kapster!.*!
t
'n Goed sa larf*®1
TE HlUt GEV|k
TABAK-PERIKELEN
VII
Pogingen lot verbetering van bet
gekweekte materiaal en het
fermenteeren daarvan.
De reeds genoemde slechte
toestand, waarin onze tabakscul
tuur verkeerde en de groote-
werkloosheid in ons land om
streeks 1937 waren voor de Ne-
derlandsche Heide-Maatschappij
reden om meer studie te maken
van tabaksteelt en te trachten
voor een gedeelte van onze be
volking een beter bestaan te ver-
krijsen.
Bij grondig onderzoek bleek,
dat men o.a. moest zorgen:
lo. voor beter plantmateriaal;
2o. ruime voorlichting inza
ke bemesting en planten;
3o, betere gelegenheden voor
het drogen;
4o. middelen om de ge
kweekte tabak zelf te fermen
teeren.
Hiervoor werden verschillen
de proefvelden aangelegd en de
meest geschikt geachte soorten
gekweekt, totdat men een paar
geschikte typen planten vond,
welke in ons klimaat met suc
ces gekweekt Ikonden worden,
en wel de z.g. Virginia, Havan
na. Manilla en Burley.
Een zeer geschikt type bleek
ook de Maas-Waalsche tabak No.
25, welke ir. Slits het meest ge
schikt acht voor eigen teelt voor
den amateur.
Sinds vorig jaar ontwikkelt
No. 11 zich ook zeer gunstig en
heeft alle aandacht.
De tuinbouwvoorlichting's-
dienst van het departement van
.'Landbouw en Visscherij steunde
de genoemde pogingen belang
rijk en Ir. Slits deed namens de
zen dienst zeer belangrijk werk.
Over deze ontwikkeling van
de tabakscultuur in Nederland
zou nog zeer veel te schrijven
zijn, maar het is daarvoor mo
menteel niet het geschikte tijd
stip, daar we ons thans meer in
teresseeren voor de verdere be
werking van de bladeren tot ta
bak,
Voor lien die in 1944 zelf tabak
willen gaan kweeken zullen wij
bij voldoende belangstelling
gaarne t.z.t. eenige artikeltjes
hieraan wijden.
De Ned. Heide-Mij. heeft
naast het vele werk ter verbe
tering van het kweeken ook ge
tracht een oplossing te vinden
voor het fermenteeren van de
kleine hoeveelheden tabak, wel
ke verbouwd worden, zoodat ge
fermenteerde tabak afgeleverd
kon worden.
Deze pogingen zijn alle min
of meer mislukt, totdat men in
overleg met de „KEMA" (keu
ringbureau voor electrotechni-
sche materialen) te Arnhem, de
N.LV.E.E. (Ned. instituut voor
electrowarmte-electrokemia) en
de Landbouw Hoogesehool te
Wageningen op het idee kwam,
te trachten het doel met behulp
van electriciteit te bereiken.
Op het laboratorium van de
KEMA zijn daarvoor in den win
ter 19421943 eenige proeven ge
nomen, welke verrassende resul
taten hebben opgeleverd.
Daarover een volgend maal
meer.
VIU,
Het fermenteeren. De proeven
op het KEMA-laboratorium.
Zooals reeds eerder werd ver
meld, was het uitgangspunt van
deze proeven, een geschikte op
lossing te vinden voor het fer
menteeren van kleine hoeveelhe
den, pl.m. 100—200 kg., tabak.
De belangrijkste voorwaarden,
waaraan moet worden voldaan
om te kunnen fermenteeren zijn:
warmte, druk en vochtigheids
graad. De warmte, welke in een
stapel van dergelijke afmetingen
ontstaat tengevolge van het
broeien, wordt v.n.l. aan de al
lerbinnenste lagen medegedeeld,
de overgroote meerderheid blijjt
te koud. Dit euvel is te bestrij
den door de om»evi"'""+0'
tuur belangrijk te verhoogen of
den stapel inwendig te v~
men.
De druk is evenmin voldoenae,
doch vrij eenvoudig op te lossen
door het belasten met gewichten
De gewensfchte vochtigheidsgraad
is te verkrijgen door op een of
andere wijze water te verdam
pen. Om de stapel inwendig te
verwarmen moet men technische
hulpmiddelen aanwenden, waar
voor electriciteit bij uitstek ge
schikt is.
Onderzoekingen hebben uitge
wezen, dat een temperatuur van
pl.m. 40 gr. C. zeer geschikt is
bij een relatieve vochtigheid van
ongeveer 85 pet. en een druk van
pl.m. 1.4 kg. per d.m.2 op het
grondvlak van den stapel.
