eeuwen Franciscanen in Leiden
Vijf
„Qedenkfraefl"
ACeiu-y.(vifi
Luisterrijk herdacht in woord en lied
Joris
Voetangels jacht
BINNENKORT VERSCHIJNT
VIJF EEUWEN FRANCISCANEN WERK INLEIDEN
Dit boek bevat ruim 450 paginais tekst en veie fraaie illustraties
PRIJS F. 2.50
De bestellingen hiervoor verzoeken wij U op te geven aan Administratie „GEDENKBOEK"
Haarlemmerstraat 117a, Telef. 20421
Koperzilvergoud...., dia
mant...., alle kostbaarheid schiet verre te
kort bij het jubileum, dat de Franciscanen
gisteren in Leiden herdachten. Honderd
jaar kan een mensch nog omvamen, maar
als het tot de vijfhonderd gaat oploopen,
beginnen de grenzen van eeuwen en
eeuwigheid te vervagen. Het Jubeltij, dat
de Minderbroeders, en met hen de geheele
stad, hebben gevierd, is een eeuwfeest,
maar evenzeer een eeuwigheidsfeest ge
weest. Hoe meesleepend, zichzelf en zijn
gehoor, heeft Haarlems bisschop met een
wijdsche vlucht in het schitterend firma-
nent van zielen de eeuwigheids-jubel van
dat eeuw-herdenken doorschouwd.
Massale feestvreugde
in de Hartebrug
De Hartebrugkerk het middelpunt van
de feestvreugde was overladen met
dankbare menschen, gangen en gaanderijen
volgepropt, doch deze massale blijdschap
was toch slechts een zwakke schijn, een
aardsche uiting in bloemen en gezang, van
het feestlied, dat de thans-levenden in het
koor van de gemeenschap der' heiligen
hebben mee-gezongen.
Maar zij hebben méégezongen en
méégevierd! En hun kerk versierd, niet als
of het de hemel zelf, maar toch wel omdat
het de „porta coeli", de deur des hemels
was. Hoog boven het altaar, in een wit
prieel, gefestonneerd met veelkleurige
bloemen, trad de Koningin des Hemels
naar buiten, niet in de verblindende
blankheid van haar Onbevlekte Ontvan
genis, maar als een eenvoudige Moeder.
En rond haar beeltenis zweefden witte
bloemen-wolken in -dartele dans, zich
neervleiend op het vergulde baldakijn,
zich opstapelend langs de treden van het
altaar, dat rondom straalde in het zilver
en goud van kandelaars en kaarslichtjes.
Op dit bloemen-altaar werd het H. Offer
opgedragen in een statig beweeg van goud-
gestikte gewaden, waarbij de celebrans,
de hoogeerw. pater provinciaal, dr. Apol-
linaris van Leeuwen het eerbiedwaardig
kazuifel droeg, dat, evenals de Leidsche
nederzetting der Minderbroeders, de
storm van de Hervorming heeft overleefd.
De provinciaal werd daarbij geassisteerd
door pastoor E. Smitz als presbyter assi-
stens, door pastoor M. van Schooten, van
de Leonarduskerk, als diaken, door pater
drs. B. de Goede, directeur van de I^ath.
H.B.S. als sub-diaken en door pater P.
Dijkstra als ceremoniarius. De andere pa
ters van de Leidsche Franciscaansche fa
milie lagen in een lange rij van bruine
pijen voor het altaar geknield Van de
overige geestelijkheid der stad was aan
wezig rector F. Bernefeld, van het St.
Elisabeth-gesticht.
De burgemeester van Leiden, jhr. mr.
F. van Kinschot, en wethouder St. Men
ken woonden de plechtigheid bij.
De feestpreek werd gehouden door pa
ter mr. Ezechiël van der Helm, O.F.M.,
pastoor te 's-Gravenhage.
DE FEESTPREDIKATIE TIJDENS
DE H. MIS.
Het is wel een gelukkige gedachte
zeide de predikant vandaag en in
deze kerk, die is toegewijd aan de On
bevlekte Ontvangenis van Maria, het feit
te herdenken, dat de zonen van St. Fran-
ciscus 500 jaar werkzaam zijn geweest in
deze stad en in haar omgeving.
Zij, die deze kerk bedienen, zij hebben
het recht, mèt de paters van de St. Leo
narduskerk en mèt de paters van de St.
