Ste Ccidóelie Sou/fca/nt Churchill in de Residentie Prof. Romme Wat wil nu eigenlijk DE KATHOLIEKE VOLKSPARTIJ? Nederlandsche delegatie uit Moskou Victor Emmanuel van Italië afgetreden VRIJDAG 10 MWT bureaux: Papengracht 32, Leiden Giro 103003. Telefoon voor Advertenties en Abonnementen 20826. Redactie en Directie 20015. Handelsdrukkerij 20935. Abonnementsprijzen 0.26 per week, ƒ1.10 p. mnd, ƒ3.25 p. kwartaal. Franco p. post ƒ4.00. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 36e JA *°GANG No. ir~9 Hoofdred.: Rector H. SONDAAL en TH. WILMER. Directie: G. G. VAN ELBURG. Uitgave van N.V. „De Lcidsche Courant" en Stichting „De Burcht". Advertenties 15 cent p. m.m. By contract belangrijke Korting. Over „zuiver socialisme" II/IJ ONTVINGEN een brochuurtje, waarvan de schrijver de bedoeling heeft, zijn „katholieke medeburgers" te overtuigen, dat het program der Katholie ke Volkspartij „zuiver socialisme" irf. Wy willen eerlijk bekennen, dat de oorspron kelijke lust, om op dit brochuurtje in te gaan, ons totaal was ontvallen, toen we het hadden gelezen. En waarom? Omdat de schrijver zijn stof niet behandelt met den ernst, welke wij mochten verwachten; om dat dit brochuurtje wel niet socialistisch, maar dan toch „democre tisch" is „demo cratisch" tusschen aanhalingsteekenhet riekt naar demagogie! Een enkel bewijs Hij noemt als proprampunt van de Katho lieke Volkspartij: „Socialiseering van den eigendom, indien het algemeen belang het vordert." En wat staat er werkelijk in het program? „In die bijzondere gevallen, waarin socialiseering van den eigendom in het algemeen belang is, worde hiertoe over gegaan". Dat klinkt toch wel wat anders! Het program der Katholieke Volksoartij stelt juist vóórop, dat slechts in bijzondere gevallen socialiseering mag plaats hebben. Ook de R.K. Staatsoartij heeft altijd op dit voor ons: vanzelfsorekend standnunt gestaan. Beschouwt de schrijver misschien ook onze voorouders, die de productie van gas en electricit^it socialiseerden, als .zui vere socialisten?? Een ander voorbeeld. Het program van de Katholieke Volksoartij zou volgens be doelde brochure eischen: „Gedwongen be4- drijfsorganisatie met publiekrechtelijke be voegdheden toegerust onder leiding en toezicht van de Overheid" En wat staat er we-kelijk in het program? Het program zegt, dat de publiekrechte lijke bedrijfsorganisaties niet mogen zijn Staatsorganen; het snreekt niet van leidin°\ doch alleen van toezicht van de Overheid. Het is uitgesloten, dat door het program van de Katholieke Volkspartij zich een Ka tholiek zou laten overtuigen, dat deze DT- tij socialistisch is zeker niet een Ka tholiek. die iets heeft gelezen van pauselij ke encvclieken en toespraken. De Katholieke Volkspartij wil oubliek- rechteli'ke bedrijfsorgan'-atie. Maar zy wil niets van het Staatsocialisme, maar ook niets van de liberale ongebondenheid, welke een troetelkind is van den schrijver van de hier bedoelde brochuur. Met volle overtuiging, aldus te hande len als Katholiek, stemme men a.s. Vrijdag No. 1 VAN LIJST 2: ROMME. 'T'EGEN KWART OVER EEN GISTEREN MIDDAG kondigde een in de verte hoor- baar gejuich de komst van den Britsch en staatsman aan op het Binnenhof te 's-Gravenhage. Voorafgegaan door een stroom van Rijkspolitie op motoren en eenige auto's, zwenkte één open auto van H. M. de Koninging, met daarin rechtopstaande en wuivend den oud-premier van Engeland het Binnenhof op. Het enthousiasme daar kende geen grenzen. In de auto zat de adjudant van H. M. de Koningin, toegevoegd aan Winston Churchill, kapitein-vlieger R. J. E. M van Zinnicq Bergmann. „Het is de plicht der groote mogendheden er voor te zorgen, dat de rechten der kleine naties, strikt worden