S)e£^icbch^Sou^aut
Mijnwerkersstaking opgeheven
Partij van Sjahrir achter Linggadjati
Gewonde sergeant lag langs den weg
Trouw der arbeiders ook nu geboden
M.R.P.wint de race
MAANDAG 9 DEC 1946
Bureaux: Papengracht 32 Leiden
Giro 103003
Telefoon voor Advertenties en
Abonnementen 20826.
Redactie en Directie 20015.
Handelsdrukkerij 20935.
Abonnementsprijs 0.26 per
v/eek, 1.10 p. mnd. 3.25 p.
kwartaal Franco p. post 4.00.
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37c JAARGANG No. 10958
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
Direcjeur:
C. M. v. HAMERSVELD
Uitgave"^ van N.y. „De Leidsche
Courant" en Stichting „De
Burcht".
Advertenties 15 cent per m.m.
Bij contract belangrijke korting.
JOHN LEWIS CAPITULEERT NA 16 DAGEN
Bepe
DE PRESIDENT van den mijnwerkers bond der V.S. („United Mine Workers of
America"), John L. Lewis, heeft Zaterdag onmiddellijke hervatting van het werk
gelast. Hiermede is een einde gekomen aan de staking in de vetkoolindu#trie der V.S.
Lèwis heeft gecapituleerd nadat de Ame rikaansche openbare aanklager, Clarck, en
de verdediger van de mijnwerkersvakvereeniging mét den chief-juctice hadden ge
confereerd over het verzoek van de regeering om een onmiddellijke herziening van
het vonnis, dat over Lewis is uitgesproken.
Truman heeft de aangekondigde radiorede
over de mijnwerkersstaking afgelast.
Het embargo op het vervoer per spoor
van goederen voor de export is onmiddel
lijk na het einde van de staking opgene-
ven. Ook zullen de beperk'ngen van het
postvervoer ongedaan worden gemaakt. Dit
beteekent, dat ide vele kerstpakketten, die
naar Europa verzonden zijn, naar hun be
stemming gaan, al zal de aflevering ver
traagd worden.
Dit is de tweede maal, dat Lewis het
velidi heeft geruimd, na in conflict té zijn
geweest met den president. Tijdèns de sta
king in 1943 wilde hij evenmin toegeven,
tot president Roosevelt besloot, de mijn
werkers rechtstreeks te verzoeken, hun
leider in den steek te laten en het werk
te hervatten. Enkele minuten voordat Roo-
secelt zijn radiorede zou beginnen, hief
Lewis de staking op.
rkingen in Amerika
opgeheven
Als verklaring van het bevel, om weer
aan het werk te gaan, zei Lewis, dat het
gegeven was om het hooge Amerikaansche
gerechtshof in staat te stellen, de mijnwer
kersstaking en alles wat hiermee samen
hangt vrij van „den druk der publieke
meening, die door de hysterie en de ra
zernij van de economische crisis is veroor
zaakt", te beoordeelen.
De staking heeft 16 dagen geduurd.
De mijnwerkers gaan onder dezelfde
loon- en arbeidsvoorwaarden aan het werk
als waarop zij voor 20 November 1946, het
begin van de staking, werkten. President
Treedt min. Van Kleffens af?
Aan het dagblad „De Tijd" ontleenen wij:
„Aan het einde van deze maand eindigt
het lidmaatschap van den Veiligheidsraad
van Nederland en daarmede de vertegen
woordiging voor Nederland in dien Raad
door den heer Van Kleffens. Deze zal tege
lijk hiermede ontslag nemen als lid van
het huidige kabinet".
Gouverneur van Curasao
vertrokken
De gouverneur van Curasao, Z.Exc. dr.
P. Kasteel, die voor het voeren van bespre,
kingen met de Nederlandsche regeering
eenigen tijd in ons land heert doorge
bracht, is Zaterdagmiddag om 16.15 uur
van Schiphol met het K.L.M.-lijnvliegtuig
PHTAU naar New-York vertrokken, van
welke stad hij zich naar Curasao zal be
geven.
Omroepvereenigingen
weigeren overleg
Naar „Parool" verneemt, heeft de Fede
ratie van Omroepvereenigingen geweigerd
deel te nemen aan het overleg met de voor
standers van een nationalen omroep om te
komen tot een gezamenlijk voorstel aan
den minister van O., K. en W. voor een
nieuwe tijdelijke regeling van het omroep
bestel.
De ministerraad had een termijn van 14
dagen gesteld voor dit nader overleg.
