ondom Mussolini's bevrijding
INSDAG 14 SEPTEMBER 1943
34STE JAARGANG N°- 10658
reaux: Papengracht 32 - Giro 103003
lefoon: Redactie 20015. Admin. 20935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
Bif een jubileum
gooals bericht, zal a.s. Vrijdag
^scheiden, wijze wordieni her-
it het 25 jarig bestaan van de
holleke Vakschool voor Meis-
zooals wij die mu kennen,
fij tobben omae courant van
jaar geleden eens opengesla-
i naar aanleiding van dijt ju-
sum. En wij vonden daar in
verslag van de „inwijding en
■niing van de geheel nieiuiw in
lokte vakschool" het volgende
t geconstateerd: „Had de vak-
iooI van de Zita-vereeniging
jer leiding van een gediplo-
lerde directrice inevr. v. Oerle
gediplomeerde onderwijzeres-
een goeden naam, door ds
■uwe uitbreiding is zij iradier-
ad een modelschool geworden",
o het verslag van de opening
zer nieuwe vakschool hébben
toen den volgenden wensen
gevoegd: „Moge de nieuw-
keririhte vakscfeool alom de be-
ïgsveliinig en sympathie onder-
uien. waarop deze Katholieke
jdel-anridhting aanspraak en
ïlit heeft".
9e 25 jaar geleden door ons
ergeschreven weniscih is in ver-
ïlirag gegaan; de hoogst nuttige
idhting, die Leiden bezit in de
(fiolieike Vaksichool voor mieis-
t, heeft in en ver buiten Leidlen
den locsp der jaren inderdaad
de (belangstelling en sympathie
ondervonden waarop „deze Ka
tholieke model-inrichting aan
spraak en recht heeft".
Moge het ook in dezen tijd en
in den komenden tijd zóó blijven!
Voor héél de gemeenschap, ka
tholieken en niebkatholiefcen,
heeft deze door ieder gewaar
deerde instelling zegenrijk werk
verricht.
En in al die 25 jaar heeft de
Vakschool zich. laten leiden door
wat baar energieke promotor pa
ter Bouters bij de officieele ope
ning haar toewenisohrtie, n.l._ dat
zij het tijdelijke welzijn zóó zal
bevorderen, dat het eeuwige niet
uit het oog wordt verloren, En
steeds op een meer positieve wij
ze, met meer positieve middelen.
Er is naar aanleiding van dit
jubileum nu geen gelegenheid
voor het aanbieden van geiuik-
wenschen; maar bet kaltholielk
dagblad van Leiden dat de ge
schiedenis der Katholieke Vak
school al die jaren in zijn kolom
men heeft meegeleefd en steedis
gaarne, wanneer gewenscht,
medewerking aan de propagee-
ring dezer instelling heeft gege
ven moge toch bestuur en- di
rectrice ook namens al ziin le
zers toewenischen: Gods blijvende
zegen op het sociaal zoo heerlijke
werk!
Groote ergernis
te Londen
SSENTIEELE VOORWAAR
DEN VAN DEN WAPEN
STILSTAND VERIJDELD.
Het Internationale Informa-
Misbuero te Berlijn meldt het
Dlgende over den toestand in
ilië:
)e sensationeele bevrijding van
iussolini en van andere ioon-
ingevende fascisten is een
ieuw bewijs, hoe weinig het re-
m-Badoglio in staat is de
jorwaaröen van het wapenstil-
nisverdrag nu te komen. Het
edrag bepaalde, dat Badogiio
fe verplichtte, alles in het werk
stellen, wat de Amerikaansch-
fitsohe oorlogvoering op Ita-
aanschen bodem tegen de Duit-
fiie weermacht kan vergemak
kelijken. Daartoe behooren in
e eerste plaats de openlijke
Stijd van het Italiaansdne leger
egbft de Duitsche troepen, ver-
ledigir'g van alle militaire ob-
tetën als fo.v. de vliegvelden, de
erdedigingswerlcen enz. Daar-
se behooren echter ook de uitle-
ering van Mussolini aan de ge-
jUeèïüexi. Door het snelle en
asifcezviden optreden van de
uitsche weermacht zijn thans
«ds na vier dagen twee essen-
iseie voorwaarden van de Ame-
Kaarzsch-Britsche ooi-logvoerinn
1 Italië verijdeld. De Ameri-
aar.sch—Britsdie luchtstrijd-
ïachten hebben niet één der
Uliaansche vliegvelden in Zuid-
i Midden-Italië in handen kun-
5n. krijgen en van daaruit te
la de Duitsche formaties kun-
aj. opereeren.
