SeCeicbehcSou/fcci/nt Het rechtsherstel bij de Radio Geen organisatie achter bomaanslag 1 OP KORTE GOLF S „Onderwijs"-begrooting goedgekeurd Dreigt er burgeroorlog in Palestina? ZATERDAG 21 DEC. 1946 Bureaux: Papengracht 32 Leiden Giro 103003 Telefoon voor Advertenties en Abonnementen 20826. Eedactie en Directie 20013. Handelsdrukkerij 20935. Abonnementsprijs 0.26 per week, ƒ1.10 p mnd. ƒ3.25 p. kwartaal Franco p. post 4.00. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 37e JAARGANG No. 10969 Hoofdredacteur: TH. WILMER. Directeur: C. M. v. HAMERSVELD Uitgave van N.V. ,,De Leidsche Courant" en Stichting „De Burcht". Advertenties 15 cent per m.m. Bij contract belangrijke korting. II. VOORAFGAANDE aan de jongste mede- deelingen van Minister Gielen -bestond reeds een kentering in de geesten. Dat is ons gebleken uit tal van gegevens. Bij de Katholieken onder andere in de veranderde houding betreffende het radio-vraagstuk, bij de sociaal-democraten door het radio rapport Vara/Partij van den Arbeid; bij de vrijzinnig protestanten zelf gaat de gedach te weer opgeld doen. dat aan den V.P.R.O. moet worden vastgehouden; de Gerefor meerden en ook de Orthodox-Hervormden hangen aan N.C.R.V. Lang voor den oorlog kenden wij den vrijen omroep, opgekomen uit het vrije maatschappelijke leven en in stand gehou den door degenen, die de groote organisa ties K.R.O., AVRO, NCRV en VARA vrij willig steunden. Met hetzelfde recht als voor school en pers pleiten wij voor deze vrije radio dat is: zonder inmenging van de overheid. Men heeft het voorgesteld, dat de uit de Stichting „Radio Nederland in overgangs tijd" voortgesproten moeilijkheden slechts waren van practischen aard; doch in wer kelijkheid waren ze van principieeJe betee- kenis. Men weigerde namelijk den omroep- vereenigingen reeht te doen, zooals op een onlangs gehouden persconferentie met fei ten werd aangetoond. „Naar onzen smaak zal de invloed van een volk alleen dan zuiver tot openbaring komen, wanneer het zich vrij organiseert", zoo verklaarde ons een woordvoerder van de federatief samenwerkende omroep-orga- nisaties. Mede in verband met een uitlating van wege de Partij van den Arbeid moeten voorstanders van den Nationalen Omroep er wel rekening mede houden, dat eenheid in verscheidenheid nooit komt van boven af, maar van onderop ,en buiten den Staat om. Naar dit beginsel liggen de kaai ten dui delijk open: over federatief samengaan valt te praten. Maar zoo iets stuurt de plannen ■tfan de Stichting in de war, dat "is "Van den huidigen omroep, waarvan de pas versche nen begrooting 1947 een bedrag aanwijst van meer dan twaalf' millioen gulden. Hét is duidelijk, dat de Nationale Om roep- en StichtingmensAen slechts eenzij dig begrip bezitten van de nationale ge dachte. Nu beoogt het nog wel niet definitieve radioplan van minister Gielen een compro mis, dat hopelijk den weg baant naar een voorstel, waarover de Volksvertegenwoor diging uiteindelijk zal kunnen beslissen. Dat plan tracht eenerzij ds recht te doen aan het veel-omstreden nationale element in de radio; anderzijds houdt het rekening met de wenschen van de rechthebbende Om- roepvereenigingen. Een regeeringscommis- saris zal hier een o.i. bemiddelende taak krijgen, mede, om het radio-beleid van de Stichting „in overgangstijd" af te zwakken ten gunste van een Radio-Unie, waarin de Federatie van Omroepvereenigingen niet langer wordt beschouwd als de befaamde olifant op zolder. Zien wij juist, dan wil minister Gielen een goede kans schenken aan de op rechts herstel wachtende Omroep-organisaties. En deze op haar beurt zullen in de komende periode moeten