I Red. Buitenland: Mr. H. Geiae. LeidenRed. Stad
en Sport: M. Zonderop. Leiden; Red. Omgeving
L. Roozen. Leiden; Red. Letteren en Kunst: Pr.
(Schneiders. Leiden: verantwoordelijk voor de
:ndvertentiën: O de Heiden. Leiden.
Zon onder 4.50 u. Dinsd.av.
Zon op 8.45 u. Wnsd.ocht.
Tusschen deze tijden moet wor
den verduisterd.
MAANSTANDEN.
Dinsd. 12.1: 11.58 op (E.K.).
Wnsd. 13.1: 0.42 ondr, 12.22 op.
Dnd.d. 14.1: 1.52 onder, 12.46 op.
Vrijd. 15.1: 2 59 onder, 13.11 op.
Zat.d.: 16.1: 4.04 ond., 13.40 op.
Zondag 17.1: 5.06 ond., 14.14 op.
BINNENLAND
JEUGD STORMERS NAAR
WEST-PRUISEN TERUG.
Ongeveer vierhonderd jongens
en meisjes, die in West-Pruisen
hun plicht vervullen in den Ger-
maanschen Landdienst en die
hun Kerstverlof in het vader
land hebben doorgebracht, zijn
gisteren weet vit Amsterdam
naar de verschillende kampen
in West-Pruisen vertrokken.
Voor hun vertrek zijn de stor-
mers en stormsters, die geruimen
tijd zullen we/;olijven, gister
middag op den Dam officieel
toegesproken. Een aantal auto
riteiten woonewt de afscheids-
plechtigheid bij.
DE WONINGTOESTAND IN
IN NEDERLAND.
Op het totaal aantal inwoners
van Nederland, groot ongeveer
8.900.000, waren er in 1940
2.200.000 woningen, zoodat ge
middeld 4.02 personen over een
woning beschikten.
Volgens de laatste woningtel
ling vormen eensgezinshuizen
72.3 procent van het totaal aan
tal woningen. In de voornaamste
steden wordt de verhouding van
een gezinshuizen naar huizen
voor meer dan een gezin ver
plaatst ten gunste van het een
gezinshuis. Zoo bedroeg het per
centage der eengezinshuizen in
1930 in Amsterdam en Rotter
dam 10 procent, in den Haag,
Maastricht en 's-Hertogenbosch
30 procent, in de rest van het
land, die 71,5 procent van de be
volking en 98,5 procent der op
pervlakte van Nederland omvat,
bedroeg het percentage der een
gezinshuizen 94. Sedert 1940 is
door maatregelen van staat en
gemeente de bouw van eenge
zinshuizen bijzonder bevorderd,
zoodat men terecht kan zeggen,
dat 70 procent der Nederlandsche
bevolking in eengezinshuizen
woont. Voor de grootte der ver
schillende woningen is het ken
merkend, dat 62 procent van alle
woningen in 1930 meer dan vier
slaapkamers had. De verhouding
is sedert 1930 nog ten gunste van
de woningen met meer kamers
gestegen. Voor het eengezinshuis,
dat deel uitmaakt van blokken-
woningen, heeft zich in Neder
land een standaardtype ontwik
keld, dat op de benedenverdie
ping de suite bevat met de kleine
keuken aan het einde van den
smallen gang, boven op gelijke
wijze twee naast elkaar liggende
kamers met een kabinet aan de
straatzijde en een aan de tuin-
zijde. Ook het in de steden alge-
meene type van het boven- en
benedenhuis, een tweegezinswo
ning, gebouwd in huizenblokken,
met vier verdiepingen en afzon
derlijke trappenhuizen, toont het
zelfde plan. Deze wijze van bou
wen is ontstaan uit den afkeer
.van den Nederlander van étage
woningen. Hij kan slechts accoord
gaan met een gemeenschappelijk
entrée en trappenhuis, zoodat
men vaak huizen met vier naast
elkaar liggende deuren ziet. De
woningbouw is na den wereld
oorlog van 19141918, toen een
aanzienlijk woningtekort aan den
dag trad, in grooten omvang door
staat en gemeente bevorderd: se
dert 1920 werden rond 1 millioen
•woningen gebouwd, zoodat bij
een totaal van 2.200.000 woningen
BEWAKINGSDIENST
i:
VOOR WIE?