Bonaventura-h.b.s., zich de nakomelingen
te noemen van de Minderbroeders, die op
den 15en Maart van het jaar 1445 zich hier
in Leiden kwamen vestigen.
Maar deze meer dan 100-jarige Harte-
brugskerk was wel de aangewezen plaats
voor deze eeuwfeest-viering. En deze dag
van 8 December, waarop alle Minderbroe
ders hun Onbevlekt Ontvangen Moeder
eerbiedig huldigen als hun hemelsche be
schermvrouwe, deze dag wees zichzelve
aan om met een plechtig dankoffer aan
God vijf eeuwen Franciscaansche zielzorg
in deze stad te herdenken.
RADIO
DINSDAG.
HILVERSUM I (301,5 M.)
7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgymnastiek;
8.00 Nieuws; 8.45 Werken van Chausson en
Prokofieff; 9.45 „Arbeids-vitaminen". 10.30
Voor de vrouw; 10.35 Budapester Trio;
10.50 Voor de kleuters; 11.00 Viool en pia
no; 11.45 Familieberichten uit Indië; 12.00
Lyra-trio; 12.30 Voor het platteland; 12.40
Orgelmuziek; 13.00 Nieuws; 13.15 AVRO-
Musette-orkest; 13.45 Muziek van Ravel;
14.00 Met naald en schaar; 14.20 Zang en
piano; 15.15 Zang; 16.40 De Schoolbel; 17.00
„Dan kun je ook!" 17.45 Het Rijk Overzee;
18.00 Nieuws; 18.15 Opera-fragmenten;
18.30 Progr. voor de Ne'd. Strijdkrachten;
19.00 en nu naar bed! 19.05 Muziek
van Bach; 20.00 Nieuws; 20.15 Bonte Dins-
dagavondtrein; 21.30 Concertgebouworkest.
22.30 Gram.muziek; 23.00 Nieuws; 23.30 The
Skym asters.
HILVERSUM II (415,5 M.):
7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgymnastiek;
7.30 Morgengebed en liturgische kalender;
8.00 Nieuws; 8.15 Opgewekte morgenmu-
ziek; 9.00 Voor de vrouw; 9.50 Lichtbaken;
10.15 Vioolrecital; 10.45 Advents-program -
ma; 11.00 „Uit onze muziekkalender"; 11.30
„Als de ziele luistert"; 11.45 Het Basilika
Koor; 12.00 Angelus; 12.03 Cello-recital;
12.30 Lunchconcert; 13.00 Nieuws; 14.00
Gram.muziek; 14.30 Luisterspel; 15.00
Grieg-progr.; 16.00 Op ziekenbezoek; 16.30
Hallo, Hallo., hier de vuurduivel; 16.45
Beethoven-progr.; 17.45 Utrechtsch vrou
wenkoor; 18.30 Dinermuziek; 18.50 'sAvonds
als ik slapen ga19.00 Nieuws; 19.30
„Adventsgedachten"; 20.00 Nieuws; 20.05
De gëwone man zegt er 't zijne van; 20.15
Concert; 21.00 Operette concert; 22.00-
Nieuws; 22.15 Katholiek nieuws; 22.35
Avondgebed en liturgiscshe kalender; 22.50
Gram.muziek.
Zij die in het jaar 1445 het contract slo
ten met de magistraten van Leiden en
zich gingen vestigen in een verlaten
kloostertje tusschen de Hoogewoerdspoort
en de Zijlpoort zij hebben het zeker
niet durven droomen, dat hun medebroe
ders, vijf eeuwen later, de zielzorg zou
den uitoefenen in twee van de vier Leid
sche parochiekerken en de middelbare op
leiding van de mannelijke jeugd op zich
zouden nemen.
Zij gingen maar zij bleven!
En zeker zij, die ruim een eeuw later,
na een eerste beeldenstorm in 1566
in het jaar 1572 werden verdreven uit hun
convent, wat een volmaakte puinhoop
werd (al hadden zij als jachthonden voor
den Heer zich vastgebeten in hun buit)
zij mochten allerminst verwachten, dat
halverwege de 20ste eeuw hun medebroe
ders door Kex'k en school een belangrijk
aandeel zouden hebben in de verzorging
van de eeuwige belangen van Leidens
katholieken.