toonen, wat zij van de ra dio kunnen maken. Wij spraken daarover met eenige omroep-leiders van de Federa tie, wier meening luidde: „Wij zullen den minister niet beschamen in het vertrouwen, dat ons werd geschonken". De Regeering wil recht doen en dat ver-' heugt ons ook hierom, wijl zij kennelijk niet wil voortbouwen op den toestand, welken reeds de bezetter had geschapen. Tenslotte mogen wij herinneren aan de uitspraak van het Hoogwaardig Episcopaat van het vorig jaar, een uitspraak, die dus met name geldt voor de Katholieken en voor hun zelf geschapen K.R.O„dat er met alle kracht naar moet worden ge streefd, de autonome werkzaamheden van den Kath. Radio-Omroep overeenkomstig zijn doelstellingen, d.i. het uitdragen van de katholieke levensbeschouwing op alle gebied, met den daartoe noodigen zendtijd gewaarborgd te krijgen, zooals dit ook in het verleden het geval was". Deze uitspraak laat aan duidelijkheid niets te wenschen over, ook niet voor de genen onder onze geloofsgenooten die in het nieuwe streven naar zoogenaamde een heid meenden te moeten koersen, naar een nationalen omroep zonder voldoende waar borgen. Hilversum. A. v. O. Onderzoek gesloten. Vijftien dagen nadat geheel Nederland werd opgeschrikt door de berichten .over ce laffe bomaanslag op Sinterklaasavond op de familie Boer aan de Prinsegracht te Den Haag. is het mysterie waarin deze geheele affaire was gehuld, ontward. Het onderzoek, dat met een respect afdwin gend succes doo" de Haagsche recherche is ingesteld, is in hoofdzaak gesloten. Men heeft de voornaamste aansprake'ijke en medeplichtige personen in handen, uit wier bekentenissen is komen vast te staan dat de geheele zaak niet het werk is ge weest van een of andere organisatie.. Op- eenhooping van ontevredenheid met de be rechting van (vermeende) politieke delin quenten, moeilijkheden in den militairen dienst een hechte vriendschap en 'n blind vertrouwen onder de .betrokken militai ren zijn als oorzaken aan te wijzen voor de ongelukkige handelingen van kapitein F J. J. baron van Heemstra, sergeant A. T. de Boer, korporaal Petqrse en den bur ger Bakker. Het opvallende en tegelijk tragische in deze heele geschiedenis is," vertelt de commissaris verder, „dat de daders keu rige jongens zijn, die nog nooit iets met de politie te maken hebben gehad. Wij heb ben een soort, laten wij het noemen ille galiteitskolder geconstateerd. Daarmee bedoelen wij niets beleedigends voor de iTega'iteit; wij willen slechts zeggen hoe oud-illegalen nog leven in de gedachte, AARDBEVING IN JAPAN. Hedenmorgen heeft in Japan een aard beving plaats gehad, welke voornamelijk het Zuiden van het Japansche eiland heeft getroffen. In de provincie Kotsji werd 60 pet. van de huizen vernield. In Tokio en omgeving werd geen schade aangericht. Alcide de Gasperi, de Italiaansche pre mier. zal 5 Januari a.s. als gast der Ameri kaansche regeering een bezoek brengen aan de Vereenigde Staten. Volgens een mededeeling van het State Department zal De Gasperi besprekingen voeren met James Byrnes, den minister van Buiten- landsche Zaken en andere Amerikaansche autoriteiten. Men neemt aan, dat een voor- geste'de leening van honderd millioen dol lar aan Ita'ië een der hoofdpunten van de bespreking zal vormen. 