34STE JAARGANG N° 10563
BEWIJZEN VAN VRIJSTELLING
MOMENTJE
^AANDAG 24 MEI 1943
reaux: Papengracht 32 - Giro 103003
lefoon: Redactie 20015. Admin. 29935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
C. M. van Hamersveid, Directeur.
Th. JVilmer, Hoofdredacteur.
De Duitiche en Nederlandsche instanties (Dienststellen) heb-
Hn ieder in hun ressort nagegaan, welke Nederlandsche staats-
irgers voor de behartiging van de belangen van de Duitsche
I jermacht en ten behoeve van het Nederlandsche bestuur en
t economische leven, in het bijzonder den Landbouw en Voed-
5 voorziening, in hun tegenwoordigen werkkring gehandhaafd
)6 jeten blijven en eventueel van de terugvoering in krijg-sgevan-
nsohap vrijgesteld dienen te worden.
Voor deze personen reiken de instanties, die hun belangen be-
jirtigen, „Bescheinigungen" (bewijzen van vrijstelling) uit.
ize bewijzen zijn voor de werknemers in, het bezit van de
alsrkgevers en voor de werkgevers in het bezit van de instantie,
sl i hun belangen behartigt
Zoodra een werknemer of werkgever zich moet melden, hetzij
°l| een Duitsche militaire instantie (bij oproeping door den
ïhrmachtbefehlshaber in den Niederlanden), dan wel bij een
beidsbureau (melding voor den Arbeitseinsatz), dient hij de
techeinigung" tijdig op te vragen bij de instantie, waar deze
"breit bewaard en moet 'hij deze bij de melding persoonlijk too-
n. Na de melding moet die „Bescheinigung'' weder direct aan
n hiervorengenoemden werkgever of de instantie, welke de
f langen behartigt, worden teruggegeven. Het bezit van een
escheinigung' (Freistellungsschein) ontheft niemand van de
Urplichting om zich in voorkomend geval persoonlijk te melden.
rDe werkgevers zijn persoonlijk aansprakelijk voor de naleving
J' n de gegeven aanwijzingen en in het bijzonder voor het voor
men van onrechtmatig gebruik van de „Bescheinigungen".
let indienen van verzoeken om vrijstelling aan den Wehr-
tchtbefehlshaber in den Niederlanden heeft geen zin.
Op elite „Bescheinigung" moet rechts boven, schuin, het num-
it r van het persoonsbewijs zijn aangebracht.
Los van de moraal
tj' i Venlosche recherche heeft
ien inval een tiental mannen
apt bij hazardspel. De recher-
had brieven ontvangen van
ei iwen, die er zich over be-
gden. dat de man het huis-
Igeld, distributiebonnen enz.
obbelde brieven met een
3 aanklacht tegen hen, die ge-
iheid gaven om te gokken,
ai hoofdschuldige in deze af-
is inderdaad de bankhou-
die door gelegenheid te ge-
ivoor het gokspel, trachtte
,ti «getwijfeld met veel succes
mjeld te verdienen, zich niet be-
merend om de gevolgen voor
m ezoekers van zijn bank en de
)kken gezinnen,
aarom wij hier de aandacht
h gen op dat Veniosche geval?
11 iets gebeurt toch meer?
ierdaad: zoo iets gebeurt
En. véél meer! Lang niet
'zóó, dat de politie er bij te
:omt of bij te pas kan ko
lnaar daarom nog niet op
Jj er ergerlijke wijze!
ld verdienen, zonder te let-
Jop duidelijk-aanwijsbare en
'e rampzalige gevolgen voor
van wie men het verdient,
ènder te trachten om, met
van persoonlijk ge-
die gevolgen te voorkomen
H|et wordt in de wereld van
Zaken zijn zaken" heel vaak
léél gewoon beschouwd.
Venlosche bankhouder is
)$misdadiger, die geld verza-
op de ruïnes van ver-
e gezinnen. Wie het gedrag
dezen man scherp en on-
vaardelijk veroordeelt, oor-
goed. Maar hij is tóch korti
:g, als hij niet tegelijkertijd
1, dat er in de kapitalistische
omie, d.w.z. de winst-econo-
ongebonden aan de wetten
Moraal, alléén erkennend de
Wetgeving, omdat en inzoo-
t'j die erkennen moét, vele
tiken zijn, welke, misschien
Ier bruut in het naar-buiten-
Men, niet minder geweten
zijn.
samenleving moet er van
doordrongen, dat ook het
U-doen, dat ook de handel
nden is aan de wetten van
'al, aan de wetten van recht-
Ngaeid en naastenliefde!
BEKENDMAKING
DE INLEVERING VAN DE
RADIOTOESTELLEN.
Officieel wordt medegedeeld:
In verband met de verorde
ning inzake het inleveren van
radlo-ontvanginstallaties van 13
Mei 1943 wordt het volgende
medegedeeld:
1) De formulieren, die bij de
inlevering van radiotoestellen
ingevuld moeten worden afgege
ven, kunnen onmiddellijk in
gaand bij de loketten der P. T.
T. tegen betaling van vijf cent
per stuk worden verkregen.
