_JJDAG 8 OCTOBER 1943 r k< ONti Wi 35STE JAARGANG N°- 10679 3)c Êeidócke Goii/Yont apsfeaux: Papengracht 32 Giro 103003 tfoon: Redactie 20015. Admin. 20935 igei A DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN C. M. van Hamersveld, Directeur. Th. Wilmer, Hoofdredacteur. ■lei Sovjet-zomer- 1 Na vier jaren oorlog offensief toe ir J P r sRACTISCH vergeefsch geweest. 1 aanvulling op het Duitscihe )ez rmaohtsbericht van Donder- verneeant liet D. N. B.: de enl Sovjets zijn thans ruim drie inden met hun groote offen- aan den gang. Op 5 Juli i 1 onnen zij met hun doorbraak- as ingen. Op 5 October evenwel (in zij voor het inzicht, dat slotte toch alles practisch jeefsch is geweest. Niet al- n i. dat het plan om het Duit- front op te rollen mislukt >ook de aanvoer van nieuwe r6(j tsche reserves, zooals door .jjDuitsche tactiek werd moge- gemaakt, kon door de Sov- leiding niet verhinderd wor- De Duitsche afweer is thans -et,ker en geconcentreerder dan yfc maanden geleden, terwijl JJenover dezen versterkten 2r< tschen afweer een aanmer- 011 ijk verzwakte Sovjet-aan- skracht staat sttDe wederzijdsche verhouding f i krachten heeft door het i; lukte groote offensief der na '.iets en door de logische uit- ring van het Duitsche af- irplan een verandering on- I gaan zooals deze van het be- 6 af aan in de bedoeling lag A! de Duitsche leiding. Dat de se roering van dit Duitsche de- sieve plan door de Sovjet- ling ondanks de grootste of- II niet kon verhinderd wor- tis de eigenlijke reden voor t i oorspronkelijk wel nauwe- h s in het vornemen liggenden gen duur van het Sovjet-of- sief, dat na drie maanden '21 de zwaarste verliezen nog ir aanzienlijk groot-ere moei- heden staat dan begin Juli. Ir aanvulling der enorme ver en, welke het opstellen van eel nieuwe legers vereischt, atst de Sovjet-leiding voor elfde moeilijkheden als de Kortdurende verzorging van den n voer over groote, onibegaan- e afstanden. ivjets vereoren sinds rei 2 mielioen man. lij de afweergevechten aan l! Oostelijke front hebben de sjewieken ook de laatste drie 3 an den uiterst zware verliezen ii eden en ongewoon veel sol len verloren. Sinds Juli van jaar heeft het Sovjet-leger sen 2 millioen man verloren, arvan ongeveer de helft aan iden en ruim 120.000 gevan- r sen. Ook de zware verliezen Sovjets aan wapens en ma riaal zijn een teeken van de beid der gevechten. Bi.jzon- ziwaar waren de verliezen pantserwagens, die sinds van dit jaar met ruim 000 zijn toegenomen. Daar- Dfde bedraagt het aantal der ds het begin van den veld- I ht in het Oosten kapotgescho- 1 Sovjet-pantserwagens thans er dan 70.000. Aan kanonnen doren de Sovjets bovendien 00 stukken, zoodat het totale rhes hiervan thans 75.000 kiken bedraagt. De wapenen t het leger en de luchtmacht alden de laatste drie maanden 7500 vliegtuigen omlaag, aantal der Sovjet-vliegtuig- rliezen is daarmede gestegen 52.000. jchtaanvae op londen. De Britsche berichtendienst ild-t, dat Londen in den ai'ge- bpen nacht uit de lucht is aan vallen. De luchtaanval is de raarste sedert meer dan twee ar geweest. Sedert den nacht n 10 op 11 Mei 1941 is geen Tgelijken luchtaanval '4 p de gelsche hoofdstad onderno- In verscheidene Londen- »e districten zijn bommen ge lden, die schade hebben ver- rzaakt en ook slachtoffers ge- aakt, In de geheele stad wer- de schokken der bomont/plof- üeen gevoeld. artikel van de. goebbels in „das reich". Rijksminister dr. gaat in zijn artikel Goebbels in „Das inzicht daarin ondanks zijn na bijheid nog zoo weinig gerijpt is. Wat zou bijv. het kleine Zwe den doen, wanneer de ontwik keling aan het Oostelijke front inderdaad zou verloopen zooals de Joodsche bladen van Stock holm met zooveel leedvermaak Reichditmaal uit van het feit, j en geestdrift profeteeren en het oat in