MOMENTJE
)ENSDAG 25 AUGUSTUS 1943
34STE JAARGANG N°- 10641
_aux: Papengracht 32 Giro 103003
foon: Redactie 20015. Admin. 20935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
U«f
ij Bolsjewistische
gevechtsgroep
vernietigd
It DUITSCH
VEERMACHTSBERICHT.
et D-uitsche weer-madhtstoe-
t van Dinsdagmiddag luidt:
iaii het Mioesfront duren de
.bitterde gevechten voort. Im
'I eigen met steuin van tanks
Verdien tegenaanval werd in
rwil van taai vijandelijk ver-
verloren terrein heroverd,
ij Isjoeim vielen de boisj-ewis-
«met krachtige pantsersitrijd-
hten in den middag opnieuw
In zware gevechten werden
4e bressen gesloten en 133
aidielijke tanks stukgeschoten,
bet gebied van Oharkof sloe-
D-uitsch-e troepen ten Zuiden
de stad dien vijand in een te-
lanval terug. Ten Westen van
jtad werden nieurwe aam-va-1-
der bolsjewisten afgeslagen,
toet gebied Noordwestelijk
Oharkof werd de sedert en-
dagen omsingelde vijanidie-
gevechtsgroep idefinitief
böietigd, waarbij 1791 geva-ntge-
werden gemaakt, 299 tanks,
stukken gesöhut, 100 mditrail-
s, 160 auto's en ander oor-
tiüg werden vernield of buit-
"laakt.
"en Westen van Wjasma pro-
"Wen die balsje-wisten miet sier
ra door tanks en s-l-a-gvliegtiui-
gesteunde strijdkrachten ons
t te doorbreken. Alle a-an-
en werden met zware verlie-
voor den vijand afgeslagen,
uchtimacht bracht den vijand
dien Mioes, aan den Donets
i het gebied ten Westen van
'kof zware verliezen aan
-fecthien en zware wapens toe.
den central-én sector van
lostel-ijke front werd een vij-
dijike stelling met 25 stuk-
salvogeschut door dluiktoorn-
-werpers totaal vernield. Gis-
n overdag werden aan het
Ntelijk front 198 taniks vernie-
en 8 5 vliegtuigen in lucht-
taihten neergeschoten,
kn het front in Lapland heeft
zesde gebergtedivisie onder
;1 van luitenant-generaal
sail, door formaties van de
tm-aoht onder k-oloniel-gene-
Stumpff doeltreffend ge-
zich bij de bestorming van
heuvelrug en bij den afweer
de daaropvolgende weken-
tegenaanvallen van s-uipe-
vijiandielijike strijdkrachten
ier onderscheiden. De bol-
isten verloren alleen op de
feats meer dan 1000 diooden.
'ig zware versterkte vijan-
:e kazematten werden ver
jet havengebied van Palermo
in den nacht van 22 op 23
sbus door een zware forma-
uitsChe gevechtsvliegtuigen
vallen. Twee oorlogssche-
afemede twee vrachtschepen
i een gezamelijtoe inhoud van
p brt. werden vernietigd, Te-
ikooipvaardijisclhepen met een
ten inhoud vain 46.000 brt. en
fjouiser werdien deels zwaar
adigd. In de havenins-talla-
onitstonden uitgestrekte bram
en den Atlantischen Oceaan
de bezette gebieden in het
sten verloor de vijand giste-
4 vliegtuigen.
leïke formaties Britsche bom-
k werpers vielen in den af-ge-
'pen. nacht de Duitsche hoofdi-
aian. De nieuwe georgani-
Jte luchtverdedigiinig veihin-
(pe den ge-concentreerden aam-
op de stad en schoot volgens
totduisver ontvangen rappor-
OL mcer-imotorige boman-en-
Pers neer. Door het neerwer-
vair brisant- en torantdlb-oim-
.1 ontstonden in woonwijken
'mede aan openbare gebouwen
irataenihuizen vernielingen. De
)i «king leed verliezen,
j nelle Duitsche geveehtsvlieg-
ïen vielen in den nacht van
I*;-24 Augustus militaire doe-
ïm Zuidioost-Engeland met
Jfttnen van elk kaliber aam." i
ROME OPEN STAD.
