S)c Kcidóchc Sou^ant
KLM-vliegtuig in brand gevlogen
ALLE 26 INZITTENDEN OMGEKOMEN
Guerilla-oorlog aan Grieksche grenzen
DE FRANSCHE VERKIEZINGEN
VRIJDAG 15 NOV. 1946
jureaux- Papengracht 32 Leiden
Giro 103003
Telefoon voor Advertenties en
Abonnementen 20826
Redactie en Directie 20015.
Handelsdrukkerij 20935
Abonnementsprijzen f 0.26 per
week. f 1 10 p. mnd f 3 25 p
kwartaal Franco p post f 4.00
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 10937
Hoofdred.: Rector H. SONDAAL
en TH. WILMER. Directeur:
C. M. VAN HAMERSVELD.
Uitgave van N.V „De Leidsche
Courant" en Stichting „De
Burcht".
Advertenties 15 cent p. m.m Bi)
contract belangrijke korting.
Schaudelijke
toestanden
QNDANKS de groentenexport naar
Duitschland, waarmee een catastrofe
voor de Nederlandsche tuinders werd voor
komen, zijn toch aanzienlijke hoeveelheden
Nederlandsche groenten doorgedraaid.
Deze korte mededeeling in de pers slaat
ons met schrik.
Dreigende hongersnood in een gedeelte
van Duitschland, terwijl de export uit Ne
derland van méér groenten niet wordt toe
gestaan!
Van de internationale politiek mag wor
den geëischt, dat zij de economie zóó leidt,
dat dergelijke wantoestanden niet voorko
men. Dergelijke wantoestanden, die' een
schande zijn voor het wereld-beleid der
genen, die dat beleid voeren en beheer-
schen.
Is de verwachting, dat zulke feiten, die
vóór den oorlog herhaaldelijk moesten wor
den geconstateerd, tot het verleden zouden
behooren, ook al weer ij del gebleken?
Mogen de oogen opengaan en mogen de
gewetens spreken voordat het te laat is!
Onevenwichtigheid
I"\E CRITIEK kan vaak, in dezen tijd
vooral, op hol slaan en in de waardee
ring der feiten alle evenwichtigheid verlie
zen.
Maar hetzelfde kan men constateeren bij
de lof, die zich niet door nuchtere zakelijk
heid Iaat inperken.
De uitersten in critiek en lof openbaren
zich^ heel typeerend rondom de Indonesi
sche kwestie!
In een radio-rede toonde zich oud-mi
nister Logeman heel enthousiast over de
verkregen basis bij de onderhandelingen en
hij gaf daarover zijn bijzondere voldoe
ning en dankbaarheid te kennen „zonder
eenig voorbehoud", „hoewel wij", zoo zei-
de hij, „van den inhoud van het ontwor
pen politiek accoord geen betrouwbare ken
nis hebben". Als „de gewone man" zoo
zou praten, dan zou men zeggen, dat hij
niet verder kijkt dan zijn neus lang is,
praat over dingen, waarvan hij nog maar
heel weinig weet!
Vlak tegenovergesteld is de critiek van
de Kamerleden Tilanus en Schouten, die al
spreken van een „gebroken" en zelfs van
een „vermoord" koninkrijk. Dat is gelukkig
minstens even voorbarig.
Men kan lange artikelen schrijven over
den momenteelen stand van de Indonesische
kwestie, maar men houdt dan de lezers be
zig met veronderstellingen. Wij hopen na
tuurlijk. dat op de nu verkregen basis in
derdaad zal kunnen worden opgebouwd
een voor Nederland in Europa en voor In
donesië goede, rechtvaardige oplossing; en
die hoop meenen wij ook op enkele fei
telijke gegevens te kunnen gronden. Zeer
juist is echter, wat het „Handels
blad" schreef: „Het begrip Unie is zonder
nadere toelichting ie vaag om er nu reeds
dieper op in te kunnen gaan, maar behoeft
niet a priori onaannemelijk te zijn."
Wie er nu al reeds dieper op wil ingaan,
moet een diepte phantaseeren.
