S)e CcidóeJwSouYant Prof. Cleveringa luidt de „Anjerdag'' in Granaten uit Duitschland sloegen in! Oostenrijk's regeering onafhankelijk Ruimer crediet voor groote gezinnen Van Acker over de staking in België ZATERDAG 29 JUNI 1946 Bureaux: Papengracht 32, Leiden Giro 103003. Telefoon voor Advertenties en Abonnementen 20826. Redactie en Directie 20015. Handelsdrukkerij 20935. Abonnementsprijzen f 0.26 per week, 1.10 p. mnd, 3.25 p. kwartaal. Franco p. post f 4.00. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 36e JAARGANG No. 10820 Hoofdred.: Rector H. SONDAAL en TH. WILMER. Directie: G. G. VAN ELBURG. Uitgave van N.V. „De Leidsche Courant" en Stichting .,De Burcht". Advertenties 15 cent p. m.m. Bij contract belangrijke korting. Blijvende waardeering 117IJ SCHREVEN Dinsdag: „Tijdens de Duitsche bezetting hebben we zoo her haaldelijk geklaagd over de rechteloosheid, waarin wij leefden. Dat vonden we het erg. ste, nóg erger dan veel stoffelijke nood. En terecht! Er is voor den mensch niets zoo pijnlijk en grievend, als te moeten dulden, en zich te moeten bukken onder, onrecht; zich niet tegen onrecht, hem of anderen aangedaan, te kunnen keeren, zich er niet tegen te kunnen verzetten." Iedere Nederlander, die den bezettings tijd heeft doorleefd, is het hiermede eens heeft het pijnlijke en grievende van rechteloosheid, van onderdrukking aan den lijve gevoeld. Maar, zoo merkte men ons op, het is ge- wensdht, daaraan iets toe te voegen. En wij zijn dankbaar voor die opmerking. Want zij is ons een gereede aanleiding, om er op te wijzen en er aan te herinneren dat schijnt, helaas, noodig te zijn! dat het Nederlandsche volk dank schuldig is en blijft aan degenen, die zich zooveel moge lijk hebben gekeerd en verzet tegen de bar- baarsche dwingelandij van de onderdruk kers, met name aan de georganiseerde ver zetsbeweging der illegaliteit. Zdj konden natuurlijk die rechteloosheid en de onder drukking, waaronder het Nederlandsche volk leed en gebukt moest gaan, niet af wenden, maar zij hebben den geestelijken afweerkracht van het volk gestaald en ge sterkt en practised ook veel leed onder het volk getemperd en verzacht. En vaak met gevaar voor eigen leven, zelfs met opoffe ring voor eigen leven. Dat moet ons ge- heele volk blijven waardeeren! Verhooging kindertoeslag IWIINISTER DREES heeft Woensdag in ***de Tweede Kamer medegedeeld, dat de regeering overweegt een verhooging van den kindertoeslag, nu de arbeidsproducti viteit en de exportverhoudingen een alge- meene loonsverhooging onmogelijk maken. Het is wel een merkwaardige verande ring, een merkwaardige vooruitgang in de denkbeelden. Het is nog niet zoo heel lang geleden, dat de geestverwanten van den heer Drees~zich sterk en fel verzetten te gen het stelsel van kindertoeslag. Men noemde het een katholiek systeem. Een katholiek systeem. Goed. Maar dan herinneren wij er aan, dat de katholieke sociologen den kindertoeslag hebben ver dedigd boven een loon, dat toereikend is voor gehuwden met een gezin met b.v. twee kinderen. Kindertoeslag mag niet worden gebruikt, aldus de katholieke sociologen, om de loonen in het algemeen te drukken. Het verwijt, dat dit de bedoeling was, is den katholieken voorstanders van kindertoe slag vaak, ten onrechte en lasterlijk, toe- geslingerd, Wij willen er even op wijzen om een dergelijk scheeve voorstelling bij een eventueele loon-discussie in de naaste toekomst te voorkomen. V Ook een vondst! MINISTER VOS heeft in Den Haag voor de Partij v. d. Arbeid gesproken en o.m. een beschouwing gegeven over de oorzaken en de gevolgen van de voor zijn partij zoo teleurstellenden verkiezingsuit slag. Als een der oorzaken noemde hij het antipapisme! De antipapisten, zoo zeide hij, die wisten, dat de P. v. d. A. een