3)e£debdw(SWtci/nt OP KORTE GOLF De 7de verjaardag van Prinses Irene Twistpunt: De meerderheidskwestie! DINSDAG 6 AUG. 1946 Bureaux: Papengracht 32, Leiden Giro 103003. Telefoon voor Advertenties en Abonnementen 20826. Redactie en Directie 20015. Handelsdrukkerij 20935. Abonnementsprijzen f 0.26 per week, 1.10 p. mnd, 3.25 p. kwartaal. Franco p. post f 4.00. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 36c JAARGANG No. 10852 Hoofdred.: Rector H. SONDAAL en TH. WILMER. Directie: G. G. VAN ELBURG. Uitgave van N.V. „De Leidsche Courant" en Stichting .,De Burcht". Advertenties 15 cent p. m.m. Bij contract belangrijke korting. V Woeker! IN DE HONGAARSCHE INDUSTRIE STAD Mislede zijn twee zwarte hande laren door het publiek gelyncht. Een werd op het hoofdplrin opgehangen, terwijl de andere aan zijn verwondingen in het zie kenhuis stierf. Men moge ons gebrek aan radicalisme verwijten, maar van zulke maatregelen zijn wij geen voorstanders! Dat er echter tegen zwart-Shandelaren en tegen woekerwinst-makers streng en krachtig wordt opgetreden, moet de sym pathie hebben van ieder weldenkend mensch. Het zijn niet altijd erge en over het al gemeen zeker niet de ergste gevallen van woeker, die voor den rechter worden ge bracht. De grootste zwart-handelaren loo- pen rond met een blank masker en weten vaak zoo aan de aandacht te ontsnappen, of bewandelen in hun sluwheid zulke kronkelende paden, dat men hen niet kan grijpen. Alle weldenkende menschen zijn vijan den van de woekerwinst-makers, maar velen helpen die misdadigers toch om hun bedrijf voort te zetten! Zij koopen immers zwart en koopen tegen prijzen, die be lachelijk of eigenlijk ergerlijk hoog zijn. Koop niet, als een artikel veel te duur aan de markt wordt gebracht. De bij dien handel betrokkenen zullen dan wel na gaan, wie de schuldige is, dat de prijs van dat artikel zoo onbetaalbaar hoog is. Men werpe echter de schuld niet te gauw op den detailhandelaar, van wien men niet weet, of hij niet zélf duur heeft moeten in'koopen, zoodat hij, wil hij een redelijke winst maken, niet goedkooper verkoopen kan. Woeker is een wraak-roepende zonde. Wie die zonde willens en wetens bedrijft en doet alsof hij een vroom christen is, is een huichelaar. Men moet ieder eeen behoorlijke winst gunnen en een „buitenkansje" is als be looning voor eigen initiatief en onderne mingslust ook natuurlijk geoorloofd. Maar echte woeker en die komt ook ih deze dagen herhaaldelijk voor is een groote misdaad tegen de gemeenschap. Daarom: koop normaal. Dat.houdt maakt de maatschappij gezond. Maar koop niet tegen prijzen die klaarblijkelijk woe- ker-prijzen zijn. Dat houdt open een ern stige wonde-plek in onze samenleving en maakt deze nog zieker. Fel te spreken en te schrijven tegen den v/oeker-kanker, is gemakkelijk. Maar moei lijker kan het zijn, er tegen te strijdon, als het een offertje vraagt van zelf-overwin- ning en zelf-bedwang. En daar komt het op aan! NEDERLAND GAAT AÏVIERIKAANSCHE SCHEPEN KOOPEN. Nederland zal vermoedelijk overgaan tot den aankoop Van vijf-en-veertig sche pen in de V. S. De onderhandelingen zijn nog gaande en de vaartuigen moeten nog geïnspecteerd worden, zoodat ook nog geen koopprijs is vastgesteld. De totale tonnage der schepen zal ten naaste bij 450.000 ton bedragen en er zal een bedrag van ongeveer 30.000.000 dollar mee ge moeid zijn. TER EERE VAN DEN VERJAARDAG VAN PRINSES IRENE had de Ver. voor Vreemdelingenverkeer te Soest in samenwerking met de Baarnsche Oranjever- eeniging een bloemencorso georganiseerd, waaraan