r
.J
ERDAG 10 APRIL 1943
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
k) 34»™ JAARGANG N°» 10528
ij Br. GoebbeSs im
i( „Bas Reielï"
MOMENTJE
lux: Papengracht 33 - Giro 103903
•PHwon: Redactie 30015. Atimin. 20935
C. M. van Haraersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
e slrifd lm Timis
XJITSCH WEERMACHTS-
BERICHT,
t Duitsche weermachtsbe-
van Vrijdagmiddag luidt:
an het Oostelijk front wor-
jlechts gevechten van plaat-
e beteekenis gemeld,
lens zuiveringsoperaties
de Midden-Donets werden
vijandelijke bataljons ver-
.'d en een aantal gevange-
"^binnengebracht.
I fare artillerie van het le-
«Jeschoot voor den oorlog be-
ÏÏJfrjke doelen in Leningrad
ïT^goede uitwerking.
^Tunesië duurt de groote aan-
van vele malen sterkere
eWpeUjke strijdkrachten tegen
Ipuitsch-Italiaansche troepen
left. Aan het Zuidelijk front
•Tltn onze formaties onder
voldurend zware gevechten
jrn nieuwe linies uit. Omsinge-
smipogingen werden in verbit-
,erf gevechten afgeslagen. In
centralen en Noordelijken
>r mislukten verscheidene
ce doorbraakpogingen van
sch-Amerikaansche strijd-
ht.on. Daarbij werden 33
^Terwagens vernield.
vijand verloor bij aanvallen
gndag op de kusten der be-
i gebieden in het Westen drie
#[tuigen.
i Jitsche bommenwerpers wier-
in den afgeloopen nacht bri-
- en brandbommen op West-
Sch- gebied. De bevolking
verliezen,
jchtdoelartillerie der lucht-
ht en van de marine alsmede
Itjagers schoten vijftien
ndelijke vliegtuigen neer".
RljtlAANSCH WEERMACHÏS-
BERICHT.
et weermachtsbericht van
srnamiddag meldt:
""pe vijandelijke aanval, on-
'"vteund door krachtige forma-
"7 vliegtuigen, duurde met he-
1 fceid langs het geheele Tunesi-
front voort, vooral in den
Hei verbergen van joden.
Van bevoegde Duitsche zijde
wordt op het volgende gewezen:
Sedert de afkondiging van de
■beschikking van den General-
kommis.-ar fuer das Sicherheits-
wesen inzake het verblijf van
Joden in de provinciën werd
een groot aantal voortvluchtige
Joden door de medewerking der
bevolking gevat en naar een ar
beidskamp overgebracht, Met
iiet oog op het vrijwillig en tij
dig verstrekken der aanwijzin
gen zijn de Nederlanders en hun
gezinnen, die oorspronkelijk
deel hadden genomen aan de
verberging der Joden, er in alle
gevallen zonder straf vanaf ge
komen.
Daarentegen moest onlangs
een aantal Nederlandei's worden
gearresteerd, die getracht had-'
den te verhinderen, dat de po
litie kennis kreeg van het ver
blijf van verborgen Joden.
Teneinde een vergissing inza
ke het al of niet behooren tot
het Joodsche ras van woning
zoekende personen en tevens het
gevaar van een strafbare hande
ling te vermijden, wordt drin
gend aanbevolen, alle in de hui
selijke gemeenschap opgenomen
personen overeenkomstig de
voorschriften en onverwijld aan
te geven bij de meest nabije po
litieautoriteit.
Zuidelijken sector. Overeenkom
stig de orders hebben de troepen
van de As zich in nieuwe concen-
tratiestell ingen teruggetrokken.
Italiaansche en Duitsche deta
chementen hebben hoewel geïso
leerd en ingehaald door vijande
lijke colonnes, hardnekkig ge
streden in de hun toevertrouwde
stellingen en ernstige verliezen
aan den vijand toegebracht. Tij
dens luchtgevechten in den loop
van den dag werden vier vlieg
tuigen door onze jagers, twee
door Duitsche jagers neergescho
ten. Twee andere vijandelijke
toestellen werden door luchtdoel-
artillerie vernield".
""TEMMING EN HOUDING
VAN EEN VOLK IN
OORLOGSTIJD.
1 het weekblad ,.Das Reich"
preekt minister dr. Goebbels
geestelijke en moreele hou-
g van een volk in den mo
llen oorlog. De minister wijst
»p, dat het b.v. na een nachte
bombardement niet van be
senis is of de burgerbevol-
g als gevolg daarvan een
irige stemming aan den dag
i, maar wel, dat zij houding
taart, Buitenlandsche waar-
aers, zoo vervolgt de minis-
die het Duitsche innerlijke
en bekijken door de bril der
«•ingenomenheid, komen in de
lordeeling der stemming en
iding van het Duitsche volk.
oorlogstijd vaak tot geheel
•keerde conclusies.