de geheele wereld na bolsjewisme op een goeden dag vier jaren oorlog een zekere moeheid heerscht Zoo'n moe heid, aldus de minister, is den laatsten tijd vooral aan den kant van den vijand op te mer ken. Men mag deze verschijn selen echter in hun vermoede lijk effect niet overschatten. Af gezien van eenige oorlogswinst- makers en opr-uiiers verlangt op de geheele wereld bijna een ieder naar het einde van dezen reus- achtigen wereldstrijd. Maar daar komt het niet zoo zeer op aan. Van belang is veel meer de vraag, hoe dat einde bereikt kan worden. Hier echter verschillen de op- vattingen. Onze vijanden willen j het Duitsche volk vernietigen, j maar wij moeten bestaans- en ontwikkelingsmogelijkheden I eischen, wanneer wij niet willen ondergaan. Het eenige, wat wij ons te verwijten hebben, is dat wij er zijn, dat het Duitsche volk voortdurend toeneemt en daarom ruimte om te leven noodig heeft, terwijl het bevolkingsaantal der Westelijke mogendheden snel daalt en zij dus het bestaan al leen van Duitschland een be dreiging achten. Aangezien alle Duitschers echter niet zelfmoord kunnen plegen, opdat de Engel- schen geen angst meer behoeven te hebben, blijft hun niets an ders over dan hun land en hun leven te verdedigen. Deze strijd is zoo verbitterd, omdat Enge land precies weet, dat het zich zoo'n strijd in de toekomst niet meer zal kunnen permitteeren. Het Britsche volk kan in de zen oorlog niet meer dezelfde offers aan bloed dragen als nog in den eersten wereldoorlog zon der daarbii zijn volksohe substan tie te verliezen, om nog maar te zwijgen van een eventueelen derden oorlog. Daarom voert het ook dezen strijd met een zoo gering mogeliik gebruik van menschen en is blij, dat de zwa. 5 re bloedoffers door de Sovjet- Unie worden gebracht. li werkelijk voor zijn grenzen zou staan? Gelooven de Zweden wer kelijk. dat het Kremlin hun neu traliteit zal eerbiedigen of de Zweedsche weermacht tot stand zou brengen, wat dan klaarblij kelijk de Duitsche niet zou zijn gelukt? Of zelfs, dat de Engél- sc.hen en Amerikanen hun te hulp zouden kunnen en wil len snellen? Alle drie deze uitvluchten zijn te naief dan dat zij een ernstige weerlegging verdienen. Wien dus dankt de pers van Stock holm de vrijheid om zich te ver heugen over de terugtochtbewe- gingen van onze weermacht aan het Oostelijk front? Toch alleen aan het feit, dat deze weer macht zoo ver voor de Duitsche grenzen is blijven staan, dat het Zweedsche volk niet bang be hoeft te zijn." De absurditeit van zoo'n aan- eenschaxeling van omstandighe den, aldus gaat het artikel ver der, springt in het oog. Duitsch land verdedigt een continent, dat dit heelemaal niet verdient, en permitteert daarmede zijn volken een nationaal voortbe staan, dat wij uit eigen kracht in het geheel niet zouden kunnen beschermen of verdedigen. „Wij weten zeer goed, dat wij met deze constateeringen pijn lijke waarheden uitspreken. De Joodsche woordvoerders der neutrale en vijandelijke openba re meening zullen niet dralen ons daarvoor te overstelpen met schandelijke verdachtmakingen. Waarheden moeten steeds een langen weg afleggen, voor zij aan het doel komen. Hoe kritiek ook vaak de alge- meene oorlogstoestand zich mag ontwikkelen, hij geeft toch ook steeds weer het aanschijn aan nieuwe elementen, die het recht geven op de grootste verwachtin gen, „De oorlog aldus de bergt vele raad. de bulgaarsche tabaks cultuur. Rijksminister j selen in zijn schoot. Hoe door- :;e worue.. seoracuu zichtig en duidelijk zij aan het voortgaande wrist dr. Goeb- eind schijnen, zoo geheimzinnig bels er op, dat men in Londen j en onverklaarbaar zijn zij tij de gevaren over het hoofd ziet, j dens zijn verloop. Hij staat bijna die voor het „jritsche volk kuji- I aitijd in zijn beslissende phase, nen ontstaan uit den „geestdrift j voor voortdurend zich vcrnieu- voor het bolsjewisme waarna j wende crisispunten. Maar dan kl' voortgaat: „Ons verar.twoor- treden meestal die geschiedenis dein loheidsgevoel tegenover het- j vormende factoren op, die hem geen wij Avondland noemen is j in de hem voorgeschreven haan veel te sterk dan dat het zich l dringen." zou laten benadeelen door over- i wegingen van het oogenbKk Wij hebben nooit verheeld, dat f Onze veevoederpositie is wij bet gevaar, dat ons waren?.