fDAG 30 AUGUSTUS 1943
34STE JAARGANG N°- 10645
MOMENTJE
eaux: Papengracht 32 - Giro 103003
■foon: Redactie 20015. Admin. 20935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
oning Boris over
leden
iZIJN ZOONTJE VOLGT
HEM OP.
e Bulgaarsche minister-pre
nt Filoff heeft voor den Eul-
schen omroep bekend ge
kt, dat Z. M. koning Boris IJl
rdag om 16 uur 22 minuten
et koninklijk paleis is over-
j.
j las om 20 uur de volgende
lamatie voor: „Z. M. de ko-
Tsaar Boris HI, de ver
ger, is na een korte en zware
te heden, op 28 Aug. om 16 u.
ji den kring van zijn gezin
leden. Onmetelijk "is de
i van Bulgarije en van het
aarsche volk. Wij allen heb-
den heiligen plicht zijn testa-
t uit te voeren en uitsluitend
onder af te dwalen den door
aangegeven weg verder te
andeïen".
aansluiting daarop is de vol
le proclamatie aan het Bul-
■sche volk uitgegeven:
lulgaren, heden, 28 Augustus
heeft Zijne Koninklijke
«heid troonopvolger prins Si-
van Timovo, de lieveling
e hoop van Bulgarije, volgens
graaph 34 van de Grondwet,
troon bestegen onder den
n Simeon II van Bulgarije,
'rond van paragraaph 151 der
titutie zal de ministerraad
de regeling van de regent-
pskwestie de leiding van
arije op zich nemen. Op dit
nblik roepen wij alle Bulga-
op zich nog hechter om den
b van den koning te scharen,
inde in het geloof aan een
kkige toekomst van Bulgarije
0 vertrouwen op God den in-
igen weg verder te bewan-
b. De ministerraad".
«DE DOODSOORZAAK.
Bulgaarsche telegraaf-
itsehap heeft vandaag een
eksel verstrekt uit een bin-
:ort in de Bulgaarsche Staats-
ant verschijnende publicatie
den minister van justitie en
aanvulling daarop, gericht
n de verschillende geruchten
buitenlandsche agentschap-
verspreid:
de overlijdensakte, door het
«aarsche mttiisterie van justi-
aar aanleiding van den dood
.Zijne Majesteit koning Boris
1 iepubliceerd wordt gezegd:
>e dood werd veroorzaakt
trombose in den linker hart-
ader, door een dubbele long-
teking en door long- en her
oedeem".
le andere geruchten en be-
(ten met betrekking tot de
te en den dood van den ko
zijn van eiken grond ont-
t en volkomen uit de lucht
epen.
De begrafenis
e begrafenis van den overle-
koning zal den vijfden Sep-
ber geschieden Het stoffelijk
schot zal tot Zondag, den
van de teraardebestelling,
den opgebaard in de kathe-
I ll Alexander Newski opdat
Bulgaarsche volk afscheid
kunnen nemen van zijn ge
len heersoher.
j oor den ministerraad is een
onale rouw bevolen, welke
lagen duren zal. O.a. blijven
inrichtingen van vermaak
tijd gesloten. De eerste 7 da-
mogen er ook geen films of
leelstukken vertoond of con-
gegerven worden. De hei
synode heeft besloten, dat
oorloopig in het geheele land
1 bruiloften gevierd mogen
'den. De Bulgaarsche sport
ing heeft gelast, dat alle'
trijden komen te vervallen.
ilegrammen van Hitier aan
Sofia.
Fuehrer heeft het volgende
am van rouwbeklag gezon-
aan de koningin-weduwe:
•Wet schokkende bericht van
het afsterven van Zijne Majesteit
koning Boris heeft mij uiterst
smartelijk getroffen. Bulgarije
verliest met koning Boris een
vorst, die zijn volk met wonder
baarlijken moed en beleidvol in
zicht heeft geleid. Ik zelf verlies
in hem een trouwen vriend en
bondgenoot, wiens aandenken
door mij en het Duitsche volk al
tijd in hooge eer gehouden zal
worden. Uwe Majesteit gelieve
de diepe en oprechte deelneming
te aanvaarden van mij en het ge
heele Duitsche volk jegens het
koninklijke huis en de Bulgaar
sche natie".