samen werking met de katholieken noodzakelijk acht voor het vormen van een regeering, hebben op de Christ. Hist, gestemd. Het is een „vondst", maar geen geluk kige. De antipapisten zijn dus gevlucht naar een partij, die jaren-lang met de katho lieken in een regeeringscoalitie heeft sa mengewerkt en die door geen enkele daad had getoond, die samenwerking niet langer te willen. Het is een „vondst", maar een, die er voor moet dienen, om de ware oorzaken van den voor de P. v. d. A. teleurstellenden verkiezingsuitslag weg te doezelen. De ware oorzaken liggen o.i. in het feit, dat de P. v. d. A. in haar samenstellende deelen te heterogeen en in haar program te vaag is. Wat het sociale betreft b.v. sterk overhellend naar socialisatie en toch ook weer niet heel radicaal. Deze aanwijzing van de oorzaken is niet een „vondst", maar legt de werkelijkheid open. Dr. W. VAN HEES De nieuwe generaal der Kruisheeren. /-«ISTERAVOND lieeft Prof. Dr. R. P. Cleveringa alle hens aan dek geblazen voor het Prins Bernhardfonds- Prof. Cleveringa wees allereerst op het vérschil in de taak van het Prins Bernhardfonds tijdens den oorlog en de voortzetting van deze stichting nu allerwefce in ons land opbouw, herstel en vernieuwing ter hand worden genomen. Elk volk heeft voor zijn bestaan een zekere stoffelijke ondergrond noodig, waarvoor het zich moet inspannen. Van ledigheid en lijdelijkheid komen onvrijheid en ongeluk. Wanneer een volk niet verder komt dan zijn politiek en economie, bouwt het zijn toekomst op drijfzand. Voor de cultuureele ver heffing van ons volk Van het oude Europa, dat zoo lang een wereldcentrum leek, is de macht den Oceaan overgestoken. Zijn stoffelijke posi tie is veel verminderd .Maar er is ook, dat ihoop geeft: het bezit nog een cultuurrijk dom, die het een elders niet bereikten adel verleent, mits het hem bij voortduring wil herrijken, hervormen, herscheppen, tot steeds nieuwe en schooner waarden. Het is een weldaad dit voor zichzelf vast te mogen stellen; juist voor een volk als het onze, dat zich tot in het jongste verle den toe nimmer onbetuigd liet in zaken des geesters en dit ofk in de toekomst niet moge doen. Sensatie in Gennep en de Looy Burgemeester Banning van de gemeente Gennep heeft aan het Departement van Buitenlandsche Zaken mededeeling gedaan, dat Maandagmorgen te kwart over negen, een granaat van zwaar kaliber, afkomsig uit de richting Duitschland, is ingeslagen onder zijn gemeente in de terreinen van het voormalige Sanatorium „Zonlichtheide", gelukkig zonder persoonlijke ongelukken te veroorzaken. Tegelijkertijd kwam een granaat terecht in de Looy. Verschillende personen hebben het gie rend geluid van het overkomende projec tiel duidelijk waargenomen. Vanzelfsprekend heeft het onverwachte inslaan van granaten in het door den oor log wreed getroffen Maasdorp groote sen satie verwekt, waaromtrent in Brabant de wildste geruchten de ronde doen. Gennep is in 194445 door duizenden granaten voor een groot deel verwoest of afgebrand, doch in die benarde dagen wist men dat het oorlog was. En nu, een jaar na de offi- cieele beëindiging van-den tweeden wereld brand, hield men het niet voor mogelijk, dat er granaten op Nederland konden worden afgeschoten. Toevallig zijn de granaten, ofschoon in de bebouwde kom, op gelukkige plaatsen terecht gekomen, waar op het moment van den slag slechts enkele personen in de nabijheid waren. De projectielen kwamen uit de richting van het Reichwald, dus uit de richting De kabinetsformatie Naar het „Binnenhof" gisteravond be richtte, wordt van de zijde van de Partij v. d. Arbeid nog steeds druik uitgeoefend om prof. Schermerhorn een portefeuille te geven. Ook bestaan er nog wenschen ten aanzien van prof. Logemann en minister Vos, voor