Voor den bewakingsdienst te
gen sabotage, die weldra in al
le Nederlandsche gemeenten ge
organiseerd zal worden, komen
zooals reeds eerder werd ver
meld in de eerste plaats in
aanmerking zij, die zich uit
vrijen wil voor dit doel opge
ven. Men verwacht, dat het er
velen zullen zijn, zoodat zij de
groote meerderheid zullen vor
men en verplichte indeeüng
slechts een betrekkelijke uitzon
dering zal zijn.
De vrijwillige aanmelding moet
geschieden met gebruikmaking
van een formulier, dat van ge
meentewege gratis ter beschik
king wordt gesteld en verkrijg
baar is op het politiebureau of
de gemeentesecretarie. De beoor
deeling der gegadigden geschiedt
door het hoofd der plaatselijke
politie, waarbij hoofdoorzaak is,
dat de aan te nemen personen
lichamelijk en geestelijk verant
woordelijk kunnen worden ge
acht voor de hun op te dragen
werkzaamheden.
Een geneeskundig onderzoek
kan achterwege blijven en ook
behoeven geen bepaalde leef
tijdsgrenzen te worden in acht
genomen. Zeer belangrijk is de
bepaling, dat de bewakingsdien
sten ook kunnen worden uitge
oefend bij wijze van nevenfunc
tie, en dat geen personen tot het
verrichten van deze diensten mo
gen worden aangewezen, die ten
gevolge daarvan (b.v. door den
duur der wachtdiensten) in de
in 1940 45 procent van alle wo
ningen niet ouder dan 20 jaar wa
ren. In het begin van 1940 waren
de woningtoestanden zeer gun
stig. Er was een overschot aan
woningen, groot ongeveer 110
duizend, d.w.z. 4 procent van alle
woningen. Door den oorlog is
een verlies van ongeveer 30.000
woningen ontstaan. Tijdens den
oorlog bepaalt men zich in het
bouwen van woningen tot een
program van urgentie. Voor den
tijd na den oorlog verwacht men
dat tien jaar lang waarschijnlijk
32.000 woningen per jaar zullen
moeten worden gebouwd.
RECHTSZAKEN
ECON. RECHTER. Het afge
sprongen hüwelijk. J. W. van
Dam te Ter Aar had een ver
gunning aangevraagd en gekre
gen voor een vloerkleed en een
damesmantel. Toen het huwe
lijk. waarvoor hij deze dingen
noodig had, niet doorging, was
hij de vergunning gaan verhan
delen. Eisch 40 of 20 dagen.
Vonr.is ƒ30 of 15 d. J. M. Ver
meulen te Ter Aar had de
vergunning voor het vloerkleed
gekocht. Eisch 25 of 15 d. Von
nis 15 of 7 d. Mej. C. A. van
Zwieten te Ter Aar was on
rechtmatig eigenaresse gewor
den van de vergunning voor de
damesmantel door ze te koopen.
Eisch en uitspr. 15 of 7 d. J.
Wildenburg te Ter Aar was
een tusschenhandelaar geweest
in deze vergunningenhandel.
Eisch en uitspr. 15 of 7 d. Th.
A. Turk te Ter Aar had een
der vergunningen verder ver
handeld. Eisch en uitspr. 15
of 7 d.
Vrijgesproken. De E. R. had
een geheel afzonderlijke mid
dagzitting belegd voor dg zaak
tegen C. Herrewijn te Nieuw
koop en J. van Leeuwen te
Aarlanderveen. Deze zaak
had al eens eerder gediend en
betrof een clandestiene slachte
rij en het vervoeren van vleesch.
