WOENSDAG 27 JANUARI 1943 34STE JAARGANG N°- 10465 S)c Bureaux: Papengracht 32 Giro 103003 Telefoon; Redactie 20015. Attain. 20935 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREDEN C. M. van Hamersveld, Directeur. Th, Wilmer, Hoofdredacteur. Arbeid en geld. Het komt niet alléén voor in het tijdperk der kapitalistische economie, dat de arbeid wordt jade rschat en het geldbezit wordt o v e rschat. De „N. Tilb. Crt." schreef gisteravond o.m.: „Onophoudelijk leest en hoort men tegenwoordig, dat de nieu we tijd den arbeid in eere wil herstellen en de overmacht en de geldwaardeering tér neder Jslaan. Als men daarin slagen zou, Sware het een heerlijke zaak, want ellendig en minderwaardig is het, dat de mensch, die werkt, minder wordt aangezien, dan hij, 1 die geld bezit. Zal men er in sla gen? Wij mogen het hopen. Rond 1500 was het al juist zoo, als het thans geworden was. Er is een preek overgeleverd uit het jaar 1515 Janssen citeert haar waarin tegen het overmachtig i worden van den woekerhandel j wordt uitgevaren en waarin men 1 o.a. leest; „Geld, geld, schreeu- j wen de heeren, en hoe meer iemand in handel en woeker verkrijgt, te luider schreeuwt hij: Geld, geld, want het geld maakt den man. En wie daartegenin schreeuwt: gij woekeraars en be- roovers van het volk zult den toorn van God en van de men- schen op aarde op u laden en uw ziel verliezen, die is, gelijk ze .zeggen, een eenvoudig man, niet graag gezien, maar gehaat". En een versje uit een vasten avondspel luidde: Er hab gut gewunnen, wie er mag, Damaeh so hat man 'lützel frag. Er sei lam, kramp oder schlecht, Hat er pfennig, er ist gerecht. 1) En diezelfde preek ging voort: „Gij moet werken en niet le dig rondloopen; gij moet wat gij te verkoopen hebt, wat dan ook, tegen den rechtvaardigen prijs verkoopen; in het bijzonder geen "woeker drijven door geld en ren- te. Maar dat klinkt afschuwelijk ''in de ooren van woekeraars en opkoopers en geldmakers, die zelfs vaak groote heeren gewor- ■den zijn en een adelbrief verlan gen en trots rondgaan". 2 Tot zoover de herinneringen ti aan het verleden, door onzen Til- burgschen collega opgediept. i Het groote verschil met de a middeleeuwsehe economie en de kapitalistische economie is ech- ater dit, dat de overschatting van j het geldbezit tot het wezen of tot de natuurlijke mentaliteit van de kapitalistische economie behoort, terwijl zij in de middel eeuwsehe economie werd erkend als een fout en een zonde van mensehelijke hebzucht en men- schelijke zwakheid. En als zooda nig zal het verschijnsel onder èlk economisch stelsel kunnen wor den geconstateerd. 1) Hij heeft goed gewonnen, weinig wordt gevraagd hoe. Of hij lam is, krom of slecht, als hij centen heeft is hij rechtschapen. Uitreiking nieuwe distributie bescheiden. Men verzoekt ons Be aandacht er op te vestigen,'dat bij de uitreiking van de nieuwe distributiebescheiden der kinde ren, aan wie tevens bonnen voor eenheidszeep waschpoeder en/of toiletzeep worden uitgereikt, het vakje q8 van de stamkaart zal Worden afgekruisd en niet, zoo als ten onrechte is gepubliceerd, bet vak 08, Heldhaftige tegenstand in Stalingrad DUITSCH WEERMACHTSBËRICHT. Het Duitsche weermachtsbe- richt van gisternamiddag meidt: „De bestorming van groote deelen van het Oostelijke front door de Sovjets nam gisteren weer aan hevigheid toe. In zwa re afweergevechten tegen