De gc-allieerdie divisies, die het
Sefoied van NapelsSalerno vol
lers het oorspronkelijke plan
onder slag of stoot moesten be
ften, ontmoetten daar een even
jrrassenden als vastberaden
'Ultsehen tegenstand, zoodat zij
Manks zeer hevige, met groote
'«liezen gepaard gaande aan-
"allen hier tot dusver niet meer
lereikt hebben dan een beschei-
fen bruggenhoofd.
In Zuid-Italië zijn de divisies
jan Montgsmery nog altijd in
felle gevechten gewikkeld met
fen taai en handig strijdende
Duitsche bewakingstroepen.
Dat nu de bevrijding van Mus-
Mm, den redhtmatigen Ita-
taanschen regeeringschef, het
verraad van Badogiio op een es
sentieel punt verijdelt, staat
buiten twijfel. Want ook al
wordt er in den gepubliceerden
van het verdrag nog niets
Nederlandsche Vrijwilligers bij de
Duitsche oorlogsmarine. Niet alleen
de mutsen moeten door de recruten
zeil samengesteld en in elkaar gezet
worden, ook de onderscheidingteekens
naait ieder zelf op de jas, wat van
den nieuweling altijd wat handigheid
vergt Bildber Andres/Recla/Pax m
over gezegd, dat Mussolini moest
worden uitgeleverd, in het ge
allieerde hoofdkwartier waren
reeds alle voorbereidingen hier
voor getroffen. De bevrijding
van Mussolini heeft nu de Air.e-
rikaansch-Britsche plannen door
kruist. In die omstandigheden
ligt de vraag voor de hand of
Badogiio voor de Amerikaansoh-
Britsche politiek wel van eenig
belang is. Het behoeft derhalve
geen verbazing te wekken, dat
er van Britsche zijde reeds op
gewezen is, dat Badogiio binnen
kort door een Italiaanschen
emigrant vervangen zal worden.
Men slaat het put van dezen
verrader dus blijkbaar ook in
het geallieerde kamp niet bij
zonder meer aan.
Het gebied van Rome, dat de
geallieerden zonder eigen offers
aan bloed in hun bezit hoepten
te krijgen, wanneer de daar ge-
stationneerde elite-divisies van
het Badogiio-leger cle bepalin
gen van den wapenstilstand ver
vuld en tegen de Duitsche troe
pen gevochten hadden, is na de
capitulatie van den Italiaan
schen bevelhebber in vollen om
vang en voldoende door de Duit
sche weermacht beschermd.
DE BEVRIJDING VAN
MUSSOLINI.
Over de omstandigheden waar
onder de bevrijding van den Du-
ce werd voorbereid en ten slot
te .gelukte, vemeemit het Duit
sche Nieuwsbureau de volgende
b ijizonde r heden
De bevrijdingsactie, die tot een
zoo sensationeel succes heeft ge
leid, is door een speciaal com
mando van den Sicherheitsdienst
der SS en de valschermtroepen
met de grootste moeilijkheden
voorbereid. De regeering-Bado-
glio heeft do verblijfplaats van
den Duce door buiten-gewone
maatregelen onder alle omstan
digheden probeeren geheim te
houden. In het streven om elk
spoor van de verblijfplaats van
den Duce uit te wisselen, werd
zijn verblijfplaats sedert 25 Juli
herhaaldelijk gewijzigd. In den
laatsten tijd werd hij om de 2 a 3
dagen naar een andere gevange
nis, naar kazernes, op eilanden
en oorlogsschepen overgebracht.
Steeds werden voor de bewa
king groote militaire formaties
gebruikt, die eveneens geregeld
werden afgelost. De directe be
waking werd gevormd door een
afdeeling carabiniers, die bevel
had, dan Duce bij een even-
tueele poging tot ontvluchting,
onmiddellijk te vermoorden.