De Off. had vijf getuigen gedag
vaard, terwijl de verdediging
tien getuigen a décharge had
opgeroepen. Na al deze getui
gen gehoord te hebben achtte
de Off. het bewijs tegen de ver
dachten niet geleverd en vor
derde vrijspraak. De E. R. sprak
de verdachten vrij.
TEGEN SABOTAGE
onmogelijkheid komen te ver-
keeren, hun dagelijksch beroep
naar behooren te vervullen.
Evenmin komen vrouwen in aan
merking.
In verband daarmede zal het
natuurlijk aanbeveling verdie
nen de den bewakingsdienst uit
oefenende groepen zoo ruim
mogelijk samen te stellen, het
geen bovendien ook het voordeel
biedt, dat de diensten minder
drukkend zijn en de verantwoor
delijkheid door het in te deelen
personeel gemakkelijker kan
worden aanvaard.
Het ideaal zou vanzelfspre
kend zijn, dat het personeel in
alle gemeente des lands geheel
uit vrijwilligers zou zijn samen
gesteld. Geheel en al mogelijk
zal dit wel niet blijken, maar
het zal zeker in het belang zijn
van den goeden gang van za
ken, indien het aantal vrijwilli
gers groot wordt. Met klem
wordt daarom een beroep gedaan
op allen, die daarvoor in aan
merking komen, om hun volle
medewerking te verleenen bij
het tot stand komen van een vlot
werkenden bewakingsdienst als
afweerr-'ddel tegen onheilen, die
eventueel zouden kunnen voort
vloeien uit sabotagedaden van
mensclien zonder verantwoorde
lijkheidsgevoel, wier bedrijf in
vele gevallen in den letterlijken
zin van het woord slechts „kwa-
jengenswerk" bleek.
„Meldt u vrijwillig bij den be
wakingsdienst tegen sabotage".
U doet daarmee in het belang
van het algemeen een goed werk.
HAAGSCHE RECHTBANK.
Dood door schuld. Zeven
maanden gevangenisstraf had
de Off. geëischt tegen den 61-
jarigen expediteur H. P. W. L.
te Leidschendam, die op
7 Juli, op den Schenkweg in
den Haag met zijn autuo een
jeugdigen wielrijder had dood
gereden. De rechtbank uitspraak
doende veroordeelde verdachte
tot twee maanden hechtenis.
Ongeoorloofde har del in blik-
groenten. De restaurateur A.
B. te Leiden kocht in Juli
j.l. ongeveer 700 literblikken
geconserveerde groenten a ƒ1.60
per literblik van den winkelchef
A. v. d. N. te Oegstgeest. Amb
tenaren van de Prijsbeheer-
sching maakten tegen beiden
procesverbaal op en namen ruim
500 blikken bij den winkelchef
in beslag. Onlangs heeft de be
rechtende instantie den restau
rateur een boete van 300 op
gelegd en den winkelchef een
boete van 50. De in beslag ge
nomen blikken groenten wer
den verbeurd verklaard.
SPORT
BOKSEN. Nicolaas wint van
den Belg Jacobs. Jan Nicolaas
heeft gisteravond bewezen nog
steeds in grootschen vorm te ver-
keeren. In de groote zaal van den
Haagschen Dierentuin heeft hij
een overtuigende overwinning
behaald op den Belg Staf Jacobs,
die aanspraken maakt op den
Belgischen titel in het lichtge
wicht. Nicolaas liet den Belg ge
woon geen gelegenheid zijn kun
nen te toonen en kwam de Belg
al eens in den aanval, dan strand
de alles op de sublieme dekking
van den Hagenaar.
25 Januari a.s. komt Jacobs op
nieuw naar Nederland en bokst
dan in Amsterdam tegen Robert
Disch.
LITURGIE
WOENSDAG 13 Jan. Octaafdag
van Driekoningen. Mis: Ecce ad-
venit. Gloria. 2e gebed Voor de
vrede. Credo. Prefatie en het
gebed „Communicantes" van
Driekoningen. Kleur: Wit.
