DAG 24 AUGUSTUS 1943
34STE JAARGANG N°- 10640
S)e Êck)bclve0oii^cmt
Papengracht 32 - Giro 103003
ion: Redactie 20015. Admin. 20935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wiimer, Hoofdredacteur.-
/er beleefdtieids-
»rroen
innerlijk beschaaf-d mensch
waarde van de beleefd-
,vormen niet onderschat
te vormen hebben, over
ïfeemeen eenomen. een die-
beteeken is. een diepere
ine. dan oppervlakkie
t. Bii een nadere beschou-
■jS de bedoeline van die be-
iteids-vormen ofwel te ge
in uitdrukkine aan het
speet ofwel respect aan
„■enmensch te betuieen of-
(en evenmensch. in aange-
en delicaten vorm een
ien te doen. een dienst te
jen Als we voor onszelf
ifeeniee van die beleefd-
}ormen ontleenen. dan zul-
nfe er een of meer van de
genoemde tendenzen in
licken al zullen we niet
Mer dier vormen afzonder
en redelijk motief kunnen
Tteeren.
'innerlijk beschaafd mensch
waarde van de beleefd-
'ormen niet onderschatten
aar: niet iedereen, die de
-fdheidsvormen in acht
I[. is een innerlijk beschaafd
zoovelen ziin die vormen
1 en alleen conventie, vol-
ji ondoordacht en zelfs on-
lit en huichelachtig uiter
%doe.
jeere waarde hebben die
idheidsvormen. als wij deze
,a met een goede, een mooie
iling. welke voortvloeit uit
^innerlijke beschaving, ont-
"I aaneen christelijke
f'lieden, die de beleefdheids-
Jen louter en alleen conven-
fel toepassen, kan men de
liike leegheid der bescha
vaak oomerken. als zij in
«jndigheden geraken, waarop
ïonventie-beschaving niet is
/end. welke hun beleefd
ilfeids niet heeft voorzien.
kunnen dat in dezen tijd
jfn zoo veel héél anders is
Voorheen, meermalen con-
Bren b.v. bii in gezel-
1 van andere sigaren-looze
fn maar aldoor sigaren-puf
-f O.W.'ers en dergelijke per-
j. wier beleefdheidsvormen
■worden gedragen door die
[intenties.
jl christen moet de beleefd-
'Svormen bewust toepassen
pacht practiseeren dan
iii óók de juiste vormen we-
ije vinden onder omstandig-
Jn. waarin alle handleidin-
ón het gebied der beleefd-
„hem in den steek laten!
«TALINGS VERKEER MET
JAANSCH-ALBANEESCHE
TOLUNIE.
Phet Verordeningenblad voor
•fezette Nedierlandsche gebied
eden een verordening ver-
ien, waardoor de tot dusver
idte verordenirug over de
g van het betalingsverkeer
ien Nederland en de Ita-
'Ch-Albaansche toiunie
It opgeheven.
iens wordt in- de Nedierlaind-
Staatscourant de siruds ge-
ïn tijd' voorbereide verorde-
geipubliceerd over de nieu-
itali]nigsvoorscbriften, die in
.aats treden van de tot dius-
ibestaain-die regeling van het
Jtags-verkeer met Ttalië-Al-
Öe nieuwe regeling betee-
i uitsluitendi, dat de betalin-
in het verrekeminigverkieer
ÉnsLuiting cup de betalingisre-
teen z-ooals reeds met andere
fcn bestaan, aan nieuwe voor-
pften zijp onderworpen en
het betalingsverkeer over het
interimskonto bepaalde wij-
ggen fa-eeft ondergaan. De
we bepalingen over het be-
wsverfeeer van Nederland
de ItahaamichriAllbaaPische
Jtie zijin bijna onverankierd
pe oude. thans opgeheven ver
ging nio. 147/40 in de thans
®>liceerde verordening over-
omeiu
De ontruiming van
Charkof
EEN VEEL OMSTREDEN STAD.
De stelselmatige ontruiming
van Chark-of moet, naar de mili
taire oorrespondent van het
D.N.B. verklaart, beoordeeld wor
den vanuit bet principe van de
Duitsche oorlogvoering in bet
Oosten, volgenis hetwelk afzon
derlijke gebieden en ook steden
geenszins die beteekenis hebben,
die dikwijls door de vijandelijke
propaganda hieraan wordt ge
hecht.
