SeftzicbeHcSou/towt Griekenland, doorn in Ruslands oog Laatste dagen van Seyss te Neurenberg Razzia op ongewenschte Duitschers! Italië wordt economisch gespaard OP KORTE GOLF DONDERDAG 12 SEPT. '46 Bureaux: Papengracht 32, Leiden Giro 103003. Telefoon voor Advertenties en Abonnementen 20826. Redactie en Directie 20015. Handelsdrukkerij 20935. Abonnementsprijzen f 0.26 per week, 1.10 p. mnd, 3.25 p. kwartaal. Franco p. post f 4.00. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 36e JAARGANG No. 10883 Hoofdred.: Rector H. SONDAAL en TH. WILMER. Directie: G. G. VAN ELBURG. Uitgave van N.V. „De Leidsche Courant" en Stichting ,,De Burcht". Advertenties 15 cent p. m.m. Bij contract belangrijke korting. Vrijheid van godsdienst pR IS AL VEEL GESCHREVEN in den loop der jaren over het z.g. processie verbod1. Wat is dat verbod eigenlijk? In de Grondwet wordt het volgende be paald: „Alle openbare godsdienstoefening bin nen gebouwen en besloten plaatsen wordt toegelaten, behoudens de noodige maatre gelen ter verzekering der openbare orde en rust". „Onder dezelfde bepaling blijft de open bare godsdienstoefening buiten de gebou wen en besloten plaatsen geoorloofd, waar zij thans naar de wetten en reglementen is toegelaten." Het tweede deel van het geciteerde arti kel slaat voornamelijk op processies. Van daar dait men spreekt van het: processie verbod. De wetgever in 1848 vreesde schijnbaar verstoring van de openbare orde, als er pro cessies zouden worder. gehouden in ge meenten, waar dit tot dan nog niet gebrui kelijk was. Wordt die vrees ook aangevoerd als mo tief door degenen, die zich vandaag ver klaren tegen de opheffing van het proces sie-verbod, welke opheffing, zooals men weet, door de katholieken wordt ver langd? Men kan moeilijk dat motief in ernst gebruiken! Het is een feit, dat in gemeenten, waar wel processies mogen worden gehouden, van orde-veratoring geen sprake is. En, vervolgens, als het processie-verbod zou zijn opgeheven, dan zal, zooals iedereen begrijpen kan, door de katholieken van de verkregen vrijheid een beleidvol gebruik worden gemaakt. De leiding van de Bis schoppen moet ieder, die voor het tegen overgestelde mocht vreezen, toch wel een volkomen geruststellende waarborg bie den! Welk motief ziullen de tegenstanders van processie-vrijheid dan moeten aanvoeren? In de (Chr. Hist.) „Nederlander" van 10 Sept. 'j.l. doet een schrijver over het pro cessie-verbod, S. B. Kmobterus, deze uitla ting: „Voor de Chr. Hist. Unie, die in art. 4 van haar Program van Beginselen schrijft: „In overeenstemming met de historische ontwikkeling van het Christendom op Ne- derlimdsche boidem moet Nederland be stuurd worden als een Christelijke Staat in Protestantschen zin" is dit in ieder ge val een belangrijk vraagstuk". Een merkwaardige uitlating! Dus men zou tegen opheffing van het processie-verbod lcurmen zijn, niet uit vrees voor orde-verstoring (het motief, waarom de wetgever in 1848 dat verbod beeft ingevoerd), maaromdat Neder land zou moeten worden bestuurd! in Pro testantschen zin! Wij leggen deze uitlating vasit. Het laat ste woord hebben we hierover nog niet ge schreven. Commissie-Generaal vindt gunstige atmosfeer De pas benoemde Commissie-Generaal, die binnenkort naar Ned. Indië vertrekt, vindt wel een gunstige atmosfeer voor haar werkzaamheid. „In Indonesische kringen is men van oordeel, dat de namen Schermerhorn, van Poll en de Boer als leden van de Commis sie-Generaal een besliste stap voorwaarts in de richting van de oplossing van de po litieke problemen op Java beteekenen", zoo heeft de Hadji Agoes Salim, de repu- blikeinsche