nageleefd" Kwart over een was het, toen Winston Churchill de auto verliet. Hy begaf zich naar de eerste volgauto, waarin mevrouw Churchill en miss Mary Churchill den tocht hadden meegemaakt. De familie Churcnilf begaf zich naar de plaats, waar sir Neville Bland, jhr. Michiels van Ver- 'duynen en jhr. Snoeck Hurgronje gereed stonden den hoogen gast en zijn familie te ontvangen. Vóór dien echter werd de menigte weer zoo geestdriftig, dat Chur chill zich weer omdraaide, zijn zwarte gleufhoed op den knop van zijn wandel stok hing en de stok met den hoèd er op in de lucht hief. Toen kende het applaus en het gejuich geen grenzen meer. Het gezelschap begaf zich daarna naar binnen, waar in de Treveszaal het dejeu ner werd gebruikt. In de Ridderzaal. In een Vereenigde Vergadering van den Staten-Generaal waren de leden van de Eerste en Tweede Kamer bijeen om den Right Honourable Winston Churchill te eeren Ook de leden van het Corps diplo matique en vele genoodigden waren aan wezig. Omstreeks kwart over drie opende mr W. L. baron de Vos svan Steenwijk, de hoogbejaarde maar nog krachtige voorzit ter van de Eerfte Kamer, de Vereenigde Vergaoering. Hy benoemde tot leden van een commissie van in- en uitgeleide de heeren Ch. J. I. M. Welter, lid van de Eer ste Kamer, mr. W C. Wendelaar, lid van de Tweede Kamer en jhr. mr M van der Goes van Naters. lid van de Tweede Ka mer. Om 10 minuten voor half vier traden de ministers binnen Zij namen plaats recht het podium. Eenige oogenblik- Kom Maandagavond 8 uur in den Stadsgehoorzaal te Leiden; daar spreekt de lijstaanvoerder Na-oorlogsche politiek Gastvrij onthaal De commissie is zeer gastvry ontvangen "et gemeeentebestuur van Moskou trad als gastheer op en zorgde zelfs dat de commis- e met een speciaal vliegtuig naar Holland n terugreizen. missie kan dan ook als een groot suc- --orden beschouwd, zoo besloot dr Ver- waartoe ook zeker heeft bijgedragen de volledige en voortreffelijke medewer king, ondervonden van de Nederlandsche ambassade in Moskou. Namens het Centraal Bloembollen Comi té werden bloemstukken aangeboden aan generalissimus Stalin, mevrouw Mo'otov, den minister van Buitenl. Handel en ver scheidene andere hooge Russische autori teiten. Eerste Russische vliegtuig op Schiphol Voor de eerste maal na den oorlog is gis terenmiddag een Russisch vliegtuig op Schiphol geland. Het was een Dakota - toestel, het gewone lijn vliegtuig van Mos kou naar Berlijn, waarin gezeten was de de legatie uit hei Nederlandsche bloembollen- bedrijf, die in Moskou een Nederlandsche bloemententoonstelling heeft georganiseerd. De reis per K.L.M. „C 54" naar Moskou verliep voortreffelijk.. De heer Parmentier en zijn medewerkers maakten van deze eerste reis met een Hollandsch vliegtuig naar Moskou tevens een comfortabele reis. Er was een tusschenlanding in Berlyn, waar de commissie zoowel als de beman ning een gastvry onthaal vonden op een Russisch militair vliegveld. Bij uitzonde ring werd het dit eerste Hollandsche vlieg tuig toegestaan om op een militair vlieg veld in de stad Moskou te landen. Direct na aankomst is met behulp van Russische tuinbouwers begonnen om de bloemen, .die reeds op 26 April 's avonds waren gesneden, in het water té* zetten. Daar het hier en hoeveelheid van 30.000 bloemen betrof, voornamelijk tulpen en verder narcissen en irissen. §ischte dit veel werk en eerst om half drie 's nachts stonden de bloemen alle in emmers water. Den volgenden ochtend bleken de bloe- iren in prima conditie te zijn en direct ging de commissie aan het werk. Er werd groote medewerking ondervonden van Russische zijde maar desondanks moest dag en nacht doorgewerkt worden om de tentoonstellen» op Dinsdag 30 April klaar te hebben. Dit