Oip 25 October 1941 werd in liet
kader van de groote operaties
Oharkof na bevigen strijd door
de Duitsche troepen stormender
hand veroverd en bezet. Van half
Mei tot half Juni 1942 probeer
den de bolsjewisten door een par
tieel offensief Charkof te herove
ren. Ten Oosten van deze stad
werd de vijand op een strategisch
buitengewoon handige wij,ze mis
leid en kwam een omsingeling
tot stand, die in haar verdere
verloop de vernietiging van groo
te bolsjewistische legermassa's
met zich medebracht, waardoor
de aanval der bolsjewisten op
Charkof werd verijdeld. De bol
sjewistische inspanningen in dien
winter van 1942/1943 brachten in
bet kader van de Duitsche distan-
cieeringsbeweginigen Oharkof op
18 Februari 1943 weer in Sow
jet leeziit, nadat de Duitsche troe
pen de voor den oorlog belang
rijke installaties vernield en de
stad verlaten hadden. De in aan
sluiting hierop tot voorbij Char
kof voortgezette gevechten in de
maand Maart met het Duitsche
tegenoffensief bracht Charkof op
15 Maart weer in Duitsche han
den. Wanneer nu de bolsjewis
ten in de afgeloopen dagen noch
de ontruiming der stad, noch de
anidere bewegingen der Duitsche
formaties hebben kunnen waar
nemen en melden, dan is dit het
bewijs voor de geslaagde distan-
cieerinig van den vijand, d.w.z.
een bewijs voor het feit, dat de
Duitsche plannen zonder door
den vijand beïnvloed te worden
konden worden uitgevoerd. Het
prijsgeven van de stad was in het
kader van het gewijzigde front
in dit gebied een volkomen na
tuurlijke maatregel, die een ver
korting van het f-ronit en zoodoen
de een beteTe frontpositie met
zich medebrengt.
Charkof is een doode stad.
Een door D.N.B. ontvangen
verslag van een Duitschen oor
logscorrespondent geeft een be
schrijving van de wijze waarop
te Oharkof stelselmatig door de
aftrekkende Duitsche troepen be
langrijke Objecten en inrichtin
gen exploisie voor de Sovjets on
bruikbaar werden gemaakt.
„Ben doode stad, dat was onze
indruk van Oharkof. toen wij
door het puinveld van deze plaats
reden. Voor de poorten lagen
onze troepen, die in de hevigste
gevechten de vijandelijkien mas
sa's verbitterden tegenstand bo
den. Tijdig en in volkomen rust
waren de groote transporttrei
nen weggegaan, die have en goed
van de burgerbevolking naar het
aehterwaartsebe gebied brachten.
Vele duizenden bedroegen de
burgers, die op de Duitsche bu
reaux verschepen en erom
smeekten, met de Duitschers te
mogen wegtrekken, om niet aan
de Sovjets te worden uitgeleverd.
Grootmoedig werden al deze
wenschen vervuld. Volgens de
plannen werden alle inrichtingen
in veiligheid gébracht, die den
Duitschen troepen van nut ge
weest waren. Door pioniers en
speciale troepen werden tegelij
kertijd alle tactisch belangrijke
objecten, voorts die verzorgings-
inrichtingen en bedrijven gereed
gemaakt om te worden opgebla
zen, Bruggen, spoorwegoom-
plexen, alle eenigszins nog bruik
bare inrichtingen der vliegvel
den werden zoo voorbereid om
opgeblazen te worden, dat een
druk op een knop voldoende was,
om op het bevolen tijdstip alle
Mr. H. Reydon overleden
De secretaris-generaal van het
departement van Volksvoorlich
ting en Kunsten en gemachtigde
van den Leider voor de volks
voorlichting. nir. H. Reydon, die
op 9 Februari 1943 door een
sluipmoordenaar door verschei
dene schoten werd gewond, is
vandaag, Dinsdag 24 Augustus
om 9.30 uur na langdurig smar
telijk lijden overleden.
voor dien vijand nog bruikbare
objecten in die lucht te laten
springen.
Met 'het weekeinde werd tot bet
opblazen overgegaan, nadat te
voren alles wat nog eenigszins
bruikbaar was in veiligheid was
gebracht. Op de vliegvelden wer
den de startbanen door explosies
diep omgewoeld en gingen de ge
bouwen en hangars in vlammen
op. Zij zijn daarmede niet alleen
volkomen onbruikbaar geworden,
maar het is zelfs uitgesloten, dat
afzonderlijke deelen nog weer
.gebruikt kunnen worden. Maan
dagochtend in die vroegte gingen
na het stelselmatig vertrek van
de laatste eenheden alle brug,gen
en overgangen de lucht in. Boven
de stad hangen enorme rookko
lommen. Overal laaien de vlam
men op. Om 5.35 uur hebben de
laatste verkenningstroepen en
„Sprengkommanidos" zich uit het
gebied van die doode stad terug
getrokken. Aarzelend volgt de
vijand naar een waardelooss
puinhoop, naar een wirwar van
brandende huizen, waarvan de
muren krakend ineenstorten".
