SleCcidódvjSoivtcMit Woensdag 29 Mei „Er zijn slechts botsingen in Perzië" Prinselijk Paar dankt Zwitsersche volk Hervatting der besprekingen te Batavia Wereld-voedsel-dictator voorgesteld Uitvoer van bloembollen naar Engeland teleurstellend DINSDAG 21 MEI 1946 Bureaux: Papengracht 32, Leiden Giro 103003. Telefoon voor Advertenties en Abonnementen 20826. Redactie en Directie 20015. Handelsdrukkerij 20935. Abonnementsprijzen f 0.26 per week, 1.10 p. mnd, 3.25 p. kwartaal. Franco p. post 4.00. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 36e JAARGANG No. 10788 Hoofdred.: Rector H. SONDAAL en TH. WILMER. Directie: G. G. VAN ELBURG. Uitgave van N.V. „De Leidsche Courant" en Stichting „De Burcht^. Advertenties 15 cent d. m.m. Bij contract belangrijke Korting. Christendom op alle terreinen AAN DE CHRISTENHEID is in dit tijds gewricht de taak opgelegd, om radi caal af te rekenen met het anti-christen- dom, met het heidendom- Nu moet de keu ze worden gedaan tusschen Christendom en heidendom als tussohen zijn en niet- zijn, tusschen menschwaardig bestaan en, al dan niet uiterlijk verfijnd, barbarisme. Wij moeten onszelf niet wijsmaken, dat de menschheid in de democratie haar ge luk zal vinden. Wij zijn overtuigd voor stander van de democratie. Maar wij zijn er ook diep van overtuigd, dat de democra tie niet haar doel in zichzelf bezit; zij is voor ons een, in overeenstemming met de menschelijke natuur, gewenscht middel, in de praktijk vaak het eenige middel, om te komen tot" een christelijke samenleving. Als de democratie niet tot doel heeft, de maatschappij te leiden naar, te richten op God, dan zal ook de democratie bederven en ontaarden. Ir. Feber zegt het scherp in zijn „Strijd om de persoonlijkheid": „Wie voor de de mocratie tevelde trekt met de pen in de hand of het zwaard in de vuist als voor het behoud van een panacee tegen alle kwalen, die mensch en maatschappij teis teren, is voor het front van zijn heiden- schen tegenstander al naar 'het heidendom overgeloopen". ,;Hij begaat afgoderij". Alléén de beleving van het Christendom zal een gelukkige nieuwe wereld kunnen scheppen; de beleving van het christen dom wij verklaren dit met nadruk op alle terrein, zeker óók op het sociaal- economisch terrein. Men begrijpt uit het bovenstaande, dat wij dat tenslotte iedere katholiek gaar ne zou zien de mogelijkheid van een parle mentaire regeering door partijen, welke zich nadrukkelijk stellen op de basis der christelijke beginselen, en welke die begin selen willen doorvoeren op alle terrein, in overeenstemming met de eischen van dezen tijd van vernieuwing en opbouw. Ook op het sociaal-economische - EBN CHRISTELIJKE POLITIEK zal 1 ook op sociaal-economisch terrein naar een radicale hervorming moeten streven. In zijn hierboven geciteerd werk schrijft Ir. Feber: „De mensch zal zijn vertrouwen moeten opzeggen in een economie, die hem zoozeer bedrogen heeft en het ideaal van het winstdoel moeten onttronen; hij zal niet vrij worden eer hij de kluisters van dit dwangsysteem heeft verbroken. Hij zal de rijkdom van enkelen als economisch doel wit voorgoed en radicaal moeten verwer pen en den arbeid, gericht op de bevredi ging van de behoefte der totaliteit, in eere moeten herstellen. Hij zal moeten trachten heer en meester te worden over de tech niek en haar dienstbaar te maken aan het zedelijk en stoffelijk welzijn der mensch heid." Dit is met andere woorden gezegd, wat wij zoo herhaaldelijk hebben beoogd: een christelijke politiek zal ook op sociaal-eco nomisch terrein naar een radicale hervor ming moeten streven. Dat