S)e Êeidódtc 0ou/ia/nt «HET SPOOK» Kader der Katholieke Volkspartij behandelde het Indische probleem Handhaving van het Koninkrijk Toekomstige status van de Groote Oost Geen sprake van huurverhoogingen OP KORTE GOLF MAANDAG 19 NOV. 1946 bureaux: Papengracht 32. Leiden Giro 103003 Telefoon voor Advertenties en Abonnementen 20826. Redactie en Directie 20015. Handelsdrukkerij 20935. Abonnementsprijzen f 0.26 per week. 1 10 p. mnd. 3 25 p. kwartaal Franco p post f 4.00 waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 37e JAARGANG No. 10939 Hoofdred.: Rector H. SONDAAL en TH. WILMER. Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Uitgave van N.V. „De Leidsche Courant" en Stichting „De Burcht". Advertenties 15 cent p. m.m. Bij contract belangrijke korting. De katholieken en Indië ryUTDELIJK heeft het „Kader" der Ka- tholieke Volkspartij zich te Utrecht uit gesproken inzake de Indonesische kwestie. Men kan de aangenomen resoluties in dit blad lezen, maar we vestigen hier de aan dacht op deze verklaring, waarin de kern van het aanvaarde standpunt ligt: De zelfstandig geworden regeeringen in de Overzeesche Gebiedsdeelen met de regeering in Nederland erkennen, dat de beste waarborgen voor het al gemeen welzijn van elk der samenstel lende deelen en van het geheel van het Koninkrijk voorshands gelegen zijn in de handhaving van dat geheel als staatkundige eenheid onder het Huis van Oranje als hoofd. En verder wijzen wij op de onomwonden erkenning van een rechtseisch van het In donesische volk n.l. in deze stelling: De aanvaarding van de rechtseisch, waarop het Indonesische nationalisme zich baseert, volgt uit de critiek, die vanuit het katholieke beginsel op het koloniaal stelsel geleverd moet wor den. De studiedagen, Zaterdag en Zondag, zijn besloten met het gezamenlijk bidden van het door de Bisschoppen volgeschreven gebed in het Schrijven, dat gif' ren in onze kerken is voorgelezen en dat wij morgen in zijn geheel zullen opnemen, opdat het door allen ernstig worde overwogen. Nadat het bovenstaande was geschreven, ontvingen wij de tekst van de ontwerp overeenkomst, in dit nummer opgenomen. Een goede daad OCHANDELIJKE toestanden noemden wij het verleden week, als men ergens met een bepaald soort voedsel geen raad weet, terwijl elders honger wordt geleden: dat voedsel behoort dan daar, waar gebrek is. Verblijdend is een bericht, dat uit Ber lijn wordt meegedeeld. Volgens dit bericht heeft Nederland 55.000 ton consumptie-aardappelen ter be schikking van het Ruhrgebied gesteld ter tegemoetkoming aan de huidige voedsel-' voorzienings-moeilij^heden aldaar. De par tij zal in dagelijksche quanta van 500 tot 800 ton snel naar de plaats van bestemming worden getransporteerd. Er wordt in dit bericht niet gesproken van betaling of van deviezen; Nederland schijnt zijn aardappelen zonder dat te mo gen invoeren. Als de bezettingsautoriteiten niet anders kunnen beslissen, dan maar zóó! En niet alleen de 55.000 ton aardappelen, maar al- 1 es-wat we kunnen missen, om in Duitsch- land den dreigenden hongersnood terug te dringen! Er zijn dingen, zoo wordt er vaak ge zegd, waarin een klein land groot kan zijn. Welnu, dat zou één van die dingen zijn: hulpverleening aan het gebreklij dende Duitschland, desnoods met inkrmping van eigen voedselvoorziening. Zeker, wij zien het niet anders: het Duit- sche volk als zoodanig is schuldig aan de misdaden, in 't bijzonder ook ten opzichte van Nederland gepleegd. Maar dit is geen' reden, om nu de hulp, die wij kunnen bie den, aan dat volk te houden; integen deel, dit