2) Geëvacueerden, die hun ra
diotoestellen in hun voormalige
woningen hebben achtergelaten,
zijn eveneens verplicht hun toe
stellen aan te geven. Overeen
komstige bijzondere formulieren
moeten bij de voor hun tegen
woordige woonplaats bevoegde
politiebesturen (burgemeester)
worden gehaald.
3) Formulieren voor het indie
nen van eèn verzoek tot onthef
fing volgens artikel 9 par. 2 en
3 der verordening worden als
volgt verstrekt:
a) Duitsche staatsburgers moe
ien zich van Donderdag 27 Mei
1943 af wenden tot de plaatselijk
bevoegde Ortsgruppe vier N.S.D.
A.P.
b) De leden der N.S.B, en haar
organisaties ontvangen de for
mulieren van hun bevoegde po
litieke leiders.
c) De familieleden van de in
de Duitsche weermacht vrijwil
lig dienende Nederlanders ont
vangen, voor zoovar zij reeds
schriftelijke aanvragen tot de. Ab
tei lung fuer Angelegenheiten
Deutscner Staatsangehoeriger
beim Generalkommissar fuer
Verwaltung und Justiz, Utrecht,
Catharijnesingel 48 hebben ge
richt, deze formulieren zonder
meer toegestuurd. Indien geen
aanvrage is ingediend, moeten
deze formulieren bij genoemde
Dienststelle worden aangevraagd
Zij moeten ingevuld daar weer
worden ingeleverd.
d) Familieleden van de in de
Wafien-SS en het Vrijwilligers
legioen Nederland diénende Ne
derlanders moeten dc formulie
ren aanvragen bij den Fuersorge-
officier der Waffen-SS, 's-Her
togen'bosch, Sonniusstraat 3. Voor
zoover zij reeds schriftelijke
aanvragen tot deze Dienststelle
hebben gericht, worden deze for
mulieren den aanvragerszonder
meer toegezonden. Deze formu
lieren moeten dan ingevuld
weer aan de SS-Fuersorge-offi-
zier worden teruggestuurd.
Er wordt op gewezen, dat als
familieleden in den zin van deze
verordening worden beschouwd
ouders, vrouwen en kinderen der
vrijwilligers.
Roosevelfi's brief aan
Stalin
OP VOORZICHTIGER
TACTIEK AANGEDRONGEN.
Twee dagen na de overhandi
ging van de boodschap van Roo
sevelt aan Stalin door Davies
worden in Lissabonsche geal
lieerde kringen de eerste aan
duidingen met b'etrekking tot
den inhoud van dit schrijven
gemaakt, zoo meldt de Lissa
bonsche oorrespondent van
Europapress. Amerikanen te Lis
sabon, die contact hebben met
senatoren te Washington, verhe
len niet, dat Roosevelt concrete
verlangens tegenover Stalin heeft
geuit. De essentieele inhoud
van deze verlangens wordt als
volgt samengevat:
1. Roosevelt richt het drin
gend verzoek tot Stalin ten aan
zien van de politieke tactiek
met grootere voorzichtigheid
dan tot op heden te werk te
gaan. daar door de premature
publicatie van het politieke en
militaire doel van Moskou het
mislukt is, Finland los te ma
ken van het front der tegenstan
der van de Sovjet-Unie, zooals
in het voornemen lag.
2. Beveelt Roosevelt Stalin
even uitdrukkelijk bijzondere
voorzichtigheid aan bij het be
kend maken van Russische oor
logsdoelen ten opzichte van de
andere Westelijke buren van de
Sovjet-Unie, in het bijzonder te
genover Polen, de Balkanmach
ten en Turkije, daar ook hier het
gevaar bestaat, dat deze staten
door een premature onthulling
van Sovjet-Russische annexatie
plannen in hun wil tot afweer
versterkt worden en steeds groo
teren tenenstand gaan bieden.
3. Verzoekt Roosevelt Stalin
om een doelmatige bijdrage tot
ontlasting van de spanningen op
binnenlandsch politiek gebied in
Engeland en de Ver. Staten. Tot
dat doel stelt hij een onmiddel
lijke. althans formeele, ontbin
ding voor van de internationale
BELANGRIJKE
AANWIJZING VOOR DE
VERORDENING INZAKE
DEN AANMELDINGS
PLICHT.
Dinsdag 25 Mei 1943 moeten
zich alle in de maanden Mei,
Juni, Juli, Augustus 1922
geboren mannen overeenkom
stig den oP 21 Mei in dit blad
gepubliceerden oproep van
het bevoegde Arbeidsbureau,
resp. het bevoegde bijkan
toor van 917 uur persoon
lijk aanmelden, waarbij zij
het ingevulde aanmeldings
formulier en de andere iden
titeitspapieren en gegevens
moeten medebrengen. De dis
tributiestamkaart moet mede
gebracht worden. De werk
gevers zijn verplicht de tot
aanmelding verplichte perso
nen gedurende den tijd die
zij hiervoor noodig hebben
van werk vrij te stellen en
het salaris, resp. loon door
te betalen. Aanmeldingsplich-
tigen en werkgevers maken
zich strafbaar wanneer zij
handelen in strijd met de be
palingen der verordening of
trachten deze te ontduiken.
organen van het communisme en
de liquidatie van de communisti
sche internationale.