aan dezen eisch wordt voldaan is ook een geestelijk en ze delijk belang voor heel ons volk. De oude „politiek" WLJ HEBBEN HOOP, dat de nieuwe tijd zal brengen een nieuwen frisschen geest in de oude partij-politiek; maar wij worden in die hoop erg teleurgesteld, als wij stemmen hooren, gelijk, gister in „Het Parool", dat vrij' en onverveerd betoogt, dat de Partij van d|| Arbeid niet moet deel nemen in de regeering, maar moet gaan voeren „een consequente en logische op positie", omdat en nu komt de reden anders bij een volgende 'verkiezing de Partij nog verder zou afbrokkelen. Dat is nu juist, wat men in de partij politiek voor den oorlog vaak zoo sterk afkeurde, en volkomen terecht, nl. dat het partijbelang domineerde, besliste. Als het voor de partij beter uitkwam, ging men in „oppositie", zelfs voordat er iets gebeurd was, b.v. een wetsvoorstel was ingediend, waartegen te opponeeren viel. En men noemde dat ook „loyale" oppositie. Dat in de Partij van de Arbeid, een na- oor logsche partij, de voor-oorlogsche par tij-politiek den kop opsteekt, is niet érg hoopvol voor een verjongde en verfrischte samenwerking in de politiek. ter stembus voor de Prov. Staten De lijst van de Katholieke Volks partij is in Zuid-Holland: Lijst 4 In den kieskring Leiden No. 1 mr. BOLSIUS In den kieskring Gouda No. 1 v.d. WEYDEN DE NIEUWE R. K. TWEEDE KAMER FRACTIE. De nieuwe R. K. Tweede Kamerfractie, heeft tot haar voorzitter benoemd Prof. Mr. C. P. M. Romrne en tot haar secreta ris Dr. L. G. Kortenhorst. Winston Churchill heeft verleden ^eek aangedrongen op een vroegtijdig debat over Egypte in het Lagerhuis, anders zou hij een motie van afkeuring indienen. Thans is be kend gemaakt, dat Vrijdag a.s. de ontrui ming van Egypte in het Lagerhuis bespro ken kan worden. JLIET IS OP HET OOGENBLIK nog niet duidelijk, wat er eigenlijk in Perzië gaande is. „De Perzische regeeringstroepen hebben een zware aanval op Azer- beidsjan ondernomen vanuit Koerdistan", zegt de radio van Tebris. „Er zijn slechts botsingen", verklaart de Perzische minister-president Gha yam es Soeltaneh. Tusschen de regeeringstroepen en de plaatselijke strijdkrachten van Azerbeidsjan hebben zich eenige botsingen voorgedaan en niemand weet, wie er begonnen is. „Er is niets ernstigs gebeurd", zeide Soeltaneh; en de bevelen die ik gegeven heb, geven mij de zekerheid, dat de gevechten zullen eindigen Zoo spoedig mogelijk zal ik een missie naar Azerbeidsjan zenden om de te Teheran onderbroken onderhandelingen voort te zetten." Unie en Perzië, waarbij het roode leger het recht heeft Perzië binnen te rukken wan neer de Sovjet-Unie de Perzische veilig heid en belangen bedreigd acht, niet uit het oog verliezen. De Iraansche ambassadeur in Washing ton, Hoessein Ala, heeft een brief gericht tot den secretaris-generaal der V- N., Trygve Lie, waarin hij verklaart, dat de Sovjet-Unie zich nog immer in Perzische binnenlandsohe aangelegenheden mengt. Sowjet-Unie intrigeert Een officieele Perzische verklaring van het departement van defensie noemde de berichten over de gevechten „kennelijk Enkele waarnemers te Teheran zeiden, dat de radiouitzendingen van Tebris be doeld waren voor „binnenlandsohe con sumptie", hetzij als excuus voor het in stellen van een militaire regeering, hetzij voor het uitbreiden van de dienstplicht, dan wel teneinde de steun voor de demo cratische partij te vergrooten en de posi tie van de centrale regeering te ondermij nen. Een correspondent van Reuter, die uit Teheran te Londen is teruggekeerd, schreef dat drie overwegingen het onwaarschijn lijk maken, dat een aanval door Teheran zou zijn bevolen: 1) De Perzische premier Soeltaneh heeft juist een missie naar Tebris gezonden om het tterugtrekken van de Sovjettroepen te onderzoeken en de te Teheran mislukte besprekingen te heropenen. 