moet ons volk, dat niet slechts christelijk wil heeten, maar het ook wil zijn, een aansporing temeer zijn, om goed te doenKwaad met goed vergelden, niet in mooie woorden, gesproken of ge schreven, maar in daden dat is het christendom, hetwelk de wereld moet her vormen! En dat zou ons volk groot doen zijn, waarlijk groot! Wij zien, hoe goed en snel er kan gehol pen worden, als er maar wordt aangepakt, aan de voorbeeldige actie „Ruiten troef". Indien de zeereerw. heer Henri de Greeve niet het initiatief voor deze actie zou heb ben genomen, dan zou men waarschijn lijk nu nóg zeggen: 't is erg treurig, dat in de geteisterde gebieden de menschen zon der glas zitten, maar het is er niet. En nu: het blijkt er gelukkig wél te zijn!, DE TAEAKSRANTSOENEN. Het Ministerie van Economische Zaken deelt naar aanleiding van desbetreffende vragen mede, dat op dit oogenblik nog geen enkele voorspelling kan worden gedaan over een eventueele verhooging der rant soenen van tabaksproducten. f Uitslagen Eerste Klas K.N.V.B. DISTRICT I: EmmaRFC 22. DISTRICT H: DISTRICT III: AGOWTubantia 40. DISTRICT IV: Vlissingen 62; NOADHelmon- HelmondWillem II 04; Longa dia 2—1, VVV—BW 0—1. DISTRICT V: Be QuickSneek 12; Emmen— Heerenveen 02; ÖVAVLeeuwar den 30; AchillesFrisia 3-^-1 VeendamI-ISC 1—0. DISTRICT VI: EindhovenSitt. Boys 11; PSV— Juliana 22; BleijerheideBra- bantia 25; De SpechtenSport club Emma 41. Zaterdag en Zondag kwam het kader der Kath. Volkspartij te Utrecht bijeen voor de behandeling van het Indische probleem. Voor de vergadering bestond groote be langstelling. Ook vele geestverwanten van overzee woonden de bijeenkomst bij, die als een studiebijeenkomst een besloten ka rakter droeg. Achtereenvolgens werden behandeld de politieke zijde van het probleem, ingeleid door de heeren Chr. J. M. Welter en P. A. Kerstens, de missie in Indië en haar toekomstmogelijkheden, inleider dr. J. Sleyffers S.J. en het geestelijke pro bleem met betrekking tot de troepen in In dië, waarover de hoofd-leger-aalmoeze- nier, kolonel H. J. J. M. van Straelen, Sprak. Een levendige gedachtenwisseling volgde op elke inleiding. De conclusies van practischen aard, die voor de toekomst uit het gesprokene wa ren te trekken-, en waarop de vergaderden zich véreenigden, werden door den voor zitter der vergadering, prof. mr. C. P. M. Romm^, als volgt samengevat. BELANGRIJKE RESOLUTIES. 1. Gesteefd worde naar een behandeling van het hangende vraagstuk der ver houdingen in de overzeesche gebieds deelen en die tusschen rijksdeelen on derling, in dier voege, dat: a) De inheemsche bevolking in de over zeesche gebiedsdeelen haar nationale verlangens evenzeer vervuld ziet als het geval is met het Nederlandsche volk in het rijk in Europa. b) de grondrechten van de verschillende volken en bevolkingsgroepen in alle rijksdeelen worden gewaarborgd, c) de zelfstandig geworden regeering in de Overzeesche Gebiedsdeelen met de re geering in Nederland erkent, dat de beste waarborg voor het algemeen welzijn van elk der samenstellende deelen en van het geheel van het ko ninkrijk voorshands gelegd zijn in de handhaving van dat geheel als staats kundige eenheid onder het Huis van Oranje als hoofd. 2) Naar het drieledige doel worde ge streefd langs vreedzamen weg en door bevordering van onderling vertrouwen. Het gezagsapparaat van het Koninkrijk strekt onder geen beding tot het voe ren van een kolonialen oorlog, maar uitsluitend tot herstel en handhaving van rust, orde en veiligheid. 