Vliegtuig van de „Willem
Barendsz" verongelukt
Een van de vliegtuigen van den Neder-
landschen walvischvaarder „Willem Ba
rendsz" is Zaterdag in de Tafelbaai (Zuid-
Afrika) gestort, toen het een oefenvlucht
maakte. De navigator wordt vermist.
Van de bemanning, die uit vier koppen
bestond, zijn er drie gered en naar het zie
kenhuis overgebi-acht Eén van hen ver
keert in ernstigen toestand.
Drie leden van de bemanning behoorden
'tot de Koninklijke Nederlandsche Marine;
onder hen bevindt zich de vermiste naviga
tor.
VERGIFTIGINGSGEVALLEN TE
NIJMEGEN IN 1943 EN 1944.
De politie te Nijmegen heeft al sinds de
jaren 1943 en 1944 verschillende vergif-
tigingsgevallen in onderzoek. Een 6-tal
werkbazen van de stijfselfabriek „Hollan-
dia" is in den loop van 1943 en 1944 on
der ernstige vergiftigingsverschijnselen on
gesteld geworden. In 1943 zijn er 4 van
hen bezweken. Het 5e slachtoffer overleed
in 19,44. Na het onderzoek van den genees
heer werd op last van de politie een sec
tie-onderzoek toegepast. Daarbij is toen ko
men vast te staan, dat de man zeer weer-
schijnlijk door rattenkruid vergiftigd was.
Het zesde slachtoffer leeft nog.
In den loop van de jaren hadden de
slachtoffers dreigbrieven ontvangen, doch
zich daarvan weinig aangetrokken.
Thans heeft een nader onderzoek uitge
wezen, dat de mannen telkens vergiftigd
zijn op den dag, dat een bepaalde werkman
de cantine bediende. Deze man is nu door
de politie in verhoor genomen en de des
kundige van de politie heeft overeenstem
ming gevonden tusschen het handschrift
van dezen verdachte en dat van de ge
stuurde dreigbrieven. De man ontkent ech
ter hardnekkig.
DE GEVOLGEN VOOR ONS LAND.
Het. bericht, dat de president van den
mijnwerkersbond der Vereenigde Staten,
John Lewis de onmiddellijke hervat ing
van het werk in de vetkoolindustrie der
Vereenigde Staten heeft gelast, werd op
het departement van economische zaken
hier te lande met vreugde vernomen.
Van zeer bevoegde zijde vernamen wij,
dat ondanks het feit, dat de mijnwerkers
in Amerika weer aan hat werk zullen gaan
de aanvoer van Amerikaansche kolen in
ons land nog wel eenige weken op zich zal
laten wacht.en, omdat de aanvoer reeds ge
stagneerd is.
De maatregelen, die tot een beperking
van het brandstofgebrnik moeten leiden,
blijven daarom voorloopig onverminderd
van kracht. De toewijzingen voor de in
dustrie zullen dus verminderd worden met
voorloopig 20 procent.
Ook de kolen! oewijzingen voor gas- en
electriciteitsbedrijven zullen met minstens
20 procent verlaagd blijven. De besparing
op het verbruik van gas en electriciteit
van eveneens 20 procent blijft gehand
haafd-.
Ondanks het opheffen van de staking
geeft men van bevoegde zijde iedere ver
bruiker in overweging zoo zuinig mngel'ik
met het verbruik van brandstoffen om te
gaan.
De aanbieding van
een gedenksteen
door ,?Katholiek
Leiden", ter gele
genheid van het
feit, dat de Minder
broeders 500 jaren
in Leiden hun ar
beid verrichten. De
a a n b i e d i ng ge
schiedde aan den
hoogeerw. pater
Provinciaal. (Men
zie het verslag op
pag. 3). Van de af
beelding op der. ge
denksteen, ziet men
helaas, op de
foto niet veel! Van
links naar rechts
op de photo: pas
toor Smitz, de Bur.
gcmsT-stec van Lei
den, de Provinciaal
van de Francisca
nen, weth- Men
ken, de heeren
Zandbergen <en
Zandvliet, voorzit
ter en secr. \an
„KatholleK Leiden"
Foto van Vliet.
De „Partai Sosialis", de partij van Sjah
rir en Sjarifoeddin, heeft zich Zondag op
een voltallige zitting van het partijbestuur
te Djogja achter de ontwerp-overeenkomst
van Linggadjati geschaard aldus meldt het
republikeinsche persbureau Antara.
De militaire situatie op Java.