Zij gingen heen maar zij bleven!
En voor Leiden en het heele Rijnland
zijn zij de missionarissen geweest in die
donkere dagen, toen de gruwel der ver
woesting ging over stad en land.
Zij gingen heen maar zij bleven. En
het lag niet aan hen, dat zij, evenals de
Gorcumsche martelaren en de Alkmaar-
sche minderbroeders, niet met hun bloed
konden getuigen van hun geloof.
Zij gingen, maar zij bleven, illegaal,
zonder kerk of klooster en zonder pij
maar zij bleven priester en verkondigen
de leer en dienden toe de Sacramenten
van de oude Moederkerk. En ze bleven,
onder hun vermomming, Minderbroeders,
zonen van St. Franciscus, met hun blij
heid bij het zware en gevaarvolle werk,
met hun eenvoudige, ongecompliceerde op
vatting van het leven.
Toen na de scheuring het katholieke Ne
derland langzaam weer ging opstaan en
de Moederkerk, geslagen maar gezuiverd,
naar buiten trad uit pakhuiis en schuil-
zolder, toen hebben zij ruim hun deel ge
nomen aan het ondergrondsch verzet,
waarvan de haard was een simpel huis in
de Kuipersteeg,
Van schuilkerk tot zuilkerk.
Hun moedig doorzetten heeft van de
schuilkerk deze zuilkerk gemaakt.
De predikant zeide, dat de Minderbroe
ders van heden niet genoeg kunnen dan
ken deze mede-broeders, die door hun of
fer hier den weg geëffend hebben. „Onze
medebroeders uit de 17e en 18e eeuw"
aldus spr „die op een donkere zolder
en in een koude schuur godsdienstige
plechtigheden hebben gevierd, zonder
plechtigheid, maar met intensen gods
dienstzin, zij hebben het mogelijk gemaakt
dat wij hun werk feestelijk kunnen her
denken met een plechtige mis aan een
stralend altaar, met een bisschop van
Haarlem straks in ons midden".
Dank bracht spr. aan God, die de pries
ters staande hield in uren van vertwijfe
ling, in dagen van moedeloosheid; hen
tot herders maakte, die geen laffe huur
lingen bleken te zijn en door Zijn genade
hen gemaakt heeft tot een lichtend en
stichtend voorbeeld voor ons, als weer het
uur der beproeving komen mocht De be
tuiging van de erkentelijkheid vSn Min
derbroeders jegens deze stad is de belofte
van hun trouw aan Leidens' katholieken,
wat ook de toekomst moge brengen!
Het geloof bewaard.
De lof, die St. Paulus zichzelf gaf in de
2e Brief aan de Korinthiërs, op de 500
jaar Franciscaansche zielzorg in deze stad
transponeerend, wekte spr. de geloovigen
op ook hunnerzijds dank te brengen aan
God en waardeering en bewondering te
toonen voor het werk der zielzorgers. Ook
in den tijd van verslapping, die aan dë
Reformatie voorafging, zijn de Minderb-
broeders in hun convent die tot de „ob
servantie" behoorden d.w.z. de regel
streng naleefden een voorbeeld ge
weest. In alle geval: toen Nederland kwam
te staan voor de keuze, toen was hun keu
ze niet moeilijk. Zij bleven trouw aan de
Moederkerk en voor haar hebben zij ge
beden, gestreden# en geleden. Zij mogen
St. Paulus nazeggen: „Fidem Servavi
het geloof heb ik bewaard".
In die paar woorden: „Het geloof be
waard", ligt het motief voor deze feeste
lijke herdenking, waarin de dankbaarheid
domineert. Wanneer wij ons bezinnen op
de gave van het geloof, dan zullen wij .lee-
ren, dat de mensch, die gelooft de geluk
kigste mensch op aarde is, omdat hij die
gelooft, lachend door het leven en zin
gend in de dood kan gaan. De predikant
besloot met de bede, dat God de band
tusschen katholiek Leiden en de Minder
broeders moge bewaren en versterken tot
aller zegen.
De drie-stemmige Missa Pontificalis van
Perosi hebben wij nog nooit zoo volmaakt-
schoon hooren zingen als dezen morgen.
De Mis, met haar melodieuze toonzetting
door
12. Perolt was op de schoot van een ver
schrikte oude dame terecht gekomen, die op
het punt stond haar bewustzijn te verliezen.