gelukte om 2 uur 's middags en om 4 uur werd de tentoonstelling geopend. De heer Driehuizen sprak in het Russisch een rede uit, waarbij hij de tentoonstelling aan de stad Moskou aanbood. Het dreigend fiasco van Parijs Nog geen beslissing over vredesconferentie De critieke beslissing, of de conferentie van ministers van Buitenlandsche Zaken te Parijs tot overeenstemming zal, of een mis lukking zal worden, is Donderdagavond nog niet genomen. De vergadering werd ver daagd tot Vrijdag 11 uur, zonder dat men tot een definitief besluit was gekomen ten aanzien van het voorstel van Byrnes, om de vredesconferentie op 15 Juni bijeen te roe pen. In een telegram van de New York Times uit Parijs wordt gezegd: „Door de leden van de Amerikaansche delegatie wordt, als waarschijnlijk resultaat van een fiasco van de Farijsche conferentie en de daaruit voortvloeiende verbreeding van de kloof tusschen de Sowjet-Unie en de Westelijke mogendheden, een drastische wijziging van de Amerikaansche politiek ten opzichte van Duitschland en de rest van Europa voor zien. Volgens Amerikaansche, Britsche en Fransche deskundigen zou de kloof mis schien jarenlang niet te overbruggen zijn. Men komt tot d"i conclusie, dat de Vereenig de Staten in deze omstandigheden genood zaakt zouden zijn hun bezettingslegers in Duitschland te versterken en de militaire bezetting lanceren tijd te doen voortduren". ZAL HIROHITO AFTREDEN? Volgens berichten uit Tokio, zal keizer Hirohito van Japan Waarschijnlijk in de naaste toekdmst besluiten om af te treden. ken later verschenen tevens de vice-pre sident van den Raad van State en de leden van dat hooge college. Even later zag men ook in de zaal prof Gerbrandy, die plaats nam naast den minister van Staaf prof. Aalberse Een gejuich op het Binnenhof kondigde precies half vier de komst van de familie Churchill aan. AJlen verhieven zich van hun zetels toen de geëerde gasten, bege leid door de commissie van in- en uitge leide, de zaal binnentraden. De heer Chur chill was vergezeld van zijn echtgenoote en dochter en den hem toegevoegden adju-, dant van H.M. de Koningin, den heer R. E. J. M. van Zinnicq Bergmann. De heer Weiter geleidde den hoogen En- gelschen gast, de heer Wendelaar mevrouw Churchill en de heer van der Goes Naters miss Churchill. Terwijl het gezelschap zich naar het po dium begaf, klonk een harte'yk applaus, dat weldra overging in luide toejuichin gen, waarvoor de Britsche staatsman bui gend dankte. Mr. W. L. Baron de Vos van Steenwijk sprak in het Nederlandsch een kort wel komstwoord. Na de welkomstrede van den voorzitter begaf de heer Churchill zich naar het spreekgestoelte, dat zich cp het podium be vond Zijn verschijning voor de microfoon gaf aanleiding tot hernieuwde toejuichin gen. Rede Churchill. De heer Churchill sprak ongeveer als volgt: Het is voor mij een groote eer vandaag tot u het woord te mogen richten. In deze vereerende uitnoodiging zie ik een bewys voor de hoogachting, die u mijn dierbaar land toedraagt en voor het vertrouwen, dat u in mijn land hebt gesteld bij het her winnen van de vrijheid tegen den over weldiger. De stabiliteit van de Nederlandsche con stitutie, gebaseerd o£> de véreeniging van kroon en volk, is een voorbeeld voor vele landen. Ik vertrouw, dat uw aangelegen heden in het buitenland even voorspoedig zullen gaan als die in het binnenland. Wij in Engeland kennen en waardeeren de-diensten, die Nederland in recente en vroegere tijden aan de Europeesche vrij heid heeft bewezen. De vier vrijheden, die de groote president Roosevelt heeft afge kondigd, zijn in Nederland altijd nage leefd en werden door Roosevelt's voorva deren naar de nieuwe wereld overgedra gen. Spr. wierp een blik op de