Ook aan den Bulgaarsohen mi
nister-president heeft de Fuehrer
een telegram gezonden.
De levensloop van koning Boris.
Koning Boris is geboren op 30
Januari 1894 in Sofia.
Aan de Balkanoorlogen van
1912 en 1913 en aan den wereld
oorlog (191518) heeft hij actief
deelgenomen aan alle fronten.
Voor zijn verdiensten tijdens den
veldtocht in de Dobroedsja in
1916 kreeg de toenmalige kroon
prins de „Orde pour le Merite".
Toen koning Ferdinand I in
het najaar van 1918 na de ineen
storting van het Bulgaarsche
front afstand deed van den troon,
volgde koning Boris hem op 3
October 1918 onder zeer moeilij
ke omstandigheden op. Het ver
drag van Neuilly beroofde Bul
garije van vruchtbare gebieden,
het in lange oorlogsjaren uitge
putte land stond economisch voor
een ineenstorting. Daarbij kwa
men ernstige, door bolsjewisti
sche agitatie ontstane ongere
geldheden. Op den koning zelf
werden twee aanslagen uitge
oefend, waarvan vooral de aan
slag in de kathedraal van Sofia,
die ruim 150 dooden en 200 ge
wonden eischte, den ernst van
den toestand kenmerkte.
In 1930 trad koning Boris in
het huwelijk met prinses Giovan-
na van Italië; In 1937 werd de
troonopvolger geboren.
De staatkunde van den jongen
monarch heeft de kroon door alle
moeilijkheden en gevaren van de
laatste 25 jaar heen geleid. Se
dert 1936 leidde de koning onbe
perkt de regeering, d.w.z. hij
moet beschouwd worden als de
bezieler en schepper van alle po
litieke denkbeelden in Bulgarije.
Zijn regime, dat van zijn jeugd
af bepaald wordt door vriend
schap voor Duitschland, heeft
ook geleid tot het toetreden van
Bulgarije tot het Driemogendhe-
denpact. In 1940 gelukte het de
door koning Boris geleide Bul
gaarsche politiek langs vreedza-
men weg de Zuidelijke Do
broedsja terug te krijgen en het
volgende jaar gaf de positie van
Bulgarije aan den kant van de
landen van het Pact van Drie
het land de oude gebieden yan
Thracië, Macedonië en Moravië
terug, een succes, waardoor het
onrecht van het Verdrag van
Neuilly definitief werd opgehe
ven.
Mat het hierboven afgebeelde schil
derij, ingezonden onder het motto
.misschien", op den wedstrijd van het
Willink van Collenfonds, uitgeschreven
door .Arti et Amicitiae", won d*
heer Jan Goedhart uit Rotterdam den
eersten prijs CNF/Noske/Pax
Hevige gevechten aan
Oostelijk front
duren voort
DUITSCHE WEERMACHTS-
BERICHTEN.
Van Zaterdag:
Bet Duitsche weenmachtsibe-
ricfhit van Zaterdag luidit:
„Aan het Mioesfront, in het ge
bied rondom- Obarikof en ten
Zuidwesten van Orel voerden ook
gisteren onze troepen een zwa-
ren afweerstrijid tegen superieure
bolsjewistische infanterie- en
panitsorslriidkrachiteii. De vijand
leed wederom ziware verliezen.
161 tanks werden stukgeschoten.
Door energieke tegenaanvallen
werden doorgebroken vijandelij
ke formaties afgesneden en om
singeld. De luchtmacht viel aan
het Mioesfront, ten Westen van
Charfkof en in het gebied ten
Zuidwesten van Orel pantserfor-
matieEs infanterie- en ravitail-
ieeringscolonnes van den vijand
aan. Op 26 en. 27 Augustus wer
den door formaties jagers 104
bolsjewistische vliegtuigen neer
geschoten.
Bij de zware gevechten ten
Zuidwesten van Wjasma heeft
zich de HamiburgsChe 20ste divi
sie panltsergrenadiers bijzonder
onderscheiden.
In den nacht van 26 op 27 Aug.
vielen zware Duitsche gevechts
vliegtuigen concentraties van
schepen in het havengebied van
Algiers aan en troffen een oor
logsschip en 7 transportschepen
met bommen van elk kaliber.