3- Ook het Nederlandsche volk behoort te worden gekend in de voorbereiding van nieuwe staatkundige vormen voor de verhouding tusschen Nederland en de Overzeesche Gebiedsdeelen. Met name behoort door de regeering ter zake geen beslissing te worden genomen dan met instemming van het parlement, f 4. .Mede in verband met haar zware ver antwoordelijkheid ga de K.V.P. er toe over om in overleg met de aan haar verwante groepeering in de Overzee sche Gebiedsdeelen te komen tot een concrete uitwerking van de verhou ding in de Overzeesche Gebiedsdeelen 1 en die tusschen. de rijksdeelen onder ling in voege als sub 1 vermeld. MISSIE EISCHT DOORBREKING VAN LIBERALEN GEEST. 1. De aanvaarding van den rechtseisch van van het Indonesische nationalisme volgt uit de critiek, die vanuit het katholieke beginsel op het koloniale stelsel gele verd moet worden. 2. Uit vrees voor nadeelige gevolgen voor de missie mag toch de rechtvaardige na tionale eisch niet met reserve worden bejegend. 3. In het belang van de missie is noodza kelijk: doorbreking van den liberalen, anti-christelijken geest van vele amb tenaren, een gevolg van het monopolie der liberale opleiding. Het partijbe stuur der K.V.P. neme in onderzoek, welke aan deze doorbreking het meeste dienstbaar zijn. VERZORGING DER TROEPEN EN „KATHOLIEK THUISFRONT". 1. De feitelijke verzorging van de troe pen in Indië L goed, al kan zij nim mer goed genoeg zijn. 2. Zij behoeft echter 'den ruggesteun van het Nederlandsche volk, door het ka tholieke ded van dit volk het beste te verschaffen in de actie „Katholiek thuisfront". Het voorloopig Nederlandsch elftal speelde te Rotterdam een voetbalwedstrijd tegen het Rotterdamsch elftal, met als inzet den gouden onafhankelijkheidsbeker. De Oranje ploeg won dezen wedstrijd met 50. Doelman Kraak slaat een aanval op zijn heiligdom af. In een door vertegenwoordigers van Bor neo en andere ontworpen staten en de Commissie-Generaal gemeenschappelijk uit gegeven communiqué is verklaard, dat het Ned. gedeelte van Borneo, Celebes, de Mo- lukken, Nederlandsch Nw-Guinea en de Kleine So.enda-eilanden zich in de naaste toekomst zelf tot staten zullen kunnen ver heffen en „op volkomen gelijke voet" met de nieuwe Indonesische republiek hun plaats in de Vereenigde Staten van Indone sië kunnen innemen. In hetzelfde commu niqué werd medegedeeld, dat men met be trekking tot de Vereenigde Staten van In donesië met Nederland tot een accoord gekomen was. Deze staten zullen onder lei ding van het Huis van Oranje staan. De Nederlandsche regeering garandeert wet en orde te zullen handhaven, zoodat de overgangsperiode „vreedzaam en democra- CENTRUM VOOR STAATKUNDIGE VORMING. De heeren prof. mr. C. P. M. Romme en prof. dr. J. E. de Quay, resp. voorzitter en vice-voorzitter van het Centrum voor Staat kundige Vorming, zijn als zoodanig afge treden. In de vacature-de Quay is voor zien door de benoeming van den heer mr. W. C. L. van der Grinten. Tot op het oogen blik waarop de reorganisatie van het Cen trum, welke thans wordt voorbereid, haar beslag zal hebben gekregen, zal mr. van der Grinten optreden als waarnemend voorzit ter. Het secretariaat van het Centrum is met ingang van 1 November j.l. verplaatst van Utrecht naar Den Haag, Anna Paulowna- straat 93. De Ned. Bond van Huis- en Grondeigena ren te 's-Gravenhage zond naar aanleiding van de radiorede van den minister-pres— dent van 4 October jl„ zooals gemeld, op 17 October aan den ministerraad een telegram, waarin o.m. w--rd opgemerkt, dat het uitstel voor onbepaalden tijd van huurverhooging door den Bond wordt beschouwd als een continueering van „onbillijkheid van het bevroren