geschiedenis in Nederland en zeide o.m.: Terugblikkende op de generaties kan ik bespeuren, hoe Er.geland's toestand in 1940 en 1941 gelijkenis vertoonde met het roem volle oogenblik, toen Willem de Zwijger verklaarde, dat de Hollanders, liever dan zich over te geven, op de laatste dijk wil den sneuvelen. Nederland gaf ons koning Willem III, die onze beide landen aanvoer de tegen de tyrannie van Lodewijk XIV, en na hem was John Churchill opperbe velhebber niet alleen van de Britsche maar-, ook van de veel grootere legers der Ne derlandsche republiek, toen deze via vrij heid en onafhankelijkheid, 250 jaar gele den, tot macht en aanzien was gestegen. H.M. de Koningin en de Nederlandsche re geering hebben my een cadeau gegeven, dat ik altijd als een eervolle schat zal be schouwen Zijy hebben mij geschonken de 613 brieven, die John Churchill geschreven heeft aan den Raadpensionaris, tijdens de 10 jaren der groote alliantie, die hij geleid en met overwinning bekroond heeft Ik moge nogmaals in deze vergadering van uwe beide huizen mijn dankbaarheid en die van mijn familie tot uitdrukikng bren gen voor deze buitengewone geste van vriendelijkheid jegens mij. Vervolgens wil ik hulde brengen aan het deel dat Nederland gedragen heeft in de omverwerping van Hitler's afschuwelijke tyrannie. Nadat uw troepen en uw water linie door den onverhoedschen verraderlij- Het „Verzetskruis", dat door H.M. de Ko ningin in het paleis op den Dam te Am sterdam voor de eerste maal is uitgereikt aan hen, die zich tydens het verzet bij zonder hebben onderscheiden. Aan de na bestaanden van de in het verzet gevallenen werd de onderscheiding als posthume er kenning van verdiensten verleend. Het Verzetskruis, dat in brons is uitgevoerd, draagt het opschrift „Trouw tot in den dood". Bij zijn aankomst op het Binnenhof in Den Haag begroet Winston Churchill de hem enthousiast toejuichende menigte op origi- neele wijze. MIN. MANSHOLT HEEFT MEEGEDEELD: Ten eerste: De stakingen in de havens van Amster dam en Rotterdam (uitgebroken op aan stoken van de E.V.C. Red.) brengen de aan voer uit het buitenland in groot gevaar. In dien deze stakingen voortduren, zal het vet- rantsoen voor ons volk daardoor op 26 Mei moeten worden verlaagd. Ten tweede: Al onze overbodige groenten kunnen thans naar Duitschland worden afgezet. DE GEZONDHEIDSTOESTAND VAN DEN PAUS. Uit Vaticaanstad wordt gemeld, dat de gezondheidstoestand van den Paus bevre digend is. Pius XIJ iydt lan een keelont steking, waarvoor hij behandeld wordt. Dit belet hem evenwel niet aan zijn dageliik- sche wandelingen in den -tuin van het Va- ticaan te doen. Gisteren verleende Z.H. nog enkele privé autdiënties. De roode vaan OP EEN VERGADERING van de Party van de Arbeid heeft Min. Prof. de Leeuw het betreurd, dat er slechts zoo'n ge ring aantal Katholieken tot de P. v. d. A. was toegetreden. Hy vond dit onbegrypelyk. En de pro fessor maakte weer opnieuw de fout, toen hij de zelfstandige politieke organisatie der Katholieken weer beschouwéc als een zich terugtrekken in hun isolement. Dergelijke onjuistheden moest toch een ontwikkeld man als een professor en een minister niet verkondigen. Het is overheden de Katholieken wen- schen geen isolenv nt, d w z een zich los- houden en afgezonden biyven van alle an deren. Maar zij wenschen eerst een vooral groote geestelijke waarden die in ons ka tholiek-zijn liggen besloten, te handhaven en door te voeren. Déarvoor is noodig. dat zij gezamenlijk als Katholieken optrekken. Min. de Leeuw heeft echter ook nog door iets anders duidelyk gemaakt, waarom het aantal KathoHeken, dat tot de P v. d. A. te toegetreden, zoo klein is. Hij zeide n.L" „Ik plaats mU achter de roode vaan, omdat daar óók plaets blykt voor het vaandel van Jezus Christus". Dit is precies de wereld op zijn kop zet ten. En het is nu juist niet ónze opvatting, dat er achter het roode vaandel óók nog een plaats is voor het vaandel van Jezus Christus. Niet Jezus Christus heeft zich te scharen acnter het roode vaan dei, maar iedere mensch hoort te leven en te sterven onder het vaandel van Jezus C'iris'us. Wij als Katholieken dragen dót vaandel voorop en dón kan dat roode vaandel zich ylaatsen acht*.