000000000000000000000000000000000000000 0 c 0000000000000000000000000000000000000001 BINNENLAND. H. M. de Koningin zal de Kerstdagen doorbrengen op Soestdijk. De Eerste Kamer heeft na eenige be strijding de Kinderbijslagwet goedgekeurd. De Nachtmis in de St. Servaaskerk te Maastricht te 5 uur zal door den we reldomroep worden uitgezonden. Het baanvak Amsterdam-Alkmaar is sedert gisteren weer geëlectrificeerd. Tot gewoon hoogleeraar in de facul teit der letteren en wijsbegerte aan de Rijksuniversiteit te Utrecht om onderwijs te geven in de geschiedenis der antieke en middeleeuwsche wijsbegeerte is be noemd mej. dr. C. J. de Vogel. Op het distributiebureau te Nijmegen is een groote fraude ontdekt. Zeventien personen zijn gearresteerd. Inzake den roofoverval op een taxi- chaufeur te Zaandam, die wist te ontsnap pen. op 8 Dec. j.l„ heeft de politie te Am sterdam een Aikmaarder gearresteerd, die wordt verdacht, den aanslag met een ander pep^e^d te hebben. enHet Tribunaal te Hilversum veroor deelde den v.m. omroeper van de BNO, J. A. van Kersbergen, tot 2 jaar met aftrek van voorarrest en 10.000 gld. boete Te Bergen is brand uitgebroken in een pension, Beukenlaan 5. Dak en bovenver dieping zijn uitgebrand. BUITENLAND. Gemaskerde inbrekers, gewapend met automatische geweren hebben uit de Ma- ria-kapel van de kathedraal te Milaan al le voorwerpen van waarde geroofd. 27.000 Duitschers zullen binnenkort terecht staan voor het feit, dat zij leden geweest zijn van misdadige organisaties. Dit zijn: de S.S., de Gestapo en de Sicher- heitsdienst, die door het internationale tri bunaal te Neurenberg misdadig zijn ver klaard. De boringen, welke ten behoeve van het bodemonderzoek in verband met den aan leg van een ondergrondschen spoorweg Amsterdam—-Den Haag op het Museum plein in de hofdstad worden verricht, vinden nog steeds voortgang ondanks de vorst. dat bij het begaan van daden, die in hun oogen rechtvaardig zijn, het gezag be schermend de hand uitstrekt". In afwachting van de behandeling dezer zaak voor de Krijgsraad alleen Bakker zal voor een gewone rechtbank komen hetgeen wel eenige maanden zal duren, zullen de gearresteerden psychiatrisch wor den onderzocht daar men hierin vele op zichten voor een psychologisch raadsel staat. Wil Tito den Veiligheidsraad vóór zijn? Zooals gemeld, heeft de Veiligheidsraad besloten een onderzoek te zullen instel'en in Griekenland. Inmiddels hebben geallieer de militaire autoriteiten, volgens Ass. Press, vertrouwelijke rapporten ontvangen, vol gens welke Zuid-Sla^ië zou trachten, de Macedonische kwestie te forceeren. Groote hoeveelheden Zuid-S avische soldaten zijn in Skop je (in het Zuiden van het oude Servië) geconcentreerd en transporten mu nitie gaan vandaar in de richting van Dev- delija dat onmiddellijk ten Noorden der Grieksche grens ligt. Het normale verkeer op dit traject ligt sinds 6 December stil. Jn een groote munitie-opslagplaats bij Skoplje wordt 24 uur per dag gewerkt. De Zuid-Slaven zouden beloofd hebben 10.000 tot 15.000 man te zenden ter ondersteuning van de Grieksche rebellen. COMMUNISTEN MELDEN „OVERWINNING ZONDER WEERGA". Volgens 'mededeelinig van de zijde der Chineesche communisten zou hun vierde leger, een „overwinning zonder weerga" •behaald hebben en meer dan 20.000 man schappen Van Tsjang-Kai-Sjek's troepen tusschen het Groote Kanaal en de Sf>e in Noord-Kiangsoe buiten gevecht gesteld hebben. Meer dan tienduizend krijgsgevan genen zouden reeds gemaakt zijn. DE STAKING IN DE HAVEN VAN ANTWERPEN. In tegenstelling met de gekoesterde ver wachting, hebben de Antwerpsche haven arbeiders het werk nog niet hervat. Met het Amerikaansche oorlogsschip „Adria" zijn zes beroemde Nederlandsche schilderijen, behoorende in het Rijksmuseum te Amsterdam, in ons land terugge keerd. De gezagvoerder van den oorlogsbodem, It. commander Karl E. Johansson en jhr. D. C. Roëll, directeur van het Rijksmuseum, beschouwen het schilaery van Vermeer, „Het melkmeisje". KERSTVACANTIE ISA VERMOEIENDE DAGEN