wie de P. v. d A. een andere plaats in' 'het nieuwe ministerie wil. De door minister Beel aangezochte mr. v. Hels- diingen zou voor de portefeuille voor Over- zeesche Gebieden niet veel gevoelen. De Partij v. d. Arbeid heeft gisteren de Tweede Kamerfractie bijeen geroepen. Naar het „Binnenhof" verneemt heeft mi nister Beel gisteravond een conferentie ge had met minister Schermerhorn en heden met de ministers Drees en Lieftinck, die waarschijnlijk een verslag uitbrachten over de gisteren gehouden vergadering der Tweede Kamerfractie van de P. v. d. A. Men blijft in Den Haag, aldus het blad1, nog optimistisch gestemd over het slagen van minister Beel, maar verwacht het re sultaat der ondeihandelingen, die worden voortgezet, niet voor de tweede helft van de volgende week. /BISTEREN is in den geallieerden bestuursraad voor Oostenrijk een overeenkomst geteekend, waarbij aan de Oostenrijksche regeering alle bevoegdheden in handen wordt gelegd, behalve die "betreffende de bezetting. De Oostenrijksche regeering heeft het recht gekregen zonder geallieerde toestemming internationale overeenkom sten af te sluiten en diplomatieke, alsmede consulaire, relaties met landen, die lid zijn van de Vereenigde Naties, aan te knoopen. Tot de kwesties, welke niet tot de compe tentie van de Oostenrijksche regeering zullen behooren, zijn die der verplaatste per sonen en die Van de demilitarisatie. Duitschland. De burgemeester schetste de onaangename ervaringen die hij had met hetgeen er aan den overkant van de grens gebeurt. Voor Ottersüm, een gemeente die vlak bij de grens ligt, noemde hij den toe stand onhebbelijk. In het aangrenzende Reichswald wordt door Duitschers onder toezicht van de geallieerden munitie ge ruimd. 's Middags ongeveer te half drie weerklinken dan donderende slagen met het gevolg, dat heele ladingen projectielen op de Nederlandsche gemeente Ottersum terechtkomen. Het gevolg hiervan is, dat de plafonds in vele huizen omlaag komen en honderden ruiten in scherven gaan. Zon der eenige dekking is het dan levensgevaar lijk buiten. Tegen dezen ongehoorden toestand heb ben wij herhaaldelijk bezwaar gemaakt, aldus de burgemeester. Met het gevolg, dat de Engelschen besloten voortaan een sein tje te geven, om iedereen in de gelegen heid te stellen zich in veiligheid te brengen. Wat er thans echter gebeurd is, is iets to taal nieuws. De projectielen, die deze week vielen, zijn niet weggeslingerd, bij het ver nietigen van munitiemassa's. Zij moeten afgeschoten zijn, want zij vielen 5 km. ver op Nederlandsch gebied. Of zij uitgiet Reichswald afkomstig zijn? of van nog verder? In ieder geval zijn zij uit die riéhting geko'rhen. En verder weten wij er ook niets van. De1 metalen mantel van het projectiel, dat op het Sanatorium terechtkwam hebben we in beslag genomen en zal misschien aanwijzingen kunnen ge ven", aldus de heer Banning. Waar het P. B. F. helpt. Doch ook geestelijk werk behoeft eeni- gen economischen steun, al ware het soms niet meer dan papier en potlood. Maar dik wijls toch nog iets meer; en hoe beschei den de aanspraken ook zijn, het kost des alniettemin vaak moeite ze vervuld te krijgen. Dan moeten anderen den werker bijspringen. Op deze wijze wil het „Prins Bernhardfonds" in zijn nieuwen vorm zich zetten achter zijn arbeid. Als het geld voor een belangrijke uitgave eens moeilijk te vinden is, wil het bijspnngen. Als de mo gelijkheid van een krstbare, hoogstaande, nauwelijk1 herhaalbare tooneelopvcering twijfelachtig is, wil het steunen, a's er on- cLerzoekings- of be^verkingsmateriaal lastig te krijgen is, wil het helpen; als een reis naar buiten, een film, een folkloristisch plan of wat ook noodig en met dat al be zwaarlijk is, wil het trachten tot verwezen, lijking het