De Italiaamsche regeering heeft,
ter toepassing van haar formeele
en openlijke mededeelinig van
14 Aug. j.l.. waarbij Rome tot
„open. stad" verklaaild wordt,
den H. Stoel en de Zwitserschie
regeering verzocht, de regeerin
gen van Londen en Washington
ervan in kennis te willen stellen,
dat zij de volgende maatregelen
en besluiten geinomen heeft:
De verdedigingswerken van die
stad Rome zijn buiten gebruik
gesteld en aan de batterijen
luchtdoelgeschut is bevel gege
ven het vuur niet te openen en
aan de jachtvliegtuigen, zich niet
te bewegen boven Rome. Men is
bezig met de verplaatsingen van
de Italiaamsche en Duitsche be
velvoering der opereerende
strijdkrachten, alsmede van de
respectieve opereerende troepen,
en wel op zoodanige wijze, dat er
in de stad slecht één garnizoen
zal overblijven, dat belast is met
het handhaven van de openbare
orde. Heit spoorwegikmooppumt
van Rome zal, voor zoover het de
militkire transporten betreft,
niet meer gebruikt worden, nodh
voor werkzaamheden der v-endlee-
linig van wagons, noch voor die
van laden en lossen, noc - voor
het stoppen en verblijven van
militaire treinen. Het knooppunt
zal aldus in dbn omitrek van Roime
worden teruggebracht tot een
eenvoudige lijn voor transito-
verkeer zonder meer. Ten slotte
is men'bezig met het nemen van
maatregelen om <S& militaire in
richtingen en de fabrieken voor
wapenen en munitie na-ar buiten
de stad te verplaatsen.
DE BOMBARDEMENTEN OP
MILAAN.
Stefani meldt: Bij de laatste
zware bombardementen on Mi
laan is, naar de „Oservatore Ro
mano" samenvattend consta
teert, een groot aantal kerken
vernield, waarvan eenige unie
ke historische en artistieke
waarde hadden. Zoo is de dom
van Milaan zwaar beschadigd.
Door bommen getroffen werden
de basiliek en de abdij van St.
Ambrosia, de basiliek St. Na-
zaire, de St." Sebastian, de St.
Satoro, de St. George, de Santa
Maria la Porta, de St. Antonio,
de St. Victor en de Corpus Do-
mini. De meeste dezer kerken
werden getroffen door brisant-
en brandbommen en zijn inge
stort. Hetzelfde lot onderging
het domicilie van den aartsbis
schop. Het aartsbiseho-ppelij-k pa
leis en de curie van den aarts
bisschop, talrijke religieuze col
leges en instituten o.m. het be
roemde cultuur- en weldadig
heidsinstituut, de katholieke uni
versiteit en de beroemde bi
bliotheek Ambrosia, die even
eens zwaar getroffen werden.
Een groep neutrale journalis
ten heeft zich, volgens een ander
bericht van Stefani, naar Milaan
•begeven ter bezichtiging van de
door Engelsche en Amerikaan
sche bommenwerpers veroor
zaakte vernielingen.
SPANJE ONDER ENGELSCH-
AMERIKAANSCHE DRUK.
De V.S; en Enigeland beginnen
thans tegenover de Spaansche
regeering een krachtigere hou
ding aan te nemen, meldt het
Amerikaansche blad „Baltimore
Sun" uit Londen. Tot nu toe
heeft de regeering van Franco
getracht, zoo wordt in het be
richt verder gezegd, Spanje bui
ten den oorlog te houden en de
Britsche en Amerikaansche re
geering hebben tot nu toe een
„verzoeningspolitiek" tegenover
Spanje gevoerd. Thans echter
kan de diplomatie van de geal
lieerden „iets krachtiger wor
den". Spanje heeft economische
hulp noodig. Het is duidelijk, dat
van de geallieerden niet ver
wacht kan worden, dat zij de be
hoeften van Spanje dekken wan
neer de Spaansche regeering zich
niet bereid verklaart haar poli
tiek om buiten den oorlog te blij
ven, prijs te geven.