- het Chr vaandel, wan neer zij ook i-ideroaad de icic.ng van Chris, tos volgen. „Le Christ avant tout' Chr-stus vóór al'es. Daarom stemmen wy op de Katholieke Vclksparty en uaarom. Min. de Leeuw, loopen wij niet achter het roode vaandel van de Party van de Arbeid. PRINS UMBERTO VOLGT HEM OP IRONING VICTOR EMMANUEL van Italië heeft gisteren om 12 uur Italiaanschc tijd de acte van troonafstand geteekend. De officieele aankondiging hiervan behelst, dat hij deze acte aan zijn zoon, Prins Umber to heeft overhandigd. Overeenkomstig dc traditioneele gewoonte heeft hij het land verlaten. Zoodra de nieuwe Koning te Rome aankomt, zal hij met den ministerpresident officiëel in verbinding treden. Krconprins Umberto zal als Umbertc II den troon bestygen. Er is echter een grondwettelijk vraag stuk. De minister van justitie, Togliatti, zeide gisteren, dat indien prins Umberto door het aanvaarden van de kroon op houdt luitenant van het Koninkrijk te zyn, de voorzieningen van kracht zouden worden, waardoor het hoofd van de re geering de macht van het staatshoofd tot zich zou trekken. Koning en koningin naar Port Said vertrokken De koning is met zijn vrouw en vijftig stuks bagage aan boord van de kruiser „Duca degli Abruzzi" uit Kanels naar Port Said vertrokken. Hij teekende de acte van troonsafstand in zijn villa Maria Pia te Napels, waar na deze, tezamen met een brief, in een le«- ren enveloppe werd gesloten. De ceremonie duurde ongeveer vijf mi nuten. Aanwezig waren de koninklijke no taris Anglesani en de adjudanten generaal Puntoni en kolonel Zaccarini. De laatsten contrasigneerden de acte. Heden zal Anglesani de acte laten re- gistreeren en vervolgens aan den minister president de Gasperi overhandigen. Om twintig minuten over drie begaf de Konnig zich uit zijn studeerkamer naar de salon, waar zijn familieleden hom wacht ten. Na zijn zoon Umberto de hand ge drukt te hebben begaf hij zith naar zijn bibliotheek. Admiraal Stone, het hoofd van de ge allieerde commissie in Italië bracht dnn Ko ning om half vijf een bezoek. Hij had een onderhoud van tien minuten met dep afge treden vorst. Om zeven uur wierp de kruiser de an kers bij Napels uit. Twee torpedobootja- gers kruisten in de omgeving. Dé Koning, de Koningin en gravin Jaccarino, haar in tieme vriendin, alsmede twee dienaren na men om half acht in een sloep plaats, die hen naar de kruiser voer. Bij het vertrek was de geheele koninklijke familie aanwe zig. Koningin Helena verloor bij het af scheid van haar zoon Umberto haar zelf- 6eheersching. doch de Koning behield zijn koelbloedigheid. ken aanval waren overweldigd, hetgeen morgen 10 Mei juist 6 jaar geleden zal zijn had het Nederlandsche volk niet langer de kracht," om georganiseerde le gerscharen te velde te handhaven. Wij in Engeland begrijpen hoe U in deze jaren van kwelling hebt moeten lijden, jaren die bovendien nog gepaard gingen met voedselgebrek en bombardementen. Alle eer aan hen, die hun leven voor de goede zaak hebben gegeven. Moge hun nagedach tenis de eenheid van alle goede Nederlan ders versterken. Nu ik hier vandaag het woord voer en r ijn woorden wellicht ver zullen worden uitgedragen, is het mijn eerste plicht de heiligheid der rechten van de kleine landen