huurpeil van 1940 bij overigens allerwege gestegen belastingen kosten en prijzen". Het bestuur van den Bond heeft hierop van het ministerie van Economische Zaken, directoraat-generaal van de prijzen! afd. on roerende goederen, de mededeeling ont vangen, „dat de regeering zich ten volle be wust is van de moeilijkheden, waarmede de bezitter vap onroerend goed momenteel te kampen heeft. Ook de regeering wordt tegenover deze moeilijkheden geplaatst en als exploitante van duizenden woningwet woningen en <ls financier van den komen den nieuwbouw. Het is echter een levensbelang van de Nederlandsche gemeenschap in haar ge heel, dat de bestaande spanning tusschen loonen en grijzen niet verde wordt ver groot. Dientengevolge kan op het oogen blik van verhooging der huren geen sprake zijn. De aandacht der regeering blijft evenwel op deze aangelegenheid gevestigd". EEN NEDERLANDSCH STRAALVLIEGTUIG De luchtvaart-correspondent van de Evening Standard seint uit Parijs: Neder land, welks vliegtuigindustrie tijdens den oorlog bijna geheel vernietigd is, heeft de* luchtvaartwereld een groote verrassing ge baard. Een model op de internationale luchtvaarttentoonstelling, welke te Parijs door den Franschen premier, Bidault is ge opend, openbaart, dat de Nederlanders wer ken aan een straalvliegtuig, dat een snel heid van ongeveer achthonderd kilometer per uur zal moeten bereiken. Dit vliegtuig, dat den naam „Het Spook" zal dragen, is oen product van de herbouw de Fokkerfabrieken te Amsterdam. Het zal worden uitgerust met twee Britsche moto ren (Rolls-Royce), naast elkander onder de „verstijving". Men verwacht, dat „Het Spook", dat zeventien passagiers zal kun nen bergen, binnen drie jaren tijds op de K.L.M.-lijnen ~al worden ingezet. Het zal worden voorzien van een inrichting voor luchtdruk-regeling in de cabine, zoodat het zonder ongerief voor de passagiers op een hoogte van ongeveer twaalf kilométer zal kunnen vliegen. Een ander product van Fokker op de tentoonstelling geëxposeerd is een kleine vierzits-machine. De geheele cabine, luxe ingericht, bevindt zich voor de draagvlak ken. Aan de achterzijde is een duw-schroef. Dit toestel heeft een drewiielig landings gestel en een Amerikaansche motor. BEGRAFENIS SLACHTOFFERS VLIEGTUIGRAMP. Mej. J. Lammens, Dinsdag a.s. te Noord- wijk aan Zee, vertrek woonhuis te Noord- wijk om 14.30 uur. De heer E. N. M. van Vlijmen, Dinsdag op de katholieke begraafplaats te Overveen. De heer M. M. Buschman, Woensdag op de katholieke begraafplaats te Lisse. De heer H. de Man, Dinsdag op de katho lieke begraafplaats te Oudewater. Niet heden, Maandag, maar eerst op Maandag 25 November'zal de particuliere prijs voor zandaardappelen 11 cent en die voor kleiaardppelen 12 cent per kilo zijn. Minister Mansholt heeft zich Vrijdag bij zijn mededeelingen in de Tweede Kamer namelijk een week vergist. Ook de gewij zigde telersprijzen gaan pas 25 Novem ber is. MINISTER VOS AD INT. AAN WEDEROPBOUW. Zoolang nog geen opvolger is benoemd voor minister Ringers, zal minister Vos, die het departement van Verkeer be heert, het ministerschap voor Openbare Werken en Wederopbouw ad interim waar. nemen. Naar aanleiding van zijn ontslagaanvra ge deelde dr. ir. J. A. Ringers (zooals Za terdag reeds in een gedeelte onzer oplage vermeld) mede, dai hij bij de samenstel ling van het kabinet-Beel, zij het met een bezwaard hart. zich bereid verklaarde, voorloopig zitting te nemen. Het voorbe houd, dat hij toen maakte, vond zijn oor zaak in de richting, die het politiek beleid ten aanzien van de verhouding van