een vaak superieuren vijand hand haafden zich de Duitsche legers tegen alle pogingen om door te breken en te omsingelen. Te Stalingrad hebben zien de ver dedigers, waarbij zich naast de Roemeensche divisies ook een kleine Kroatische formatie be vindt, in het Zuidelijke en cen trale deel der ruines van de stad op een kleine ruimte geconcen treerd. Onder leidir.g van hun generaals blijven zij daar held- haftigen tegenstand bieden, waarbij zij door de luchtmacht onder de zwaarste omstandig heden naar krachten gesteund worden. In het gebied van den Koeban en den Manytsj werden vijande lijke aanvallen in felle gevech ten afgeslagen. De bewegingen naar de bevolen frontverkortin gen verloopen overigens volgens de plannen. Pantsertroepen en gemotoriseerds formaties zetten tusschen Manytsj en Don hun aanval met succes voort. De vij and werd verder naar het Noord oosten verdreven. In het Don- en Donetzgebied duren de ver bitterde afweergevechten voort. Ten Zuidwesten van Woronesj viel de vijand met versch aan gevoerde strijdkrachten over een breed front opnieuw aan. De aanval werd in den kern bloedig afgeslagen. De gevech ten duren nog voort. Plaatselijke aanvallen der Sovjets bij Rzjef en ten Zuidwesten van Welikije Loeki werden verijdeld: Ook ten Zuiden van het Ladogameer stortten nieuwe vijandelijice aan vallen, die met pantserwagens werden uitgevoerd, na verbit terden strijd ineen. In Noord-Afrika Dedrijvigheid van verkenners. In Tunesië mis lukten pogingen van den vijand om de steilir.gen, die hij de vo rige dagen verloren had, te her overen. Zijn verliezen in den tijd van 18 tot 24 Januari 1943 bedroegen: 4,000 gevangenen, 21 pantsergevechtswagens, 70 stuk ken geschut, 200 voertuigen, ruim 100 machinegeweren en talrijk ander oorlogsmateriaal. Aan de Nederiandsche kust verloor de vijand bij een mili tair ondoeltreffenden aanval overdag vier bombardements- tuigen. Snelle Duitsche gevechts vliegtuigen vielen overdag met goed succes een plaats aan gele gen aan de Zuidkust van Enge land". De hel van Stalingrad. De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt: Een oorlogsver slaggever heeft een indrukwek kend beeld van den strijd der in het gebied van Stalinrad inge sloten troepen. De diepliggende oogen in de bleeke, bemodderde, ongeschoren gezichten spreken een duidelijke taal en de vele gaten in de jassen en uniformen, veroorzaakt door granaatsplin ters, het verband en de hecht pleisters op zoo menige kleine wonde zeggen meer dan alle woorden. Met oorverdoovend lawaai ontploffen de projectie len yan een vijandelijke batterij granaatwerpers. Dit gaat reeds dri eweken lang zoo, ononder broken, dag en nacht. Twintig uur per dag in de intusschen met een snijdenden Oostwind inge vallen koude, die ook bij dag niet boven de 10 graden onder Wie geregeld gas- en electriciteitsverbruik controleert, kan tijdig zeii ingrijpen. WOEKERT MET UW GAS- EN ELECTRICITEITSRANTSOEN! Wanneer er in elke huishou ding op wordt toegezien, dat het licht niet onnoodig brandt, het radiotoestel niet onnoodig blijft ingeschakeld, het daglicht zoo veel mogelijk wordt benut, de fluitketel niet onnoodig lang de buren hindert, wanneer het wa ter aan de kook is, kortom wan neer met overleg te werk wordt gegaan bij he. gebruik van gas en electriciteit, kan het niet an ders of het resultaat er van zal zijn een nuttiger gebruik van het