onder-minister van buïten- landsche zaken gistermorgen aan Aneta verklaard. Hun komst hier en de hoopvolle atmos feer van de laatste dagen vormen zeker een aanduiding, dat beide partijen verlan gend zijn om tot een bevredigende oplos sing te komen'. De mogelijke ontmoetingen tusschen de Commissie-Generaal en/of lord Killearn en Soekarno besprekende, zeide Salim veelbeteekenend: „Soekarno zal, indien het kabinet hem dat om politieke redenen aan raadt, op den achtergrond blijven". SECRETARIS COMMISSIE-GENERAAL VOOR INDIë. Tot secretaris-generaal van de commissie- generaal voor Ned.-Indië is benoemd rar. dr. P. Sanders, secretaris-generaal van het departement van Algemeene Oorlogvoering. MINISTER LIEFTINCK NAAR AMERIKA De minister van Financiën, prof. mr. P. Lieftinck, heeft het voornemen 21 Sept. naar Amerika te gaan ter bijwoning van de bestuursvergaderingen van het Internatio naal Monetair Fonds en van de Herstel- bank. j Voor Bonnenlijst j ZIE PAGINA 2, le KOLOM ^ROMYKO (Sowjet-Unie) opende gisteren in de bijeenkomst van den Veiligheids raad de discussie over Griekeland met de verklaring, dat de Britsche regeering „terecht staat" voor de gebeurtenissen in Griekenland. Hij betoogde, dat Engeland in Griekenland intervenieert, hetgeen o.m. zou blijken uit het feit, dat een Britsche missie onder generaal Wickham de Grieksche politie en gevangenissen onder haar controle heeft. De aanwezigheid van Britsche troepen in Griekenland achtte hij on wettig, daar de speciale wet, welke zoodanige aanwezigheid zou legaliseeren, nim mer is uitgevaardigd. Cadogan tegen beschuldi ging en laster „Indien de aanwezigheid van Engelsche troepen, zooals men zegt, een kwestie van evenwicht is", aldus Gromiyko, „beteekent dit dan, dat het zenden van Amerikaan- sche oorlogsschepen ook tot doel heeft den toestand in Griekenland in evenwicht te brengen? Wij kennen maar al ite goed de uitwerking van „evenwichtscheppende ka nonnen". Cadogan (Engeland) ging vervolgens in tegen de eergisteren door Manoeilkqy (Oekraine) geuite beschuldigingen tegen de Engelsche regeering. Cadogan beschouw de Manoeilsky's toespelingen als een aan vulling op de beschuldiging of insinuatie dat de Engelsche regeering vrijheid en demo cratie in Griekenland met de voeten treedt, terwijl zij bij het vervolgen der minderheden de helpende hand zou bie den en tot aanval op de nabuurstaten zou aanzetten. Cadogan verklaarde, dat hij hem deze beschuldiging evenals den tegen het Engelsche leger geuiten laster hoogst kwa lijk nam. PROCLAMATIE VAN GRIEKS CHEN KONING. In een proclamatie aan het Grieksche volk heeft koning George van Griekenland ge zegd, dat hij den uitslag van het referen dum zooder vrees of bitterheid heefit af gewacht, bereid de uitspraak van het volk te aanvaarden, hoe deze ook mocht zijn. De uitslag heeft de oude banden tusschen kroon en volk bevestigd en kan worden uit gelegd als een bevel een einde te maken aan de verdeeldheid, die het land heeft verzwakt. De internationale verwikkelingen heb ben Griekenland in een maalstroom van groote conflicten gebracht, die het bewerk, stelligen van de nationale eenheidi niet lou- VASTE BRANDSTOFFEN VOOR KAMER HUURDERS EN PENSIONGASTEN. Voor kamerhuurders en pensiongasten is voor den a.s. winter de volgende regeling vastgesteld: Dezer dagen reiken de distributdedien- sten, op bekend gemaakte tijdstippen, for mulieren M.D. 333-22 uit, waarmede de brandstoffen moeten worden aangevraagd. Alle aanvragen moeten zoowel door den kamerverhuurder en pensiongasten worden ingevuld. Het stookseizoen is gesplitst in twee pe rioden, waarvan de eerste het