Auto met fabrieksmeisjes
gekanteld
Gistermorgen reed een autobus van de
gemeentetram te Arnhem met fabrieksmeis
jes naar de Heveafabriek te Oosterbeek. Op
den Veerweg in de richting van de Hevea-
fabriek kwam de bus bij het uitwijken naar
links op den zachten wegberm, gleed weg
en kantelde, waardoor de wagen in de
uiterwaarden terecht kwam.
De vijftien meisjes, die hierbij min of
meer ernstig werden gewond, werden naar
het gemeenteziekenhuis te Arnhem over
gebracht. Na verbonden te zijn, kon het
meerendeel der meisjes het ziekenhuis weer
verlaten.
DEN DRé VEROORDEELD TOT
ZEVEN JAAR.
Het Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam
deed heden uitspraak in de zaak tegen den
52-jarigen ex-hoofdredacteur van de „Gooi
en Eemlander," A. A. L. Graümans (Den
Dré) uit Hilversum, tegen wien op 1 Nov.
j.l. zeven jaar werd geëischt. De uitspraak
luidde overeenkomstig den eisch.
Belgische kabinetscrisis
weer bijgelegd
De Belgische eerste minister, Huysmans,
heeft gisteren verklaard, dat de kabinets
crisis is opgelost. De socialistische fractie
heeft tijdens een gistermiddag gehouden
vergadering besloten, dat Brunfaut, de so
cialistische vice-voorzitter der Kamer, zijn
ontslag zal aanbieden. Door deze beslissing
zal het mogelijk worden, dat Lahaut, ce
voorzitter van de communistische partij,
tot vice-voorzitter van de Kamer wordt ge
kozen.
A.N.P. verneemt voorts, dat de heeren
Bohy, voorzitter van de socialistische ka
merfractie en Buset, voorzitter der Belgi
sche socialistische partij, zich in verbinding
hebben gesteld met den secretaris-generaal
der Belgische communistische partij, mi
nister Ladmand. De communistische kamer
fractie heeft haar voldoening uitgedrukt
over de tegemoetkoming der socialisten.
COMMUNISTEN EISCHEN
PREMIERSCHAP VOOR FRANKRIJK.
Het politiek bureau der Fransche com
munistische partij heeft besloten, den eisch
te stellen, dat een communist premier
wordt in de nieuwe Fransche regeering.
In een verklaring wordt voorts gezegd,
dat de communisten vorstanders zijn van
beveiliging- der Fransche grenzen, voldoe
ning van de herstel-prestatie door Duit-
schers en een vredespolitiek, die gebaseerd
is op Frankrijk's hechte samenwerking met
de groote geallieerde landen: de Ver. Sta
ten, Groot-Brittannië en de Sovjet-Unie.
Het bureau heeft aan den nationalen raad
van de socialistische partij, die Zondag a.s.
bijeen zal komen, voorgesteld „een regee
ring van de democratische unie" te vor
men noder een communistischen presi
dent.
Naar de K.L.M.-persdienst officieel mededeelt, is het K.L.M.-vliegtuig van den regelmatigen dienst LondenAmsterdam,
een „Dakota", dat de registratieteekens PH-TBW droeg, en dat te 18.50 op Schiphol moest aankomen, bij de landing veron
gelukt en geheel vernield. 21 Passagiers, vier man bemanning en de stewardess kwamen om het leven. Even voordat het
vliegtuig verongelukte, kwamen vijf andere lijnvliegtuigen normaal binnen. Het horizontaal zicht was goed, de wolkhoogte
bedroeg 150 M. Het toestel kwam terecht ten Zuiden van de Oost-Westbaan op het vliegveld. Een onderzoek naar de oor
zaak van de ramp wordt door den rijksluchtvaartdienst van het ministerie van verkeer ingesteld.
De bemanning van het verongelukte K.L.M.-toestel bestond uit de volgende heeren: Moreton, gezagvoerder; Milo, radio-tele
grafist; Vos, telegrafist; en Tiemens, boord-mecano. Ook de stewardess mej. Lammens kwam om het leven.