Pas in den, laatsten tijd ge
lukte het het spoor van den weg
gevoerde nauwkeurig vast te
stellen. Ten slotte werd met ze
kerheid vastgesteld, dat de Duce
naar een volkomen ontoeganke
lijk bergmassief was overge
bracht en dat hij daar onder de
smadelijkste omstandigheden en
onder versterkte bewaking ge
vangen gehouden werd.
Deze zekerheid gaf het signaal
voor het begin van deze stout
moedige onderneming.
De Fuehrer heeft, den mannen
van den Sicherheitsdienst, van de
Waffen SS en van de valscherm-
troepen, die aan de bevrijding
van Mussolini hebben deelgeno
men, hooge onderscheidingen
verleend.
Mussolini telefoneert met
Hitler.
De Duce heeft onmiddellijk na
zijn bevrijding telefonisch met
den Fuehrer gesproken. Het is
moeilijk om met worden de ge
voelens weer te geven, die den
Fuehrer en den Du-ce bij dit his
torische gesprek bezielden.
Later heeft de Duce zich naar
zijn gezin begeven, dat even
eens door een speciaal comman
do van de Sicherheitsdienst der
SS uit de interneering werd be
vrijd.
Ondanks het feit. dat zijn be
wakers van Badogiio bevel had
den gekregen om Mussolini bij
een poging tot ontsnapping te
vermoorden, is de Duce bij de
uitgevoerde onderneming 'niet
gewond.
LONDEN ERGERT ZICH.
Over den indruk dien de be-
vrijiding van Mussolini in Lon
den gemaakt heeft, meldt de
„Exchange Telegraph", dat de
bevolking van Londen deze ver
rassing met „groote ergernis"
heeft vernomen, want enkele
dagen geleden was er verklaard,
dat Mussolini zich in „veilig ar
rest" bevond. Welingelichte krin
gen verklaarden, dat Badogli-o
zich overtuigd had van de vol
doende bewaking van Mussolini
op een voor de Duitschers on
bereikbare plaats. Overigens
heeft er een afspraak bestaan
tusschen Badogiio en de verte
genwoordiging van de geallieer
den, volgens welke Mussolini aan
hen moest worden uitgeleverd.
Zonder twijfel zal het „zeer on
verkwikkelijke incident" mog
ernstige gevolgen hebben.
In artikelen van corresponden
ten uit Londen schrijven de
Zwitsersche bladen, dat het ver
loop van de gebeurtenissen in
Italië breede Engelsche kringen
heeft teleurgesteld. Vooral heeft
de onmogelijkheid om terstond
een beslissing in Italië af te
dwingen een pijnlijke uitwer
king gehad. De Britsche Zon
dagsbladen zijn ongeduldig ge
worden en zijn niet zuinig met
hun kritiek. Door de bevrijding
van Mussolini is de stemming
in Engeland nu nog slechter ge
worden. Zelfs de „Exchange Te
legraph" maakt melding van
.groote verbijstering" en „ver
ontwaardiging".
DE POSITIE VAN
VICTOR EMANUEL.
De Amerikaansche journalist
Walter Lippmann eischt, naar
„Afton Tictningen" uit Washing
ton meldt, dat koning Victor
Emanuel wordt afgezet. Italië
moet samengaan met de geal
lieerden en Victor Emanuel kan
niet aan het hoofd komen van
de veranderde politiek, welke
dit bondgenootschap van Italië
zou beteekenen. Hij is te vaak
van partij veranderd. Wat Italië
met het Huis Savoye wil doen,
is niet de zaak van de Ameri
kanen. De geallieerden willen
er niets mee uit te staan hebben.
Er mag geen nieuwe Darlan in
de Amerikaansche politek ko
men.
KONING VICTOR EMANUEL
ONDER GEALLIEERDE
BESCHERMING.
Koning Victor Emanuel, kroon
prins Ümberto en maarschalk
Badogiio bevinden zich op het
oogenblik te Palermo op Sicilië!
zoo meldt de „Evening Stan
dard". Na zijn vluoht uit Rome
heeft Victor Emnuel tot koning
George van Engeland en presi
dent Roosevelt het verzoek ge
richt „onder geallieerde bescher
ming" geplaatst te worden.