Bij de genomen proeven heeft
men voor verwarming gebruik
gemaakt vair geëmailleerd ko
perdraad, gespannen op houten
ramen, welke tusschen de la
gen tabak werden aangebracht.
Door deze verwarmingselemen
ten werd bii een veilige spanning
van pl.m. 16 Volt een passende
stroom gestuurd. Belangrijk bij
deze methode is, dat men de
stroomsterkte dusdanig berekent,
dat de draden niet te warm wor
den, waardoor de tabaksbladeren
beschadigd zouden worden. Om
de temperatuur te begrenzen
bouwde men een thermische
schakelaar in den stapel, welke
voordien op de gewenschte tem
peratuur afgeregeld was. De tem
peratuur is op eenvoudige wijze
met eenige thermometers te con
troleeren op verschillende pun
ten. Indien de temperatuur in de
buitenste lagen op ongeveer 40
gr. C. gehouden wordt, loopt
deze tengevolge van het broeien
in de binnenste lagen op tot ruim
50 gr. C. Na pl.m. 2 weken moet
er omgestapeld worden, de bin
nenste lagen worden dan naar
den buitenkant gebracht enz.;
dit omStapejen moet minstens 2
maal geschieden, zoodat het pro
ces 6 tto 8 weker vereischt D
resultaten welke men bereikt met
dit systeem zijn zeer bevredi
gend, doch het zal duidelijk zijn,
dat deze werkwijze bij voorkeur
gescljikt is voor kweekers-fer-
menteurs.
Over de technische problemen
welke zich voordoen bij de uit
voering van dit systeem zou nog
zeer veel interessante stof te ge
ven zijn, doch dat is niet het doel
van deze artikeltjes.
Zij, die over een dusdanige
+r>Ur«1r U rtonK Ï1r1r/>V|
Onze mannen In het Oosten
PK Öujchschulta C'H P m
meerdere gegevens wenschen,
kunnen daarvoor vragen inzen
den aan de redactie van dit blad.
Nadrukkelijk zij vermeld, dat
de KEMA geen adviezen aan
particulieren kan verstrekken
betreffende het fermenteeren.
Het doel van deze beschrijving
was een algemeene indruk te ge
ven van de mogelijkheden, in
een volgend stukje zullen we de
fermentatie-kist behandelen,
waarover reeds een en ander ge
publiceerd werd in dit blad van
12 October j.l. Voor de gemiddel
de tabaksamateur is die kist een
aantrekkelijk artikel, daar zij bij
uitstek geschikt is voor een hoe
veelheid van pl.m. 1015 kg. ta
bak, doch we zullen ervaren, dat
er, vooral in dezen tijd zeer veel
moeilijkheden overwonnen moe
ten worden, alvorens de tabak er
in kan.
VOEDINGSGEWASSEN IN
EIGEN TUIN, Prei. Een der
meest gewaardeerde winter
groenten is ongetwijfeld de prei.
Vooral als bestanddeel van de
erwtensoep geniet deze wel een
bijzondere waardeering. Even
als de boerenkol en spruitkool
pleegt men deze groente gedu
rende het geheele winterseizoen
van het veld te oogsten. Men
houde er daarbij echter wel re
kening mede. dat de prei bij
strenge vorst in den grond vast
vriest en dan dus niet te oogsten
is. Dat was in de voorafgaande
strenge -aaptere overal het ge
val. Teneinde deze minder aan
gename ervaring te voorkomen
neme men reeds in November
de noodige maatregelen. Deze
kunnen hierin bestaan, dat men
een hoeveelheid prei onrooit en
de planten vrij dicht naast el
kaar ergens in den tuin inkuiU.
Men dient er voor te zorgen,
dat de witte ondereinden van de
prei goed onder den grond ko
men. Bovendien is het wel goed,
sis men voor dit inkuilen de
fiine worteltjes van de prei met
een mes een weinig inkort. Vo'or
de aarde door de wintervorst be
vroren geraakt, moet men tus
schen de ingekuilde planten een
flinke laag dorre bladeren of
ruigte aanbrengen. Om het weg
waaien te voorkomen is het wel
ooed om hier en deer op de af
dekking nog een schon sarde te
gooien. Bu hevige koude kan hét
wemcheliik zün. nog meer ruig
te of bladeren aan te brengen.
Op deze wiize kan men. ondanks
strenge vorst, gedurende den pe-
heelen winter uit eigen tuin zijn
orei bl'jyen oogsten.