Pardon dame, zei Perolt, neemt U
mij niet kwalijk, maar er was geen andere
mogelijkheid voor mij om deze trein nog te
halen. Ik hoop niet, dat ik U bezeerd heb.
en haar soms opgetogen en bijna vroolijke
stemming, harmonieerde met de feestelijke
dos van de kerk. Het zangkoor, onder lei
ding van den heer A. van der Spek, met
als organist de heer S. Theelen, had bij de
uitvoering de medewerking van het „Sleu
telkoor" der St. Petruskerk. De wisse
lende gezangen werden in vloeiend Gre-
goriaansche vertolkt door de kerkmuziek-
school „St. Pieter", die wegens ziekte van
Willem Mizée, onder directie stand van
pater Stringa van de Orde derKruishee-
ren.
De plechtigheid, door de samenwerken
de koren zoo heerlijk opgeluisterd, vond
een ongewoon kort-aangebonden slot door
het uitblijven, tot ieders verbazing, van
een jubelend uitgeleide in den vorm van
een „Laudate" of „Haec Dies".
AANBIEDING VAN EEN
HULDEBLIJK.
Toen het middag-uur nauwelijks verstre-
ken was, presenteerden zich eenige afge
vaardigden van „Katholiek Leiden" aan de
pastorie voor het aanbieden van het hul
deblijk, dat voor de jubileerende Francis
canen wel geen verrassing was, want het
stond opgesteld in de zaal, waar het ont
bijt werd gebruikt-
Het verhaal van den vraatzuchti-
gen wolf!
Het is een merkwaardig geschenk
een gevelsteen, waarin is uitgehouwen de
figuur van Vader Franciscus, aan wien
een wolf een pootje geeft, met het diep
zinnige bijschrift: „Wat liefde vermag".
Het is de bedoeling dezen steen te metselen
,in het blinde raam naast de „Bereidka-
mer", aan de Haarlemmerstraat tusschen
kerk en pastorie. De kunstenaar, Geurts
Brinkgreve. heeft, in strakke en simpele
lijnen, op dezen steen een legende geillu-
streerd uit de „Fioretti", de „Bloemetjes"
van den Serafijnschen Vader, welke aan
doet als een sprookje, vermoedelijk er ook
een is, maar in ieder geval een treffend
getuigenis aflegt van de onbegrijpelijke
overreding, die St. Franciscus bij zijn le
ven op de redelijke en redelooze wezens
uitoefende. Er was 'ns een wolfDie
wolf maakte de omgeving van het stadje
Gubbio onveilig. Toen is Franciscus naar
de wolf in het bosch gegaan, heeft een
predikatie tot de wolf gehouden en van
hem de belofte gevraagd het niet meer te
doen. De wolf heeft toen Franciscus een
pootje gegeven, en de zoo afgelegde be
lofte ook stipt gehouden.
Deze gevelsteen, waaraan het bijschrift
de dieperen zin van de uitgebeelde ge
schiedenis aangeeft, is ongetwijfeld een
verrijking van het aan kostelijke gevel-
steenen rijke Leiden, en zal even ongetwij
feld in later eeuwen een bron worden
voor geleerde controversen!
Het kunstwerk werd door den voorzitter
van „Katholiek Leiden", den heer Zand
bergen, met een korte toespraak aangebo
den, welke begon met de aanhaling van
het begin van Franciscus' Zonnelied:
„Allerhoogste, almachtige, goedertieren
Heer,
„aan U zij lof en heerlijkheid en eer en
alle zegen",
als herinnering aan het plechtig dankoffer,
in den tempel des Heeren opgedragen.
Maar ook aan de Orde der Franciscanen
wilde spr. uiting geven van aller liefde,
hoogachting en dankbaarheid. De zegen
rijke arbeid der Minderbroeders is van
enormen invloed geweest voor het behoud
van het Katholieke geloof in de Sleutel
stad en daarbuiten. Als feestgave bood spr.
namens „Katholiek Leiden" aan het beeld
houwwerk van Geurts Brinkgreve.
Het opschrift: „Wat liefde vermag" illu
streerde spr. met een ander couplet uit het
Zonnelied:
„Geloofd zijt Gij, mijn Heer, door die
te Uwer liefde vergeving schenken".