DE ONTWAPENING VAN DE
IT AL I AA N S C H E FORMATIES.
Tijdens de ontwapenng van.de
Italiaansche formaties in Noord-
Griekenland heeft de bevelvoe
rende generaal van een Ita-
liaanseh legercorps onder den
indruk van het verraad van de
regeering-Badoglio, dat hij ver
werpelijk achtte, toegestemd in
een eervolle capitulatie en op
zich genomen verder voor het
handhaven van de orde zorg te
dragen.
In het gebied van Korinthe
heeft een groot deel van de Ita
liaansche formaties zich bereid
verklaard aan de zijde van
Duitsehland den strijd voort te
zetten. Ook op den Peleponesus
kon de ontwapening van de Ita-
üaansche troepen zonder eenige
wrijving worden uitgevoerd.
Verscheidene eenheden, waaron
der vooral die fascistische forma
ties zwarthemden, verklaarden
zich bereid aan den Duitsehen
bondgenoot trouw te blijven.
Een Italiaansch militieregiment,
hevig verontwaardigd over het
verraad van Badogiio, erkende
spontaan de nationale fascistische
regeering.
ïn Montenegro zetten de Duit
sche troepen den opmarsch naar
de Albaneesche kust voort. Tal
rijke bataljons zwarthemden
MOMENTJE
BORRELUUR.
Ik vernam van een man,
die genoeglijk rookend, voor
de deur van zijn buiten-hotel-
restaurantje zat en alle klan
ten afwees. Deze man rede
neerde aldus: aan een klant
verdien ik met veel zwoegen
een riks en hij drinkt dan
bovendien mijn oude klare
op. Verkoop ik de mij toege
wezen tien kruiken jenever
per week zwart, dan verdien
ik zittend f 500.
Om deze snoode lieden is
het verplichte borreluur in
gevoerd, wat zeggen wil, dat
•daarvoor aangewezen zaken
op bepaalde uren hun klan
ten oude klare moeten voor
zetten, al had ik liever een
andere interpretatie gezien en
wel deze, dat dit verplichte bor
reluur bij verordening no zoo
veel van den Rijkscommissa
ris voor ons was vastgesteld.
Bijvoorbeeld om 5 uur alle
mannen verplicht naar de
kroeg. Een sympathieke ver
ordening zou dat zijn. Maar
wat zullen deze heer in
hemdsmouwen en al zijn vol
gelingen nu doen. Ik ver
wacht niet, dat zij zich daar
bij zóó maar zullen neerleg
gen. Misschien zullen zij, ge
dwongen door de omstandig
heden water in den wijn,
resp. in de oude klare, doen.
Maar dan zijn wij nog ver
der van huis en zal ik mijn
oude gewoonte, op alle fes
tiviteiten n\et mijn gelukwen-
sehen te verschijnen, trouw
moeten blijven.
sloten zich bij de Duitsche troe
pen aan om gemeenschappelijk
met hem den strijd voort te zet
ter,.
Duitsche gemotoriseerde troe
pen zijn op 10 September in de
Albaneesche hoofdstad Tirana
binnengerukt. De bevolking stond
aan weerszijden van de wegen
en gaf blijk van haar sympathie
voor de Duitsche weermacht. De
bevelhebber van de Italiaansche
legergroep Oost had den onder
zijn bevel staande formaties be
vel gegeven geen verzet te bie
den. De Italiaansche formaties
leverden daarop hun zware wa
pens in.
Nadat reeds op 9 September de
Italiaansche oorlogs- en koop
vaardijschepen in de haven van
Pireaus door de Duitsche marine
waren overgenomen en zich de
manschappen van een Italiaan
sche torpedoboot, met verwen-
schingen aan het adres van Ba
dogiio, zich ter beschikking had
gesteld van de Duitsche weer
macht. zijn thans verscheidene
duizenden leden van het Italiaan
sche vlootpersoneel te Athene
en Piraeus naar de Duitsche ma-'
rine overgeloopen.
Oorlogjinrel van don RAD in Nederland. Bouw van overdekte loopgraven.
Arbeidsmannen bij den bouw van een loopgraaf. Ook de muurwerken
maken de mannen zelf RAD/Krleasberichter Wöhr/PBZ-R/P m