-j .1..1 l-i deel bedreigt een gevaar voor moeilijk, maar aaraappelschil- alle Eurooeesche volken achten j len voeden het vee. en wij betreuren slechts, dat het - f, y, V' De kinderen van het kleuterschooltje, dat gedurende de wintermaanden In de diergaarde Blijdorp te Rotterdam wordt gehouden, worden door •en ponywagen gehaald en weer thuisgebracht Dnae dagelijksche ritje» vormen voor do kleinen een blondere attractie CNf/HoVPe* n». Bulgarije voerde in 1942 voor ruim 5.5 milliard lewa aan ta bak uit. welk bedrag rond 42 van den totalen uitvoer uit maakt. Deze gunstige positie in den export werd verkregen door dat in de laatste jaren de ta- bakskprijs steeds meer was op geloopen. In 1938 werd gemid deld 62,41 lewa per kg. betaald, terwijl in 1940 de prijs was ge stegen tot 72,84 lewa en in 1941 tot 79,41 lewa per kg. Over het jaar 1942 zijn nog geen nauw keurige cijfers beschikbaar, doch vaststaat, dat de prijzen in voor Bulgarije gunstig en zin werden herzien. De dezer dagen te Sofia beëindigde inkoopsonderhande- lingen tusschen Duitschland en Bulgarije hebben dan ook tot het resultaat geleid dat, naar de bladen hier melden, door Duitschland een gemiddelde fob- orijs van 179,61 lewa per kg. aangekochte tabak moest wor den toegestaan. De prijs voor de afzonderlijke tabakssoorten ligt al naar de kwaliteit, boven of beneden dit gemiddelde. Bulga rije is door de geannexeerde ge bieden de grootste producent in Europa van Orienttabak gewor den. De Bulgaarsche regeering streeft er niet slechts naar de verworven positie te behouden, doch werkt met alle krachten aan een uitbreiding. Welke rol een goede tabaksoogst in het economisch leven van Bulgarije speelt, bewijst het feit, dat uit de opbrengst van den tabaks oogst 1942 tot dusver reeds rond 5 milliard lewa ter beschikking van de planters kon worden ge steld. terwijl bijna hetzelfde be drag door de verschillende be lastingen en accijnzen de finan ciën der gemeenten en andere ODenbare lichamen versterkte. Zonder deze ontvangsten zouden vele gemeenten-uitgaven tijdens den oorlog zeer zeker niet zoo makkelijk gefinancierd kunnen worden. Het doel van den staat is er op gericht niet slechts de productie op peil te houden, doch de kwaliteit voortdurend te verbeteren. Het door het Mi nisterie van Landbouw ontwor pen Centrale Tabaksinstituut zal tot taak hebben de boeren van nog beter zaaigoed te voorzien. Dit verbeterde zaaigoed zal den planters gratis worden geleverd, waardoor echter door een groo teren en snelleren oogst niet slechts millioenen worden be spaard, doch tegelijkertijd de tabaksproductie goedkooper kan worden gemaakt. Met het oog op de omstandigheid, dat de Bulgaarsche boer sterk gehecht is aan ou-As gewoonten en zich ook bii de tabaksteelt gaarne van oude methoden bedient, zul len hem door het Ministerie van Landbouw rentelooze lee ningen worden verstrekt voor den bouw van moderne droog schuren, waardoor het primitie- I ve drogen op houten ramen en I het bewaren van de geoogste tabak in het huis en in de kel ders vermeden zullen kunnen worden. Vooral de juiste wijze van behandeling maakt een hoo- ge opbrengst uit den verkoop van de tabak mogelijk. Door het opleiden van deskundigen op het gebied der tabaksteelt heeft de Bulgaarsche regeering j reeds