Piloot deed 3 landingspogingen in half uur
De K.L.M. heeft thans ook haar aandeel gekregen in de reeks van groote luchtvaart
rampen, welkè den laatsten tijd zijn voorgevallen. Hoe het ongeluk kon gebeuren is
nog steeds een raadsel. Gisteravond half 8 landde het Lissabon-toestel met gezagvoer
der H. Groene veld normaal op het vliegveld. Boven Amsterdam cirkelde echter
reeds gedurende meer dan een half uur het lijntoestel van de K.L.M. uit Londen met
als gezagvoerder den Engelschman Moreton. Het was de „Dakota" PHTBW, die
ruim anderhalf uur geleden van Croydon gestart was. Waarom het toestel niet land
de begreep niemand. Dan eindelijk komt de PHTBW binnen vliegen over het roo-
de hoofdlichtbaken, het neonbaken van Schiphol. Dwars over het veld vliegt het toe
stel in de richting van de Rindgvaart. Dwars over de startbaan, die gistertavond dienst
deed. Een enorme slag. Een steekvlam. Dat had ide landing moeten zijn, het werd een
catastrophe.
De brandweer van de K.LJM. is het eer.
ste op het terrein van de ramp. Met twee
stralen worden de vlammen gebluscht.
Nieuwe brandweerauto's stuiven aan. Lugu
ber klinken hun sirenes in de stilte, die
plotseling is gevallen. Links en rechts lig
gen dooden op de donkere aarde. Door de
kracht van de exposie zijn sommigen in
den omgewoelden grond gedruk't.
Rouw daalt over Schiphol.
Terstond bergt men de 26 slachtoffers.
Een stille, maar sombere stoet schuift over
de verlaten startbanen, die mat glanzen in
het licht van de vele lampen, naar de lood
sen en gebouwen, waar men een dergelijke
ontzettende ramp nog niet heeft verwacht.
Volgens nog .niet geverifieerde berichten
heeft de piloot, na geruimen tijd boven
het vliegveld te hebben gecirkeld, drie ma.
len achter elkaar getracht te landen. Doch
telkens heeft hij vlak voor de landing zijn
toes'.el weer opgetrokken om na een korte
vlucht boven het veld opnieuw een poging
te wagen. Het maakte den indruk, zoo
vernamen wij van ooggetuigen dat de
laaghangende bewolking een ernstige be
lemmering vormde.
Op een oogenblik zag men, dat de piloot
een vierde landingspoging deed. Daarbij is
het toestel in den Zuid-West hoek van het
terrein, dicht bij den grooten verkeersweg
naar 's-Gravenhage en een 4500 M. uit
den Spaarndammerdwarsweg tegen een
dijkje in den grond gevlogen met het reeds
hierboven vermeld ontstellend gevolg.
'Eigenaardig Is, dat in den controletoren
op het vliegveld Croydon korten tijd vóór
de ramp op Schiphol een radiografische
boodschap van het verongelukte vliegtuig
opgevangen werd, luidende: „Motor in
brand. Zétten koers naar Schiphol".
20 NEDERLANDERS EN
6 ENGELSCHEN.
Naar de persdienst van de K.L.M.
te Londen mededeelt, hebben 20 van
de 26 slachtoffers der vliegramp de
Nederlandsche nationaliteit en zijn
de zes anderen Engelschen. Onder
de Nederlanders bevonden zich ver
scheidene legerofficieren.
Een aantal andere officieren, die
met het vliegtuig zouden meeko
men, hadden 'het toestel gemist en
waren gedwongen op Croydon te
blijven.
Voor Hoeden, lint
en garneering n»«r
i
f.o. Rex.
Hoeden vanaf f 12.50
Vervormen in alle gewenschte modellen
OP KORTE GOLF
Te Damascus hielden leerlingen van
middelbare scholen een demonstratie. Het
kwam tot een botsing met de polilie, waar
bij 25 politie-agenten en twee leerlingen
werden gedood. Lieve knaapjes!
De Gasperi, de Italiaansche minister
president, heeft een noodkreet geslaakt tot
den directeur-generaal van de Unrra, we
gens de dreigende^ inkrimping van het
brood-rantsoen, indien niet spoedig hulp
geboden wordt.