NACHTELIJKE AANVAL OP
BERLIJN.
In den nacht van 23 op 24 Aug.
hebben formaties Brits che bom
menwerpers eenige plaatsen in
Noond-.Buitschland, vooral dii
stad Berlijn, met brisant- en
brandbommen aangevallen. Er
ontstonden verliezen ondier de
bevolking en er werd schade aan
gericht aan woonwijken. Door
luchtverdiedigings-Rtrijidikrach'ben
werden volgens de voorloopige
berichten ten minste 50 vijande
lijke vliegtuigen neergeschoten.
NIEUWE SOWJET-AMBASSA-
DEUR IN DER VER. STATEN,
Zooals gemeld, heeft het pre
sidium van de opperste raad der
Sowjet-Unie den plaatsvervan-
geniden volkscommissaris van
buitenlandische zaken Lfiwinnf
teruggeroepen als ambassadeur
te Washington en in diens plaats
benoemd Giomyko.
D.N.B. meldt uit Stockholm:
De terugroeping van Litwinof
wordt in een bericht van United
Press uit Quebec alsmede in een
eigen bericht van Stockholms
Tidiningen uit Londen bestempeld
als efen „ernstige söho'k" en een
„zware slag". De terugroeping
heeft te Washington sensatie ge
wekt en in diplomatieke kringen
aldaar ingeslagen als een bom.
Naar men zich in Washington
hierover uitlaat zijn de gevolgen
van deze terugroeping thans nog
niet te overzien. Men. is geneigd
de betrekkingen der geallieerden
tegenover M-oskou als slechter te
beschouwen. Stalins besluit
wordt opgevat als een wenk aan
de geallieerden, naar Moskou te
komen, in geval zij met het
Kremlin willen onderhandelen.
In een ander bericht van Uni
ted Press wordt gezegd: Indien
Litwiinof fjeen bijzondere taak
krijigt toegewezen, moet zijn te
rugroeping worden opgevat als
een bepaald teeken voor Mos
kou's toekomstige houding tegen
over de Engelsch-Amerikaansche
politiek, In Londen wacht men
derhalve in de grootste spanning
op elke mededeel ing, die het ge-
val-Li'twinof kan ophelderen.
Naar Sveniska Dagbladet uit Mos
kou meldt, vat men in Britsch-
Amerikaanséhe kringen te Mos
kou de terugroeping van Litwi
nof op als een protest tegen het
Uitblijven van een tweede fronit
VOOR VRIJWILLIGERS.
PAKJES
Het SS-Ersatzkommando deelt
mede: In het belang van een
goede en snelle verzending van
brieven en pakjes wordt er nog
maals dringend op gewezen,,
dat de adressen duidelijk lees
baar en met inkt geschreven
moeten worden en met het vol
ledige adres van den afzender.
Brieven en pakjes moeten ge
adresseerd worden als volgt:
An das SS-Ersatzkommando,
Niederlande
Den Haag, Korte Vijverberg 5.
te zenden aan:
rang:
naam:
Veldpostnumimer of adres
AMERIKAANSCH AMBASSA
DEUR TE MOSKOU TERUG
GEROEPEN?
Volgens een door „Stockholms
Tidningen" gepubliceerd bericht
van United Press heeft een of-
ficieele woordvoerder te Wash
ington bekend gemaakt, dat de
ambassadeur der Ver. Staten te
Moskou, Stanley. binnenkort
van ziin post zal worden terug
geroepen. In het bericht wordt
verder gezegd, dat daardoor de
verandering der wederzij dsche
diplomatieke vertegenwoordigin
gen wordt ..voltooid".
MISLUKTE AMERIKAANSCHE
LANDINGSPOGING OP
KOELAMBANGRA.
Door het moorddadige vuur
van Japansche troepen op het
eilanid Koelambaingra is Zondag
een poging van Aimerikaainséhe
troepen cum op het eiland te lan
den, mislukt. De vijandelijke
strijdkrachten, die steedis weer
hardnekkige tegenaanvallen on
dernamen, trachtten met ge
bruikmaking vain ongeveer 15
iandinigsboaten en torpedobooten
vasten voet op het eiland te krij
gen. Verscheidene landingsvaar
tuigen kapseisden door het wel
gerichte Japansche vuur, waar
op de Amerikanen de vlucht na
men.
DUITSCHE PERS OVER DEN
Z.G. ZENUWOORLOG.