Minister Gielen antwoordde op de vra gen, welke naar aanleiding van de begroo ting van O., K. en W. waren gesteld. „Bij de papiertoewijzing aan de radio bladen is geen radiopolitiek bedreven" ver volgde de minister, „en het ligt in de be doeling, de programmabladen dusdanig van papier te voorzien, dat deze hun wachtlijst kunnen honoreeren". De minis ter verklaarde, dat hij niet van plan is, de begrooting van de „Radio Nederland in Overgangstijd" met zijn verantwoordelijk heid te dekken. Wel zal waarschijnlijk in het volgende jaar de luisterbijdrage ver laagd worden, want de door de 1.140.000 betalende luisteraars opgebrachte 13.5 mil. lioen zijn ruimschoots voldoende. Tot den heer Wagenaar zei hij, in antwoord op door William Ziff, uitgever te New York, heeft op een persconferentie verklaard, dat Pa- lestijnsche ondergrondsche leiders hem verzocht hebben de wereld en de Zionisti sche leiders te waarschuwen, dat een voort gezette samenwerking met de Britten of een verdeeling van, Palestina onmiddellijk een burgeroorlog ten gevolge zou heboen. De sterkte der ondergrondsche strijd krachten wordt volgens Ziff geschat op 15 a 20.000 man, doch kan vrijwel onmiddel lijk worden uitgebreid tot 50 a 75 000 man. Ziff is inmiddels uit zijn partij gezet., om dat hij gesproken had zonder voorkennis van de partijleiding. Op het Zionistisch Wereldcongres te Ba zel is intussohen een ernstig conflict ge groeid tusschen dr. Weizmann, leider der Algemeene Zionisten en David Ben Gu- rion, leider der arbeiderspartij. Weizmann wil onvoorwaardelijke deelneming aan de Palestina-conferentie te Londen. Ben Gu ricn niet. WARE VELDSLAG BIJ HANOI. Fransche troepen omsingeld. Fransche troepen, welker sterkte niet be kend is, zijn nabij Hanoi (Indo China) in ten ve.dslag gewikkeld met een leger van dertigduizend inlanders. Aan weerszijden wordt gebruik gemaakt van machinegewe ren, mortieren en kanonnen. In enkele ge vallen hebben de Franschen tanks en vlieg tuigen in de strijd gebracht. De Fransche troepen zijn omsingeld en Hanoi is' afge sneden. De Franschen hebben echter vol doende voorraden en wapens om tot eind Januari te kunnen stand houden. De Fran sche commissaris van Tangking is bij de gevechten ernstig gewond. In de omgeving van de Fransche rege- r?le staf te Parijs noemt men den toestand kritiek Op het oogenb'ik bevinden zich in Indo-China in totaal 89.000 manschappen onder Fransch commando. Volgens mili taire deskunidgsn te Parijs zou men 200.000 manschappen meer noodig hebben om Indo-China te „heroveren", idnien de troe belen militaire operaties op groote schaal noodzakelijk zouden maken. Bioscopen Casino. Je ziet ze^overal schaatsen, op de singels en op de slootjes, maar zoo sier lijk als de kleine Irene het doet in de film „Frolics on ice" zie je alleen in Casino. Daar zwiert en zweeft, danst en huppelt een klein meisje van 6 jaar gracieus over het witte doek als een volleerde Son ja He- nie en geeft verbluffende staaltjes te zien van kunstschaatsen. Omdat men onmogelijk een heele film lang naar schaatsenrijden kan blijven kijken, ook al is het nog zqo mooi, is er een heele geschiedenis omheen gefabriceerd, maar de hoofdzaak blijft het kleine vlugge en geestige ding op de schaats Een leuke teekenfilm gaat er aan vooraf met Aladin en zijn wonderlamp. Een Kerst ontspanning voor iedereen. Lido. De velen, die vroeger Fred As- taire bewonderd hebben om zijn danstalen ten en andere prestaties, zullen hem zeker weer gaarne zien in „Swing it". Het is een ylot en vluchtig verhaal van twee studen ten, met als tegenspeelster Paulette God- dard, die alle mogelijke moeie doen, opge