3)e &2icbcJi£0oii/&a/nt
SDAG 31 AUGUSTUS 1943
5 34STE JAARGANG N°- 19646
"MOMENTJE
aux: Papengracht 32 - Giro 103003
'oon: Redactie 20015. Admin. 20935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
M. van Hamersveld, Directeur.
Th. VVilmer, Hoofdredacteur.
De gemeenschap
twee vorige beschouwingen
„de, gemeenschap" hebben
langetoond, hoe door de ka-
eke Kex-k wordt geleerd een
van gemeenschap in boven-
jrlijken zin, welke in haar
ische conceptie alle natuur
opvattingen over gemeen-
p overspant en welke de be-
ig van de gemeenschaps-ge-
te in natuurlijken zin als
zakelijke voorwaarde ver-
,t en met vruchtdragende
kt bezielt.
gemeenschap in bovenna-
lijken zin predikt en practi-
de Kerk in de leer en de
tijk van wat genoemd wordt
gemeenschap der heiligen".
de gemeenschap der heili-
verstaan wij de geestelijke
eniging tusschen de leden
de strijdende, de lijdende en
1 egepralende Kerk. Een ge-
i ischap, ook door de katho-
■n zelf vaak veel te weinig
dacht en doorleefd in haar
I lijke en zegenrijke conse-
ities!
ij willen nu nog eens bena
ken en met diepe overtui-
vaststellen, dat dezelfde ka-
ieke leer vereischt een con-
entie beleving van de ge-
ischaps-gedachte in natuur-
n zin, omdat die leer als fun-
ent heeft de christelijke
e.
r is geen overheid ter we-
die door wetten en maat-
ien een gezonde samenleving
scheppen". Deze bewering
„Volk en Vaderland" (27
xstus j.l.) onderschrijven we.
vel niemand zal ontkennen,
wetten en maatregelen een
inden en stuwenden invloed
ïen uitoefenen op de vor-
van een gezonde of onge-
i samenleving, staat het
dat ten slotte de aard van
samenleving zal worden ge
ld door de levensbeginselen,
de moraal van een volk, van
ndividuen in dat volk. Wei-
het is een christelijk levens-
nsel, dat de mensohen elkaar
ten liefhebben. En de liefde
kracht, de éénige kracht,
an vormen een echte, ware
eenschap in natuurlijken zin.
'at is de leer der katholieke
(k over de liefde? Dat wij on-
jaaste moeten beminnen gelijk
zeiven uit liefde tot God. Én
de vraag, wie onze naasten
antwoordt onze katechis-
„Onze naasten zijn alle
schen zonder uitzondering,
onze vijanden".
hechter fundament,
■fchtdadiger bezieling voor de
ning van een volksgemeen-
ip, voor het „volksverbon-
voor saamhoorig'heidsge-
en voor eenheid?
ïker, vele christenen leven
naar deze leer, zooals zij het
len moeten doen. En er zijn
iie zich katholiek noemen en
/zelfs héél weinig naar han-
n Maar door alle tijden heen
er ook talloozen geweest en
er nog, die er ernstig naar
ven, om deze heerlijke sociale
in hun dagelij ksch doen tot
|snde uitdrukking te brengen,
het licht van deze besohou-
over de christelijke liefde
ijpt men ook zoo goed de
rden van den Paus in „Qua-
"lesimo Anno": „Aan deze
r den Paus aangegeven) her-
ling der maatschappij moet
Tafgaan een vernieuwing van
christelijken geest, waarvan
elen, die zich op economisch
'in bewegen, alom jammer-
zijn afgeweken. Anders zul-
,alle pogingen vergeefsch zijn,
zal er een gebouw worden op
bokken, niet op den vasten
'Hgrond, maar op het losse
ik
De ontruiming van
Taganrog
DUITSCH
WEERMACHTSBERICHT.
Het Duitsche weermachtsbe-
richt van Maandagmiddag luidt:
„In de zware veldslagen, die
sedert 5 Juli biina zonder onder
breking in het Oosten voortdu
ren, ziin de bolsjewisten er on
danks hun groote numerieke su-
nerioriteit niet in geslaagd het
Duitsche front te doorbreken en
op te rollen. Ook al wierp de
vijand zonder rekening te hou
den met ziin zware verliezen
steeds nieuwe formaties in den
strijd daar waar hij bressen ge
slagen had. toch gelukte het
steeds weer door den verbeten
afweer en de tegenaanvallen
van onze onvergelijkelijk strij
dende infanterie, die door de an
dere waoens schitterend ge
steund werd. de linies te houden
of te heroveren. Waar uitwijken
de bewegingen uitgevoerd wer
den, geschiedde dit volkomen
ordelijk, nadat alle voor den
vijand belangrijke objecten ver
nield waren en steeds met het
doel het front te verkorten en
hierdoor nieuwe reserves te ver
krijgen.