niet minder dan 1500 kinderen deelnamen. Voor de hekken van het paleishadden zich honderden inwoners van Baarn en Soestdijk opgesteld en ook talrijke vacantiegangers waren derwaarts getogen om een glimp van dit feestelijk en kleurige schouwspel op te vangen. Het geheel werd begunstigd door het prachtige zomerweer. Enorme verjaardagstaart met 7 kaarsjes Ter eere van den verjaardag van prinses Irene had de Ver. voor Vreemdelingenver keer te Soest in samenwerking met de Baarnsche Oranjevereeniging een bloemen corso georganiseerd, waaraan niet minder dan 1500 kinderen deelnamen. Voor de hekken van het paleis hadden zich honderden inwoners van Baarn en Soestdijk opgesteld en ook talrijke vacan tiegangers waren derwaarts getogen om een glimp van dit feestelijke en kleurige schouwspel op te vangen. Het geheel werd begunstigd door,het prachtige zomerweer. Reeds roffelden in de verte de trommen, toen H.K.H. Prinses Juliana, vergezeld van prinses Irene, gekleed in een rose feestjurk en een witte strik in het haar versierd met drie papieren bloemetjes in de rood, wit en blauwe kleuren, en prinses Beatrix in een blauw met wit gestippeld jurkje de trap af daalden en de commissieleden begroetten Prinses Irene droeg haar verjaardagcadeau, een armbandhorloge, met trots en keek er telkens op. Achter in de hal werd een klein blauw figuurtje zichtbaar, zeer parmantig en in 't geheel niet verlegen huppelde Mar griet met haar vingertje in haar mond de trap af en begon vroolijk iedereen een handje te geven. Na haar gastvrouwelijke plichten te hebben vervuld, ging zij op een der traptreden staan wachten op de dingen die komen zouden. Het défilé nam een aanvang. Voorafge gaan door een muziekcorps trokken de hon derden kinderen voorbij, op versierde fiet sen, poneywagens, autopeds, zelfs hadden BINNENLAND. De jaarlijksche bedevaart van priester studenten naar O L. Vrouw ter Nood te Heiloo zal na een onderbreking van vijf jaar a.s. Donderdag weer gehouden wor den. Tot lid der Tweede Kamer is in de plaats van den heer J. B. Vlam benoemd verklaard de heer G. M. Nederhorst te Gou'da (P. v. d. A.) en in de plaats van den heer Tjeenk Willink de heer Renge- link te Amsterdam (P. v. d- A.). Bij de gemeenteraadsverkiezing te Groesbeek zou fraude zijn gepleegd. Een voorzitter van een stembureau wordt er van verdacht blanco-stembiljetten te heb ben ingevuld. De Nederlandsche violist Willem Nos- ke zal een uitgebreide concertreis door Indië maken, welke. 2 y2 maand zal duren en ongeveer 35 concerten voor militairen en burgers, o.a. op Java, Celebes, Borneo en Bali zal omvatten. De pianist Henk te Strake zal hem begeleiden. De electrificatie van het spoorweg verkeer gaat in snel tempo. Nu is het tra ject Amsterdam—Utrecht via Hilversum weer electrisch. Zeven militairen te Roosendaal zijn gearresteerd verdacht van diefstal van militaire goederen. Verscheidene burgers worden verdacht van heling. Te Schiermonnikoog worden twee badgasten vermist, een man uit Gronin gen met zijn dochtertje. Men vreest, dat beiden zijn verdronken. Tijdens de werkzaamheden aan den Westkappelschen zeedijk brak een heistel ling, waardoor een blok hout naar beneden stortte. Hierdoor werd een 62-jarige arbei der uit Hardinxveld op het hoofd getroffen. Het slachtoffer werd op slag gedood. BUITENLAND. President Truman heeft 14 Aug. tot Victory Day geproclameerd, om het einde van het wereldconflict aan te duiden. Hitiers particuliere jacht „Grille", dat 1 millioen pond sterling heeft gekost, wordt tot een drijvend