Zet het nieuwe jaar gced
Steunt Winterhulp.
Gir» 5553.
Gemengde Berichten
Oude vrouw verbrand. Za
terdagmiddag is er in de Rose-
straat te Rotterdam een afschu
welijk ongeluk gebeurd, waarbij
de 80-jarige weduwe F. Klui-
ters van Lith het leven heeft
verloren. De vrouw was alleen
in haar woning op de tweede
verdieping toen vermoedelijk
haar kleeren in aanraking zijn
gekomen met de brandende
kachel en vlam vatten. De
vrouw heeft getracht het vuur
te dooven met een wollen de
ken, doch deze geraakte ook in
brand. Het vv.ur deelde zich nog
mede aan een gordijn en een
bed. De 38-jarige waterstoker
J. Groer.eheide en diens broer
G., die beneden wonen, roken de
brandlucht en gingen naar bo
ven op onderzoek. Zij vonden de
kamer wol rook, terwijl het bed
brandde. De oude vrouw lag be
wusteloos op den grond. Zij is
oogenblikkelijk per auto van den
G.G.D. naar het Zuiderziekenhuis
gebracht doch bij aankomst bleek
zij reeds aan de brandwonden te
zijn overleden.
Door steekvlam getroffen.
Een ernstig ongeval met doo-
delijken afloop heeft zich gister
morgen voorgedaan op een be
drijf te IJmuiden.-. De 30-jarige
J. K. werd tijdens herstellings
werkzaamheden aan een hoog
spanningsschakelaar door een
groote steekvlam getroffen. De
man werd in ernstigen toestand
naar het Roode Kruis ziekenhuis
te Beverwijk vervoerd, alwaar
hij gistermiddag aan de bekomen
verwondingen is overleden.
Van de fiets gevallen. De
G. G. en G. D. heeft naar het
Westergasthuis te Amsterdam
gebracht een 54-jarigen timmer
man, wonende in de Ortelius-
straat. die op den hoofdweg met
zijn fiets '"as komen te vallen,
waardoor hij zc zwaar aan het
achterhoofd werd gewond, dat'
hij kort na aankomst in het zie
kenhuis overleed.
Woning leeggestolen. Een
even brutale als laaghartige
diefstal werd kort geleden ge
pleegd in de Vrolikstraat te Am
sterdam. Terwijl een bewoon
ster van die straat in een zieken
huis werd verpleegd, haalden
eenige buurtbewoners, die van
haar afwezigheid op de hoogte
waren, haar woning geheel leeg.
Toevallig ontdekten familiele
den van de vrouw Zaterdagoch
tend, dat voorwerpen uit den ge
stolen inboedel een perceel te
genover de woning van de be
nadeelde vrouw werden binnen
gedragen. Zij waarschuwden de
politie, die den vervoerder, een
26-jaiigen los werkman uit de
3 e Oosterparkstraat, aanhield.
Spoedig bleek, dat de man teza
men met nog twee anderen, den
diefstal had gepleegd. Hij zou
nu naar de Vrolikstraat verhui
zen en nam ook het gestolen
goed mede, hetgeen hem nood
lottig werd.
STADSNIEUWS
SCHIETOEFENINGEN.
De burgemeester van Leiden
vestigt de aandacht er op, dat
morgen 14 Jan. tusschen 10 en 12
en 13.30 en 16.30 schietoefenin
gen worden gehouden met af
weergeschut. Zij, die zich op
straat bevinden moeten bij' het
inwerking treden van het afweer
geschut dekking zoeken voor
scherfgevaar.
Gouden doctoraten. Prof. dr.
P. Zeeman, oud-hoogleeraar in de
Natuurkunde aan de Universiteit
van Amsterdam, en wonende al
daar, zal op 18 Januari a.s. den
dag herdenken waarop hij vijftig
jaar geleden aan de Leidsche
Universiteit promoveerde tot
doctor in de wis- en natuurkun
de. Op 19 Januari a.s. zal het
vijftig jaar geleden zijn dat dr.