Ook gisteren ontstonden in den
Zuidelijken sector van het Oos
telijke front zware afweerge-
vechten. Het totaal vernielde
Taganrog werd volgens de plan
nen ontruimd. In de beide aatste
dagen verloren de bolsjewisten
467 tanks en 82 vliegtuigen.
Aan de Oostkust van Sicilië
vielen formaties van de Duitsche
en Italiaansche luchtmacht con
centraties van schenen aan in
de wateren van Augusta. Zii ver
nietigden twee tankschepen met
een gezamenliiken inhoud van
16.000 brt.. alsmede twee andere
schenen en beschadigden vier
vrachtschepen door zommen
zwaar.
Bij een ver boven het Weste-
liika deel van de Middellandsche
Zee uitgevoerden aanval plaat
sten Duitsche gevechtsvliegtui
gen voltreffers van zwaar kali
ber op een vijandelijk slagschip
en on een kruiser.
Enkele vijandelijke storings
vliegtuigen wierpen in den af-
geloopen nacht hier en daar
bommen op West-Duitsch ge
bied.
In het gebied van Sjefsk heeft
zich het 12e regiment grenadiers
van de 31ste divisie infanterie in
zware gevechten bijzonder on
derscheiden".
De strategische beteekenis van
de ontruiming.
Voor het publiek moge. naar
de militaire correspondent van
het D.N.B. schrijft, de ontrui
ming van Taganrog onverwachts
gekomen ziin. omdat ook de
Sovjets tevoren geenerlei be
richten over desbetreffende ge
vechten gegeven hebben, de te
rugtrekking der Duitsche troe
pen uit dezen sector moet even
wel een strategische zijde heb
ben. Deze manoeuvre bleef door
den tegenstander aanvankelijk
onopgemerkt en bewijst, dat de
Duitsche leiding naar éigen oor
deel en op het door haar bepaal
de tijdstip heeft gehandeld.
In dit verband wijst men er
te Berlijn op. dat hoe belangrijk
afzonderlijke plaatsen en gebie
den ook mogen ziin. in het tota
le verloop van de gevechten het
opgeven van stellingen Zonder
schade mogelijk is. omdat men
over voldoende ruimte beschikt.
De Duitschers hebben dus zeer
snel geleerd, met Russische
maatstaven te rekenen, d.w.z.
een elastische striidmethode te
gebruiken, indien die voordeeli-
ge'r is. menschen en materiaal
bespaart en den tegenstander
desondanks de grootst mogelijke
verliezen worden toegebracht.
ITALIAANSCH
WEERMAC HTSBERIC HT.
Hef Italiaansche weenmachits-
berioht van Ma andagm iddag
luidt:
„De haven van Augusta is aan
gevallen door een onzer forma
ties vliegtuigen en door Duitsclhie
bommenwerpers, die vier eenhe
den troffen met een totalen in
houd van 21.000 ton. Een tank
schip van 8.000 ton werd door
bommen, getroffen en is geëxplo
deerd. Een ander tankschip van
dienselfden inhoud iis in brand
geraakt.
In het Westelijke ibekken van
de Middellandsche Zee is een vij
andelijk konvooi onderschept
door Duitsche vliegtuigen, die
schade toebrachten aan een slag
schip en aan een kruiser.
Groote formaties vijandelijke
vliegtuigen hebben aanvallen on
dernomen o»p Orte, iin de omge
ving van Napels, in de provincie
Salerno en op Catanzaro, waarbij
aanzienlijke schade werd aainge-
rioht. Zeven vliegtuigen werden
door onze jagers neergehaald en
twee door Duitsche jachtvlieg
tuigen. Een Spitfire is brandend
neergestort, getroffen door het
aifweenvuur.
MUNCHEN-GLADBACH EN
i RHEÏDT GEBOMBARDEERD.