De Nederlandsche en Indonesische com
missies zijn Vrijdag jl. ten Zuiden van Se-
marang bijeen geweest, doch konden niet
tot overeenstemming komen, doordat de In
donesische commissie vast hield aan de van
Indonesische zijde vastgestelde demarcatie
lijn. Voor de Nederlanders was deze lijn
niet aanvaardbaar, daar zij niet gebaseerd
is op den status quo' van 14 October, die
door de gezamenlijke bestandscommissie als
bindend was aangenomen.
In den sector Soerabaja werden bewo
ners van de kampongs Belahanredjo en Sa-
wen onder gewapend "toezicht van de volge
lingen van Soetomo gedwongen arbeid te
verrichten aan verdedigingswerken.
Daar is gebleken dat de T.R.I water van
HET DRAMA IN DEN HAAG
Meer St. Nicolaas-„surprises"
met een bom
Nauwelijks een uur vóór dat een St. Ni-
colaaspakket met een helsche machine er
in door een nog onbekend militair aan het
huis van de ongelukkige familie De Boer
te Den Haag was bezorgd', trof Donderdag
5 December j.l. de bestuurder van een
kleine D.K.W.-auto op den grooten ver
keersweg AmsterdamDen Haag op een
afstand van 24 km. van de hoofdstad een
zwaar gewonden 29-jarigen Nederlandsche
sergeant aan, die zwakjes met zijn arm
zwaaide. De bestuurder bracht zijn 'wagen
tot stilstand' en nam den sergeant, die met
zijn garnizoen in 's-Gravenhage is gedeta
cheerd, op. In Amsterdam aangekomen,
reed hij naar het Wilhelminagasthius, waai
de gewonde ter verpleging is opgenomen.
Zijn toestand' is nog ernstig, maar niet le
vensgevaarlijk.
Aanvankelijk meende men met een nor
maal ongeluk op den weg te doen te heb
ben, maar een medisch onderzoek wees
uit, dat het slachtoffer doorzeefd was met
scherven. Tot hoofdinspecteur H. Dijkstra
van de Amsterdamsche recherche, die den
sergeant Zaterdag voor de eerste maal
heeft kunnen hooren, zeide de gewonde
eerst, dat hij op den weg was aangereden,
maar toen hem werd voorgehouden, dat hij
daarvan bezwaarlijk zoo tallooze scherf-
wonden had kunnen oploopen, stapte hij
van deze verklaring af en antwoordde aar
zelend, dat hij zich niet kon herinneren,
wat er met hem gebeurd was. Zijn uitlatin.
gen werden daarop dermate onsamenhan
gend, dat de doktoren een langer verhoor
niet verantwoord achtten.
Het ernstige vermoeden is thans gerezen,
dat deze sergeant het slachtoffer van een
tweede ,,St. Nicolaas-surprise" is gewor
den. Waar het een militair is geweest, die
(een uur later) bij die fam. De Boer het
pakket met den bom heeft bezorgd, acht
de recherche het niet uitgesloten, dat de
sergeant zijn verwondingen aan zich zelf
heeft te wijten, doordat hij zelf een derge
lijk helsch pakket vervoerde. Met vrij
groote zekerheid meent de recherche n-1.
te weten, dat op St. Nicolaas-avond meer
dan één bom-pakket vervoerd is.
Tot nog toe is het een raadsel gebleven
uit welke motieven de aanslag op de fa
milie De Boer in Den Haag, waarvan de
beide ouders en een dienstmeisje, dat Vrij
dagavond in het ziekenhuis is overleden,
het slachtoffer zijn geworden, is gepleegd.
Politieke beweegredenen worden zeer on
waarschijnlijk geacht.
De Amsterdamsche recherche verzoekt
thans den tot dusverre onbekend gebleven
D.K.W.-bestuurder, Idie den sergeant op
weg naar Amstserdam in zijn wagen heeft
opgenomen en naar hét W. G. heeft ver
voerd, zich met het hoofdbureau van po
litie te Amsterdam in' verbinding te stel
len.
den irrigatiedienst Modjokerto»in strijd met
de bepalingen van de waterovereenkomst
gebruikt voor militaire inundaties binnen
de Nederlandsche zóne, zijn de Nedei'land-
sche troepen gedwongen geweest de dam
bij Ponokawa op te blazen en het Neder
landsche patrouillegebied weer doog te
leggen.
„Doodenritten" tusschen Medan en
Belawan.