2) De nieuwe Perzische chef van staf, generaal Jahanbani, is kennelijk de Sov jet-Unie goed gezind en het is niet aan te nemen, dat hij de troepen zou laten aanval len zonder te weten of de Sovjet-Russi sche troepen het gebied hadden ontruimd. 3) Soeltaneh zou zeker de bepaling van het verdrag van 1921 tusschen de Sovjet- H. K. H. Prinses Ju liana en Z. K. H. Prins J3ernhard zijn Maan dag per vliegtuig in Genève aangekomen voor een semi-offi- cieel bezoek aan Zwit serland. Het Prinselijk Paar op het vlieg veld, waar het verwel komd werd door den Zwitsersohen minister van BuitenlandBche Zaken, dr. Max. Pe- titpierre. /GISTERMORGEN OM ELF UUR is het Dakota-vliegtuig bestuurd door Prins Bern- hard en met Prinses Juliana als passagiere op het vliegveld Cointrin bij Genéve geland. Het Prinselijk Paar werd verwelkomd door den Zwitserschen Min. van Bui- tenlandsche Zaken Dr. Max Petitpierre, den Nederl. consul-generaal J. J. B. Bosch ridder van Rosenthal en verschillende andere Zwitsersche en Nederl. autoriteiten. Een aardige bijzonderheid is, dat Prinses Juliana het burgerrecht van dit kanton be zit. Dit een erfelijk recht, dat op 30 Octo ber 1815 reeds verleend was aan Frederic Francois, den eersten groot-hertog van Mecklenburg-Schwerin. Hierna werd de tocht naar de villa ,.Lohn" voortgezet, alwaar de vorstelijke gasten tij delijk verblijf houden. Gisterenavond werd door de bondsregee- ring aan Prinses Juliana en Prins Bernhard een diner aangeboden. Prinses Juliana heeft in een tafelspeech gesproken over de vriendschappelijke ge voelens en de dankbaarheid, die Nederland Minister Petitpierre heette in een korte toespraak namens de regeering het Prinse lijk Paar hartelijk welkom. Het dochtertje van den eersten secretaris van het Neder- landsche gezantschap bood Prinses Juliana e5n bouquet gele rozen aan. Nadat het Prinselijk Paar zich met eenige autoriteiten had onderhouden, begaf het gezelschap zich naar een met bloemen ver- sièrde hangar, waar een verversching werd gepresenteerd. Voorafgegaan door Zwitsersche militaire politie reed men naar Lausanne. In Gem- penach werd geluncht. MAANDAGMIDDAG HEEFT DR. VAN MOOK in een persconferentie te Batavia verklaard, dat het nieuwe Nederlandsche kabinet „mogelijkerwijs" gebaseerd zal zijn op de Katholieke Volkspartij en de Partij van den Arbeid, hetgeen beteekent, dat de regeeringspolitiek ten aanzien van Nederlandsch-Indië op geen enkel be langrijk punt zal veranderen. Tijdens zijn samenkomst met Sjahrir had dr. van Mook Zondag den politieken toestand in Nederland besproken. Sjahrir had hem mede gedeeld binnenkort naar Midden-Java te zullen reizen. „Wij kenden elkanders standpunt en daarom behoefden wij geen uitvoerige besprekingen te houden. Ik stelde hem op de hoogte van de voornaamste beslissingen, waartoe de bespre kingen in Nederland hadden geleid." wordt vernomen, dat de extremisten, die eind Maart van plan waren brand te stich ten, doch toen hierin niet geslaagd waren, him plan om Bandoeng in de asch te leg gen, niet willen opgeven. Wegens gebrek aan personeel is de op sporing van ontvoerde Bandoengsche inge zetenen, welke werd uitgevoerd door den Nederlandschen kapitein G. S. Vrijburg en zijn staf, gestaakt. De vermoedelijke ver blijfplaats van verscheidene kleine groe pen van de ontvoerden is bekend, maar hun lot is even onzeker alsdat der ontel