Neder land tot Indië onder het vorig kabinet had' genomen. Zijn verdere ontwikkeling heeft er toe geleid, dat dr. Ringers op 30 Octo ber j.l. om eervol ontslag heeft verzocht. DE VERNIETIGING VAN HET ONGE VRAAGD EERVOL ONTSLAG AAN DR. HIRSCHELD. In het Staatsblad is opgenomen het be sluit van 8 Nov. j.l.. tot gegrondverklaring van het beroep van dr.H. M. Hirschfeld te gen het hem erleende eervol ontslag als secretaris-generaal van de voormalige de partementen van Handel, Nijverheid en Scheepvaart en van Landbouw en Vissche- rij. De overweging van het besluit luidt: „Dat weliswaar tegen de houding van dr. Hirschfeld gedurende den bezettingstijd als bezwaar moet worden ingebracht, dat hij blijk heeft gegeven van onvoldoende be grip voor de groote geestelijke waarde van het verzet,-met name zooais dit zich uitte in de ondergrondsche actie, doch dat daar tegenover in anmerking behooren te wor den genomen 7e onmiskenbaar zeer groote en ook hiet betwiste diensten, door dr. Hirschfeld gedurende de vijf zeer moeilij ke bezettingsjaren in zijn functies van se cretaris-generaal van de voormalige de partementen van Handel, Nijverheid en Scheepvaart en van Landbouw en Vissche- rij aan het Nederlandsche volk bewezen". BINNENLAND. Z. H. Exc. mgr. Blomjous, die enkele maanden geleden, tot Bisschop werd gewijd en naar de missie in Zuid-Anka zal ver trekken, is gisteren in zyn geboorteplaats Oisterwijk gehuldigd. In de Nieuwe Mbas te Rotterdam zijn Zaterdag twee schepen omgeslagen en ge zonken. De bemanning wist zich te redden. Een stoker aan boord van de „Juhei- na" te Rotterdam is overboord gevallen en verdronken. Het laatste contingent van de 7 De- cember-divisie zal 29 November met het m.s. Sibajak uit Rotterdam vertrekken. Ged. Staten van Zuid-Holland hebben aan de Provinciale Staten voorgesteld aan de gemeente Gouda in de kosten van her stel van het raadhuis tot een maximum van ƒ305.000, een subsidie te verleenen van 15 procent dezer kosten. feuiTENLitND. De geallieerde bestuursraad heeft be sloten, een film van het proces te Neuren berg te doen vervaardigen ter vertooning in de geheele wereld. Antwerpen krijgt een derde tunnel on der de Schelde. Deze is bestemd voor wiel rijders. De reeds bestaande Schelde-tun- nels zijn voor rijtuigen en voetgangers. Te Stockholm is Zaterdag een bom aanslag op het centraal station gepleegd. Geen persoonlijke ongelukken; de schade wordt op 30.000 Zw. kronen geschat. Een slakkenplaag heerscht op de eilanden in het Z.W. van den Stillen Oceaan. De Japanneezen teelden deze die ren. die 10 a 12 c.M. lang zijn, als delica tesse. Vrijdag was het naamfeest van ko ning Leopold van België (in ballingschap). De wnd. burgemeester van Antwerpen had verboden, bloemen neer te leggen voor het paleis. Alleen reeds in October van dit jaar zijn in de Britsche zóne 10.608 personen ontslagen wegens hun vroegere relaties met de nazi-partij. In totaal zijn reeds 177-229 personen ontslagen. Hongarije heeft de uitlevering ver zocht van aartshertog Joseph van Habs- burg. Na een bruiloftsdiner te Avetrana bij Tarente (Italië) hebben zich bij een hon derdtal personen vergiftigingsverschijnse len voorgedaan. Alleen het bruidspaar is er gezond van af gekomen. tisch" zal verloopen. Men heeft bepaald, dat de nieuwe staten onmiddellijk tijdens of na de conferentie, welke op 12 Decem ber te Den Passar gehouden zal worden, moeten worden gevormd. Van gezaghebbende officieele zijde werd bevestigd, dat in de ontwerp-overeenkomst het gezag van de republiek over Banka, Billiton en de Riouw-archipel