tijdvak van 1 October 1946 tot en met 15 Januari 1947 en de tweede het tijdvak van 16 Januari 1947 tot en met 30 April 1947 omvat De distributiedienst reikt bij inneming der aanvraagformulieren voor de eerste pe riode vijf rantsoenbonnen, elk voor een eenheid brandstoffen per verhuurd woon gedeelte uit, indien een daarin verblijfhou dend persoon voor of op 1 October 1881 is geboren. Is dit niet het geval, dan worden per verhuurd woongedeelte drie rantsoen bonnen verstrekt. NEDERLAND KRIJGT 40.500 TON CACAOBOONEN. De International Emergency Food Coun cil heeft de internationale toewijzingen voor cacaoboonen in het op 1 October 1946 aanvangende jaar gewijzigd. Toegewezen werden aan: de UNRRA 22700 ton, Frank rijk 37250, België 18700, Nederland 40500. V.S. 258.830, V.K.100.840, Spanje en Cana- rische eilanden 10200, Sovjet-Unie 28700. ter een economische of politieke kwestie doet zijn, doch veeleer een kwestie van zelfbehoud. Grieksche communisten buiten de wet. De opperbevelhebbers der Grieksche strijdkrachten in Macedonië en Thessalië zijn te Athene aangekomen voor het voe ren van besprekingen met de regeering aangaande het nemen van nieuwe drasti sche maatregelen om een einde te maken aan de toenemende gewapende activiteit der leden der linksche beweging. De ministerraad zou overwegen de com munistische partij buiten de wet te stel len. De raad bestudeert met name de her haalde aanslagen met mijnen op de we gen en de terechtstelling van burgers door „communistische benden" en is overtuigd, dat het toenemen van het moorden het gevolg is van buitenlandsche instructies, teneinde aan den vooravond van den te rugkeer des konings anarchie te veroor zaken. Ook boven Griekenland dwalen thans geheimzinnige projectielen (rond. Gister nacht zijn 'boven Athene raketten waar genomen, die in Zuidelijke richting vlo gen, terwijl andere boven Saloniki zijn gezien. Duizenden voormali ge gevangenen en gedeporteerden uit alle deelen van Wesit Euorpa zijn naar Lourdes gekomen. De bedevaartgangers v. het openluchtaltaar, dat voor de Basiliek was opgericht, tij dens de plechtigheid van de zegening. Mogendheden doen afstand van recht op herstelbetaling De oorlog heeft den V. S. 335.000.000.000 dollars gekost, waarvan Italië 20.000.000.000 zou hebben moeten betalen. Bovendien heeft Italië ongeveer een billioen dollar ter ondersteuning ontvangen (sinds den TTDRWTJL ER THANS TE NEURENBERG een vacantiesfeer heerscht, zitten de be- schuldigden in hun cellen en worden met den dag zwaarmoediger. Zij hebben niet meer de afleiding van de rechtszittingen en mogen niet meer met elkaar spre ken. Weliswaar is het hun geoorloofd om familieleden te ontvangen, doch die reis mogelijkheden zijn zóó beperkt, dat de meesten van hen nog niet zijn aangekomen. Seyss-Inquart verkeert in 'n stemming van wanhoop. Hij had1 de laatste dagen van de rechtszitting een moreele. inzinking en kwam zoodoende tot zijn verrassende ver klaring over zijn blijvende trouw aan Hit Ier. Zijn visie op de toekomst en critiek op het heden Deze verklaring werd gegeven tegen het advies van zijn verdediger, die terecht op merkte, dat zulk een verklaring het ge- heele systeem van zijn verdediging zou doorbreken. Seyss was echter van meening, dat de vlucht voor de verantwoordelijk heid, waartoe vrijwel alle beschuldigden hun toevlucht hadden genomen, op de rechters en de openbare meening een zeer slechten indruk moest hebben gemaakt. Daarom wilde hij dien indruk redresseeren door in zijn slotwoord pathetisch trouw te zweren en daarmee uitdrukken, dat hij bereid was niet slechts in de goede, doch ook in de