bare anderen, die verdwenen zijn. Tusschen de 800 en 1000 personen wer den van October tot December van het vorig jaar ontvoerd. Ongeveer 100 verblij ven in verschillende kampen in Priangan. Verder zijn er dozijnen plaatsen, waar massagravert zijn ontdekt. Tot op heden zijn ongeveer 50 lijken gevonden. Sjahrir naar Midden-Java Zoodra Sjahrir zal zijn teruggekeerd, zal men elkaar opnieuw ontmoeten. Dr. van Mook wenschte zich niet uit te laten over den toestand op Sumatra, welken hij „moeilijk" noemde. Dr. van Mook ver klaarde voorts, dat het nog niet opper- tuun was de Nederlandsche voorstellen openbaar te maken, doch hij wees er op, dat de algemeene lijn in de verklaring van minister Logemann 9 volledig was aangege ven. Het document met de complete voor stellen zou slechts worden gepubliceerd, wanneer men tot een overeenkomst zou zijn gekomen. Hij voegde er aan toe, dat de verklaring van minister Logemann be schouwd moest worden als definitief. „Ik héb geen bevoegdheid in eenig opzicht verder te gaan", zoo voegde hij er aan toe. Hij was van meening, dat de huidige poli tieke situatie in Nederland waarschijnlijk wel van invloed zou zijn voor een snellere voortgang van de besprekingen in Neder landsch-Indië. Aankomst evacuae's te Semarang. Een bijzondere correspondent van Aneta seint: Maandagmiddag zijn de eerste twee Dakota-vliegtuigen met 43 vrouwen en zeven kinderen aan boord geïnterneer den uit Soerakarta om één uur op het vliegveld van Semarang geland. Velen van hen hadden woorden van lof voor de in richting van het overgangskamp te Soera karta. dat door de T.R.I. in orde was ge bracht. De meeste geïnterneerden vertoo- nen zichtbare teekenen van afmatting en ondervoeding. Zij hadden practisch geen bij zich. Brandstichting te Bandoeng. Zestig huizen van een kampong in het Westelijk deel van Midden-Bandoeng zijn Donderdagavond j.l. door extremisten in brand gestoken. Uit betrouwbare bron voor het Zwitsersche volk koestert. Ook tijdens een persconferentie, die door een honderdtal Zwitsersche en buitenlandsche journalisten werd bezocht, hebben Hunne Koninklijke Hoogheden vriendelijk geant woord op de vragen, die hun werden ge steld. Prinses Juliana en Prinses Bernhard hebben ook van deze gelegenheid gebruik gemaakt om Nederlands dankbaarheid aan het Zwitsersche volk tot uitdrukking te brengen. Het Prinselijk Paar zal tijdens zijn bezoek aan Zwitserland verblijf houden op het prachtige, uit 1782 dateerende landgoed „Lahn" bij Kohraetz. De woonkamer van het buitengoed. Hoover's grootsche plan Op de conferentie te Washington, bijeen geroepen door de voedsel- en landbouw organisaties van de V. N., waarop de Sov jet-Unie niet vertegenwoordigd was, voor spelde sir John Boyd Orr, dat de voedsel tekorten nog wel tot 1948 zullen voortdu ren. Herbert Hoover, onlangs teruggekeerd van zijn rondreis door de met hongersnood bedreigde landen, drong aan op het instel len van een wereld-voedsel-administratie, onder leiding van een wereld-voedsel-dic tator. Zijn plan omvat o.a. de volgende punten: 1) Er zou één voedseladininistrateur v/orden aangesteld met een kleine advies commissie. 2) De voedseladministratie zou in ver schillende gebieden organisaties in het le ven roepen, bijv. één voor Europa, met in begrip van N. Afrika, één voor het Verre Oosten, één voor Z. Afrika en een voor het Indische Oceaangebied. 3) De werkzaamheden van de Unrra zouden door de nieuwe organisatie worden overgenomen. (Laguardia, hoofd van de Unrra, is het hiermede eens), evenals die van de „Combined Food' Board" en alle andere internationale voedselorganisaties. 