De Inlevering van door beroepskweekers in Maas en Waal geteelde
tabak vond dezer dagen te Druten plaats. De vorige maand werd het
.zandgoed* Ingeleverd, ditmaal was het .aardgoed' aan de beurt en In
December volgen hot .bestgoed' en de restanten. De drukte bij het
afleveren CNF/Bouvet/Pax m
Knolselderv.
Het voorlichtingsbureau van
den Voedingsraad schrijft; waar
is knolselderv voor te gebrui
ken? Met sommige groenten
zooals tomaten en uien kan men
van alles doen. Ze kunnen ver
werkt worden in verschillende
soeoen en sausen, in groenten
en bijgerechten. Men heeft ze
graag in voorraad om ze steeds
bii de hand te hebben. Nu de-
uien en tomaten niét meer voor
het grijpen zün. kan de knolsel
derv hun plaats innemen. Deze
geurige knoi. die rijk is aan
kalkzouten. dus een waardevolle
biidraae levert tot eeir goede
voeding, bezit, voor gebruik in
de keuken veel goede eigen
schappen. Een handie vol klein
gesneden knolselderv, toegevoegd
aan koolraap of spruiten brengt
een aangename variatie aan.
Wat rauw geraspte seldervknol
doet het goed in soepen en sau
sen en als broodbelegging.
Mengt men ze met fijngesneden
andijvie en gerasoten appel, dan
krijgt men een frissche geurige
sla. Gebakken schijven knolsel
derv ziin een smakelijke aanvul
ling bii een maaltijd zonder
vleesch.
Gebakken knolselde-
r v. Den knol in schijven snijden
van 1 cm. dikte en deze was-
schen. Een stukie margarine in
de koekenan bruin laten worden
en daarin de schijven aan weers
zijden bruin bakken en gaar la
ten worden od een matig warm
vuur (baktijd 10 min.). De schij
ven krijgen een mooi korstje
wanneer men ze voor het bakken
wentelt door een vrii dik napje
van bloem en water (1 lepel
bloem op 1 lepel water).
Met weinig' moeite en smakelijk
maal.
Het voorlichtingsbureau van
den voedingsraad schrijft: in de
zen tijd vergt het huishouden
veel van degene, die er meer be
last is. Er is weinig hulp en met
het boodschappen doen gaat veel
tijd heen.
Wie het zich op een drukken
dag bij het koken eens gemakke
lijk wil maken, bereide eens een
stoofschotel.
Een stoofschotel wordt in één
pan klaar gemaakt en in één
schaal opgediend. Dit geeft dus
een kleine afwasch en verbruikt
weinig brandstof. En als hij vol
gens de regelen der kunst wordt
toebereid is hij voedzaam en ge
zond.
Stoofschotel van knolselderij en
erwten. (4 pers.).
2 kg. aardappelen, 5 selderij
knollen (prei), 200 g. erwten,
margarine of boter, zout.
De erwten weeken, met het
weekwater aan de kook brengen
en bijna gaarkoken, (De hooikist
daarbij gebruiken). De aardap
pelen schoonboenen en in vieren
snijden, de selderijknollen in
plakken snijden, schillen, in blok
jes snijden en wasschen, (De prei
snijden en wasschen). Aardap
pelen en knolselderij (prei) met
wat margarine, zout, de bijna
gaar geworden erwten en het
erwtennat aan de kook .brengen
in een goed gesloten pan en
zachtjes gaar koken. Kooktijd 25
minuten. Na 10 minuten alle be-
standdeelen even omschudden of
voorzichtig omroeren. Als alles
gaar is, de bestanddeelen losjes
■door elkaar roeren (niet fijn
stampen) en in een schaal over
doen en rnet wat fijngehakt groen
van de selderij knollen bestrooien.
Naar verkiezing het vecht afgie
ten en er appart als saus bijge
ven.
Gortmout en appel, een
smakelijke combinatie.
Het Voorlichtingsbureau van
den Voedingsraad schrijft;
Wist u dat er van gortmout
(eventueel ook van havermout)
en appel zulke smakelijke na
gerechten te maken zijn? Ze
kunnen met en zonder melk be
reid worden en vragen weinig
suiker.
Koude gortnrou t b r ij
met appel (voor 4 pers.).
2 'A "koipje melk en/of water, 4
lepels gortmiout, een snuifje
zout, 3 groote eenigszins zure
appels, siuker naar smaak. De
melk of het water aan de kook
brengen; de gortmout en het
zcut er in strooien en onder nu
en dan roeren gaarkoken. Kook
tijd pl.m. 30 min. De brij koud
laten worden. Vlak voor het op
dienen de appels schillen, ras
pen en door de brij mengen.