De conferentie te
Quebec
FORMEELE VERKLARING
VAN CHURCHILL EN
ROOSEVELT.
De Britsche berichtendienst
publiceert de formeele verkla
ring, die Churchill en Roosevelt
Dinsdag in Quebec hebben uit
gegeven.
In deze verklaring wordt o.m.
gezegd, dat de Engelsch-Ameri-
kaansche oorlogsconferentie, die
od 11 Augustus is begonnen on
der auspiciën van de Canadee-
sche regeering. thans hare werk
zaamheden heeft beëindigd. Het
geheele gebied der „wereldope-
raties" en de gebeurtenissen, die
sedert de laatste ontmoeting tus-
schen Roosevelt en Churchill in
Washington eind Mei j.l. ont
staan ziin. ziiri bestudeerd. Ver
der ziin de noodige beslissingen
genomen om de acties der strijd
krachten van beide naties te
waarborgen.
Het communiaué stelt in het
licht, dat een volkomen doelstel-
lihg en eenheid in de oorlogvoe
ring behouden moet blijven.
Voorts wordt in de verklaring
gezegd, dat in de toekomst waar
schijnlijk met vrii korte tus-
schenpoozen conferenties tus-
schen Roosevelt en Churchill
gehouden zullen worden. Er
wordt on gewezen, dat de mili
taire besprekingen der drie staf
chefs der geallieerde strijdkrach
ten in den grootsten omvang be
trekking hebben gehad op den
oorlog tegen Japan en een doel
treffende hulp voor Tsioeng-
king-China. De vertegenwoordi
ger van Tsiang Kai Siek, de mi
nister van buitenlandsche zaken
Soeng, is bii deze besprekingen
tegenwoordig geweest. Op alle
gebieden hebben Roosevelt en
Churchill de aanbevelingen der
geallieerde stafchefs goedge
keurd.
Verder wordt in het commu
niaué verklaard, dat ook een
overeenkomst tot stand is geko
men ten aanzien van de politie
ke problemen. Er werd besloten,
afgezien van eenigerlei Driemo-
gendheden conferentie, waartoe
wellicht met de Sovjet-Unie een
overeenkomst bereikt zou kun
nen worden, een tweede confe
rentie vóór het eind van het jaar
tusschen de Britsche en Ameri
kaansche bevoegde instanties te
houden. Een volledig rapport
omtrent de besluiten, voor zoo
ver die den oorlog tegen Duitsch-
land en Italië raken, zal de Sov-
ietregeering toegezonden wor
den.
Ten slotte wordt in het com
muniaué gezegd, dat men tij
dens de conferentie ook aan het
probleem der betrekkingen met
het Fransche dissidentencomité
biizondere aandacht heeft ge
schonken. Er verluidt, dat in dit
verband in de tweede helft van
deze week een verklaring zal
worden afgelegd door een aantal
geallieerde regeeringen.
„Rijkelijk kronkelig en niets
zeggend".
In politieke kringen te Berlijn
noemt men den inhoud van de
slotverklaring der conferentie
te Quebec rijkelijk kronkelig en
inhoudloos. De aankondiging
van verdere conferenties toont,
dat toch niet alles duideliik is.
De concentratie van de oorlog
voering on Japan beschouwt men
in d~ genoemde kringen als een
loutere buiging voor het Ameri
kaansche volk en voor Tsiang
Kai Siek. Ook de wensch naar
een conferentie met Stalin is
volgens de meening van Duit
sche politieke kringen een ver-
legenhei-dsphrase evenals de er
kenning van het Fransche dissi
dentencomité in Algiers, welke
in het vooruitzicht gesteld werd,
een zuivere phrase is. De mee
ning van Duitsche politici over
het communiaué van Roosevelt
en Churchill kan dus worden sa
mengevat in de woorden: riike-
liik kronkelig en niets-zeggend.