4) Het doel van de voedseladministratie zou zijn zoo spoedig mqgelijk te komen tot den normalen gang van zaken op het ge bied van handel, voedsel, meststoffen en landbouwwerktuigen. Alles zal veel eco nomischer verdeeld kunnen worden. Lief dadigheid is geen goede basis voor voed seldistributie op groote schaaL 5) De administratie zou in overleg met de naties met een voedseloverschot moeten kunnen beschikken over een reservevoor- raad aan voedsei, teneinde eventueele hia ten te kunnen overbruggen. De export van bloembollen een voor ons land en speciaal voor onze streek zeer belangrijk vraagstuk. In de algemeene ver gadering van Bloembollencultuur zeide de voorzitter, dr A. J. Verhage, er gisteren het volgende over. Hij wees er op dat hét bedrijf groote moeilijkheden ondervindt doordat er niet voldoende afzet voor de producten is. Dat komt niet omdat er geen belangstelling voor is, maar is een gevolg van diverse beperkende bepalingen in an dere landen betreffende de invoer. Dien tengevolge kan de productie niet voldoen de worden Vergroot, ojn ieder bedrijf de zoo noodige expansie-mogelijkheid te bie den. Voor alles dient dus naar export mogelijkheden te worden gezocht. Naast het voeren van onderhandelingen over het vergrooten van den afzet moet de propaganda worden verhoogd in die landen, welke reeds een vrije handels politiek voeren en den import artikelen niet in den weg staan. Dit is b.v. reeds geschied in de Ver. Staten en Canada en nu ook in Rusland. Ook in Moskou is er de nadruk op gelegd, van hoeveel waarde aldus spr., ons product is voor de voor ziening van de bloemenmarkt in den win ter en hoe noodig het is om te komen tot een uitwisseling van tuinbouwproducten. Welke resultaten dat zal afwerpen is on mogelijk te voorspellen. 600 ton naar Engeland. Het ministerie van handel heeft mede gedeeld, dat van 1 Juli 1946 tot 31 Maart 1947 bloembollen, gerukte knollen en knol len zonder vergunning uit Nederland mo gen worden ingevoerd. De totale hoeveel heid is vastgesteld ,op 6000 ton. In aansluiting met deze mededeelingen willen wij hier enkele cijfers vermelden betreffende de export van bloembollen naar Engeland, ons verstrekt door de af- deeling voorlichting van het ministerie van landbouw, visscherij en voedselvoorzie ning. Voor den oorlog was Engeland de voor naamste afnemer van Nederlandsche bloem bollen. Vanaf 1933, welk jaar ook voor den export van bloembollen een diepte punt beteekende. is de uitvoer van 20.000 ton per jaar met kleine schommelingen ge stegen tot 28.000 ton in 1938. Onder in vloed van de gebeurtenissen is dat cijfer in 1939 teruggeloopen tot 17.000 ton. Na de bevrijding heeft men door een nauwe samenwerking tusschen exporteurs en of ficieele instanties in 1945 plm. 4.000 ton bloembollen naar Engeland kunnen uit voeren. In verband met de in Engeland heerschende moeilijke economische om standigheden, is men daar echter weinig geneigd den invoer van luxe artikelen te bevorderen. Werd gemeld, dat van 1 Juli 1946 tot 1 Maart 1947 6.000 ton bloembol len uit Nederland zonder invoervergun ning in Engeland geïmporteerd mogen worden, verwacht wordt, dat de officieele cijfers hiervan niet meer zullen afwijken. In vergelijking met de hierboven genoem de uitvoercijfers, is de export van bloem bollen naar Engeland echter teleurstellend. Het voorbeeld IN ONZE HAVENS wordt nog gestaakt. De kans dat Amsterdam en Rotterdam blijvend schade zullen lijden, wordt met den dag grooter. Het risico dat ons geheele volk daarbij loopt, stijgt met den dag. Want het bestaan van Nederland valt of