Naar smaak-suiker toevoegen.
Gevulde koek. 2'A kopje
goitmout. 2 lepels custardpoe-
der, 2'A a 3 kopjes water of
melk, een snuifje zout, een groo
te, liefst zure appel (kaneeisur-
rogaat), suiker naar smaak. De
g'orimout, het custardpoeder en
het zout in water of melk ten
minste 1 uur weeken. Den appel
schillen, raspen en met wat sui
ker (en kaneelsurrogaat) ver
mengen. In een koekepan een
klontje margarine laten smelten,
de helft van het beslag er in
doen, daarop den geraspten ap
pel leggen en dezen met de rest
van het beslag bedekken.
De koek eenige minuten flink
bakken en vervolgens met den
deksel op de pan zachtjes gaal
laten woi-den (pl.m. 15 min
Den koek met behulp van het
deksel omkeeren, nog een klon
tje margarine toevoegen en hem
aan de andere zijde bruin bak
ken (pl.m. 10 min.). Den koek
watim opdienen en naar verkie
zing nog met wat suiker '/be
strooien.
gevraagd fvcjgr dieecl^, -y.
PSRiMA KAPSlElen 1:
Salon voor'*g»edé cbiiï.
res RIEK" ZB VENT?.
Steenstraat ïta, Teleft
20477, 5'; 2 J
aangeboden, voorÈprettf. 5
hulp i. d| IkiLsh, ten bib B-
•kl. hindered e as
de kost entgoediketuond
Mevr. W, LAMffiRTWt V:
ENGELBERTS, ifuwl'
(Villapark) EinAoveir
door jonjeiuwfléii ara'»
tenaar benpdeh-j e.verA.
boven-étagö, ongeuteuhtas
leerd. Br, ito, 6394 buarde®
van dit blad. am
Gevraagd op handelskafs™^
toor omgeving leiden,
Jlff-FRCHIW g
Ver eischic; diploma tf
pen en stenografie, moe,
zelfst. loonenadm. kuiV.
nen voeren. Br. no. 631 T.
bur. v, d blad met ven V.
van opleiding enz. i.
VERKOOP NI'
kw.
Uw landschappen efc.
boschgezichten 'bijf vooraar
keur van Koekkoek, qC.
Klerk, Schelfhout,'; telart
Kate, Verschuur enz. m
Opgave vim prijs, "maap-
enz. aan P. A. SCHEEipb.
Zeestraat 42, Den Haag.a
-tdo
een
GEVRAAi
J
en n., mus
en haihf vaij
"~ezig. Bitet
d, blad.[
3
Spekkuipen
Waschtobben
Stamptonnen j
Zw. Jhjouten Euuner
f }.Wev$f 5.75. U,
Houten af ukisrf$k u i p;j esLg]
aardappelen- eii^bietenfctj
manden. 1 6374.1
l.E
lela:
NIEUWE WETERING
Diversen
IS" Openlijk dank aan den
H. Antonius van Padua
voor verkr. gunsten na het
houden van de groote No
veen en aan de H Maagd
Maria na het herhaalde
lijk bidden van de Noveen
der 3 Weesgegroeten 776
2 Verloren gpuden da-
mes armbandhorloge. Te
gen goede bel. torug te
bez, Oostdorpexjtfeg 121,
Wassenaar. 6380
2 Verloren een doukerbr,
actetasch zonder handvat
Zaterdagavond 30 October
gaande van Meerlaan
Stompwijk naar Leidschen-
dam. Terug te bez. Veen-
weg I Leidschendam, 760
<2* De dame die Zaterdag
jl, met jongentje pl.m, 3 j.
half elf in kaaswinkel was,
wordt vriendelijk verzocht
het door het kind spelen-
der wijze medegenomen
poppenwagentje terug te
bez, bij v, d. KROGT,
Haarl.straat 148. 789
2 Verloren een bruin le
deren handschoen met kap
omg. Blnuwpoortsbrug. Te
gen bel, terug te bezorgen
Haagweg 222, Leiden, 790
2* Zilveren Rozenkrans
Zondag achtergelaten ir, de
dames congregatie (St.
Petrus-parochie). De eer
lijke vindster wordt vrien
delijk verzocht deze terug
te bez. tegen bel. Tomafen-
straat 6, 793
2" Verloren 1 Nov, een
dameshorloge met arm
band, gaande van de Beek-,
brug tot Sassenheim kerk
Tegen bel. terug te bez,
J. P. DE VRIES, Binnen-
kaag 43, 795