hotel omgebouwd, dat den naam „Winston Churchill" zal dragen. De Britsche onderzeeër „Tudor" vertrokken voor diepzee-onderzoek zijn Engelsche en Nederlandsche geleerden aan boord. In Staffordshire is een groot interna tionaal padvinderskamp geopend. Onder de 1500 aanwezigen bevinden zich ook ver tegenwoordigers van Nederland. In een gevangenkamp van Ludwigs- burg in Duitschland heeft een Poolsche commissie 26 hooge personen der Gestapo ontdekt, die zich onder valsche namen schuil hielden. Polen zal hun uitlevering vragen. Dreigend conflict in het Bankbedrijf Zooals, door de bedrijfsunie van de sa menwerkende organisaties van handels- en kantoorbedienden wordt medegedeeld, be staat onder de employe's in het bankbe drijf groote opwinding ten gevolge van het feit, dat door de salariscommissie der werkgevers in strijd met de op 12 October 1945 aan de bedrijfs-unie der bedienden organisaties afgegeven verklaring gewei gerd wordt thans tot het vaststellen van een salarisregeling te komen. Gisterenavond kwamen de leden der or ganisaties werkzaam bij de Amsterdam- rehe Bank Rotterdamsche Bank, Holland- sche Bank Unie en Mees en Zn., te Amster dam, Den Haag en Rotterdam bijeen. In een zeer druk bezochte vergadering werd de door deze weigering ontstane situatie be sproken, waarbij bleek, dat het op dit oogenblik saiarisverhoogingen regent, klaarblijkelijk om hierdoor het verlangen naar een regeling der salarissen te remmen. Dat dit echter zonder invloed bleef, bewees het feit, dat met overweldigende meerder heid' besloten werd de bedrijfsunie te machtigen bij bovengenoemde ondernemin gen een ultimatum te stéllen, in welk ulti- -matum het treffen van een salarisregeling als onderdeel van een C. A. O. op korten termijn geëischt wordt. De bouwvakarbeiders, die momenteel met vacantie zijn, ontvangen, zooals bekend, geen vacantietoeslag. Een en ander brengt voor velen hunner groote moeilijkheden met zich, waarover de noodige ontstemming heerscht. In verband hiermee, zoo deelt men ons van E.V.S.-zijde mede, zal Woens dagmiddag een deputatie van bouwvakar beiders ontvangen worden door de afd. so ciale zaken van het'Rijksarbeidsbureau te 's-Gravenhage. de allerkleinsten hun poppenwagens ver sierd. Intusschen had Z.K.H. prins Bernhard zich ook bij de groep op de trap gevoegd. In de groote stoet liepen ook twee sfdee- lingen Engelsohe jongens en meisjes mee, die hier in het kader van de World Friend ship Association uitwisselingsactic een va cantie doorbrengen. Uit iedere groep bood een meisje de jarige Ii'ene een bouquet bloemen aan, waarvoor Irene keurig in het Engelsch bedankte. Het hoogtepunt van de stoet vormde een enorme verjaardagstaart f met zeven kaarsjes en in 't midden in iï oranje gespoten de naam Irene. Dankbaar aanvaardde Irene dit specifieke verjaar dagscadeau. Nog steeds trok de stoet voor bij. Eindelijk was de laatste groep gepas seerd en belanden met vele cacieaux, waar onder een aardig zelfgemaakt boschplateau van de kinderen uit het Kinderkamp-co mité Vacantievreugd Rotterdam, en talrijke bloemen, trok de jarige Irene zich met haar ouders en zusjes in het paleis terug om in intieme kring het verjaardagsfeest voort te zetten. 