De Anglo-Amerikanen en de
Sovjet-Unie.
Het „Hamburger Fremden-
blatt" levert commentaar op het
terugroepen van den Sovjetam
bassadeur te Washington. Litwi-
nof-Finkenstein. en op de ver
klaring van een officieel woord
voerder te Washington., volgens
welke de Amerikaansche ambas
sadeur te Moskou. Stanley, zal
worden teruggeroepen. In ant
woord op de vraag waar de sleu
tel voor deze gebeurtenis ge
zocht moet worden, wijst het
blad er od. dat reeds eenige da
gen geleden uit Quebec gemeld
is. dat de militaire besluiten voor
de volgende faze van den oorlog
reeds door de Anglo-Amerikaan
sche experts ziin genomen. Thans
verluidt over de resultaten der
conferentie, dat een Anglo-Ame-
rikaansche landingspoging in
West-Europa opnieuw zou wor
den uitgesteld, terwijl zeer
zeker op wensch van de Ameri
kanen sterker dan tot dus
verre de nadruk zou worden ge
legd od den oorlog tegen Japan.
Het blijkt, aldus vervolgt het
..Hamburger Fremdenblatt", dat
Stalin niet tevreden is over de
besluiten van Quebec, dat het
Kremlin zeer teleurgesteld is,
doordat de Anglo-Amerikanen
opnieuw afzien van het onmid
dellijk vormen van een tweede
front in West-Europa en dat het
begrip tweede front naar offi-
cieele Sovietopvatting een Anglo
Amerikaansche militaire onder
neming zou beteekenen. die in
staat zou ziin 50 tot 60 Duitsche
divisies aan het Oostelijke front
af te trekken.
Uit dit alles kan worden af
geleid. dat de betrekkingen tus
schen de Sovjet-Unie en de An
glo-Amerikanen voornamelijk
door militaire en pas in de twee
de plaats door politieke proble
men belast worden. Tegenover
de reusachtige militaire inspan
ningen der bolsjewisten staan de
bescheiden gevechtsacties der
Anglo-Amerikanen.
DE AANVAL OP BERLIJN.
De A.N.P.-correspondent te
Berlijn meldt:
In militaire kringen te Berlijn
wordt naar aanleiding van den
jomgsten Britschen liueh-ta-ainval
op Berlijn het volgende ver
klaard:
De reorganisatie van de luclht-
verdedliginigsistrijidlkracbten -heeft
tot groote successen geleid.De
sterke eenheden machtj-agers. die
in sarmen-werkihg met de zoek
lichten en de luchtdoel-artill-erie
den aanival reeds voor Berlijn op
vingen. slaagden erin de aanval
lende groepen der vijan-delijike
vliegtuigen uiteen te drijven en
voor een belangrijk deel te ver
strooien, zoodat het niet tot een
geconcentreerden aanval kon ko
men. Een deel der Britsche toe
stellen toereikte slechts het cen
trum van de D-uitsChe hoofdstad,
al-waar zij door het werpen van
brisant- en brandbommen scha
den aan w-oon-wijiken en openba
re inrichtingen veroorzaakten.
Hierdoor ontstonden verliezen
ondier de bevolking. Uit het aan
tal neergeschoten vliegtuigen, diat
volgens de voorl-oopige opga-ven
zestig bedraagt, blijkt, dat het
nieuwe verdediiigingissyisteeim in
staat is om een grooten aanval te
breken en die kracht van dierge
lijke aanvallen voor een- groot
deel van de eigenlijke doelen af
leiden.
In den af-geloopen nacht vlogen
eenige Britsche storingsvliegtui
gen boven het Rijksgebied en be
vonden zich ook boven het ge
bied van de Rijkshoofdstad. Over
het uitwerpen van bommen zijn
geen berichten ontvangen.
NA DE ONTRUIMING VAN
CHARKOF.