nomen te worden in een befaamd orkest. Degenen, die Fred Astaire niet kennen, zijn gewaarschuwd, dat hij geen „klassieke mu- ziek"-aanhanger is! „Swing it" is een vroo- lijke film, die niets wil geven dan amuse ment, en dat zeer zeker zal doen. Voor el- ken leeftijd. Luxor. Wie weer eens van een ouder- wetsche gooi- en smijtfilm wil genieten en wil lachen om de grollen en grappen van den Amerikaanschen komiek Joe Brown, kan zijn hart opha'en in de film van deze v/eek, waar hij als waarzegger en bokser optreedt In deze dwaze rolprent staat hij op punt te trouwen, maar hij kan zich niet vereenigen met de maand Juni, omdat zijn sterrebeeld en dat zijner bruid zulks niet toelaten, 't Feest gaat dan ook niet door en hij legt zich toe op de waarzeggerij. Ook dat loopt natuurlijk op niets uit en ten slotte komt de boksmatch aan de beurt en hier wordt hij winnaarMeer behoe ven we er niet van te zeggen. In Rex draait deze week de Zuidzee-film „Hawaii calls", een film van de paradijse lijke Hawaian-dlanden, waar men niets an ders schijnt te doen dan met bloemen kran sen getooid, allerlei Hawaian-wijsjes te tok kelen onder de waaierende palmen en aller lei romantische sensaties te beleven. Wie de atmosfeer van koude en ijs eens wil ont vluchten mitsgaders de rauwe werkelijk heid, heeft hier de kans. Het programma is toegankelijk voor alle leeftijlen. Trianon. Het programma dat deze week in dit theater wordt geboden, staat in het teeken van den winter, waarin we ons bevinden en vindt zijn hoogtepunt in de kroning van het schaatswonder Vera Rol- ston tot „Winterkoningin", waaraan Roy Rogers als „Winterkoning" wordt toege voegd, zonder de aroomprins van dit ver haal te worden. Het spreekt haast vanzelf dat de Amerikanen kosten noch moeiten hebben gespaard om deze film uit te wer ken tot een imposante show, vol gratie en beweeglijkheid, licht, soepel en elegant. Het is alleen jammer, dat in het voorprogram ma een filmje gaat, dat de moderne vrouw toont in haar hartstocht voor en uitbeelding van de moderne muziek. Deze vertooning is banaal!! Zonder meer. Voorprogramma en hoofdfilm staan dus wel in een bijzon der contrast met elkaar. Vandaar ook dat we den toegang op 18 jaar minstens moe ten stellen. Zij wou naar Canada! In de haven van Antwerpen is het Ca nadeesche s.s. „Mount Sandra" binnenge- loopen met aan boord de 19-jarige Marie van Renswoude, afkomstig uit Rotterdam. Deze ondernemende jongedame had zich, in een al te groot enthousiasme voor onze bevrijders, op 1 September van dit jaar in Rotterdam aan boord van de „Mace donian", die zich naar Canada zou bege ven, verstopt. Zij wist het zoo aan te leg gen, dat zij niet eerder werd ontdekt dan op het oogenblik, dat het schip de haven van Montreal binnenstoom de. Daar er piet onmiddellijk een boot was, waarmede de charmante verstekelinge teruggezonden kon worden, bleef er voor de bemanning van de „Macedonian" niets anders over, dan Marie het land eens te laten zien; wat ze dan ook maar al te graaag deden! Thans is het ondernemende „ding", na een afwezigheid van bijna drie maanden, weer op Europeesche bodem teruggekeerd, vol van alles wat zij in die afgeloopen maanden heeft meegemaakt en waar schijnlijk reeds denkend aan de volgende Canadeesche bootDe havenpolitie van Antwerpen zal zorgen, dat zij weer naar Rotterdam wordt vervoerd, die van Rotter dam zal er voor moeten zorgen, dat ze niet te dicht in de buurt van de Canadeesche schepen komt. oezen afgevaardigde gestelde vragen: „Ik gevoel geen behoefte om nü een commu nist in de Radioraad te benoemen en zoo doende in dit adviescollege wijzigingen te brengen, maar