Dagelijks komen aanvallen voor op de
convooien op den weg van Medan naar
Belawan. hoewel deze weg volgens de pe-
palingen van het bestand onder Nederland
sche controle staat. Militaire chauffeurs
noemen het convooirijden daar thans een
„doodenrit". Aangezien de verbinding van
Medan met Belawan echter van vitaal be
lang is, gaat men ondanks de gevaren met
de autotransporten voort. Het Nederland
sche treinverkeer n.et Belawan is onmoge
lijk, daar de „Roodwitte" treinen deze rou
te sedert kort niét meer berijden. Het ge
volg hiervan is, dat de stations en de wis
sels niet langer meer bediend worden, ter
wijl vermoed wordt, dat de rails op ver
schillen^ Plaatsen zijn opgebroken.
BEDREIGINGEN
Wij lezen in de „Volkskrant":
„Zes prominente figuren uit de voorma
lige Binnenlandsche Strijdkrachten van de
provincie Groningen hebben Zaterdag j.l.
een telegram aan de leden van de Staten-
Generaal verzonden, waarin zij er op wij
zen, dat, indien de overeenkomst van Che-
ribon wordt aanvaard, dit aanleiding zal
geven tot zeer ernstige binnenlandsche
moeilijkheden. Zij verklaren zich bereid
zich opnieuw aaneen te sluiten voor de
eenheid van het Rijk".
Een dreigement dus.
Dezer dagen werd ons medegedeeld, dat
er bij een verwerping van de overeen
komst van Cheribon stakingen zouden uit
breken.
Ook van dién kant wordt er dus ge
dreigd!
Wie zegt, dat dit e^n Nederlandsche en
democratische tactiek is, heeft, al is hij een
nog zoo „prominente figuur" een on-Ne-
derlandsche voorstelling van „democra
tie".
KARDINAAL DE JONG ROEPT OP TOT DEN STRIJD
Waarschuwing tegen het
De bijeenkomst der Kajotters, welke in Tivoli te Utrecht plaats vond, werd bijge
woond door Z.Em. Johannes Kardinaal de Jong. Een eerewacht van Kajotters stond
opgesteld om den Kardinaal te ontvangen.
communisme
De Katholieke Arbeidersbeweging in het
Aartsbisdom heeft haar gouden jubileum
gevierd. Behalve door den voorzitter de
heer H. C. Nijkamp is door den bondsadvi-
seur mgr. J. G. v Schaik, den Verbonds
voorzitter A. C. de Bruyn op de beteekenis
van de Katholieke Arbeidersbeweging ge
wezen. Pastoor T. M. J. van Leeuwen heeft
een feestrede gehouden.
Het hoogtepunt vormde een rede van
Z.Em. Kardinaal de Jong, die een gedeelte
van de jubileumviering heeft bijgewoond.
Nadat de kardinaal had herinnerd aan de
gebeurtenissen in Juli 1941, toen de bis
schoppen op de katholieke arbeiders kon
den vertrouwen, zeide Zijne Eminentie,
naar de „Volkskrant" mededeelt:
Ook nu is de trouw der arbeiders gebo
den. Het gevaar van het Nationaal Socialis
me is tenminste uiterlijk overwonnen, maar
de gevaren, die kerk en vaderland dreigen,
zijn nog even groot of misschien nog groo-
ter geworden. Wij bedoelen hier vooral het
communisme, waarvan de eerste stoot door
de arbeiderswereld opgevangen moet wor
den. En hier ook moeten de katholieke ar
beiders in het eerste gelid staan in de strijd
voor waarheid, vrijheid en recht. Want het
communisme is juist het tegenovergestelde
van de leuze van Schaepman. Het is
leugen in plaats van waarheid,
tyrannie in plaats van vrijheid,
onrecht in plaats van recht.
De materieële nopd, waarin ons volk ver
keert, speelt in de "kaart van de communis
ten en agitatoren. Wij moeten met alle
kracht daartegen staan. Wij moeten echter
en dat is de taak der leiders van de "ka
tholieke arbeidersbeweging iets positiefs
bieden: een goede voorlichting en het sti-
muleeren van oen goede welvaartspolitiek.
Oproep tot strijd.
Bij de communistische dreigingen voegen
zich andere gevaren. Het communisme is
in zijn diepste grond evenals het natio-
naal-socialisme een gevolg van het feit
dat een groot deel van de menschheid het
geloof in een persoonlijke God verloren
heeft. Als er geen God bestaat, die het goe
de loont en het kwade straft, waarom zou
de mensch dan de rechtvaardigheid en
de waarheidsliefde beoefenen? Wie niet ge
looft in het eeuwige leven, kan misschien
beter zijn gelnk zoeken in het communis
me. Dit zal de wereld op de duur doen in
één storten, omdat het speculeert op de
laagste hartstochten, op onderlinge strijd
ei. verwarring. We moeten weer terug naar
God, waarheid, vrijheid en recht.