Boven Zuid-Italië schoten Duiit-
söhe jagers en de luchtd'oelartil-
lerie 8 vijandelijke vliegtuigen
ïi)©&r.
Een Duitsche duikboot heeft in
de MididiellandsChe Zee een
krachtig beschermdenkruiser
der Auirora-klasse tot zinken ge
bracht; een andere duikboot be
schadigde door torpedotreffers
een anderen kruiser zwaar. Ten
Westen van Kaap Finisterre werd
van een vijandelijke vlootforma-
tiie een kruiser in brand gebom
bardeerd, terwijl een torpedoja
ger na bomtreffers ontplofte en
zonk.
Bij aanvallen overdag van for
maties Britsch-Amcrikaansche
vliegtuigen op het kustgebied van
de bezette gebieden in het Wes
ten werden 1'5 vijandelijke vlieg
tuigen neergeschoten.
Een. terreur aanval van sterke
formaties Bri'tsche bommenwer
pers op die stad Neurenberg in
den afgeloopen. nacht veroorzaak
te verliezen onder de bevolking
alsimedle zware verwoestingen in
woonwijken, aan kerken, zieken
huizen en cultuur-historische
waardevolle gebouwen. Volgens
het totdusver ingestelde onder
zoek vernietigden strijdkrachten
der luchtverdediging 60 der aan
vallende bommenwerpers.
Van Zondag:
Het DuitsChe weermiachtslbe-1
richt van Zondag luidt:
„In den Zuidelijken en centra-
len sector van het Oostelijke
front duren, die hevige gewchteru
die vooral voor den vijand met^
grooie verliezen gepaard gaan,
voort, terwijl zij in heit bijzon
der op de brandpunten door grooit
gebruik van. pantserwagens en
luchtstrijdkrachten. a>a® beide zij
den tot de grootste hevigheid zijn
opgevoerd.
In de West-Siberische Zee scho
ten Duitsche duikbooten uit klei
ne konvooien drie schepen weg
met een gezamenlijken inhoud
van 12.000 br.t.
Snelle Duitsche gevechtsvlieg
tuigen plaatsen hij een aanval
overdag op de haven van Augu
sta bomtreffers op vier schepen
van middelbare grootte. In het
strijdgebied van Napels alsmede
voor de Zuidkust van Sardinië
schoten Duiltstóhe jagers gisteren
11 vijandelijke vliegtuigen neer.
Onze afweer van jagers en lucht
doelgeschut boven den Atlanti-
sChen Oceaan, boven de bezette
Westelijke gebieden en die
Noorsche kust haalde nog vier
andere machines omlaag.
Duitsche anderzeelbooten brach
ten in de Middellandsche Zee drie
schepen tot zinken met een ge
zamenlijken inhoud van 20.000
brt. en beschadigden een groot
troapentransportsdhip ernstig
door torpedo treffers.
Kapitein Ball, leider van, een
groep jachitvlieigens, behaalde op
28 .Augustus zijn 200e overwin^
niinig in de lucht".
TAGANROG DOOR DUITSCHE
TROEPEN ONTRUIMD.
De stad Taganrog is door de
Duitsche troepen na verwoesting
van alle militaire installaties
ontruimd in het kader van de
elastische verdediging, waarme
de de Duitsche leiding het hoofd
biedt aan het bolsjewistische of
fensief en die van de Soviets
steeds grootere offers in bloed
vergt.
ITALIAANSCHE
WEERMACHTSBERÏCHTEN.
Het Italiaansche weermaohts-
bericht van Zaterdag luidt als
volgt:
„Onze stormbooten hebben bij
operaties langs de kust van Ca-
labrië in de afgeloopen dagen 9
vijandelijke vliegtuigen neerge
schoten. Vlooteenheden vernie
tigden nog een vliegtuig.
Vijandelijke formaties hebben
Sulmona, Catanzaro en enkele
plaatsen in Campanië met bom
men bestookt, waarbij in Saler
no aanzienlijke schade werd aan-
gerioht. Italiaansche jagers heb
ben in hevige luchtgevechten 6
vliegtuigen "neergeschoten, ter
wijl Duitsche jagers 7 vliegtui
gen neerschoten. Drie andere
vliegtuigen stortten na treffers
van de luchtdoelartillerie om
laag en sloegen te pletter".