Formaties vijandelijke bom-
imenwerpers hebben in den nacht
van 30 op 31 Aug, .plaatsen in het
Rijnland, vooral die steden Muen-
chën-Glaidlhach en Rtoeydt met
brisant- en brandbommen aange
vallen. De bevolking leed ver
liezen. Aan kerken, scholen en
ziekenhuizen, woonhuizen en
openbare gebouwen ontstond
aanzienlijke schade. Het aantal
neergeschoten vijandelijke vlieg
tuigen toedraagt tot dusver 25 en
neemt voortdurend toe.
BESPREKINGEN
VAN CHURCHILL EN EDEN.
De Canadeescfhe preinrr Mac
kenzie King is Maandagmiddag
naar Quebec gegaan, teneinde
met Churchill bespre' vgen te
voeren. Leden van den oorlogs
raad en bet Canadeesohe kabinet
zullen eveneens vóór bet vertrek
van Churchill nog een slotzitting
houden.
Naar d'e Londensche correspon
dent van „Nya Dagligt Allehan-
da" meldt, hebben de Britsche
minister van bui'tenlandsche za
ken., Edien, en de voormalige
Sowjetrussische ambassadeur
Maiisfcy, die Zondag gelijktijdig
'te Dondeu zijin aangekomen
Maandag onderhandeld over de
te verwachten Driemogendhsden-
oonferentie. Men boopit,1 zoo
schrijft 'het blad', dat deze con
ferentie reeds binnen itwiee tot
d'rie weken zal kunnen worden
gehouden,
DE „TIMES" OVER DE BE
TREKKINGEN MET SOVJET-
RUSLAND.
Naar aanleiding van de aan
komst van Ma'isky in Londen
schrijft de „Times" over de be
trekkingen met Rusland en over
die noodzakelijkheid van samen
werking.
„In theorie zijn er twee funda-
menteele mogelijkheden, waarop
die samenwerking zou kunnen
toerusten schrijift 'het blad. De eer
ste zou zijn een overeenkomst,
waarbij Rusland en de Westelij
ke mogendheden afspreken dui
delijke maatregelen te treffen
voor een politiek, die onder raad
pleging van de kleinere en daar
bij betrokken staten in Europa
zou worden gevoerd. Een derge
lijke overeenkomst zou een ge
meenschappelijke verantwoorde
lijkheid, echter niet altijd on
voorwaardelijk een gemeenschap
pelijke uitvoering der besloten
maatregelen veronderstellen.
De tweede mogelijkheid is een
overeenkomst, volgens welkie
Groot-Brittanië of Groot-Britta-
inië en de Ver. Staten de hoofd
verantwoordelijkheid op zich ne
men voor de totstandbrenging
van de veiligheid1 in West-Euro
pa en Rusland voor die in Oost-
Europa, waarbij elke partner zou
moetien samenwerken met de
kleinere naties in zijn eigen ge
bied.
Er zijn belan grijke redenen, al
dus de „Tim.es"', om aan de eer
ste lezing de voorkeur te geven.,
maar het optreden, van die Em-
DE TOESTAND IN
DENEMARKEN.
Inzake het afkondigen van den
staat van beleg in Denemarken
wordt in bevoegde Duitsche
kringen verklaard: De beveili
ging van de Deensche kust in een
in verband met het seizoen be
langrijk oogenblik maakte dii
evenzeer noodzakelijk als de be
veiliging van de rust en orde
tegen elementen, die aan den
vooravond van het vijfde oor
logsjaar de aandacht op zich
probeeren te vestigen. Dat het
Deensche volk in ziin overgroo-
te meerderheid zijn kalme en
bezonnen houding bewaart
behoeft nauwelijks betoog. De
totdusver uit Kopenhagen ont
vangen inlichtingen bevestigen
dit. Aan den anderen kant dul
den de wetten van den oorlog
■geen toegevendheid. De Duit
sche weermacht, die de bescher
ming van Denemarken op zich
genomen heeft, zal deze taak
blijven vervullen zoolang de oor
log-niet ten einde is.
Deensch berichtenverkeer weer
toegelaten.
Officieel woridit medegedeeld:
Het (geheele binnenlandsche
Deensche berichtenverkeer (post,
telegraaf, telefoon) is met on
middellijke inwerkintïtredinig
weer toegelaten.
DEENSCHE MINISTERIE
AFGETREDEN.