Bij de dreiging van het communisme
voegt zich het typische na-oorlogsche ver
schijnsel van een zucht naar ontspanning
en vermaak, die de aandacht van de meer
ernstige levensvragen dreigt af te voeren.
Te grooter wordt dit gevaar naarmate de
verzorging van het ontspanningsleven in
handen komt van neutrale buurtvereni
gingen en ontspanningscentra, onder sterke
invloed van fabrieksdirecties en andere in
stanties. Daaruit vloeit het gevaar voort, dat
onze arbeidende bevolking wordt wegge
zogen uit de heilzame invloedssfeer van het
katholieke leven.
De kardinaal* besloot zijn rede met een
beroep te doen cp zijn toehoorders, om
evenals Schaepman, te strijden voor God
en Zijn Kerk, voor waarheid, vrijheid en
recht.
Grootste partij in de
Fransche Senaat
In Frankrijk zijn gisteren Senaatsver
kiezingen gehouden. Voor 127 van de 200
zetels is de officieele uitslag als volgt:
M.R.P. (progressieve Katholieken) 54 zetels
Communisten 32 zetels
Socialisten 12 zetels
Radicalen 11 zetels
Onafh. republikeinen (cons.) 10 zetels
Republ. vrijheidsp. (uiterst rechts 6 zetels
Onafhankelijkcn 2 zetels
De overige 73 zetels worden vandaag ver
deeld in verhouding tot het op de verschil
lende partijen uitgebrachte aantal stem
men.
Volgens door het Fransche ministerie van
binnenlandsche zaken bekend gemaakte
voorloopige cijfers zou na deze verdeeling
de uitslag als volgt zijn:
M.R.P. 62 zetels, Communisten 59, So
cialisten 36, Radicalen 23, Onafh. Republi
keinen (cons.) 10, Republ. Vrijheidspartij
8 en andere partijen 2 zetels.
De officieele cijfers voor de in totaal op
de verschillende partijen uitgebrachte stem
men zijn: (er waren bijna 89.000 kiezers)
M.R.P. 27.280 stemmen. Communisten
25.780, Sjpcialislen 15.719, Radicalen 10.230,
Onafh an Kei ij ke Republikeinen 4.240, Rep.
Vrijheidspartij 3.723 en andere partijen
1170 stemmen.
Groote hotelbrand
in Amerika
Een hotelbrand, die als „de grootste in de
Amerikaansche geschiedenis" wordt be
schreven, heeft gewoed in het Winecoffho-
tel te Atlanta in den staat Georgie (V.S.)
Het aantal dooden bedraagt honderd zes
tien. Het aantal gewonden circa honderd.
Ongeveer dertig personen moeten gedood
zijn, doordat zij van de derde verdieping
sprongen
Het drie en dertig jaar oude gebouw be
zat geen brandtrappen, maar stond als
„brand-proof" geboekt.
Nog een hotelbrand.
Zóndagmorgen is ook het hotel Barry te
Saskatoon (Canada) een prooi der vlammen
geworden. Minstens 11 personen hebben bij
deze ramp de dood gevonden.
De vermiste Fransche
onderzeeboot
Vliegtuigen hebben ter hoogte van Tou
lon een olievlek op het water waargeno
men, die volgens Fransche marine-autori
teiten zoo goed als zeker van een onder
zeeboot afkomstig is. Slecht weer maakt
een onmiddellijk onderzoek onmogelijk.
Schip met Joodsche
emigranten lijdt schipbreuk
Een schip met Joodsche refugié's is Zon
dagochtend in een storm vergaan; acht
personen worden vermist.^Het schip had 800
personen aan boord en is nabij het eiland
Rhodes gezonken. Behalve de 8 vermis
ten zijn allen veilig op het eiland Cyrene
aangekomen.
SI AM GEEFT CAMBODJA EN LAOS
TERUG.
Siameesche troepen hebben Zondag aan
Frankrijk de Indo-Chineesche gebieden
Cambodja en Laos, die tijdens den oorlog
werden bezet, teruggegeven. Een Fransch-
Siameesche commissie had hierover Zater
dag overeenstemming bereikt bij het op
stellen van een gedetailleerd evacuatie
plan.
WEERSVERWACHTING OOOOO
GXJUR. 8
Wind geleidelijk weer omloopend en
o afnemend. Aanvankelijk nog zwaar be- g
g wolkt met enkele regenbuien, hier en 2
g daar met natte sneeuw. Later opkla- g
g rend. In het Noorden van het land g
vannacht temperatuur om het vries- o
punt. Overigens temperaturen tusschen o
8 3 en 6 graden. g
IOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO