_JJDAG 8 OCTOBER 1943
r k<
ONti
Wi
35STE JAARGANG N°- 10679
3)c Êeidócke Goii/Yont
apsfeaux: Papengracht 32 Giro 103003
tfoon: Redactie 20015. Admin. 20935
igei
A
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
■lei Sovjet-zomer- 1 Na vier jaren oorlog
offensief
toe
ir J
P
r sRACTISCH vergeefsch
geweest.
1 aanvulling op het Duitscihe
)ez rmaohtsbericht van Donder-
verneeant liet D. N. B.: de
enl Sovjets zijn thans ruim drie
inden met hun groote offen-
aan den gang. Op 5 Juli
i 1 onnen zij met hun doorbraak-
as ingen. Op 5 October evenwel
(in zij voor het inzicht, dat
slotte toch alles practisch
jeefsch is geweest. Niet al-
n i. dat het plan om het Duit-
front op te rollen mislukt
>ook de aanvoer van nieuwe
r6(j tsche reserves, zooals door
.jjDuitsche tactiek werd moge-
gemaakt, kon door de Sov-
leiding niet verhinderd wor-
De Duitsche afweer is thans
-et,ker en geconcentreerder dan
yfc maanden geleden, terwijl
JJenover dezen versterkten
2r< tschen afweer een aanmer-
011 ijk verzwakte Sovjet-aan-
skracht staat
sttDe wederzijdsche verhouding
f i krachten heeft door het
i; lukte groote offensief der
na '.iets en door de logische uit-
ring van het Duitsche af-
irplan een verandering on-
I gaan zooals deze van het be-
6 af aan in de bedoeling lag
A! de Duitsche leiding. Dat de
se roering van dit Duitsche de-
sieve plan door de Sovjet-
ling ondanks de grootste of-
II niet kon verhinderd wor-
tis de eigenlijke reden voor
t i oorspronkelijk wel nauwe-
h s in het vornemen liggenden
gen duur van het Sovjet-of-
sief, dat na drie maanden
'21 de zwaarste verliezen nog
ir aanzienlijk groot-ere moei-
heden staat dan begin Juli.
Ir aanvulling der enorme ver
en, welke het opstellen van
eel nieuwe legers vereischt,
atst de Sovjet-leiding voor
elfde moeilijkheden als de
Kortdurende verzorging van den
n voer over groote, onibegaan-
e afstanden.
ivjets vereoren sinds
rei 2 mielioen man.
lij de afweergevechten aan
l! Oostelijke front hebben de
sjewieken ook de laatste drie
3 an den uiterst zware verliezen
ii eden en ongewoon veel sol
len verloren. Sinds Juli van
jaar heeft het Sovjet-leger
sen 2 millioen man verloren,
arvan ongeveer de helft aan
iden en ruim 120.000 gevan-
r sen. Ook de zware verliezen
Sovjets aan wapens en ma
riaal zijn een teeken van de
beid der gevechten. Bi.jzon-
ziwaar waren de verliezen
pantserwagens, die sinds
van dit jaar met ruim
000 zijn toegenomen. Daar-
Dfde bedraagt het aantal der
ds het begin van den veld-
I ht in het Oosten kapotgescho-
1 Sovjet-pantserwagens thans
er dan 70.000. Aan kanonnen
doren de Sovjets bovendien
00 stukken, zoodat het totale
rhes hiervan thans 75.000
kiken bedraagt. De wapenen
t het leger en de luchtmacht
alden de laatste drie maanden
7500 vliegtuigen omlaag,
aantal der Sovjet-vliegtuig-
rliezen is daarmede gestegen
52.000.
jchtaanvae op londen.
De Britsche berichtendienst
ild-t, dat Londen in den ai'ge-
bpen nacht uit de lucht is aan
vallen. De luchtaanval is de
raarste sedert meer dan twee
ar geweest. Sedert den nacht
n 10 op 11 Mei 1941 is geen
Tgelijken luchtaanval '4 p de
gelsche hoofdstad onderno-
In verscheidene Londen-
»e districten zijn bommen ge
lden, die schade hebben ver-
rzaakt en ook slachtoffers ge-
aakt, In de geheele stad wer-
de schokken der bomont/plof-
üeen gevoeld.
artikel van de. goebbels
in „das reich".
Rijksminister dr.
gaat in zijn artikel
Goebbels
in „Das
inzicht daarin ondanks zijn na
bijheid nog zoo weinig gerijpt is.
Wat zou bijv. het kleine Zwe
den doen, wanneer de ontwik
keling aan het Oostelijke front
inderdaad zou verloopen zooals
de Joodsche bladen van Stock
holm met zooveel leedvermaak
Reichditmaal uit van het feit, j en geestdrift profeteeren en het
oat in de geheele wereld na bolsjewisme op een goeden dag
vier jaren oorlog een zekere
moeheid heerscht Zoo'n moe
heid, aldus de minister, is den
laatsten tijd vooral aan den
kant van den vijand op te mer
ken. Men mag deze verschijn
selen echter in hun vermoede
lijk effect niet overschatten. Af
gezien van eenige oorlogswinst-
makers en opr-uiiers verlangt op
de geheele wereld bijna een ieder
naar het einde van dezen reus-
achtigen wereldstrijd. Maar daar
komt het niet zoo zeer op aan.
Van belang is veel meer de
vraag, hoe dat einde bereikt kan
worden.
Hier echter verschillen de op-
vattingen. Onze vijanden willen
j het Duitsche volk vernietigen,
j maar wij moeten bestaans- en
ontwikkelingsmogelijkheden
I eischen, wanneer wij niet willen
ondergaan. Het eenige, wat wij
ons te verwijten hebben, is dat
wij er zijn, dat het Duitsche volk
voortdurend toeneemt en daarom
ruimte om te leven noodig heeft,
terwijl het bevolkingsaantal der
Westelijke mogendheden snel
daalt en zij dus het bestaan al
leen van Duitschland een be
dreiging achten. Aangezien alle
Duitschers echter niet zelfmoord
kunnen plegen, opdat de Engel-
schen geen angst meer behoeven
te hebben, blijft hun niets an
ders over dan hun land en hun
leven te verdedigen. Deze strijd
is zoo verbitterd, omdat Enge
land precies weet, dat het zich
zoo'n strijd in de toekomst niet
meer zal kunnen permitteeren.
Het Britsche volk kan in de
zen oorlog niet meer dezelfde
offers aan bloed dragen als nog
in den eersten wereldoorlog zon
der daarbii zijn volksohe substan
tie te verliezen, om nog maar te
zwijgen van een eventueelen
derden oorlog. Daarom voert
het ook dezen strijd met een
zoo gering mogeliik gebruik van
menschen en is blij, dat de zwa. 5
re bloedoffers door de Sovjet-
Unie worden gebracht.
li
werkelijk voor zijn grenzen zou
staan? Gelooven de Zweden wer
kelijk. dat het Kremlin hun neu
traliteit zal eerbiedigen of de
Zweedsche weermacht tot stand
zou brengen, wat dan klaarblij
kelijk de Duitsche niet zou zijn
gelukt? Of zelfs, dat de Engél-
sc.hen en Amerikanen hun te
hulp zouden kunnen en wil
len snellen?
Alle drie deze uitvluchten zijn
te naief dan dat zij een ernstige
weerlegging verdienen. Wien
dus dankt de pers van Stock
holm de vrijheid om zich te ver
heugen over de terugtochtbewe-
gingen van onze weermacht aan
het Oostelijk front? Toch alleen
aan het feit, dat deze weer
macht zoo ver voor de Duitsche
grenzen is blijven staan, dat het
Zweedsche volk niet bang be
hoeft te zijn."
De absurditeit van zoo'n aan-
eenschaxeling van omstandighe
den, aldus gaat het artikel ver
der, springt in het oog. Duitsch
land verdedigt een continent,
dat dit heelemaal niet verdient,
en permitteert daarmede zijn
volken een nationaal voortbe
staan, dat wij uit eigen kracht in
het geheel niet zouden kunnen
beschermen of verdedigen.
„Wij weten zeer goed, dat wij
met deze constateeringen pijn
lijke waarheden uitspreken. De
Joodsche woordvoerders der
neutrale en vijandelijke openba
re meening zullen niet dralen
ons daarvoor te overstelpen met
schandelijke verdachtmakingen.
Waarheden moeten steeds een
langen weg afleggen, voor zij
aan het doel komen.
Hoe kritiek ook vaak de alge-
meene oorlogstoestand zich mag
ontwikkelen, hij geeft toch ook
steeds weer het aanschijn aan
nieuwe elementen, die het recht
geven op de grootste verwachtin
gen, „De oorlog aldus de
bergt vele raad.
de bulgaarsche tabaks
cultuur.
Rijksminister
j selen in zijn schoot. Hoe door-
:;e worue.. seoracuu zichtig en duidelijk zij aan het
voortgaande wrist dr. Goeb- eind schijnen, zoo geheimzinnig
bels er op, dat men in Londen j en onverklaarbaar zijn zij tij
de gevaren over het hoofd ziet, j dens zijn verloop. Hij staat bijna
die voor het „jritsche volk kuji- I aitijd in zijn beslissende phase,
nen ontstaan uit den „geestdrift j voor voortdurend zich vcrnieu-
voor het bolsjewisme waarna j wende crisispunten. Maar dan
kl' voortgaat: „Ons verar.twoor- treden meestal die geschiedenis
dein loheidsgevoel tegenover het- j vormende factoren op, die hem
geen wij Avondland noemen is j in de hem voorgeschreven haan
veel te sterk dan dat het zich l dringen."
zou laten benadeelen door over- i
wegingen van het oogenbKk
Wij hebben nooit verheeld, dat f Onze veevoederpositie is
wij bet gevaar, dat ons waren?.-j .1..1 l-i
deel bedreigt een gevaar voor moeilijk, maar aaraappelschil-
alle Eurooeesche volken achten j len voeden het vee.
en wij betreuren slechts, dat het
- f, y, V'
De kinderen van het kleuterschooltje, dat gedurende de wintermaanden
In de diergaarde Blijdorp te Rotterdam wordt gehouden, worden door
•en ponywagen gehaald en weer thuisgebracht Dnae dagelijksche ritje»
vormen voor do kleinen een blondere attractie CNf/HoVPe* n».
Bulgarije voerde in 1942 voor
ruim 5.5 milliard lewa aan ta
bak uit. welk bedrag rond 42
van den totalen uitvoer uit
maakt. Deze gunstige positie in
den export werd verkregen door
dat in de laatste jaren de ta-
bakskprijs steeds meer was op
geloopen. In 1938 werd gemid
deld 62,41 lewa per kg. betaald,
terwijl in 1940 de prijs was ge
stegen tot 72,84 lewa en in 1941
tot 79,41 lewa per kg. Over het
jaar 1942 zijn nog geen nauw
keurige cijfers beschikbaar, doch
vaststaat, dat de prijzen in voor
Bulgarije gunstig en zin werden
herzien. De dezer dagen te Sofia
beëindigde inkoopsonderhande-
lingen tusschen Duitschland en
Bulgarije hebben dan ook tot
het resultaat geleid dat, naar de
bladen hier melden, door
Duitschland een gemiddelde fob-
orijs van 179,61 lewa per kg.
aangekochte tabak moest wor
den toegestaan. De prijs voor de
afzonderlijke tabakssoorten ligt
al naar de kwaliteit, boven of
beneden dit gemiddelde. Bulga
rije is door de geannexeerde ge
bieden de grootste producent in
Europa van Orienttabak gewor
den. De Bulgaarsche regeering
streeft er niet slechts naar de
verworven positie te behouden,
doch werkt met alle krachten
aan een uitbreiding. Welke rol
een goede tabaksoogst in het
economisch leven van Bulgarije
speelt, bewijst het feit, dat uit
de opbrengst van den tabaks
oogst 1942 tot dusver reeds rond
5 milliard lewa ter beschikking
van de planters kon worden ge
steld. terwijl bijna hetzelfde be
drag door de verschillende be
lastingen en accijnzen de finan
ciën der gemeenten en andere
ODenbare lichamen versterkte.
Zonder deze ontvangsten zouden
vele gemeenten-uitgaven tijdens
den oorlog zeer zeker niet zoo
makkelijk gefinancierd kunnen
worden. Het doel van den staat
is er op gericht niet slechts de
productie op peil te houden,
doch de kwaliteit voortdurend
te verbeteren. Het door het Mi
nisterie van Landbouw ontwor
pen Centrale Tabaksinstituut zal
tot taak hebben de boeren van
nog beter zaaigoed te voorzien.
Dit verbeterde zaaigoed zal den
planters gratis worden geleverd,
waardoor echter door een groo
teren en snelleren oogst niet
slechts millioenen worden be
spaard, doch tegelijkertijd de
tabaksproductie goedkooper kan
worden gemaakt. Met het oog
op de omstandigheid, dat de
Bulgaarsche boer sterk gehecht
is aan ou-As gewoonten en zich
ook bii de tabaksteelt gaarne
van oude methoden bedient, zul
len hem door het Ministerie
van Landbouw rentelooze lee
ningen worden verstrekt voor
den bouw van moderne droog
schuren, waardoor het primitie-
I ve drogen op houten ramen en
I het bewaren van de geoogste
tabak in het huis en in de kel
ders vermeden zullen kunnen
worden. Vooral de juiste wijze
van behandeling maakt een hoo-
ge opbrengst uit den verkoop
van de tabak mogelijk. Door
het opleiden van deskundigen
op het gebied der tabaksteelt
heeft de Bulgaarsche regeering
j reeds kunnen bereiken, dat ver
leden jaar rond 10 millioen kg.
1 op een dusdanige wijze werd
behandeld als in overeenstem
ming is met de belangen van
het Ministerie van Landbouw.
Het feit. dat Europa op het
j oogenblik verstoken is van Zuid-
Amerikaansche en Nederlandsch
Indische tabak, als gevolg waar
van de sigarenindustrie niet
over de door haar benoodigde
grondstoffen beschikken kan,
maakt het begrijpelijk, dat Bul
garije zich ook aan het kweeken
van sigarentabak ging wijden.
De grootbladige Bulgaarsche
soorten Virginia-tabak worden
onder de huidige omstandighe-
de stem der ss.
Luistert op Zondag 10 October
van 11.30 tot 11.45 uur over den
zender Hilversum 1, op golfleng
te 415 meter, naar de steun der
SS, onderwerp: De eerste Ger-
maansche herfstsportwedstrij-
den in Avegoor.
den vlot verkocht, doch men
hoopt de kwaliteit van deze
soorten dusdanig te kunnen ver
beteren. dat zij ook na den oor
log hun markt zullen kunnen
blijven behouden. Al deze maat
regelen hebben ertoe geleid, dat
in de laatste jaren het tabaks
areaal en de opbrengst per HA.
regelmatig konden worden ver
hoogd. Een nieuwe bron van in
komsten vormt in den laatsten
tijd ook het winnen van olie uit
tabakszaad. Hiermede werd in
1940 een aanvang gemaakt en
reeds in het vorige jaar werd
voor een waarde van 45 millioen
lewa aan producten uit deze
tabakszaadolie gewonnen.
(Europapress).
BINNENLAND
TAAK EN TOEKOMST
DER N.S B.
van geelkerken spreekt
in het concertgebouw te
amsterdam.
In het Concertgebouw te Am
sterdam, dat tot de laatste plaats
bezet was, heeft Woensdagavond
de plaatsvervanger van den lei
der, C. van Geelkerken, voor de
leden van den kring Zuid van de
N.S.B. het woord gevoerd.
Hij wees erop, dat om verschil-
leide redenen menschen de rijen
der N.S.B. verlaten hebben. Er
zijn er die het in geweten niet
langer eens zijn met de N.S.B.
en daarom zijn zij weggegaan.
Men zal het dezen menschen niet
kwalijk nemen, mits zij loyaal
blijven staan tegenover de be
weging. Anderen zijn gegaan
toen de tegenslagen kwamen. Na
de Duitsche distancieeringsbewe-
gingen, na de landingen op Si
cilië en in Italië. Laat hen gaan.
De derde soort echter wordt ge
vormd door de lafhartigen, die
zich dekken willen voor het ge
val, dat de tegenstanders zouden
kunnen overwinnen. Zij loopeij
over naar de tegenstanders om
het veege lijf te redden. Als wij
hen in handen krijgen, zullen zij
niet gelukkig zijn. Want zij, die
de N.S.B.-vaan in den steek la
ten op het oogenblik, dat de
mannen aan de fronten het offer
van hun leven brengen, zijn laf
aards en verraders en deze ver
raders zullen behandeld worden
met de hardheid, die wij aan het
front hebben leeren kennen.
Sprekende over de bewapening
der N.S.B.-ers, zeide van Geel
kerken, trotsch te zijn op het
vertrouwen dat de Rijkscommis
saris in de Nederlandsche natio-
naal-socialisten stelt door hen
een groote verantwoordelijkheid
op te leggen. De N.S.B.-ers zelf
zullen bewijzen dit vertrouwen
waardig te zyn. Maar men moet
goed begrijpen, dat men wapens
heeft gekregen om zich te ver
dedigen. En wanneer men meent
te kunnen doorgaan met terreur
daden tegen N.S.B.-ers, dan mo
ge men van de andere zijde we
ten, dat voor elk van ons er drie
van hen zullen aan gaan. Dit zij
gezegd tot de onderwereld, tot
Joden en halfjoden, tot het
schuim uit de kunstenaarskrin
gen en tot de ontwortelden uit
de christenwereld. Wij zijn er
niet om afgemaakt te worden
door Joden en razende studen
ten. Voor deze moordenaars is
de kogel nog te veel eer. Men zal
ze moeten ophangen.
Wij dienen ons thans, zoo zeide
van Geelkerken, te bezinnen op
heden en toekomst. Het politie
ke tijdvak, dat achter ons ligt,
was er een van opgewektheid.
Wij wisten veel te praten, veel