30.000 Katholieke jonge arbeiders naar het Amsterdamsche Stadion Op Zondag 25 Aug. a.s. zullen zooals on zen lezers bekend is, 30.000 Kajotlers in het Stadion te Amsterdam bijeenkomen. Op dit congres zal het nieuwe statuut wor den afgekondigd, gebaseerd op het wacht woord: „Alles herstellen in Christus". Er zal een massaspel worden opgevoerd waarin de strijd in het verleden en het idealisme waarmee aan een nieuwe toe komst wordt gewerkt, zullen zijn verwerkt. Kardinaal de Jong en het geheele Neder landsche Episcopaat zullen in het Stadion aanwezig zijn. Het spel, waarvan Jan Derks de tekst schreef en waarvoor Marius Mon nikendam de muziek componeerde staat onder regie van Anton Sweers. Een groot aantal extra treinen zal de deelnemers naar de hoofdstad brengen. Om 10.30 uur des morgens zal in het stadion een plechtige H. Mis worden gecelebreerd. ER KOMEN WEER SIGARETTEN. De sigaretten-productie, die door de ha venstakingen gestagneerd was, vindt thans weer normaal plaats. De detailhandel zal worden bevoorraad. PETROLEUM. Bon 127 van de kaart UD 510 geeft niet, z"oals gemeld, recht op vier, doch op twee 1 liter petroleum. SJAHRIR VOORZITTER INDONESISCHE ARBEIDERSPARTIJ. Op een vergadering van de Indonesische Arbeiderspartij (Persatoean Boeroeh In donesia) te Cheribon is Sjahrir benoemd tot voorzitter van deze partij. Nog slechts 2000 personen te evacueeren? Het Indonesisch-Republikeinsche pers bureau Antare heeft medegedeeld, dat er uit het binnenland van Java nog slechts 2000 personen te evacueeren zyn Na hun evacuatie welke in den loop' van één week zou kunnen plaats vinden zou men de evacuatie als voltooid kunnen be schouwen. Een Britsche militaire woord voerder heeft, toen hem gevraagd werd naar de houding van de Britten ten aan zien van deze kwestie, verklaard, dat sinds het onderhoud, dat generaal Mansergh met Sjahrir heeft gehad, het geallieerde hoofdkwartier taal noch tee'ken van de Indonesiërs betreffende de evacuatie had ontvangen. Bommenwerper neergestort. Een aanzienlijk aantal gewapende Indo nesische terroristen heeft op Zaterdagna middag een aanval "gedaan op het vlieg veld van Semarang. Bij dezen aanval is het eenige toestel, dat op het vliegveld aanwezig was, bij het starten door Indonesisch afweervuur getroffen- De be manning was echter in staat het toestel de lucht in te krijgen en ging onmiddellijk over tot de beschieting van de aanvallers. Daarop werd het toestel wederom getrof fen en wel in de stuurboordimotor. Het moest toen een noodlanding op het vlieg veld maken. Onder het hevige vuur der Indonesiërs werd de motor hersteld en er we>d op nieuw gestart om de beschieting voort te zetten. Toen werd de bommenwerper evenwel ernstig getroffen, hij stortte neer in de nabijheid van het vliegveld en vloog in brand. De bemanning bestond uit zes leden van de K.N.I.L. Van officieele zijde wordt vernomen, dat van het Nederlandsche garnizoen op het vliegveld van Semarang tijdens de botsing van Zaterdag jl. vier man gedood werden. Verliezen Nederlandsche strijdkrachten. De minister van marine maakt tot zijn leedwezen bekend, dat de volgende verlie zen in Nederlandsch-Indië zijn geleden: 21 Juli 1946 adjudant der mariniers Arie Pronk uit Den Kelder; 21 Juli 1946 mari nier 2e klasse O. V.W. Paulus in 't Veld i?it Santpoort (NB.).; 22 Juli 1946 2e lui tenant der mariniers J. M. Wout uit Zaan dam; 22 Juli 1946 sergeant der mariniers J. H. M. Bonnen uit Heerlen; 23 Juli 1946 korporaal der mariniers A. A. H. van Dar tel uit Deventer. DE VREDESCONFERENTIE TE PARIJS 3» DE COMMISSIE VOOR DE REGLEMENTEN van de Vredesconferentie te Parijs heeft gisteren de beruchte kwestie van de meerderheid besproken. Zooals men weet, willen de „groote vier", dat de z.g. aanbevelingen van de conferentie aan dm Raad der ministers van buitenlandsche zaken (de groote vier) met een twee-derde meerderheid zullen