De laatsten van de 89.000 Duitsche
krijgsgevangenen, die door het Amerikaan-
sche leger in Europa worden vastgehouden,
zullen op 1 Juli 1947 zijn vrijgelaten.
Een K.L.M.-lijntoestel van den dienst AmsterdamLonden, de PHTBW, komende
uit Londen, is Donderdagavond bij de landing op Schiphol neergestort, tengevolge
waarvan de 26 inzittenden, o.w. vijf leden der bemanning, om het leven kwamen.
Slechts een van de vleugels van het vliegtuig bleef intact.
Volgens militaire berichten, die door de
Grieksche regeering zijn ontvangen, is het
dorp Ekra, nabij de Grieksch-Joego-Sla-
vische grens, na een hevig gevecht met een
groep van 700 gewapende lieden, door
Grieksche strijdkrachten bezet. De grens
posten Plianos en Archangelos werden
eveneens door „opstandelingen" aangeval
len, aldus de militaire berichten.
In Grieksche militaire kringen is men van
meening, dat de verhoogde guerilla-activi-
teit in Griekenland, in het bijzonder in Ma.
cedonië nabij de grens, „een niet verklaar
de oorlog van de communisten tegen den
staat" vormt.
De minister van oorlog, Dragoemis, heeft
aan alle politieke leiders een bezoek ge-
bracht om hen op de hoogte te stellen van
den ernst van den toestand en hen uit te
noodigen voor een conferentie, welke de
maatregelen ter handhaving van orde en
recht zal bespreken.
MATIGHEID IN HET HANTEEREN VAN
HET VETO-RECHT.
De politieke commissie van de V.N. heeft
gistermiddag onder voorzitterschap van
Manoeilsky (Oekraine) het debat over het
vetorecht der groote mogendheden geopend.
Paul Hasluck lichtte een resolutie van
Australië toe en stelde voor, dat de per
manente leden zich zouden matigen bij het
gebruik van het recht van veto en dat zij
tot een grootere mate van onderling over
leg zouden komen in den geest van geven
en nemen. Verder, dat de procedure in den
Veiligheidsraad zoodanig zou -worden ge
wijzigd, dat het voortdurende stemmen over
kwesties van procedure overbodig zou wor
den.
Hasluck besloot met te zeggen, dat de
Veiligheidsraad niet aan de eischen heeft
voldaan en dat het de plicht van de Alge-
meene Vergadering was den toestand te
verbeteren.
DE TOESTAND IN BRITSCHE
BEZETTINGSZON^ VAN DUITSCHLAND.
Naar het Fransche persbureau AFP
meldt, heeft de conservatieve voormalige
minister van buitenlandsche zaken Antho
ny Eden in het Britsche Lagerhuis ver
klaard, dat de toestand in de Britsche be
zettingszone van Duitschland terecht zorg
wekkend wordt geacht. Eden verklaarde,
dat de Sowj et-Unie niets heeft gedaan om
tot economische eenheid van Duitschland te
komen en dat er een eind moest komen aan
het afstaan van Duitsche fabrieksinstalla-
ties ten behoeve van de Sowj et-Unie.
In een Britsch-Amerikaansche verklaring
wordt een verdere groote verlaging van den
steenkooluitvoer uit de Britsche zóne vap_
Duitschland bekend gemaakt. Een verla
ging van 350.000 ton per maand zal op 1
December ingaan en tot Maart a.s. duren.
De autoriteiten moesten in October j.l.
den uitvoer van steenkool naar de bevrijde
gebieden van Europa, die in de Europeesche
steenkoolorganisatie vertegenwoordigd zijn,
met 150.000 ton pér maand verlagen. Deze
verlaging is thans met 200.000 ton vergroot.
Wanneer de laatste verlaging van kracht
wordt zullen de toewijzingen niet meer dan
500.000 ton per maand bedragen.
De communisten zij'n de sterkste partij geworden
(Van onzen specialen bericht
gever).