De A.N.P.-correspondent meldt:
Na de ontruiming van Obar-
kow door d'e Duitsche troepen
stelt men in Berlij-nsdhe kringen
vast, diat de -bolsjewisten na een
offensief van vijftig diagen. dius
reedls meer dan zeven weken., en
met een inzet van, volgens Bn-
JIPPIE JEE.
In een tijd, die niet noodt
tot n-ie-u-we muzikale uitingen
van de volksziel in liederen
als die van blonde Mina. de
mooie molen en Lily Marleen,
ontsta-at plotseling een lied,
dat, naar m-en zegt, iets met
cowboys te maken heeft en
dat als een besmettelijke ziek
te over het land woei. Het is
het lied waarin gezongen
wordt van; „Ji-ppie jippie jee"
en ik weet niet eens of ik het
goed schrijf. Want wie zal zeg
gen aan welke vreemde taal
deze vreemde woorden zijn
ontleend. In mijn ooren klinkt
het even goed M-exicaam-sdh
als Patagoniisch, maar blijk
baar is dit voor de Hollan-d-
sche jeugd geen bezwaar om
het lied per dag 624 maal uit
te galmen. En zoo hoor ik nu
dit lied in alle straten in een
tijd, waarin het Wilhelmus
wat op den achtergrond dreigt
te raken. Het is tenminste iets.
Het is een soort nieuw volks
lied voor de jeugd, die er al
een -nieuwe tekst op heeft ge
maakt. Niemand kent dien
dichter van deze tekst. Maar
als mijn jongste dochter 3
jaar het buis betreedt, luide
galmend: Qu-we taaie, laat je
broek maar waaien, begrijp
ik, dat het toch maar beter is
geen onderzoek te doen naar
den auteur van dezen tekst.
Zoolang de oorlog duurt,
zal ons volkslied! „Jippie Jee"
zijn.
gelsobe mediedieelinigen, driehon
derd divisies, er niet in geslaagd
ziin een militair of strategisch
beslissend resultaat te bereiken.
De bolsjewisten hebben thans na
vijftig dagen, ten koste van ge
weldige verliezen, drie steden,
namelijk Orel, Bjel-gorod en
Oharkow veroverd, dirde steden
die op de landkaart slechts een
smalle strook gronid vertegen
woordigen.
In welingelichte militaire krin
gen v-a-n d-e hoofdstad neemt men
aan, d-a-t het hoogtepunt van de
bolsjewistische offensieven voor
bij is. Hoewel men nog met zeer
verbitterde slagen zal moeten re
kening houden. Voorts verklaar',
m-en, dat de door de bolsjewisten
geleden verliezen in -die afgeloo-
pen zeven weken niet zonder
meer vervangen kunnen worden.
TURKSCHE STEM OVER DEN
OORLOG.
In antwoord op een in Juli in
de Times verschenen artikel,
waarin critiek geoefend was op
de neutrale -houding van Tur
kije schrijft de bekende pro-En-
gelsche hoofdredacteur van het
dagblad Tan, Sertel, o.a.: Vol
gens de opvatting van de Tur
ken is deze oorlog niet hun oor
log maar een oorlog van de groo
te mogendheden. De Turken ach
ten het niet noodig, een tweeden
oorlog in te gaan voor dezelfde
doelstellingen, waarvoor zij reeds
20 jaar geleden gestreden heb
ben. Wij maken geen aanspraak
op vreemde gebieden, schrijft
Sertel woordelijk. Daarom mo
gen de geallieerden van onzen
kant geen gewapende hulp ver
wachten.
IT AI,I AA N S C H L
AMBTENAREN EN DE
POLITIEK.
Naar officieel wordt bekend
gemaakt, is het den prefecten en
ambtenaren van het binnen-
landsohe bestuur in Italië voort
aan verboden, lid te zijn van
eenige politieke vereeniging of
partij. Hetzelfde geldt voor le
den van de Italiaansche politie
en van de brandweer.
Naar Stefani meldt, zijn Don
derdag de Siciliaansche senato
ren bij den ministerpresident
ontboden om te beraadslagen
over een uniforme organisatie
der hulpmaatregelen voor de
vluchtelingen uit Sicilië.