worden aanvaard, terwijl de kleinere staten de voorkeur geven aan een eenvoudige meerderheid. Rusland bevreesd voor de „anti-sovjeis" Waar het om gaat zei gisteren de Brazi- liaansche afgevaardigde zeer duidelijk. De „groote vier" hebben met hangen en wur gen een gemeenschappelijk ontwerp voor elkaar gekregen en zijn van plan dat er door te jagen. Anders luidende „aanbeve lingen" van de conferentie al zijn het maar „aanbevelingen" zijn hun niet wel kom. Daarom vragen zij een zoo groot mo gelijke meerderheid. De conferentie bestaat uit 21 deelnemers, een meerderheid van twee derde is derhalve 14. Zelf beschikken de groote vier over 4 stemmen; komen er nog 4 bij, dan .s de meerderheid van 14 be reikt. En.... vier meeloopers zijn wel te vinden. De Nederlandsche afgevaardigde ver klaarde danook terecht. da\, het bijna on mogelijk zou zijn een tweederde meerder heid over belangrijke kwesties te verkrij gen, daar de stemmen der vier groote mo gendheden van te voren zich tegen alle amendementen op clausules in de ontwerp- vredesvedragen, waar men het over eens is geworden, zouden verzetten. De afgevaardigde van Nieuw-Zeeland Jordan gaf Byrnes in overweging om zich nog eens te beraden, „want zoo riep hij uit wat is anders het nut van deze con ferentie?" „Wij zijn hier om de democratische krachten te vertegenwoordigen en toch dreigen wij aan de wereld te verklaren, dat deze bijeenkomst bang is voor de uitwer- Hoe de „Groote Vier" zich de indeeling van Europa gedacht hadden. Bovenstaand kaartje laat zien de wijzigingen, welke de ontwerp-vredesverdragen in Europa wil len aanbrengen, benevens de huidige indeeling van Duitschland in diverse zónes. Sabotage-complot ontmaskerd Zondagmiddag arriveerde te Hoek van Holland, aldus de „Volkskrant", een auto, waarin zich een vijftal personen bevond, die door hun geheimzinnig gedrag de aan dacht der militaire autoriteiten trokken en van wie vermoed werd, dat zij een aan slag op het munitiedepot in zin hadden. De inzittenden werden gearresteerd. Officieele bijzonderheden over deze ar restatie zijn nng niet bekend, daar het on derzoek. dat in handen is van den Officier van Justitie te Rott rdam, nog in volle gang is. Men neemt aan door ae aanhou ding van deze vijf verdachten op het spoor te zijn gekomen van een wijdvertakt com plot, dat ook de hand zou hebben gehad in de ontploffingsrampen in den LJpolder te Amsterdam en te Bergen aan Zee. K.L.M.-VERBINDINGEN. De K.L.M.-persdienst deelt mede: Met ingang van Woensdag 7 Augustus zal tot nader order de K.L.M.-verbinding Eindho ven-Beek niet meer gevlogen worden. Van Zaterdag 10 Augustus af zal de dienst Maastricht-Amsterdam van 18.25 uur namiddag, die tot nog toe met 2 toestellen gevlogen werd, voorloopig met een machine worden uitgevoerd. Ingaande Maandag 12 Augustus zal eveneens de Maandagmorgen dienst Amsterdam-Maastricht tot nader or der worden opgeheven. KOSTWINNERSVERGOEDING VOOR MILITAIREN. Blijkens een mededeeling van het depar tement van Oorlog wordt bij het vast stellen van de vergoeding wegens kostwin nerschap voor dienstplichtigen rekening gehouden met de gezinsinkomsten van de verwanten, ten behoeve waarvan de ver goeding wordt aangevraagd en met het loon, dat de betrokkene dienstplichtige verdiende voor zijn opkomst in werkelij- ken dienst. In het algemeen krijgt de echtgenoote van een dienstplichtige, met inachtneming van het bovenstaande, in dien zij kinderloos is en bij haar ouders of schoonouders inwoont, 6/10 en met kin deren 7/10 van het laatst genoten loon. Indien