evenals over Java, Sumatra en Madoera wordt erkend. Aneta verneemt uit betrouwbare bron, dat de Commissie-Generaal be sloten heeft, nog deze week naar Ne derland te vertrekken. De heer Van Poll en zijn adviseur dr. C. C. J. Maas- sen zullen op 21 dezer per Skymaster vertrekken. Prof. Schermerhorn en de Boer vertrekken een dag later. SCHRIJVEN VAN Z. EM. KARDINAAL DE JONG. Utrecht, 13 Nov. 1946. L.S., Katholiek Nederland zal zich ongetwij feld ten zeerste verheugen over het belang rijke feit, dat tot de 29 martelaren, in Chi na 9 Juli 1900 om wille van het H. Geloof ter dood gebracht, die 24 November a.s. za lig worden verklaard, een landgenoote be hoort, n.l. Zuster Maria Adolphine (Anna Catharina Dierkx), geboren 8 Maart 1866 te Ossendrecht, van de Congregatie der Franciscanessen Missionarissen van Maria. Zij onderging met nog 6 andere leden harer Congregatie, afkomstig uit Frankrijk, Italië en België, 2 Bisschoppen en meerdere anderen, een glorievollen marteldood door onthoofding. Heel Katholiek Nederland mag zich ge- lukwenschen met zijn nieuwe zalig-ver- klaarde, vooral echter de nederzettingen der Franciscanessen Missionarissen van Maria hier te lande, te Amtserdam, Maas tricht en Amsterdamscheveld (Dr.). Moge de Zalige Zuster Maria Adolphine verwerven de bekeering van vele landge noten, de roeping tot missionarisse voor ve le Nederlandsche meisjes en Gods rijksten zegen voor de Congregatie der Zusters Franciscanessen Missionarissen van Maria in alle deelen van de wereld, niet op de laatste plaats in ons vaderland. Utrecht, 13 Nov. 1946. De Aartsbisschop van Utrecht, w.g. f JOH. KARD. DE JONG Anna Catharina Dierkx werd 3 Maart 1866 te Ossendrecht geboren. Op 19 Maart 1893, 27 jaar oud, trad zij bij de Zusters Franciscanessen Missionarissen van Maria in de Congostraat te Antwerpen. Daar werd zij 31 Juli 1893 gekleed en ontving zij den kloosternaam Zuster tylaria Adolphine; 4 September 1895 legde zij haar eerste en 17 November 1898 haar eeuwige geloften af. Kort daarop werd zij bestemd om met de eerste groep van Zusters van haar Congre gatie noar de Missie in China te vertrek ken. Daar laaide in die jaren, de haat van ken. Daar laaide in die jaren de haat van tersch was hevig op. 15 Aug. 1899 kwam zuster Maria Adolphine met haar medezus ters onder leiding van Mgr Fogolla in Shanghai aan. Negen dagen later bereikte zij den missiepost Tai Mien Fou in de pro vincie Shansi. Ze kreeg daar de zorg over 200 weeskinderen, de volks-apotheek en de verpleging der zieken. In het voorjaar van 1900 drongen de boksers de provincie bin nen en verdelgden alles wat Christelijk was. Zuster Maria Adolphine en haar zes gezellinnen behoorden tot de eerste slacht offers. BENOEMINGEN BISDOM HAARLEM. Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft benoemd tot: Kapelaan te Rotterdam (H. Liduina) den Weleerw. heer M. L. M. Wel ling; tot Kapelaan te Noordwijk den Wel-» eerw. heer J. Verhaar, die Kapelaan was te Schagen. Vervolgens tot Kapelaan te Rotterdam (Hulpkerk H. Petrus) den Weleerw. heer A. C. W. Berkhout; tot Ka pelaan te Wassenaar (H. Willibrordus), den Weleerw. heer C. J. Hageman, voor heen Kapelaan te Limmen. oor- WEERSVERWACHTING 00000 o Aanvankelijk nog verder afnemende g Westelijke wind met hier en daar en- g g kele buien, later weer toenemende en o o naar Oostelijke richting omloopende o g wind met tijdelijke regen. Plaatselijk 8 o wellicht enkele uren sneeuwval. Later 2 2 kouder. 2 tooooooooooooooooooooooooooonooooooooooo

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1946 | | pagina 1