Wat wij in de „De Leidsche
Courant" van 21 October voor
speld hebben is op 10 Novem
ber waarheid geworden: de
kinderen der duisternis mogen
zich verheugen, de communis
ten zijn terug. De sterkste par
tij geworden: op 574 zetels be
halen zij er 163.
Zij hadden 143 zetels op 548
in de vroegere Kamer. Thans
zijn er 33 zetels bijgekomen. De
uitslagen betreffende 7 zetels,
waarop in de koloniën gestemd
is, zullen pas later bekend wor
den
De M.R.P. had 162 zetels op
548, zij heeft er nu maar 160 op
574. Zij verliest er dus twee,
zonder in eenige mate aan de
verdeeling der nieuwe zetels
deel te nemen.
20 der kiezers zijn niet
gaan stemmen, het grootste ge
tal dezer zijn zeker gematigden,
en verder heeft de verdeeld
heid onder deze elementen de
stemmen en de zetels ver
spreid.
De grootste verliezer is ech
ter de socialistische partij,
waarvan de leiders niet goed
wisten, in hoeverre zij verbond
schap met de communisten
moesten zoeken. Vele partijle
den hebben het probleem zelf
opgelost met voor de Marxisten
te stemmen.
De twee hoofdrichtingen in
de Fransche politiek blijven
dus de zelfde: socialo-commu-
nisten tegen gematigden, en 't
is weer binnen deze twee blok
ken, dat de stemmen zich ver
plaatst hebben naar het uiterst
links of het uiterst rechts,
indien men onder deze laatste
benaming de Gaullisten, de
P.R.L. (Vrijheidspartij) en an
dere kleine partijen mag noe
men.
Geen enkel van die twee
blokken heeft de volstrekte
meerderheid, de radicalen zul
len feitelijk de balans in de
eene of andere richting doen
neer slaan. Hun propaganda
was meer anti-Marxist maar
men weet niet waartoe dc am
bitie van hun leider, Herriot,
kan brengen.
Wij hebben hier geschreven,
dat geheime besprekingen tus-
schen M.R.P. en de Gaulle
plaats hadden, zij zijn voortge
gaan tot voor 'n tiental dagen.
En wij kunnen thans er bijvoe
gen dat de Gaulle de verant
woordelijkheid van hun misluk
king draagt. De M.R.P. heeft
alles gedaan, om hem de hand
weer toe te reiken, hij heeft ze
geweigerd. Zijn zwager de heer
Vendroux, vroeger M.R.P.-lid
der Kamer, had deze partij ver
laten om onafhankelijk op te
treden; de Gaulle had hem
daarvoor geluk gewenscht in
een brief die openbaar werd
gemaakt, Vendroux is gekozen
in de Pas de Calais waar dan
ook de M.R.P. een zetel verliest.
De jongste generaal van de
■weerstand Choban-Delmas
bracht in een meeting te Bor
deaux de tegenspraak aan den
heer Bidault en vertelde daar
dat de Gaulle de Eerste Minis
ters als zeer gewetensvol maar
te weinig bekwaam beschouw
de, Choban-Delmas is gekozen
ten koste van een M.R.P.
Toch weten wij, dat de M.R.P.
dit alles zal vergeten en eene
meerderheid zal trachten te
vormen om de candidatuur van
de Gaulle bij de keuze van den
President der Republiek voor
te staan.
Maar zal de Gaulle aannemen
candidaat te zijn? Of weer eens
de reikende hand weigeren?
En zal Herriot zijn persoonlijke
ambitie niet tegen die van de
generaal stellen?
En zal die keuze tegen den
wil der communisten geschie
den? Of zullen dezen in ruil
Thorez als eerste minister
eischen wat practisch de posi
tie van de nieuwe Republiek's
president zou onmogelijk ma
ken? Dit alles moeten wij af
wachten CHI-LO-SA.
Mej. Jannie Lammens, de stewardess van
het verongelukte K.L.M.-vliegtuig, de PH
TBW, die tot de slachtoffers van den
vliegramp behoort.
