Russische en de
Britsch-Russiscne overeenkomsten.
In Londen achten politieke waarnemers
de beslissing om voort te gaan met de
onderhandelingen over een Britsch-Fran
sche overeenkomst, de belangrijkste in de
geschiedenis van beide landen". Het besluit
vond te Londen een zeer warm onthaal,
zoo meldt Reuter. Indien de onderhande
lingen vlot voortgang vinden, zooals te
verwachten is na de aandacht die de laat
ste twee jaren aan deze kwestie is be
steed, zal de driehoek van verdragen,
waarmee Oost-Europa «n West-Europa
worden verbonden, gesloten zijn.
Het sluiten van een verbond tusschen
Engeland en Frankrijk is sinds Augustus
1944 in overweging geweest.
mSTRIBUTIENIEUWS
GELDIG TOT EN 1 "MET 1 FEBRUARI.
BONKAARTEN KA, KB, KC 701
(Strook No. 3).
571 bi-ood 800 gram brood
572 brood 400 gram brood
571 boter 125 gram boter
572 boter 125 gram margarine of
100 gram vet
573 boter250 gram margarine of
200 gram vet
571 melk4 liter melk
572 melk3 liter melk
573 melk3 liter melk
571 vleesch 100 gr. vleesch
572 vleesch 300 gram vleesch
571 algemeen 200 gram kaas
572 algemeen
57—1B reserve
57IC reserve
57—57-2C
375 gr. suiker, botei'-
hamstr. enz. of 750 gr.
jam, stroop enz.
1600 gram brood
800 gram brood
1 blik of pot appelmoes
reserve (voor in lev.)
573B reserve 200 gram kaas
BONKAARTEN KD, KE
(Strook No. 3).
iOl.
53—1 brood
581 boter
582 beter
800 gram brood
250 gram boter
125 gram margarine of
100 gr. vet
12 liter melk
531 melk
581, 58—2
vleesch 100 gram vleesch
581 algemeen 100 gram itaas
58-2 algemeen 375 gr. suiker. bHer-
hamstrooisel enz., of
750 gram jam, stroop
enz.
58-1D •osorve 800 gram brood
58IE reserve 500 gram rijst of kin
dermeel (uit rijst be
reid of kinderbisc.
582D reserve 1 blik of pot appelmoes
voo rinle v.)
58 - 2E reserve 2 blikken of potten ap
pelmoes (voorinlev.)
TABAKSKAARTEN.
T71 2 rants, tabaksart.
V 71 100 gr. chocolade en/of
suikerw.
X 711 rants, tabaksart.
BONKAARTEN MA. MB, MC, MD 701.
(Strook No. 3).
574 brood 800 gram brood
574 boter250 grarp beter
574 margarine 250 gram margarine of
200 gr. vet
574 melk5 liter melk
574 vleesch 300 gram vleesch
575 vleesch 100 gram vleesch
574 kaas200 gram kaas
Op 23 Januari zullen nog bonnen wor
den aangewezen voor suiker, versnaperin
gen en tabak.
De bonnen 572b, 572b reserve en
582d en 582e reserve moeten uiterlijk
op Zaterdag 25 Jan. bij een detaillist die
appelirioes pleegt te verkoopen worden in
geleverd. De blikken en potten hebben een
inhoud van één liter.
De niet-aangewezen bonnen van strook
No. 2 kunnen worden vernietigd.
De geweldige tinbaggermolen „Roosevelt", welke voor rexening van de Eiiuon Mij.
bij de Scheepsbouw-Mij. Tampa ir. Florida werd gebouwd, glijdt van de hel
ling. De „Roosevelt" en een zusterschip, de „Stuyvesant", dat onlangs te water
werd gelaten, zijn waarschijnlijk de grootste ter wereld in hun soort. De tinbagger
molens zullen worden gebruikt in de Indische wateren.