zijne bij te dragen. Zoo wil het meedoen aan de verheffing van ons volks bestaan Het roept hiertoe alle hens aan dek. Het vraagt om gedragen te worden door ve len. liefst door allen. Éen eerste mogelijkheid dit te toonen dcet zich voor op den verjaardag van zijn Prinselijken regent, die als eerste de trom pet stak en verzamelen blies. Zes jaren ge leden botten op den 29sten Juni voor het eerst heerlijk de eerste knoppen uit van Nederland's innerlijke weerbaarheid. Door zich thans wederom, als toen, te tooien met hetzelfde zinnebeld van vrij heid en zelfstandigheid, terwille van de voortdurende nobeler en schooner verwer kelijking hiervan in den vorm van de stage versterking van Nederland's cultureele en geestelijke krachten, moge ieder het zijne bijdragen zooveel als hij vermag. Komt gezonken schat weer boven Staaf goud opgezogen! Vermoedelijk is men den goudschat op het spoor, die een loodsboot in de Meidagen van 1940 voor de Nederlandsche Bank naar Engeland zou brengen, zonder haar doel te bereiken. Want zij werd door Duitsche aan vallers in den grond geboord. Uit de pijpleiding van den zandzuiger Sliedrecht 9, welke in deMerwedehaven zand spuit ten behoeve van op te hoogen gronden, is n.l. een staaf goud te voorschijn gekomen. Het zand, waarin de staaf ver borgen lag, is afkomstig van baggerwerken in den Nieuwen Waterweg ter hoogte van het Kruithaventje. Men houdt rekening met de mogelijkheid, dat ook de andere staven van den goud schat, dertig in totaal, zich daar bevinden. Reeds zijn maatregelen genomen om het onderzoek onmiddellijk ter hand te nemen. De gevonden staaf goud moet een waarde vertegenwoordigen van 150.000 vooroorlog- sche guldens. 250.000 inschrijvingen op 3 pet. grootboek Het Ministerie van Financiën deelt mede, dat, in afwachting van de definitieve cijfers met betrekking tot de inschrijving op de 3 pet. grootboekschuld 1946, reeds een voor- loopige raming kan worden bekend ge maakt. Het aantal inschrijvingen bedraagt ongeveer 250.000 stuks tot een totaal be drag van ruim 825 millioen gulden. Bij de vorige inschrijving werd1 deelge nomen met een totaal bedrag van 1.008 millioen, verdeeld over 155.000 inschrijvin gen, waarvan voor 350 millioen door de le vensverzekeringsmaatschappijen, dde dit maal voor de inschrijving op het groot boek nog slechts beperkte bedragen ter be schikking konden stellen. Het bedrag, waarvoor machtiging was verkregen n.l. 2 milliard gul'den, is met deze eerste twee inschrijvingen rus reeds bijna geheel bereikt. Gisteren heeft de Tweede Kamer de be raadslagingen over het wetsontwerp betref fende consumentencrediet voortgezet. De heer Andrisse n (Kath. Volksp.) had drie amendementen ingediend. Met het eerste amendement wilde de heer Andriessen het crediet van honderd gulden voor één gezinseenheid vergrooten voor die gezinnen, welke, méér dan vier leden tellen. Met elk lid meer zal het bedrag met f 25 moeten worden verhoogd. De minister van Financiën had daar geen onoverkomelijk bezwaar tegen. Het tweede amendement beoogde voor bijzondere gevallen, bijvoorbeeld die, Toen de Duitschers in Mei 1945 ons land verlieten, bleven bij hun erfenis ongeveer 150 schepen op den boidem van het IJs- selmeer achter. Hier zien wij een der wrakken, dde sedert dien zijn geborgen en weer zeewaardig gemaakt zullen wor den. Ontstemming in Italië over beslissing der Big 4 De Italiaansche premier de Gasperi ver klaarde vandaag onder bijval van alle po litieke groepeeringen in de constitueer en- de vergadering, dat hij protesteerde tegen de beslissing der vier ministers van buiten landsche zaken inzake de overdracht van Briga en Tenda aan Frankrijk. „Ik hoop, dat dit nieuws niet officieel is" zeide de Gasperi onder applaus van de Kamer. „Wij hebben alle