toegewezen rantsoen. Het is nu eenmaal zoo, dat met de rant soenen moet worden gewoekerd. Bezuiniging is noodig. Het is ieders eigen belang, want hoe minder verbruik van energie in den vorm van kolen, gas en electriciteit, des te langer komen wij met onze rantsoenen toe. Weest dus spaarzaam! nul stijgt, en slechts vier uur rust bij het walmende houtvuur in een vervuilden kelder. Over dag verlangen zij naar den nacht, ofschoon zij weten, dat ook deze uren geen rust betee- kenen, en wanneer de lugubere j strijd in de duisternis woedt, dan wachten zij met ongeduld op den dag, die ook weder niets anders brengt dan nieuwe gevechten, offers, ontberingen wellicht ook den dood. De heldhaftige verdediging van de strijders van Stalingrad, aldus een toelichting van mili- taire zijde, maakt stelselmatige operaties, vooral in het Zuiden, mogelijk, daar sterke strijd- 1 krachten der bolsjewisten thans in het gebied van Stalingrad ge bonden worden. Verscheidene pantserarmeeën, pantserbrigades met de zwaarste wapenen, val len Stalingrad zonder onderbre king aan. De bolsjewisten bren gen bijeen wat ze kunnen, ten einde Stalingrad in handen te krijgen. De verdedigers van Sta lingrad hebben een capitulatie aanbod van de hand gewezen. Ofschoon wel niemand hunner meer eenige hoop zal koesteren, levend uit deze hel te komen, strijden zij door, vaak alleen met aan het hoofd. Daarbij berokke- I nen zij den vijand verliezen, die de blanke wapens, de generaals een veelvoud zijn van de eigen verliezen. Zij vervullen de be langrijkste taak van dezen win- terslag. Door zichzelf op te of feren redden zij hun kameraden. Aan hen is het te danken, dat het Kaukasus-ieger zich zonder groote gevechtshandelingen stel selmatig heeft kunnen terug trekken en nog vrijwel geheel intact is. Tusschen Koeban en Manytsj en tusschen Manytsj en Don is de tegenstand der Duit sche en verbonden troepen reeds weder krachtiger geworden en j ten deele hebben tegenaanval- len tot terreinwinst geleid, Duitsche persstemmen, Ook de Duitsche avondbladen staan in het teeken van den heldhaftigen beproevingsstrijd der strijders van Stalingrad. De bladen wijzen er op, dat er geen pauze is in dezen slag en dat de strijd van dag tot dag toeneemt aan wildheid. De D. A. Z. laat het licht vallen op de hoóge be- teekenis van het volharden der strijders van Stalingrad voor de algeheele oorlogvoering in het Oosten. De „Berliner Lokal An- zeiger" wijst op het voorbeeld van soldateske "vootheid, dat in deze dagen gegeven wordt door de soldaten van het zesde leger en hun strijdgenooten. KEURINGEN VOOR DE WAFFEN-SS EN HET LEGIOEN Het SS-Ersatzkommando deelt ons mede, dat vrijwilligers voor de Waffen-SS en het Legioen zich op onderstaande data bij de genoemde adressen kunnen ver voegen, ten einde gekeurd te worden. Tevens wordt er de aandacht op gevestigd en wel voor hen, die er bezwaar tegen hebben, hun dienst buiten Nederland te ver vullen, dat thans de mogelijk heid bestaat, om dienst te nemen in een speciaal wachtbataljon. De opleiding vindt in Nederland plaats, terwijl de inzet van dit bataljon ook in Nederland zal blijven. Tijdens deze keuringen kunnen zich ook diegenen melden, die tot de Germaansche-SS in Ne derland willen toetreden. 1.2.'43 Rotterdam, 9 uur, Deut- sches- Haus, Westzeedijk. 2.2.'43 Tilburg, 9 uur, Lange Schijstraat 66. 2.2.'43 Den Bosch, 15 uur, Ho tel Noord-Brabant, Markt 45. 