de echtgenoote zelfstandig een wo ning bewoont krijgt zé 3/10 van het door den dienstplichtige laatst verdiende loon. king van een vrije democratische stemming, al gaat het alleen maar om het doen van aanbevelingen. De wil van 65 moet niet ter zijde gesteld worden door den wil van 35 Wie zoo al onder de meeloopers kunnen worden geteld, bleek al spoedig uit de hou ding van Polen, die zich schaarde achter, het voorstel van een twee derde meerder heid; evenals Tsjech o-S 1 o w a k ij e. Engeland wilde een tusschen-voorste1 in dienen, n.l. een onderscheid te maken tus- schen besluiten, die niet een meerderheid van twee derde en die, welke met een een voudige meerderheid waren aanvaard. Beide categoricn zouden aan de ministers van de groote vier worden voorgelegd. Molotof, die wel het sterkst geporteerd bleek te zijn bij een twee derde meerder heid, kwam met hot volgende waardelooze compromis-voorstel: Alle aanbevelingen van de conferentie aan de groote vier moeten bij tweederde meerderheid worden aangenomen, terwijl bovendien de delegaties afzonderlijk nog voorstellen aan de groote vier kunnen doen". r. Evatt, de Australische voorvechter voor de rechten der kleine naties, verdedig de ook nu weer fel het voorstel van een eenvoudige meerderheid. Hij vond, dat de groote vier toch al voorrechten genoeg had den: zij hébben de ontwerp-vredesverdra gen kunnen opstellen; zij hebben een stem op de conferentie, waar deze ontwerpen besproken worden; en bovendien hebben zij daarna nog het beslissingsrecht. D" aap kwam uit de mouw, toen Molotof aan En geland verweet, dat het zich niet aan de af spraak hield, door de indiening van een tusschen-voorstel. Molotof citeerde toen een stukje uit het Fransche dagblad „Populai re", waarin gezegd wordt, dat een meerder heid van twee t'erde niet in het voordeel is van de Angelsaksische landen, daar zij te zamen met hun partners een blok vormen van 12 of 13 stemmen. „Indien de beslis singen door middel van een eenvoudige meerderheid zouden worden genomen aldus het blad zou de Sovjet-Unie ervan verzekerd kunnen zijn, dat zij zich altijd in ee._ moeilijke positie zou bevinden". „Ik voel mij genoodzar1 te zeggen al dus Molotof dat er eenige waarheid in deze woorden schuilt". De nieuwe Hongaarsche munt De pengö is verdwenen en de nieu we Hongaarsche munteenheid, de gul den, is ingevoerd. Deze nieuwe munt wordt door de Hongaarsche bevolking met vertrouwen ontvangen, hetgeen een belangrijke factor is voor de fi- nancieele situatie van Hongarije. Gedurende de laatste dagen van de in flatie stond de pengö zóó laag, dat de waarde van den dollar door een cijfer met meer dan 20 nullen moest worden weer gegeven. De Hongaren staan thans in de rij om hun dollars, die 'zij als gekken heb ben opgekocht, toen de pengö zakte, in te wisselen. Een groot deel dc :er dollars blijkt' thans valsch te zijn. De boeren van het platteland komen zien nu ook van nieuwe guldens voorzien; met karre- vrachten vol voedsel trokken zij naar Boedapest om handel te drijven. De buitenlandsche wisselkoers is vast gesteld op 11.62 gulden voor 1 dollar. De gulden zal voor 25 percent,aan goud ge dekt zijn, maar het maximum aantal tot 31 Juli 1947 uit te geven guldens is op 1 milliard gesteld. ooooo WEERSVERWACHTING O o tot Woensdagavond. g g Bewolkt weer met plaatselijk enkele o g buien en meest matige wind tusschen g g Zuid en West. Vrij koel. o ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooö

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1946 | | pagina 1