Zooals bij St, Franciscus wordt de pries
terlijke arbeid gedragen door een dienen
de, vergevende liefde vor den naaste, en
voor het zielenheil. Deze liefde is in staat
wolven tot lammeren te maken, ook in
dezen tijd van communisme, haat, corrup
tie en oorlog.
DANKWOORD VAN DEN
PROVINCIAAL.
De Provinciaal, hierop het woord ne
mende, riep in de herinnering op de
eeuwen sinds pater Henricus Barning in
1445 een contract sloot met de bestuurders
van onze stad, waarbij hun een plaats
aangewezen werd om te wonen. Het ge
schenk is te beschouwen als een waardee
ring en dankbetuiging voor hetgeen door
de Minderbroeders in de voorbije eeuwen
is tot stand gebracht. Omgekeerd zijn de
Minderbroeders dankbaar in deze stad
Gods genade te hebben mogen ontvangen
en Gods genade te hebben mogen uitdee-
len. AlleeiVGod zal oordeelen, of ons werk
goed is geweest. Deze steen zal een aan
sporing zijn orn te blijven werken. Spr.
dankte den burgemeester en den deken
voor hun aanwezigheid en betuigde ten
slotte zijn erkentelijkheid jegens de ge
heele goede burgerij van Leiden.
De dame was te erg geschrokken en nog
te verbaasd om hierop iets te atnwoorden.
Maar de trein had van dit alles niets ge
merkt en kreeg langzamerhand haar volle
snelheid.
En Voetangel, die zijn wagen nog heel erg
op het nippertpe van de zelfde catastrofe
De Bisschop als
oud-Leidenaar
HET PONTIFICALE LOF.
Maar dan vanavond! voorspelden
eenige geestdriftige parochianen van de
Hartebrug, toen wij 's morgens onze be
wondering uitten over de versiering.
Wat de bisschop van Haarlem, mgr. H|ii-
bers, gedacht heeft, toen Z. H. Exc., voor
afgegaan door een lange stoet van geeste
lijken en gevolgd d^or een legerschaar
van gidsen en verkc .ners de feestvierende
kerk binnentrad, kunnen wij niet raden,
maar op ons maakte het een diepen in
druk: die intocht van den in hermelijn en
purper gekleede Kerkvorst, wadend door
die dichte zee van menschen, opgaand
naar het in een schitterend aureool van
licht stralende altaar Het leek, alsof aan
het einde der kerk de hemel openviel.
Een ontzaglijke menigte heeft' in het
vreugde-gezang van het „Magnificat", in
een huldigend „Alma Redemptoris Mater"
en een neerbuigend „Tantum Ergo", één
van hart en zin het Pontificale Lof gezon
gen. waarbij de bisschop werd geassisteerd
door deken H. Homulle en pastoor Smitz
als troon-diakens, door pastoor Th. Beu
kers en pater B. de Goede als lof-diakens.
In het priesterkoor hadden met de Fran
ciscanen, plaats genomen mgr. Th. Bek
kers, protonotarius apostolicus, uit Voor
schoten, pater Provinciaal en Prudentius
van Leusden, de vorige provinciaal der Ne-
derlandsche Minderbroeders.
Gestafd en gemijterd heeft Z. H. Exc.
vanaf de kansel de menigte toegesproken.
TOESPRAAK VAN DEN BISSCHOP.
Monseigneur sprak naar aanleiding van
de tekst uit het Boek der Wijsheid: „Wel
nu dan, kinderen, luistert naar mij. Zalig
zij, die mijn wegen bewaren". Deze woor
den legt de Kerk in de mond van de onbe
vlekte Maagd en Moeder Gods Maria op
haar feestdag en het patroonsfeest van
deze kerk. En terecht is deze dag aange
grepen om de 500-jarige werkzaamheid
vande Minderbroeders „in ónze stad" te
vieren. Want alle goed en zegen, daardoor
gebracht, is een geschenk van God op
voorspraak van Haar, die de „Middelares
van alle genaden" is. Het was een dag van
zegen, toen voor 't eerst de Minderbroe
ders zich hier vestigden en het was een
zegen, die uitgroeide en gebleven is. Wat
heeft Leiden niet aan de zonen van St.