kwade dagen mede in de voor ste rijen van het regiem te staan. In de laatste weken vóór den „dag des oordeels" toont Seyss een koortsachtige ac tiviteit. Zoo heeft hij een ontwerp voor een grondwet gemaakt voor „Uitopia", een ideale maatschappij. Voorts heeft hij een verhandeling geschreven over de toe komst van Europa, waarin hij de overtui ging heeft neergelegd, dat er een botsing zal komen tusschen Oost en West en dat Frankrijk, Nederlanidl en België daarbij ge roepen zullen zijn de rol van redders van het Avondland te spelen- Thans heeft Seyss een geschrift in bewerking, getiteld „Be- merkungen ueber den Nürnberger Pro- zess", waarin hij de grondslagen van het proces aanvalt, critiek oefent op de be wijsvoering en de meening uitspreekt, dat de uitslag van dit proces niet van belang is, omdat de revisie er van reeds zou zijn begonnen. Hij heeft in dit werk geschre ven, dat ook Nederland een andere gedach te over hem zal hebben dan thans. Buiten deze werkzaamheden vindt Seyss Eigendommen worden verbeurd verklaard De gearresteerden zijn Duitschers, die in geen geval in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning in Nederland. Hun aanvragen zijn stuk voor stuk bekeken door de desbetreffende Haagsche commis- IN DI^J VROEGEN OCHTEND heeft de Amsterdamsche vreemdelingenpolitie in de hoofdstad een razzia gehouden op ongewenschte Duitschers, waarvan er zich naar schatting tot dusver eenige duizenden zoo vrij konden bewegen als een vogeltje in de lucht. Over enkele dagen, zoo meldt „Trouw", zullen zij naar het zoo juist gereed ge komen kamp Mariënburg te Nijmegen worden getransporteerd, om dan per eerste gelegenheid over de grens te worden gezet. sie. Zij zijn gewogen en te licht bevonden. Hun eigendommen worden verbeurd ver klaard, hun woningen in beslag genomen. Enkele stukken meubilair, een paar stoelen en een kast worden tegelijkertijd naar het interneeringskamp overgebracht, teneinde het kamp zoo goed mogelijk bewoonbaar te maken. Iedere Duitscher mocht meene men drie dekens, een vork, een lepel, een mes, twee borden, een kop, eenige toiletar tikelen, vijftig kilogram bagage, honderd gulden aan geld. Ieder kind mag vijf kilo gram bagage en vijftig gulden aan geld meenemen, terwijl alleenstaande Duitschers of Duitsche vrouwen dertig kilogram baga ge en vijftig gulden in him bezit mogen hebben De razzia was in alle stilte voorbereid. Het was uiteraard onmogelijk alle onge wenschte Duitschers tegelijkertijd te arrqs- teeren. Daarom begon men met de eerste groepen, n.l. met Duitschers behoorend tot degenen, die zich in den bezettingstijd heb ben misdragen, een ergernis waren voor hun buurtgenooten, dikwijls in al hun ka mers beeltenissen van Hitier aan den wand hadden, bij de Grüne Polizei werkten, kort om, die het schrikbewind in Nederland hiel pen bevorderen en de Nazi's krachtig steunden. Wij kunnen hieraan nog toevoegen, dat het aantal Duitschers in heel Nederland nog circa 20.000 bedraagt. De Rijks vreem delingendienst in Den Haag beschikt in dit verband over niet minder dan 17.000 dos siers. De werkzaamheden aan de groote ver- keersbrug over den IJssel bij Zwolle zijn reeds zoover gevor derd, dat de rijweg geplaatst kan wor den- Ook aan de overspanningsboog wordt hard gewerkt. Groote kranen bren gen de zware con structiestukken op hun plaats. IN DE ECONOMISCHE COMMISSIE van de Vredesconferentie voor Italië, heeft gisteren Zuid-Afrika officieel afstand gedaan van zijn recht op herstelbetalingen voor oorlogsmateriaal, te geven door Italië. Daarbij volgde Z.