5ij zien b.v. na een vijande-
:en luchtaanval vrouwen rnet
nu a in de oogen voor haar
gebrande woningen of mis
ten zelfs voor de verminkte
:en harer kinderen staan. Uit
feit, dat die vrouwen huilen,
ken zij op, dat haar gezind-
d tegen den oorlog is inge-
ld. Zouden zij misschien moe-
lachen? In welk land zou
k een parocysme van instem-
ng met den oorlog denkbaar
n? 'n Ander voorbeeld. Eenige
litrale critici rijden morgen-
atend, om de Duitsche stem-
N? te peilen, in den onder-
i>ndschen spoorweg, waarmede
Is arbeiders naar hun werk
kn. Daar die werklieden, zoo-
i men zich in oorlogstijd, wel
n indenken, bijna nooit uitge-
jpen zijn, zitten zij nog 'n haif-
rtje te knikkebollen en moeten
jns aan de halte worden wak-
r geschud. Is dat een teeken
n gebrek aan vaderlandslief-
M En zoo ja, waarom dan?
at zouden die werklieden bij
8 gelegenheid dan snoeten
doen om hun trouw jegens den
Fuehrer- te bewijzen? Soms bij
iedere halte een drievoudig
,.Heil" op hem uitbrengen? In
den oorlog leeft een volk zoo,
als het voor de oorlogsbehoeften
het doelmatigst is. Het werkt
met ijver en toewijding waar
dat nóodig is en spaart zijn
krachten waar zulks mogelijk en
gepast is. Het woord vaderlands
liefde of geestdrift heeft daar
niets mee uit te staan. Het Duit
sche volk doet eenvoudig zijn
plicht, dat is alles.
Dr. Goebbels wijst er dan op,
dat het hart ineenkrimpt, wan
neer men verneemt, dat Duit
sche cultuurmonumenten, die
volkomen onvervangbaar ziin,
aan den luchtoorlog moeten wor
den prijsgegeven. Nog erger zou
echter zijn, indien wij tegenover
die infame terreur orize houding
zouden prijsgeven. Dag en nacht
wordt bij ons aan de mogelijk
heid gewerkt, om de Britsche
terreur met gelijke munt te be
talen. Den Engelschen lucht
oorlog bekijken wij volstrekt
niet met de armen over elkaar.
De minister constateert dan, dat
de Engelschen ons op het gebied
van den luchtoorlog voorloopig
slechts psychologisch de baas
zijn, want de gèvplgen van den
luchtoorlog kunnen door ieder
een worden waargenomen, ter
wijl de gevolgen van onzen
duikbootoorlog door de breede
massa van het Engelsche volk
pas na een bepaalden tijd ge
voeld worden. Maar dan zijn zij
ook reeds grootendeels onaf
wendbaar geworden, Wij weten
wel, waarom de Britsche regee
ring de cijfers der door onze
duikbooten Hot zinken gebrachte
tonnage verzwijgt en op onze
extraberiehten slechts met een
verlegen stamelen antwoordt. Met
den luchtoorlog heeft Engeland
ons aan de pois. Met den duik
bootoorlog hebben wij Engeland
aan de keel. Dat is het verschil.
Het zal nog blijken, wie daarbij
het eerst den adem verliest.
Na het bombardement
van Rotterdam
DE NED. VOLKSDANST
VERLEENT HULP.
In de persconferentie van gis
teren heeft de heer G. H. v. d.
Wal van den Nederlandschen
j Volksdienst een overzicht gege
ven van het werk van den Ned.
Volksdienst bii den iongsten
luchtaanval op Rotterdam, waar
bii tevens de werkwiize bii on
verhoopt verder voorkomende
gevallen van dien aard is aan
eeeeven.