Franciscus te danken, die gedaan hebben
wat zij konden om het Rijk van Jezus en
Maria te doen groeien. Het is passend ook
voor "hen, wat in het Boek der Wijsheid
geschreven staat.
Toen de Reformatie kwam hebben zij
als trouwe apostelen hun post niet verla
ten; zij zijn in 't geheim doorgegaan, tel
kens zich verbergend, telkens vluchtend,
telkens terugkeerend.
Toen er verademing kwam zijn ze voort
gegaan te genezen wat gewond was en een
echt kath. leven op te bouwen vijfhon
derd jaar lang.
Leiden aldus de bisschop is een
mooie stad. bekend en beroemd tot in de
uithoeken der wereld om zijn industrie en
om zijn universiteit. Vele geleerde en be
roemde mannen hebben hier geleefd en ge-
leeraard. Maar grooter dan de beroemd
heid van alle geleerdheid hier ten toon
gespreid, is de roem: Leiden is een stad
van geloof, een stad van kinderen Gods
en kinderen van Maria. Dat was vroeger
zoo zie de sleutels in het wapen en de
heerlijke oude godshuizen; dat is nog zoo,
•al Is de uiterlijke luister minder. Leiden
is nog steeds bewoond door een volk van
geloof en liefde voor de Kerk en volijve
rig in goede werken. „Dat zijn geen phra
ses aldus mgr. want gij weet, hoe
ik uit uw midden ben voortgekomen en
hoe ik onder u gewerkt heb, en met de
stad bekend ben".
Die trouw aan het geloof heeft Leiden
ook getoond in de dagen van de bezetting.
Hoe komt het, dat Leiden zoo vast het
geloof" bewaart? Naast Gods genade en
door Gods genade: ten gevolge van het
werken van de paters en van alle pries
ters in deze stad. Zij mogen zeggen met
St Paulus het geloof bewaard, waarom
een kroon voor hen is weggelegd. Deze
„vreugde en kroon" van de priesters zijn
de geloovigen, de duizenden en duizen
den Leidenaars, die talrijk als de sterren
aan den hemel, in den loop der eeuwen
door de bewandeling van Gods wegen zijn
opgegaan ter zaligheid. Daar zijn voor
ouders onder, ouders, vrienden, maar er
zijn er ook ontelbaren onder die ge nooit
hebt gekend, die woonden in sloppen en
stegen; die geen andere schat hadden dan
had kunnen redden, stond nu even beteuterd
te kijken.
Dat was een knap staaltje broer,
mompelde hij, ik doe het je niet na. En
met een treuirge blik keek hij de wegrij
dende trein na.
het geloof. Zij hadden geen andere titel
dan kind van God en van Maria. Maar als
alle geleerde titels lang zullen zijn ver
gaan en alle beroemdheden vergeten, zul
len die eenvoudigen uit de sloppen schit
teren in hun eeuwig geluk bij God. Alle
rijkdom en grootheid zal vergaan. De eeni
ge ware schat: dat is het geloof. De eenige
echte titel: kind van God. Houd die schat
hoog in deze tijd van verleiding, van ver
nieuwing, zooals men zegt, waarin men al
les onderste-boven wil keeren en velen
worden meegesleept door waangedachten.
Mgr. besloot met een hulde aan de H.
Maagd en met een verzoek de priesters te
steunen door het gebed.
Na deze toespraak heeft de boodschap
de zegen gegeven, waarna het „Te Deum"
van Elbert Franssen werd gezongen, dat
in zijn pompeuzen opzet slechts weinigen
zal hebben voldaan. Maar heerlijk was
wederom het slot, toen duizendvoudig het
„Gebenedijd zijt Gij" door de kerk
schalde.
Met hetzelfde eere-geleide van verken
ners, gidsen en geestelijkheid verliet de
bisschop door de voordeur het kerkgebouw.
De lampen en de kaarten werden ge
doofd.
De Hartebrug ging rusten na een drukke
en feestelijk-bewogen dag.
VOORUITZICHTEN WONINGBOUW.
Aan de Memorie van Antwoord op de be
grooting van Openbare Werken en Weder
opbouw is het volgende ontleend.
Hoewel de vooruitzichten voor 1947 nog
zeer onzeker zijn, is een bouwprogramma
voor dat jaar in een vergevorderd stadium
van voorbereiding. Hierbij zal worden ge
streefd naar een woningbouwvolume over
eenkomende met 28.000 woningen. Veel zal
hierbij afhangen van den lioutaanvoer.