3.2.'43 Roermond, 9 uur, NSD AP, Swalmerscraat 61. 3.2.'43 Venlo, 15 uur Deutsches Haus, hoek Wiilemstraat. 4.2.'43 Arnhem, 9 uur, Wever straat 16b. 4.2.'43 Hengelo, 15 uur. Deut sches Haus. 5.2.'43 Zwolle, 9 uur, Hotel Pe ters, Markt. 5.2.43 Assen, 15 uur, Dienstge bouw, Vaart Zuidzijde. 6.2.'43 Groningen, 9 uur, Con certhuis, Poelestraat. 6.2.'43 Leeuwarden, 14 uur, Huize Schaaf, Breedstraat. 7.2.'43 Amsterdam, 9 uur, School Iepenweg 13. 8.2.'43 Utrecht, 10 uur, Mariapl. W ehrmachtsheim. 9.2.'43 Amersfoort, 10 uur, Dienstgebouw, Leusderweg. 10.2.'43 Den Haag, 9 uur, Café Den Hout. Bezuiden'noutscheweg. Bij onze vrijwilligers. Het Ijzeren Kruis wordt als zichtbaar bewijs van moed en dapperheid uitgereikt SS PK Altstadt-Atl.-H-P m MOMENTJE DE MELKJAS De heer Melkman hoe zal ik mijn schrijvenden vriend anders heeten? heeft, zoo schrijft hij mij, een middel ontdekt om te bezuini- j gen op het rooken, althans om met het karig rookrantsoen rond t_ komen. Het is nogal l een ingewikkeld procédé waaraan melkj assen te pas komen, die in de kamer te i drogen hangen en die gele schouders zouden krijgen zoo er in de kamer gerookt wordt. Nee, meneer Melkman, ik ver trouw dat niet. U hebt, naar ik vermoed, lichtelijk bonje gehad met uw ega over die melkjas van u, die in de ka- i mer te drogen hing. Wel, ik vind klecren drogen in de I kamer een naargeestig en on- I gezellig bedrijf. U waar schijnlijk ook. Maar liever dan niet te rooken, zou ik mijn rookrantsoen over de heele maand er op één avond aan wagen om de drogende wasch de kamer uic te krijgen. Als man moet ik u dus raden: houd voet bij stuk! Niet u de kamer uit, maar de wasch. En overigens gaat uw theorie voor mij niet op, want ik draag geen melkj assen. Pioniers slaan een bres SS PK Zwagers (Vtljw. Leg. Ned.) O H-P m MEDEDEELING AAN DE VRIJWILLIGERS VAN HET LEGIOEN NEDERLAND. Het SS-Ersatz-kommando deelt mede: Op 29 Januari 1943, om 13 uur, zal in Den Haag, Wehr- machtheim, Kazernestraat, een bijeenkomst worden gehouden van alle vrijwilligers, die met eere uit het Legioen Nederland ontslagen zijn. Iedere vrijwilliger die daarvoor in aanmerking komt, is verplicht aanwezig te zijn. De reiskosten worden ver goed, terwijl er voor gezorgd zal worden, dat een ieder nog den zelfden dag huiswaarts keeren kan. De temperatuur aan het Kaukasische front. In een aanvulling op het weermachtsbericht verneemt het D.N.B.: Nadat in den loop van den vorigen dag stroomenden regen in het Koeban-gebied en in den Westelijken Kaukasus de gevechtshandelingen sterk benadeeld had, is in den nacht van 24 op 25 Januari een kou de ingetreden, die de wegen weer begaanbaar heeft gemaakt. TEN BEHOEVE VAN KINDE REN VAN ARME VOLKS- GENOOTEN. Max Blokzijl sprak in zijn ra diopraatje van Maandag 18 Ja- nuari j.l. de hoop uit, dat vele landgenooten hem zouden hel pen om jeugdstormertjes en -stormstertjes, die uit arme ge zinnen komen, in de blauwe uni form te steken. De verwachting, dat velen aan dezen oproep ge hoor zouden geven, is gelukkig niet beschaamd. Maar er is ook veel noodig, om aan alle gerechtvaardigde aan vragen te voldoen. Wij vestigen, daarom nog eens de aandacht er op, dat bijdragen voor het mooie doel gestort kunnen worden op gironummer 401004 ten name van Max Blokzijl te Wassenaar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1943 | | pagina 1