Direct na den aanval waar
schuwde de Rijksinspectie voor
de luchtbescherming den Neder-
landschen Volksdienst. bii wel
ken alle hulpverleening is ge
centraliseerd. Direct kwam de
landelijke leiding zelve naar
Rotterdam om de zorg voor die
hulpverleening op zich te ne
men. Oosenblikkeliik werden
on vele plaatsen plakkaten op
gehangen met de mededeeling.
waar de slachtoffers zich kon
den vervoegen. Aan de hand
van liisten. samengesteld door
de luchtbescherming worden de
menschen hier in vier groepen
ingedeeld, naarmate de geleden
schade. Volgens deze gegevens
verstrekt de Ned. Volksdienst
een z.g, schadekaart. aan wel
ker achterzijde door middel van
aanteekeningen machtigingen
wc "en gegeven voor het be
trekken van voedsel, kleeding
en geldeliiken steun. In Rotter
dam had men het verblijdende
verschijnsel, dat verreweg de
meeste slachtoffers terstond een
liefderijk onderkomen vonden
bii familie of kennissen. Slechts
8 a 900 moesten in noodtehui-
zen worden ondergebracht,
waarvoor de N.V.D. een dank
baar gebruik maakte van het
reeds bestaande gemeentelijke
evacuatiebureau.
Om voor den eersten dag ge
holpen te ziin. ontvangen de
menschen een gift ineens, ƒ7.50
voor den eersten dag. terwiil de
maaltiiden hetzii brood, hetzii
warme maaltiiden a raison van
10 cent worden verstrekt. De
hulp ter voorziening in kleeding
is in overleg en in samenwér-
king met den distributiedienst
zoo geregeld, dat de slachtoffers
voor een bepaald bedrag goe
deren kunnen koopen. voor een
costuum bedraagt dit 60 gulden.
Koopt men biiv. een costuum
van 40 dan is de winkelier
verplicht 20 gulden op den bon
terug te betalen, de houder is
ook gerechtigd duurdere klee
ding te koopen. maar moet dan
natuurlijk het ontbrekende bil-
passen. De hulp aan geld ge
schiedt in den vorm van over-
brugeinassteun. welke, evenals
het geld voor de kleeding. het
karakter van een voorschot
draaet. daar dit later zal wor
den gekort od de definitieve
uitkeering door de commissie
voor oorlogs- en defensieschade.
Men begrijpt, dat het uitschrij
ven van deze schadekaarten met
alle aanteekeningen op de rug
zijde en de controle aan de hand
van de iiisten der luchtbescher
ming een enorm werk vorderen,
waarmede in Rotterdam niet
minder dan 350 man geschoold
personeel drie dagen ziin bezig
geweest Het behoeft geen be
toog. dat de slachtoffers gedu
rende deze drie dagen niet op
verzorging hebben moeten
wachten. Voor het eten werd
terstond gezorgd. Er ziin reeds
berichten verschenen over de
enorme hoeveelheden pao. die
door de centrale keukens aan
de Rotterdamsche bevolking
werden verstrekt. Dit alles ge
schiedde onder leiding van den
N.V.D. Het is hier de plaats er
oo te wiizen. dat geen enkele
andere organisatie hulp mag
verleenen. alles geschiedt door
of door bemiddeling van den
Nederlandschen Volksdienst.
Binnen dit kader is ieders hulp
welkom,
Reeds tiidens den ramp ont
ving de N.V.D. van verschillen
de ziide stoffelijke gaven tot le-
VODDENKOOPMAN,
Ik mis die menschen nu, wier traag geluid
weerkaatst werd door de gevels van de huizen,
die riepen naar wat afval hun ■begeerte uit,
voor ons een visioen van lorren en van luizen.
Hun rauwe stem, die om wat vodden riep
weergalmde door de stille ochtendstraten
en wekte mij, die op dat uur nog eliepB
de oogen dicht, gordijnen neergelaten.
Zij gingen langzaam alle straten door
terwijl hun kar zich vol vrat met wat iorrea
en vodden. En wat vreugde ving mijn oor
van opgewekte menschen, die niet morren.
Er was iets juichends in dat hard geluid,
dat z' onvervaard langs onze ramen slierden,
en itak een vrouwenhoofd het venster uit,
alsof die twee een serenade vierden.
Ik mis hem nu, ik mis zijn luide stem
hoog roepend in de zondoorschenen straten
en aan mijn venster wacht ik wat op hem,
die mij alleen wat vodden heeft gelaten.
niging van den nood. o.a. hon
derdduizend bokkingen. 1500
oakies schar en 450 kg. worst.
Deze spontane actie is men te
gemoet gekomen door het orga-
miseeren van inzamelingen en
collecten, welke in Rotterdam
al in vollen gang ziin en ook el
ders naar gemeld zullen wor
den gehouden. Ook hier geldt,
dat geen enkele andere vereeni-
ging of organisatie tot inzame
len gerechtigd is, alles geschiedt
door den N.V.D.. die bii de ver
deeling eerst de armen en ver
volgens de groote gezinnen zal
bedenken.