kunnen bereiken, dat ver leden jaar rond 10 millioen kg. 1 op een dusdanige wijze werd behandeld als in overeenstem ming is met de belangen van het Ministerie van Landbouw. Het feit. dat Europa op het j oogenblik verstoken is van Zuid- Amerikaansche en Nederlandsch Indische tabak, als gevolg waar van de sigarenindustrie niet over de door haar benoodigde grondstoffen beschikken kan, maakt het begrijpelijk, dat Bul garije zich ook aan het kweeken van sigarentabak ging wijden. De grootbladige Bulgaarsche soorten Virginia-tabak worden onder de huidige omstandighe- de stem der ss. Luistert op Zondag 10 October van 11.30 tot 11.45 uur over den zender Hilversum 1, op golfleng te 415 meter, naar de steun der SS, onderwerp: De eerste Ger- maansche herfstsportwedstrij- den in Avegoor. den vlot verkocht, doch men hoopt de kwaliteit van deze soorten dusdanig te kunnen ver beteren. dat zij ook na den oor log hun markt zullen kunnen blijven behouden. Al deze maat regelen hebben ertoe geleid, dat in de laatste jaren het tabaks areaal en de opbrengst per HA. regelmatig konden worden ver hoogd. Een nieuwe bron van in komsten vormt in den laatsten tijd ook het winnen van olie uit tabakszaad. Hiermede werd in 1940 een aanvang gemaakt en reeds in het vorige jaar werd voor een waarde van 45 millioen lewa aan producten uit deze tabakszaadolie gewonnen. (Europapress). BINNENLAND TAAK EN TOEKOMST DER N.S B. van geelkerken spreekt in het concertgebouw te amsterdam. In het Concertgebouw te Am sterdam, dat tot de laatste plaats bezet was, heeft Woensdagavond de plaatsvervanger van den lei der, C. van Geelkerken, voor de leden van den kring Zuid van de N.S.B. het woord gevoerd. Hij wees erop, dat om verschil- leide redenen menschen de rijen der N.S.B. verlaten hebben. Er zijn er die het in geweten niet langer eens zijn met de N.S.B. en daarom zijn zij weggegaan. Men zal het dezen menschen niet kwalijk nemen, mits zij loyaal blijven staan tegenover de be weging. Anderen zijn gegaan toen de tegenslagen kwamen. Na de Duitsche distancieeringsbewe- gingen, na de landingen op Si cilië en in Italië. Laat hen gaan. De derde soort echter wordt ge vormd door de lafhartigen, die zich dekken willen voor het ge val, dat de tegenstanders zouden kunnen overwinnen. Zij loopeij over naar de tegenstanders om het veege lijf te redden. Als wij hen in handen krijgen, zullen zij niet gelukkig zijn. Want zij, die de N.S.B.-vaan in den steek la ten op het oogenblik, dat de mannen aan de fronten het offer van hun leven brengen, zijn laf aards en verraders en deze ver raders zullen behandeld worden met de hardheid, die wij aan het front hebben leeren kennen. Sprekende over de bewapening der N.S.B.-ers, zeide van Geel kerken, trotsch te zijn op het vertrouwen dat de Rijkscommis saris in de Nederlandsche natio- naal-socialisten stelt door hen een groote verantwoordelijkheid op te leggen. De N.S.B.-ers zelf zullen bewijzen dit vertrouwen waardig te zyn. Maar men moet goed begrijpen, dat men wapens heeft gekregen om zich te ver dedigen. En wanneer men meent te kunnen doorgaan met terreur daden tegen N.S.B.-ers, dan mo ge men van de andere zijde we ten, dat voor elk van ons er drie van hen zullen aan gaan. Dit zij gezegd tot de onderwereld, tot Joden en halfjoden, tot het schuim uit de kunstenaarskrin gen en tot de ontwortelden uit de christenwereld. Wij zijn er niet om afgemaakt te worden door Joden en razende studen ten. Voor deze moordenaars is de kogel nog te veel eer. Men zal ze moeten ophangen. Wij dienen ons thans, zoo zeide van Geelkerken, te bezinnen op heden en toekomst. Het politie ke tijdvak, dat achter ons ligt, was er een van opgewektheid. Wij wisten veel te praten, veel

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1943 | | pagina 1