staat voor driekwart met het vervoer en met den handel. Een heel ander beeld vertoont de Konink lijke Luchtvaart Maatschappij. Door de daken van de hangars kun je heen zien. Maar er wordt met man en macht gewerkt van 's morgens tot 's avonds. Het is alles nog primitief. Maar daar werken de arbeiders en de ingenieurs. Daar werkt en arbeidt iedereen. Heel de wereld ziet met verbazing haar Schiphol en op alle luchthavens zijn de vogels der K.L.M. welkome gasten. Zij voeren de Nederlandsche vlag met eere en zij wekken overal den indruk, dat Nederland óveral zoo werkt en overal zoo bouwt. Maar wat arbeiders, ingenieurs en direc tie van Schiphol bezielt, dat gaat voorbij aan al degenen, die zich door de commu nisten laten opzwepen. De gezond denken de arbeider moet vandaag nadenkèn nu het eerste vliegtuig voor de verbinding Neder land-Amerika opstijgt, en hij moet zorgen dit goede voorbeeld te volgen, dat de K.L.M. aan ieder in ons land, van hoog tot laag geeft: Aanpakken, niet kankeren. Dan stijgen wij op. BYRNES OVER DE VREDES CONFERENTIE. De Amerikaansche minister van buiten landsche zaken James Byrnes, heeft via de radio meegedeeld, dat hij, indien dezen zo mer geen vredesconferentie gehouden wordt, de zaak voor de algemeene vergade ring van de Vereen igde Naties zou brengen De geallieerden kunnen, naar Byrnes zei de, niet ten eeuwigen dage wachten met het opstellen van de vredesverdragen. Als de vredesconferentie dezen zomer niet plaats heeft, zullen de V.S. de Vereenigde Naties verzoeken aanwijzing te geven op grond van artikel 14 van het Atlantische Handvest. Byrnes sprak de hoop uit ,dat de Sow jet-Unie haar oordeel over het Amerikaan sche voorstel met betrekking tot Duitsch- land zou herzien. Ook met Oostenrijk moet vrede tot stand komen. Dit zal ertoe bij dragen, dat de bezettingslegers in Europa verdwijnen. De speurtocht naar Arnold Meyer Hulprechercheur gearresteerd Kort voordat Arnold Meyer zich by de P.R.A. meldde, hebben twee hulprecher cheurs en vier leerling-journalisten van het Vrije Volk op eigen gelegenheid een speur tocht naar Arnold Meyer gehouden, tijdens welke de heeren nogal wonderlijke metho des, om achter de verblijfplaats van den vm. leider van Zwart Front te komen, ge bruikten. Een der rechercheurs, nl. C. F. K., hulp- rechercheur bij de politieke recherche te A'dam, is in arrest gesteld, verdacht van opzettelijke wederrechtelijke vrijheidsbe roving te Tilburg gepleegd. Nog meer ar restaties worden verwacht. De staking te Rotterdam In verband met de staking in de haven zijn 500 marechaussees te Rotterdam ge arriveerd, gewapend met ongeveer 50 pantserwagens en trucks, teneinde indien noodig de orde te kunnen handhaven. De manschappen nullen het werk in de haven voor zoover noodig overnemen. Intusschen is de situatie nog weinig veranderd De in de haven aanwezige schepen worden door vrijwilligers gelost en geladen. Het Centraal Distributiekantoor deelt mede, dat de waarde van één rantsoen ta bak is vastgesteld op 20 sigaretten, of 10 cigarillos, of 5 sigaren, of 20 sprietjes, of 6 knakjes, of 1 pruimrol Per twee rantsoe nen kan men het dubbele van bovenver melde hoeveelheden of desgewenscht één pakje tabak koopen. Op het bureau van de „Leidsche Courant" liggen nieuwe lijsten ter in zage van personen die zich buiten de geallieerde gebieden op Java bevinden. De oude „Politiek". WEERSVERWACHTING. Heldere nacht, overdag gedeeltelijk be wolkt, droog weer, zelfde temperatuur als vandaag. Zwakke tot matige Zuid-Weste- lijke wind.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1946 | | pagina 1