pogingen in het werk gesteld, om de Fransche diplomatie er van het over tuigen, dat het afnemen van deze valleien niet slechts een onrecht, doch ook een „ver gissing voor de toekomst" van de Itali- aansch-Fransche vriendschap zou zijn." Na den minister spraken de woordvoer ders van alle partijen in den geest van diens woorden en verklaarden zich solidair met de Gasperi's protest. Enrico de Nicola is tot voorloopig hoofd van den ltaliaanschen staat gekozen. Toscanini niet naar Parijs „Te bedroefd om te komen" Het theater Champs Elysees te Parijs was geheel uitverkocht, toen namens Tos canini en het scala-orkest van Milaan te lefonisch werd medegedeeld, dat men niet zou optreden. De prijzen der plaatsen va rieerden van 1000 tot 8000 francs. Men zal de toegangsprijzen aan de 2000 bezoekers moeten terug betalen. De Fransche radio had reeds voorbereidingen getroffen om op plaatsen in Parijs luidsprekers op te stellen om alle Par ij zenaars in staat te stéllen naar het concert te luisteren. In de verklaring van Toscanini en zijn orkest wordt gezegd, dat het afzeggen van het concert geen „gebaar van nationalisme is, maar een uiting van diepe droefheid over het nieuws, dat de ministers van bui- tenlandsche zaken een beslissing namen, Idie in het nadeel van Italië is". De verkla ring zegt voorts: „Toscanini is werkelijk te bedroefd om naar Parijs te komen". /GISTERAVOND had in het kabinet van minister van Acker een zeer belangrijke persconferentie plaats. De minister begon met de verklaring dat het land zeer moeilijke tijden doormaakt. Daarbij komt nog dat talrijke bladen de feiten willens en wetens in een valsch daglicht stellen. De toestand in het gebied van Luik is zeer ern stig. Gisteravond was het werk neergelegd in 26 mijnen, 50 metaalfabrieken, 6 elec- trische centrales, 1 tramwegmaatschappij en 14 verschillende andere ondernemingen. In totaal zijn er 35.536 stakers. Heden zijn er in nog 18 ondernemingen in het Duik- sche bijgekomen, terwijl in de omgeving van Hoei het aantal fabrieken, waar ge staakt wordt, met 9 toegenomen is. speciaal in Luik waren de stakingen voorbereid met het doel een algemeene werkstaking te doen uitbreken. 5 weken geleden werd hetzelfde getracht in h'et centrum des landsJ)eze poging leed evenwel schipbreuk. Trotzkisten sturen aan op revolutie De moeilijkheden begonnen in de staal industrie, doch het eigenaardige ervan is dat de salarissen aldaar wel voldoende zijn, in tegenstelling met andere industrieën in andere districten. Een staking vond haar aanleiding in de ontevredenheid der mijnwerkers over den treinenloop. In een andere onderneming werd een verhooging van 7 frank per uur geëischt. Door de staalindustrie van Luik werd een ultimatum gesteld, waarop bin nen 48 uur geantwoord zou moeten worden. Het ging om deelname van de syndicaten aan de technische leiding en het aanstellen van een commissaris ten einde de finan- tieele positie van de fabrieken te contro leeren. De minister beschuldigde de Trotzkisten openlijk het op een revolutie aan te sturen en de ontevredenen van wapenen te voor zien. Bovendien zyn de raddraaiers vreem delingen, die misbruik maken van de gast vrijheid die zij in België genieten. Waar de voedselvoorziening, het trans port en de drijfkracht gevaar loopen, heeft de regeering niet geaarzeld, maatregelen te treffen. Het personeel is gerequireerd en er zijn instructies gegeven betreffende de stakingspiketten. Indien den stakers vrij spel gelaten werd, dan zou, binnen enkele dagen, de geheele industrie stilliggen. Salarisverhooging is thans onmogelijk. Een herziening kan evenwel plaats hebben, doch men moet daarvoor een gunstig mo ment vinden. Met de voorbereiding ervan kan men echter reeds een aanvang nemen. De minister hoopt dat