Naar officieel wordt medege
deeld. heeft het ministerie Sca-
venius op 29 Augustus bij den
Deenschen koning zijn ontslag
aanvrage ingediend en heeft
terstond opgehouden te fungee-
ren. Het beheer aan de ministe-
riën en secretariaten-generaal
v/ordt voorloopig geleid door de
betrokken hoofden van departe
menten. secretarissen-generaal
of directeuren. Voor ziin aftreden
heeft het ministerie een verkla
ring afgelegd, waarin het zich
tot het volk richt met de aan
maning. rust en bezonnenheid
aan den dag te leggen, en waar
in het alle ambtenaren in open
baren dienst oproept, op hun
oost te blijven en hun werk in
het welzijn van land en volk
voort te zetten.
igelschen en Amerikanen in die
laatste weken heeft, wellicht on
bewust maar daarom iniet miimcter
beslissend!, de tweedie oplossing
op den voorgrond gebracht".
MISLUKTE PUTSCH.
De Britsche berichten diens t
meldt uit Panama, dat in Pana-
maJCity talrijke arrestaties zijn
verricht in vérband' met de ont
dekking van een tegen de regse-
ring gericht complot. Het betreft
hier een. door den vroegeren mi
nister van ondierwijs Pezet gelei
de poging tot een putsch. Pezet
gaf zich uit als wettig staatshoofd
en. als opvolger van den in Octo
ber 1941 ten: val gebrachten. pre
sident Arnulfo Arias. Pezet is ge
arresteerd.
ROMEA.
Romea is het onaantrekke
lijke standaard- en cliché-
meisje van onze vrienden van
de gezamenlijke Nederland-
sche industrie, dat ons op ake
lig hooge hakjes de les leest
over onze slordigheid ten op
zichte van onze oude sokken,
vette Borsalino's. uitgerekte
sokkenhouders. vaatdoeken,
gordijnen, die in het onge-
reede ziin geraakt, toffeepa-
oierties. boterwikkels. die
zelfs Mina Bakgraag niet
meer gebruiken kan, afge
dankte iaoonnen. onbruikbare
zweefvliegtuigen, oud-modi-
sche ameublementen, leege
sardine- en zalmblikjes, siga
rettenpakjes. caviaarbussen,
jeneverkruiken, champagne-,
friction- en aziinflesschen en
nog honderd andere dingen,
die wij met vinger en duim
uit onze huiselijke omgeving
verwijderen.
Ik heb iets tegen Romea.
Zij is niet knap. haar hakken
zijn te hoog en zij is eigen
wijs. Ik vind haar allerminst
sympathiek en de eerste voor
waarde voor 't vervullen van
haar taak. dat is: te zorgen,
dat ik zuinig ben od mlin af
val als een molenaar oo de
wind. is Romea zelf.
Heeren fabrikanten! Ik wil
graag mijn oude sokken, ver
welkte bloemen en afgedank
te scheermesjes bewaren en
weggeven. Maar dan aan een
knappertje.
Aan Mina Bakgraag bij
voorbeeld. Die is mij sympa
thieker.
ZUIVERINGSACTIE IN OOST-
BOSNIë.
Naar aan heit D.N.B. wordt ge
meld. wordt sedert eind Juli in
Oost-Boania een groot-opgezette
zuiveringsactie uitgevoerd door
Duitsche en Kroatische troepen.
Uiteengeslagen benden, die voor
al 's nachts poogden dorpen bin
nen te dringen, bruggen op te
blazen en sabotagedaden te ver
richten in industricbedriiven en
aan telefoon- en spoorlijnen, wer
den tijdig ontdekt en met suoces
aangevallen. Deze gevechten von
den hun hoogtepunt in het diohite
struikgewas en op de steile
hellingen van het ontoeganke
lijke gebergte, waarin die benden
zich in hun' schuilhoeken tracht
ten te te trekken. De benden ver-
lonen een buitenigewoon groot
aantal dooiden en zwaargewon
den.
OPVOLGER VAN KOL GENE
RAAL JESCHONNEK.
Tot chef van den g-eneralen staf
van het luchtwapen is, als op
volger van dsn overleden kol. ge
neraal Jesohonnek, de generaal
der vliegers Guenther Korten*
het laatst bevelhebber van, eer»
luchtvlootkommando. aangesteld.
Nederlandsche Vrijwilligers bij de Duitscbe oorlogsmarine. No den dienst
gaan de jongens gezamelijk uit In prettige kameraadschappelijke bijeen
komst wordt hier de vrije tijd doorgebracht met het wisselen ven gedachten
M aldtn kracht verzameld voor den komenden dienst
Btldbertchter Andres/Recta/ra* m