Het Italiaansche weermachts-
berioht van Zondag luidt als
volgt: „In de Tyrrheensche Zee
werd de door de Engelsehe admi
raliteit als verloren gemelde
duikboot „Saracen" op 14 Aug.
na een felle achtervolging door
de Italiaansche korvet „Miner
va", die onder bevel stond van
den luitenant ter zee Mario Ba-
roglio uit Casal Monferrato, bui
ten gevecht gesteld. Vijf officie
ren, onder wie de commandant,
alsmede 41 leden der bemanning
werden gevangen genomen.
Duitsche vliegtuigen plaatsten
in de haven van Augusta bom
treffers op voor anker liggende
schepen. Drie schepen met te
zamen 18.000 ton inhoud alsmede
een kruiser en een speciaal
transportschip werden bescha
digd.
Tarente, Cosenza en Term als
mede eenige plaatsen in de pro
vincies Napels en Cosenza wer
den door sterke formaties vlieg
tuigen aangevallen. De vijande
lijke formaties, die terstond wer
den aangevallen door jagers, die
ter bescherming waren opgeste
gen, verloren tijdens herhaalde
hevige luchtgevechten 24 machi
nes. 16 Toestellen werden door
Italiaansche jagers en 8 door
REIZEN.
Een trein is tegenwoordig
geen trein meer. maar een
pakhuis, waarin alles boven
en op elkaar wordt gestapeld,
en de grootste angst van het
tegenwoordige reizen is dan
ook wel, dat ie van te voren
niet weet. wat je op je schoot
kriigt. 't Is onbegrijpelijk,
dat er nog zooveel menschen
op reis gaan en ik beschouw
het dan ook als de zorg voor
der wereld welziin. dat door
verschillende maatregelen het
reizen wat moeilijker is ge
maakt. Het is al een heele
toer in den trein te komen,
maar als men er eenmaal in
is beginnen de moeilijkheden
pas. Dan schreeuwt de con
ducteur onophoudelijk: door-
loooen. met het argument, dat
de menschen. die nog buiten
staan ook graag meewillen,
maar hii vergeet, dat de men
schen. die er al in ziin en dus
zeker zullen meegaan, ook
gAag levend willen aanko
men. anders heb ie er nog niks
aan. En daar sta ie dan. Je
kunt ie neus niet snuiten,
niet niezen, niet hoesten en
slechts heel voorzichtig adem
halen. En daar betalen wij
geld voor. waar wii wel niet
erg meer aan hechten en des
noods boete als wij in een
hoogere klas ziin gestapt.
Want onderscheid moet er
ziin. ook al stik ie bijna.
En dan ziin er nog men
schen. die voor hun pleizier
op reis gaan.
„VOORBARIGE PRET".
„Voorbarige pret" is de titel
van het weekpraatje, dat Max
Blokzijl hedenavond om 18.45
uur via den zender Hilversum I
zal houden.
UIT HET WEERMACHTS-
BERICHT VAN 27 AUG. 1943:
„Bij de zware gevechten in het
gebied rondom CHARKOW heeft
de SS-pantsergrenadiersdivisie
„Das Reich" in den aanval zoo
wel als bij den afweerslag bijzon-
deren roem verworven. De divisie
schoot alleen in 35 gevechtsdagen
1000 vijandelijke gevechtswagens
stuk".
Ook hier strijden Nederlanders
naast hun Duitsche kameraden
voor een nieuw Europa.
Waar blijft uw daad?
Meldt u vrijwillig voor de Waf-
fen-SS.
Inlichtingen SS-Ersatzkom-
mando. Den Haag. Korte Vijver
berg, Amsterdam. Dam 4.
Duitsche jagers neergehaald. Het
luchtdoelgeschut haalde nog 5
toestellen omlaag.
In het luchtruim boven Sardi
nië hebben Duitsche jagers 3
Amerikaansche jachtvliegtuigen
neergeschoten".
Het stoffelijk overschot van wijlen mr. H. Reydon, secretaris-generaal van
het Departement van Volksvoorlichting en Kunsten, opgebaard in een
der zalen van het Departement. Een eerewacht is naast de baar opgesteld
CNF/Meljer/Pa* m