4. Als tegenprestatie voor
het vervullen van deze verlan
gens is Roosevelt bereid zich te
verplichten bij het sluiten van
den vrede Stalin volkomen de
vrije hand te laten in alle ge
bieden in Europa waai' de Sos-
j et-Unie belang bij heeft.
CHURCHILL IN AMERIKA.
Churchill heeft, naar de Brit-
sche berichtendienst meldt, zijn
residentie van het Witte Huis
naar de Britsche ambassade te
Washington verlegd. Hij heeft
daarmede te verstaan gegeven, al
dus wordt verder gezegd, dat
definitieve beslissingen onmiddel
lijk op handen zijn.
Tegenover het personeel van
de Britsche ambassade heeft
Churchill o.a. verklaard, dat er
geen reden is niet met een lan
gen oorlog rekening te houden.
Ook is er geen reden om een
plotselinge verlossing te ver
wachten. Het Britsche leger is
na de beschamende nederlagen
bij Tobroek en Singapore weer
in het strijdperk verschenen en
alles gaat op het moment goed,
doch het personeel van de am
bassade moet zich wapenen op
„harden komenden arbeid".
VRIJHEIDSDRANG.
Indien u mij zoudt vragen,
hoe ik er toe komen kon, zoo
zonder evep afscheid te ne
men u voor eenigen tijd te
verlaten, dan moet ik u ant
woorden, dat een mensch wel
eens gedreven wordt door
plotselinge impulsen en op
een zonnigen Zaterdagmiddag
eensklaps een hijgende be
geerte kan krijgen naar vrij
heid. naar desertie uit alle aard
sche beslommeringen, naar
eigen lust en zonneschijn. En
ik deed niets anders dan de
zen drang onmiddellijk te ge
hoorzamer.. Zoo had ik dus
geen gelegenheid meer om u
van te voren van dezen vrij
heidsdrang op de hoogte te
stellen.
Maar nog meer dan het
gouden geluk der vrijheid
heeft 'het mij getroffen, dat
zoovelen, beangst door mijn
afwezigheid, informeerden
naar den staat van mijn ge
zondheid, dewelke in dezen
tijd plotseling te wenschen
kan overlaten. En de direc
teur van de wasscherij schreef
een briefje bij de wasch met
dezelfde woorden als de
schoenmaker schreef op de
zolen van de schoenen, die
hij terugbracht: waar blij
ven de Momentjes? En ten
slotte ben ik thuis gebleven
can niet op straat elke hon
derd meter te moeten vertel
len. dat ik heusoh vacantie
had. Maar ik dank u voor uw
belangstelling.
En ik hoop de zaak weer
op den ouden voet te kunnen
voortzetten.
„HET ZIJ HUN GEGUND"
Hedenavond om 18.45 uur
spreekt Max Blokzijl via den
zender Hilversum 2. tijdens zijn
politiek weekpraatje over het
onderwerp „Het zij hun ge
gund." Den volgenden morgen om
kwart over acht kan men een
herhaling van deze radiocause
rie beluisteren.
DE OVERSTROOMINGEN ÏN
DE VEREENIGDE STATEN.
De overstroomingen in zes sta
ten van het middenwesten der
Vereenigde Staten hebben naar
de Britsche berichtendienst
meldt haar hoogtepunt bereikt.
De bewoners van de stad Bears-
born in Illinois moesten de stad
ontruimen, daar het water den
negen M. hoogen betonnen muur
langs de rivier overstroomde.
Ang'o-Amsrikaansche vliegtuigen hebben den laatsten tijd, eerst in Italië, thans ook in Noordfr"
Duitschland en in de bezette gebieden dynamietpatronen in den vorm van vulpenhouders,
vulpoilooden, zaklantaarns, handtaschjes, ja zelfs in den vorm van poppen en ander kinder
speelgoed neergeworpen. Zoodra men probeert den dop van den vulpenhouder af te schroeven,
de zaklantaarns aan te steken of de voorwerpen te gebruiken, ontploft de dynamietpatroon.
Over dezen vorm van oorlogvoering, waarvan de slachtoffers in de eerste plaats spelende
kinderen zijn, kan het oordeel aan ieder weldenkend mensch en vooral aan de moeders worden
overgelaten. Het is een plicht van ouders, onderwijzers en andere met de opvoeding belaste
personen om de kinderen te waarschuwen dergelijke voorwerpen, wanneer zij deze ergens op
straat vinden, niet op te rapen, doch onmiddellijk het dichtstbijzijnde militaire- of politiebureau
van dergelijke vondsten in kennis te stellen. De foto's zijn afkomstig uit Zuid-ltaliê, toen daar
voor den eersten keer dergelijke voorwerpen werden neergeworpen. Zij laten een kind zien,
dat slachtoffer is geworden van deze oorlogvoering en geven voorts eert afbeelding van een
dergelijk potlood in onbeschadigden toestand en na de ontploffing O-H-Pax m