De door de geallieerden aange
kondigde z.g. zenuwoorlog tegen
het Duitsche volk wordt door di
DuitsChe avondbladen geken
merkt als een bij voorbaat tot
mislukking gedoemde vijande
lijke poging, omdat hierbij spra
ke is van dezelfde manoeuvrees,
die het Duitsche volk reeds van
dan vorigen wereldoorlog kent.
De „Deutsche Allgemeine Zei-
tong" noemt de agitatorisch'!
plannen van den vijand „een
dwaze hoop" en schrijft verder:
„Het Duitsche volk weet op grond
van de ervaringen na 1914 vol
doende, wat de woorden van zijn
vijanden waard zijn, en ook de
rest van de wereld is tot het in
zicht gekomen, dat een woordien-
- opaganda weinig of niets be-
teekent, wanneer zij niet wordt
gesteund door die natuurlijke pro
paganda van feiten".
DE KATHOLIEKE
UNIVERSITEIT TE MILAAN.
Z.H. Paus Pius XH heeft vol
gens Stefani een boodschap ge
richt tot dein reetor van de katho
lieke universiteit van 'het H. Hart
pater Gemelli. Hij geeft daarin
uiting aan zijn smart over de aan
de universiteit aangerichte ver
nielingen en spreek de wensch
ui, dat de universiteit spoedig
weer moge herrijzen.
In het Zwitsersohe kanton
Vaud' heeft zich een ernstig on
geluk voorgedaan. Doordat een
gletscher losraakte, heeft het wa
ter van een stroom het dorp Hau-
dieres overstroomd. Er is daar
aanzienlijke schade aangericht.
Gisteren heeft zich boven
Rome een hevig noodweer ont
laden, waardoor eeniige ernstige
schade werd aangericht. Woon
huizen, die door den bevigen re
gen onder water liepen, storten
ondanks het onmiddellijk ingrij
pen van den brandweer ineen. Er
vielen geen slachtoffers.
MOMENTJE-
PRODUCTIESLAG.
Het menu in miin tuintje
staat te rijpen. De spercie-
boonties ziin al geel en heb
ben deels reeds plaats ge
maakt voor boerenkool, die
van zoo edelen stam is. dat
zij een vorst noodig heeft om
den adeldom van geur en
smaak eraan te geven als de
keur op het goud. Maar die
vorst is nu nog verre. Het is
nog zomer, al zou men het
niet iederen dag zoo zeggen.
Het aardappelloof ligt te ver
dorren en zoo ga ik als een
koning over miin grond in
het gelukkig makende besef,
dat miin boonen rijp en miin
aardappelen rauw ziin. dat de
roode kool gedijt en de boe
renkool bezig is zich klaar te
maken voor vet en worst,
zonder te beseffen dat zij
straks beloond zal worden
met een surrogaat-middel of
met een plons water. En het
is maar gelukkig, dat de boe
renkool het niet weet. daar
zii anders zeker weigeren zou
zoo welig te tieren. Het wach
ten is nu nog op de uitjes en
de bruine boonen.
En wijdbeens staande op
miin eigen grond bedenk ik:
laat nu de winter maar ko
men.
Als tenminste de waterlei
ding dan niet bevriest, want
dan heb ik nog niks.
FLINKE KERELS MELDEN
ZICH NU VOOR DE WAFFEN-
SS EN DE LANDWACHT,
Het SS-Ersabzkomimando deelt
mede: iedere gezonde Nederlan
der in den leeftijd van 17—45
jaar kan zioh vrijwillig bij die
hieronder vermelde adressen ver
voegen. teneinde gekeurd te wor
dier voor de Waffen-SS of de
Landwacht.
Tijdens de keuringen worden
alle inlichtingen verstrekt met
betrekking tot de verzorging van
familieleden, duur der opleiding,
extra levensmiddelen etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde
redenen in Nederland moeten
blijrven, kunnen dienst nemen bij
de Landwacht of bij het SS-
Wachfbataillon in Amersfoort.
Zij. die tot die Germaansche-SS
in Nederland toetreden willen,
kunnen zich eveneens aanmelden.
Personen tusschen 18—30 jaar.
die aanmeldingsplichtig zijn voor
den arbeidsinzet, kunnen zich
eveneens op een der keuringsda-
gen aanmelden en worden gedu
rende hun verbintenis van den
arbeidsinzet vrijgesteld.
25 Aug. 914.00 uur Den Haag,
Café Den Hout, Bezuidenhout
11—13.
Bij onze Vrijwilligere. Een der man
nen bil een veroverde 'ank. Hl) houdt
zijn hand in het gat. dat door «en
granaat van dan .Tijger" ie gealagen
SS PK Zschlckel-O-K-P m