SLACHTOFFERS TER AARDE
BESTELD.
Nadat den dag tevoren reeds
57 tengevolge van den lafharti-
gen Britschen luchtaanval oo
Rotterdam zwaarverminkte lij
ken aan den schoot der aarde
waren toevertrouwd, is Donder
dag op de begraafplaats Croos-
wiik te Rotterdam de familie
Snoek, vader, moeder en zoon.
door familieleden en kameraden
plechtig ter aarde besteld. Aan
gezien de zoon in leven vaan
drig der W.A. was. gebeurde de
plechtigheid bovendien met W.
A.-eer. De heerbanvormingslei-
der van heerbaji 5 der W.A..
aan het graf het woord nemen
de. zeide o.m.. dat het onder
wreede omstandigheden is.
waaronder enkele kameraden
begraven worden. Dit is geen
oorlog, maar sluipmoord. Wij
doen de gelofte aan volk en va
derland. dat wii in hun geest
verder zullen gaan ter overwin
ning. Wii weten waarvoor wii
striiden. en wii weten, dat wii
zuller» winnen. Nadat de heer
bancommandant enkele woor
den van medeleven had gespro
ken nam de burgemeester van
Rotterdam, ir. F. E. Muller, het
woord. Het is niet de eerste
keer. dat Engeland ons land
aanvalt, aldus de burgemeester.
Hij lak een gedicht voor van
Vondel, waarin eveneens mel
ding wordt gemaakt van wree
de Engelsche overvallen en
voegde hieraan toe. dat deze
aanvallen door niets te recht
vaardigen ziin. Wij zullen de
kameraden Snoek nimmer ver
geten Zii blijven in onze riien
voortleven. Hierna volgde de
kranslegging. Nadat ook na
mens het N.S.K.K.. waarin de
zoon had gediend, enkele woor
den waren gesproken en na
mens de familie voor de be
langstelling was bedankt, werd
deze aangriipende plechtigheid
op Crooswiik met het zingen
van het Wilhelmus besloten.
Vele belangstellenden hadden
zich aan de kanten geschaard
en bewezen de dooden de laat
ste eer.
KEURINGEN VOOR DE
WAFFEN-SS EN HET
LEGIOEN
Het SS-Ersatzkommando Nie-
derlande deelt mede:
Nederlanders van Arisch bloed,
in den leeftijd van 17—45 jaar
(ook gehuwden), die lichamelijk
zoowel als geestelijk goed ont
wikkeld zijn en zich geheel kun
nen geven aan de eischen, die
de opleiding hun stelt, kunnen
zich bij de genoemde adressen
vervoegen, teneinde gekeurd te
worden.
Thans bestaat ook de moge
lijkheid tot opleiding en dienst
vervulling in Nederland, in een
speciaal wachtbataljor. Gezins
leden dezer vrijwilligers hebben
gelijke voorrechten als hen, die
dienen in de Waffen-SS of het
legioen: kostwinnersvergoeding,
kostelooze ziekenverpleging, ex
tra levensmiddelen enz.
Tijdens deze keuringen kun
nen zich diegenen melden, die
tot de Germaansche SS in Ne
derland willen toetreden.
14.4.43, 9 tot 13 uur, Rotter
dam, Deutsches Haus. Westzee
dijk.
15.4.43 9 tot 11 uur, Tilburg,
Lange Schijstraat 66.
15.4.43, 15 tot 17 uur. Den
Bosch, Hotel Noord-Brabant,
]Vl3rkt 45
16.4.43, 9 tot 11 uur. Roer
mond, NSDAP, Swalmerstr. 61.
16.4.43, 16 tot 18 uur, Arn
hem, Weverstraat 16b.
17.4.43, 9 tot 11 uur, Hengelo,
Deutsches Haus.
17.4.43, 15 tot 17 uur, Zwolle,
Hotel Peters, Markt..
18.4.43, 9 tot 11 uur, Gronin
gen. Concerthuis. Poelestraat.
18.4.43, 15 tot 17 uur, Leeuwar
den, Huize Schaaf, Breedstraac
19.4.43, 9 tot 13 uur, Amster
dam, school Iepenweg 13.
20.4.43 9 tot 13 uur, Utrecht,
N.V. Huis. Oudegracht 245.
21.4.43. 9 tot 13 uur, Amers
foort. dienstgebouw. Leusder-
weg.
22.4.43, 9 tot 13 uur, Den Haag,
Café „Den Hout", Bezuidenhout-
scheweg.
Nsderlandiche Vrijwilliger» strij
den in het Oosten
SS PK Ztsh&cktl-O-H-P os