DE SLACHTOFFERS
De namen der slachtoffers van de vlieg
tuigramp lyiden:
P. A. Josephs, werkzaam bij de B.P.M.,
wonende te Londen, geb. 19*14 in Londen
(Engelschman).
Ir. J. Vet, secretaris van de Stichting
voor den Landbouw in Den Haag, wonende
te Den Haag.
H. J. van Arkel, werkzaam bij de Billi-
tonmaatschappij, wonende te Wassenaar,
geb. 1881 in Gouda.
E. L. van Musscher, werkzaam bij de
Billitonmaatschappij, wonende te Den
Haag, geb. 1904 in Schoten, gem. Haarlem.
Dr. J. Ridder, werkzaam op het ministe
rie van financiën, wonende te Den Haag,
geb. 1910 in Groningen.
W. E. A. M. König, wonende te Den
Haag, géb. 1889 te Dén Haag.
K. Sperna Weiland, werkzaam op de afd.
propaganda en publiciteit bij de K.L.M.,
wonende te Den Haag, geb. 1916 te Delft.
U. R. Moseley, uit Londen, geb. 1905.
(Engelschman).
W. L. Elderson, radio-technicus van de
K.L.M., wonende te Londen, geb. 1922 te
Rotterdam.
Herman de Man, omroepleider van de
Cur. Radio-Omroep, wonende te Eindhoven,
geb. 1898 in Woerden.
Major G. N. Weston, wonende te Rot
terdam (Engelschman).
Mevr. A. P. Ulrich—de Groot, wonende
te Rotterdam, geb. 1915 in Bergen op
Zoom.
Mevr. H. E. LamboGoats, Fomford,
geb. 1925.
M. M. Buschman, te Lisse, geb. 1907.
F. M. Burgis uit Londen, geb. 1898 in"
Londen (Engelschman).
J. Kooiman, eerste stuurman van de
Holl. Stoomboot Mij. in Amsterdam, geb.
1906 te Terschelling,
Lt.-kol. C. Tonnet, uit Vorden.
R. A. Witham uit Chelmsford (Essex)
geb. 1903^in Middlesex (Engelschman).
Bemanning:
E. J. H. F. Moreton, gezagvoerder, wo
nende te Rotterdam, geb. 1909 in Simla
(Br.-Indië).
W. L. Milo, radio-telegrafist, Amster
dam, geb. 1920 te Kollumerland.
H. L. Vos, radio-telegrafist, wonende te
Amsterdam, geb. 1918, in Reeuwijk.
H. H. J. Tiemans, boord-mecano, wonen
de te Amsterdam, geb. 1912.
Mej. J. M. Lammens, stewardess, wonen,
de te Noordwijk, geboren 1924 in Katwijk.
Herman de Man f
Tot de omgekomenen bij de ramp van
het K.L.M.-vliegtuig behoort o.m. de let
terkundige Herman de Man, het pseudo
niem van Salomon Herman Hamburger.
Hamburger werd 11 Juli 1898 te Woerden
geboren, zoodat hij. den leeftijd van 48 jaar
bereikte.
Na aanvankelijk in den handel werk
zaam geweest te zijn, ging hij in de jour
nalistiek, waat hij zich tevens als schrij
ver van formaat ontwikkelde. In 1927 ging
de Man over tot de Katholieke Kerk en
werd te Vianen gedoopt als Ezechiel Pe
trus Paulus. Tot 1936 bekleedde de Man de
functie van waarnemend directeur van de
Algemeene Uitgevers Maatschappij N.V.
In 1938 verwierf de Man den Tollens-
prijs. Laatstelijk was hij werkzaam te Wil
lemstad op Curagao, waar hij de functie van
directeur van den' Curagaoschen radio-om
roep bekleedde.
ccooo WEERSVERWACHTING
o Tijdelijk eenige regen.
Meest zwaar bewolkt met tijdelijk
eenigen regen en hier en daar mist. g
g Matige wind overwegend tusschen o
g Oost en Zuid. Iets kouder.
loooooonoooooooooooooooooooooooooooooooo
Op het bureau van de Leidsche Courant
ligt ter inzage de passagierslijst van het
m.s. „Klipfontein".