de stakers het werk zullen hervatten. Mocht dit niet het geval zijn, dan gaat de arbeidsconferentie niet door. De regeering tracht ten spoedigste de salarissen-index in redelijke verhouding tot de prijs-index te brengen. Terstond na dc bevrijding was de eerste 160 en de laatste tot 1000 gestegen. Alles wordt gedaan om de koopkracht op te voeren. De heer van Acker deed een hevigen aan val op de baissiers van den frank, en zeide duidelijk, dat het land ernstig gevaar loopt indien de productie niet opgevoerd wordt. Iedere verloren werkdag is een wapen, ge keerd tegen de arbeiders. Op 29 Juni zal van Acker opnieuw voor de radio een toespraak houden. waarin de repatrieërenden uit Indië ver- keeren, een verlenging van de termijn, voor welke men zich om een crediet zal moeten aanmelden. Dit amendement werd even eens aanvaard. Met een derde amendement wilde de Andriessen vooreerst de verzekering, dat gezinnen, die absoluut niets terug kunnen tpetalen, vrijstelling kunnen krijgen; dat vervolgens echter een bedrag als gezinsin komsten wordt vastgesteld door den minis ter in Overleg met den te benoemen Centra- len Raad, waarvan niets behoeft te worden terugbetaald; en ten slotte, dat de Stichting van de Arbeid in dien Centr. Raad even waardige plaats krijgt toegewezen. Nadat de minister had toegezegd, het wetsontwerp in dezen geest te zullen wijzigen, trok de heer Andriessen zijn amendement in. Het wetsontwerp werd z. h. s. aangenomen. OPROLPING RESERVE-OFFICIEREN. De ministerraad heeft besloten een groot deel van de vrijstellingen, verleend aan reserve-officieren, die werkzaam zijn in vi tale bedrijven, tusschentijds weer in te trekken, in verband met het groote tekort aan voor indeeling beschikbare officieren. NIEUWE LOONREGELING VOOR ARBEIDERS IN WEDEROPBOUW. Het College van Rijksbemiddelaars heeft een nieuwe loonregeling ontworpen voor de arbeiders, werkzaam bij den wederop bouw in de geteisterde gebieden. De be- drijfsraad voor het bouwbedrijf heeft tegen deze nieuwe regeling, welke practisch een verlaging van de loonen beteekent, gepro testeerd. Men vreest, dat zij ernstige moei lijkheden bij den wederopbouw zal veroor zaken. De raad heeft daarna den minister van Sociale Zaken verzocht deze regeling op te schorten tot nadere besprekingen met de Rijksbemiddclaars hebben plaats ge had. DISTRIBUTIENIEUWS TWEE KILO AARDAPPELEN. In de week van 30 Juni t.m. 6 Juli a.s. zal op de bonnen „253 aardappelen" twee kilo aardappelen verkrijgbaar zijn. De gel digheidsduur van de bonnen 251 en 751 aardappelen is verlengd Lm. 6 Juli Op bon 753 is sledhts één kilo aardap pelen verkr ij gbaar Oude aardappelen kunnen zonder bon worden afgeleverd. PRIJS VOOR FLESSCHENMELK WORDT VERHOOGD. De prijs voor flesschenmelk, welke tot dusver 2 cent per liter hooger was dan voor losse melk, zal met ingang van 30 Juni 3 cent per liter hooger dan die van de losse consumptiemelk komen te liggen. Het ver schil van 1 cent zal geheel ten goede komen aan de melkdistribuaten. Deze prijsverhoo- ging geldt niet voor losse consumptiemelk. NIEUWE BONNEN VOOR PETROLEUM. Zij, die in het bezit zyn van een petro- leumkaart voor kookdoeleinden of verlich ting kunnen op onderstaande bonnen de- zei kaarten gedurende de maand Juli de daarachter vermelde hoeveelheid petro leum koopen: bon 41 tot en met 44 der kaart UA 510 4 liter( bon 41 en 43 der kaart UB 510 4 liter, bon 71 der kaart UC 510 4 liter, bon 126 der kaart UD 510 2 liter ooooo WEERSVERWACHTING OOOOC g tot Zon dag vond O Meest matige Z.W. wind, half of i o zwaar bewolkt, overwegend droog, Iets o hoogere temperatuur dan vandaag. OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Uil'UuOOOOOÖC

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1946 | | pagina 1