-Afrika het voor beeld van Groot-Brittannië. De Zuid-Afrikaansche afgevaardigde adviseerde te be palen, wat Italië ïou kunnen betalen en vervolgens aan elk land, dat aanspraken kan laten géiden, een percentage van het volle bedrag der schadevergoeding toe te wijzen. Will. R. Thorp (V. S.) deelde mee, dat de Vereenigde Staten ook geen her stelbetalingen van Italië verlangen. wapenstilstand). Het eischen van herstel betalingen heeft onder deze omstandighe den geen zin. Sir Raghavan Pillai deed uit naam van Britsch-Indië eveneens afstand van het recht tot het eischen van herstelbetalin gen; alleen de weinig omvangrijke Itali- aansche activa in Britsch-Indië zouden een deel van de schuld moeten dekken. Australië en China deden eveneens af stand. Geen dezer landen had belang by een economische ineenstorting van Italië. Alberto Tarchiani, de Italiaansche am bassadeur te Washington, die het woord voor Italië voerde, legde nog eens den na druk op de gevaren van een te zwaar be lasten van Italië. Hij keerde zich tegen de staten, „die nooit in oorlog zijn geweest met Italië en nooit met dit land in een mi litair conflict gewikkeld zijn geweest" en die niettemin herstelbetalingen verlang den (België, Mexico en Nederland). MET VIETNAM IS HET MIS. De afvaardiging van Vietnam heeft gis teren den „Modus Vivendi", die door de Fransche regeer mg was voorgesteld en die de economische, technische, sociale en politieke verhouding tusschen Frankrijk en Vietnam behandelt, verworpen. Het besluit van de delegatie van Vietnam ver oorzaakte, nadat eerder op den dag vol- leedige overeenstemming w.as bereikt, in of ficiele Fransche kringen eenig opzien. Men gelooft dat de afvaardiging van Vietnam de Fransche voorstellen als een duidelijke stap terug beschouwt ten opzichte van de resultaten van de Voorgaande besprekin gen. Door Fransche officieele kringen wordt de verwerping van de modus Vi vendi geïnterpreteerd als een leeken van een definitieve breuk in de besprekingen tusschen Frankrijk en Vietnam. ZONDAG WORDT DE BULGAARSCHE REPUBLIEK UITGEROEPEN. Vassil Kilarof, voorzitter van de natio nale veergadring in Bulgarije, is gisteren van de vredesconferentie te Parijs naar Sofia teruggekeerd om aanstaanden Zon dag bij de zitting der nationale vergade ring, waar de Bulgaarsche republiek zal worden uitgeroepen, tegenwoordig te zijn. dagelijks nog gelegenheid1 voor een koud bad en voor lichaamsoefening. De oordeelsdag. Teneinde eenigerma'te te kunnen vol doen aan de aanvragen tot bijwonen van den grootsten dag van het proces is aan het gerecht gevraagd, toe te staan om een televisie-installatie in de zaal aan te bren gen, teneinde de menschen, die in de rechtszaal zelf geen plaats krijgen toege wezen, in staat te stellen om in een andere zaal het uitspreken van het vonnis te vol gen. Het gerecht heeft evenwel dit ver zoek afgewezen. Wel wordt overwogen om in de vier zalen van het gebouw gelegen heid te geven den uitspiaak in verschil lende talen te volgen. Zetels in de rechts zaal zullen uitsluitend ter beschikking zijn van de hooge autoriteiten, die verwacht worden. De Fransche regeering zal door drie ministers ve»-tegen\vioraigd worden. Ofschoon het gerecht es in het werk sielt om de vormssen '.ijdif gereed te heb ben is de mogelijkheid n ei uitgesloten, 1 de oordeelsdag enkele oagen zal moeten worden uitgesteld. H.M. DE KONINGIN BEZOEKT ZEELAND Voor de eerste keer sederl de totale be vrijding van ons land heeft H.M. de Konin gin gisteren weer een bezoek gebracht aan het door den oorlog zoo zwaar getroffen Zeeland, heeft zy persoonlijk de vorderin gen in oogenschouw genomen, die tot nu toe by den wederopbouw zijn gemaakt en met vele