Een programma van 28.000 woningen is
nog niet voldoende om den bevolkingsaan
was op te vangen. Daarvoor zijn per jaar
ongeveer 32.000 woningen noodig. Verwacht
kan echter worden, dat in 1948 met het in-
loopen van den achterstand kan worden be
gonnen.
De minister neemt aan, dat het tot on
geveer 1958 zal duren, alvorens de woning
voorraad in verhouding tot de grootte dei-
bevolking met den toestand van voor den
oorlog vergelijkbaar zal zijn. Om dit te
bereiken, is het noodzakelijk na de aan
loopjaren op een jaarproductie van 70.000
woningen te komen. De vooroorlogschë ge
middelde jaarproductie was 42.000.
De bouw van theaters en bioscopen wordt
tot het uiterste beperkt. Geheel stopzetten
schijnt ongewenscht, omdat juist in de
meest getroffen gebieden een sterk verlan
gen bestaat naar eenige ontspanning.
RECHTZAKEN
HAAGSCHE POLITIERECHTER.
Er werd aan K. v. d. B. te Noordwij-
kerhout verweten, dat hij weieens meer
iets in het zwart deed, hetgeen verdachte
met beslistheid ontkende. Toch was het feit
dat hij in het bezit zou zijn geweest van 35
kg. vet voor den officier aanleiding tegen
hem drie maanden gevangenisstraf te
eischen met bevel tot onmiddellijk gevan
gen nemen. Na het pleidooi van mr. Scha
per, werd het vonnis twee maanden gevan?
genisstraf met gevangenneming.
IIAAGSCHE TRIBUNAAL.
W. J. Mulk te Wassenaar heeft voor het
tribunaal zich te verantwoorden gehad we
gens lidmaatschap der N.S.B en het voeren
van propaganda. Het tribunaal heeft hem
veroordeeld tot interneering tot 1 Jan 1947,
ontzetting uit de kiesrechten en verbeurd
verklaring van radiotoestel.
OP KORTE GOLF
BINNENLAND.
De oudste inwoonster van Nederland,
„Opoe Herfst" te Rotterdam heeft gisteren
onder groote belangstelling haar 105den
verjaardag gevierd. Zij heeft 16 kinderen
gehad, waarvan er nog 5 in léven zijn.
De heer J. B. Samson, oud-directeur
van de uitgeverij te Alphen a. d. Rijn, is 72
jaar oucj, te Noordwijk overleden, waar hij
heden is begraven.
De schoenen zullen in 1947 worden
gedistribueerd als in 1946, aldus de „Msbd".
Er zal echter niet worden geloot. De num
mers worden aangewezen in de volgorde
van 1946.
De goedkoopste ontbijtkoek is in prijs
verlaagd: 200 gram kost van 21 tot 25 cent.
Kantkoek kost ten hoogsté" 1 gld. per Kg.
verpakt en 90 cent onverpakt.
De motorwagen van lijn 8 te 's-Gra
venhage is Zaterdagmiddag op het Binnen
hof ontspoord. Een oude dame die nie' snel
genoeg kon wegkomen, is onder de tram te
recht gekomen. Met veel moeite heeft men
haar bevrijd; zij had verwondingen aan ge
laat en beenen
Een motorrijder te Amsterdam is in
volle vaart tegen een militaire vrachtauto
gereden; hij was onmiddellijk dood.
In de Zuivelfabriek „Holland" te Zaan
dam is ingebroken, er zijn bonnen en geld
gestolen
BUITENLAND.
Maarschalk Stalin verheugt zich in de
beste gezondheid aldus een mededeeling
van de Russische ambassade te Londen.
De Belgische ministerraad heeft beslo
ten, onder geen beding een verhooging van
den broodprijs te dulden.
Tweeduizend Duitsche krijgsgevange
nen, die in de kolenmijnen van Rijssel wer
ken, zijn twee dagen in staking geweest,
wegens te lage voedsel- en zeeprantsoenen.
Te Schwerin (Sovjet-zóne) mogen de
Kerstliederen „Stille Nacht'' en „O, die
frölidhe" bij de georganiseerde openbare
Kerstvieringen niet worden gezongen.