vast te leggen. Wanneer ik dit doe, basseer ik mijzelf op dien grooten figuur uit het liberale Victoriaansche tijdperk, Gladstone. Op 2? November 1879 verklaarde Glad stone: „Het gezonde en heilige beginsel is, dat de christenheid bestaat uit een ver- eeniging van naties, die door de banden van het recht met elkaar zijn verbonden, en dat er geen onderscheid bestaat tusschen groote en kleine naties. Er is een absolute gelijkheid tusschen hen. Dezelfde heiligheid verdedigt de kleine grenzen van België (en natuurlijk ook van Nederland) en de uit gestrekte grenzen van Rusland, Duitsch land of Frankrijlr. Ik ben van meening, dat hij die door daden of woorden dat beginsel in gevaar brengt, den vrede en de meest rfundamenteele belangen der christelijke maatschappij in gevaar brengt". Het is de plicht der groote mogendheden ervoor te zorgen, dat deze rechten strikt worden nageleefd. Na afloop van het groote conflict van 191418 bestond de hoop,' dat er geen oor logen meer zouden komen. Niettemin heb ben wij"~een zelfs nog vernietigender we- reldstrijd meegemaakt. Was die nieuwe oorlog noodig? Ik twijfel er niet aan, dat bij vaste leiding en vereen igd optreden van de overwinnende mogendheden deze laat ste ramp vermeden had kunnen worden. Wij staan tegenover twee voorname taken. De welvaart van Europa moet her leven en de Europeesche beschaving moet weer oprijzen uit de chaos en het bloedbad, waarin zij was gedompeld. Tegelijkertijd moeten wij alle maatregelen nomen voor de veiligheid van de wereld teneinde te verhinderen, dat wij opnieuw doOT een ramp zouden worden getroffen. In deze beide taken heeft Nederland een belangrijk aandeel. Laten wij ons nu bezinnen op onze an dere groote taak: het bouwen van een wereldomvattende veiligheidsorganisatie, waarbij alle volkeren, groote en kleine, een groot en diepgaand belang hebben. Nadat de redenaar na omstreeks een half uur was uitgesproken volgden opnieuw levendige toejuichingen. Dc heer de Vos van Steenwijk betuigde hierna namens de beide Kamers der Staten Generaal den heer Churchill hartgrondig dank voor zijn belangwekkende mededeclingcn en be schouwingen, daaraan verbindend de ver zekering, dat het optreden van den heer Churchill voor haar van blijvende histori sche waarde zal zijn. De heer Churchill dankte nogmaals met een buiging. Na het podium verlaten te hebben, trad hij. op den minister-president prof. Schermerhorn, toe, hem hartelijk en lanedurig de hand schuddend. Hierna verliet de familie Churchill de zaal om zich daarna rechtstreeks naar Am sterdam te begeven. Nadat de coipmissie van in- cn uitge leide in de zaal was teruggekeerd, sloot de voorzitter deze historische vergadering van de volksvertegenwoordiging. In Amsterdam terug. Gistenniddag om even half zes is Winston Churchill in het paleis op den Dam te Am sterdam teruggekeerd. Evenals Woensdag en gistermorgen stonden weer langs de straten vele Amsterdammers, die hem har telijk toejuichten. Staande in zijn auto dankte hij hiervoor met het brengen van de bekende V-groet of met een joviale zwaai van zijn hoed. Ten paleize te Amsterdam heeft gisteren avond een maaltijd in intiem en kring plaats gehad, waarbij ook H.K.H. Prinses Juliana ei. Z K.H. Prins Bernhard aanzaten'. Het prinselijk paar de Prinses in avondtoilet c i de Prins in burger zijn te 7.50 uur per auto aan het Koninklijk paleis op den Dam gearriveerd. Tegen 10 uur verlieten zy het paleis weer. Churchill heeft ver klaard, aangedaan te zijn door de ontvangst welke hem in Den Haag ten deel was ge vallen, zoowel de plechtigheid in de rid derzaal als de houding van het publiek hadden hem zeei getroffen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1946 | | pagina 1