personen gesproken. Vandaag wordt het bezoek voortgezet. BINNENLAND. Tot leden van den centralen eereraad voor de kunst zijn benoemd: mr. C. A. de Meyere te Leiden, mr. A. Mout, jhr. mr. H. de Ranitz en mr. B. F. Verveen, allen te 's-Gravenhage. Voor de vereeniging van vrouwelijke studenten te Leiden hebben zich niet min der dan 237 nieuwe leden opgegeven. Twaalfhonderd valsche schoenenbon nen zijn in beslag genomen van een com- ploot.dat in verschillende plaatsen vertak kingen had. De politie is op het spoor van het complot gekomen doordat bij een Am- sterdamschen schoenen winkelier 56 valsche bonnen werden aangeboden. In een smederij te Ubbergen stond een munitiekist op een werkbank. Door tot nu toe onbekende oorzaak vond in deze kist een ontploffing plaats, tengevolge waarvan de 32-jarige H. J. H. vrijwel op slag werd gedood. De 30-jarige M. B. werd ernstig ge wond. Te Rotterdam is de 81-jarige J. H. on der een stoomtram geraakt en gedood. In restaurants zal voor maaltijden per persoon niet meer mogen worden verstrekt dan: a. voorgerechten; b. soep; c. één gang (naar keuze al of niet met visch of vleesch of vleeschwaren of wild of gevogeltje); d. toespijs of kaas; e. fruit, en in geval een maaltijd met vleesch of vlbeschwaren wordt verstrekt niet meer of minder vleesch of vleeschwaren worden verstrekt dan 100 gram, versch gewogen, zonder been of 150 gram, versch gewogen met been. BUITENLAND. Vijftig- Duitsche krijgsgevangenen, tewerkgesteld in de kolenmijnen van Tertre (België), zijn ontsnapt. Tot dusver wer den er 15 weer aangehouden. De Hongaarsche regeering heeft alle titels van hertog, graaf, baron e. d. afge schaft, omdat deze niet in overeenstem ming zijn met den geest der nieuwe de mocratie. Meer dan 5000 Japanners hebben gis termorgen langs de Russische ambassade te Tokio gedefileerd. Zij eischten terug keer van de Japaneche krijgsgevangenen. Aanslagen op wijlen president Roosevelt Het leven van een staatshoofd hangt vaak aan een zijden draadje. Zelfs in het zoo democratische Ame rika schijnt men nog altijd te wil len probeer en of wijlen Abraham Lincoln, die in de 60er jaren van de vorige eeuw werd doodgeschoten, een opvolger kan krijgen. Het hoofd van den Amerikaanschen geheimen dienst heeft thans onthuld, dat tij dens den oorlog niet minder dan 10 pogingen tot een aanslag op het le ven van president Roosevelt zijn gedaan. Er werden zooveel bommen en deelen van bommen naar het Witte Huis gestuurd, dat de geheime dienst een speciaal geconstrueerde truck klaar had staan om deze snel weg te voeren. Gelukkig bleken het slechts zonderlingen en waanzinni gen te zijn, die dergelijke cadeautjes stuurden. Op de Haarlemsche afdeeling van het Centraal Distributiekantoor is een ernstige fraude ontdekt. Zeven daders zijn gearres teerd, onder wie drie ambtenaren. NOG 16.000 REPATRIEERENDEN. Reeds 52.000 landgenooten uit het Verre Oosten zijn teruggekeerd. Nog 16.000 zullen, verdeeld over 16 schepen, gerepatrieerd worden, waarna dit werk als voltooid be schouwd wordt. AUDIëNTIE. Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem zal Dinsdag 17 en Woensdag 18 September géén audiëntie verleenen. Op de bureaux van de Leidsche Cou rant ligt ter inzage de passagiers-lijst van het dls. „Johan de Witt". ooooo WEERSVERWACHTING OOOOO o Aanvankelijk zwaar bewolkt of S> o geheel bedekt met tijdelijk regen. 8 Later op den dag opklarend doch o met kans op nog een paar verspreide 2 buitjes in den namiddag. Iets koe- g Ier dan vandaag. o oooooooooooooooooooooooóooooooooooooooo

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1946 | | pagina 1