bij de defintieve regeling zal met de wensch van den heer Wage naar rekening worden gehouden. De heer Wagenaar was met dit antwoord niet te vreden en diende een motie in, om de Ka mer zich te laten uitspreken voor een re geling op korten termijn van de zendtydver deeling, opdat reeds nu alle maatschappe lijke stroomingen zich door den aether zouden kunnen doen hooren. De motie werd mede onderteekend door mevr. For- tanierDe Wit (P.v.d.V) en den heer Van Sleen (P.v.d.A.). De heer Van der Goes van Naters (P.v.d.A.) verklaarde zich te gen de motie, welke met 44 tegen 23 stem men werd verworpen. Vóór stemdeh de leden van de C.P.N.. de P. v. d. Vrijheid eh t-en leden van de Partij v. <L Arbeid stemden tegen). De begrooting van O, K. en W. wetd besloten met de behandeling van de jeugdvorming buiten schoolverband. Vele afgevaardigden, onder wie pater Stokman, pleitten voor grootere subsidies aan de vrije jeugdverenigingen. De begrooting werd ten slotte goedgekeurd, nadat de cóm- munisten zich er tegen hadden verklaaW. Ook de begrooting van het ministerie van Overzeesche Gebiedsdeelen werd zon der hoofdelijke stemming, en eveneens zón der de steun van de communisten keurd. Nadat een aantal onbelangrijke wetsont werpen waren doorgehamerd, diende de heer Bachg (K.V.P.) een amendement in op een wetsontwerp, tot het treffen van voorloopige maatregelen bii overtreding van de prijsvoorschriften. Hij wilde de voorlopige sluiting beperken Jot zes maan den. Het ontwerp en het amendement wer den beide aangenomen. De Kamer is op Kerstvacantie gegaan. SALARISHERZIENING LEERAREN. Ingesteld is een commissie van advies en overleg ter voorbereiding van de herzie ning van het Bezoldigingsbesluit burger lijke Rijksambtenaren, voorzoover dit op de bezoldiging van het onderwijzend per soneel van het voorbereidend hooger en middelbaar onderwijs betrekking heeft. Tot voorzitter is benoemd Chr. Kok, chef der afd. voorbereidend hooger en middelbaar onderwijs aan het dept. van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, en tot adviseerend lid dr. J. H. Wesselings, raadsadviseur in algemeenen dienst. Voorts zijn een aantal leden in deze com missie benoemd, die onderwijsorganisaties vertegenwoordigen. BRAND BIJ HET NEDERLANDSCHK ROODE KRUIS TE WEENEN. In het gebouw van het Nederlandsche Roode Kruis te Weenen is Vrijdagmorgen brand uitggebroken, waarbij een groote hoevelheid levensmiddelen en medicamen ten verloren gegaan zou zijn. Juist op 18 December was te Weenen een omvangrijke zending Kerstpakketten, afgezonden uit Nederland, aangekomen. Men neemt aan, dat deze partij nog niet was gedistri bueerd; de mogelijkheid bestaat dus, dat de zending zich ten tijde van den brand in het getroffen gebouw bevond. Atoom-energie aan banden Amerika's plan aanvaard. De commissie voor de atoomenergie van de UNO heeft Vrijdag met 10 stemmen te gen 1 het Amerikaansche p!an voor het toe zicht op de atoomenergie in beginsel aan vaard, nadat de Russische gedelegeerde, Gromyko, bekend had gemaakt, dat hU zich aan de discussie onttrok. Polen ont hield zich van stemming. r WEERSVERWACHTING ooooo GELEIDELIJK AFNEMENDE VORST. g Hedennacht: nog strenge vorst, doch wat minder dan in afgeloopen nacht, g Weinig wind. g: Morgen: ge'eidelijk toenemende be- o wo'king met later voornamelijk in het 5 Westen van het land eenige sneeuw. Aan de kust wellicht regen. Langzaam 2 afnemende vorst. Langs de kust hier 5' en daar lichte dooi: Eenige aan wak- 5 kerende wind tusschen Zuid-Oos t en x Zuid-West. inooononooooooooooooooooooooonoonooooooo'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1946 | | pagina 1