W. Th. de Vogel, rustend arts te
Hilversum, promoveerde tnt doc
tor m de geneeskunde, terwiil op
26 Januari a.s hun gouden d( ;iü
toraat in de lechtswetenscs
zullen herdenken mr. W. G. j j9.
Baere, oud-kantonrechter
Haarlem en wonende aldaar,
prof. dr. Th. W. Juynboll, vv
hoogleeraar aan de Rijksuniver n
teit te Utrecht in de Semiet^
talen en wonende te Utrecht. °P
)3K
Teraardebestelling dr. F, 0pj
Wieder. Gisterenmiddag voi
onder groote belangstelling op
Alg. Begraafplaats te Noordv; JaI
de teraardebestelling plaats t e,
het stoffelijk overschot van i hJ
F. C. Wieder, oud-directeur j j
Universiteits-bibliotheek, die ie,
vorige week te Noordwijk op
jarigen leeftijd overleed. Ond
de vele aanwezigen merkten
o.a. op: prof. dr. W. v. d. Woui'?r
wnd. Rector-Mag. der R.U.
Leiden, dr. T. P. Sevensma, jet
recteur der Universiteits-bibli1,11
theek, dr. J. J. de Gelder, seci et
taris Mij. Ned. Letterkunde i A
Oegstgeest en vele vrienden i
kennissen. Ook waren aanwe 4
enkele vertegenwoordigers d ffl1
firma E. J. Brill, waarvan 11.
overledene President-Commiss ke
ris was. 16
Toen de kist met een groot as 18
tal kransen en bloemstukken b
ven het familiegraf was geplaat
trad naar voren ds. W. W. Sidd (C
uit Noordwiik-Binnen, Ne 1
Herv. pred., die het leven vi
den overledene karakteriseer!
Hierna bad ds. Siddre het On:
Vader, waarna de zoon van d(
overledene alle aanwezigen dan
zegde voor de betoonde belai| lij
stelling. oc
Voordracht over Hor garije,
Op uitnooöiging van de afd. Le
den der Ned. Reisver. hield
heer J. Thoulen, consul va 'r
Hongarije hier te lande, giste P
middag in de Turk een voor
dracht over Hongarije. K
De afdeelingsvoorzitter, i1
heer J. J. A. v. d. Horst herii
nerde er in zijn openingswooi t
aan, dat de afd. op 10 Jan. 1915'
werd opgericht en dat deze bi ai
eenkomst dus op den jubileum
middag viel. s;
De oudvoorzitter, de het p
Hardeweg, sprak naar aanlei_
dir g hiervan een kort woot
van felicitatie, waarna de het
Thoolen het woord verkreeg. t
Spr., die vele jaren Hongarij
bereisd heeft, haar beroem!
gastvrijheid heeft ondervondel 5
en dit land heeft leeren liefheb s
ben, vertelde, dat de Hongare
een prettig volk is. Hun cultuu
is oud en zij bogen op een rijk
geschiedenis, die in vele opzicl j
ten parallel loopt met de om
waar het betreft de strijd om d
vrijheid.
De heer Thoolen sprak da
van Budapest, welke stad d
„Koningin van de Donau" word
genoemd. Buda en Pest zij
feitelijk twee afzonderlijke ste
den met geheel aparte karak
ters, want Pest is de stad va
arbeid, handel en bedrijf, tel
wijl Buda het paleis, de Burj
de ministeries en de Kronings
kerk „De Mathiaskerk" bergt
Doch het beroemde parlements
gebouw staat in Pest.
Spr. ging dan in den breed
in op de geschiedenis van he
land en vertoonde aan de ham
hiervan een schitterende col
lectie lantaarnplaatjes met
prachtopnamen van het laad
Na de pauze volgde een fik
over Hongarije.
Voor het examen belastingcon
sulent en accountancy slaagde de
heer J. Th. Luykx; voor het exa
men accountancy slaagde de heö
C. WijnobeL
Geboren: Geertruida Aren-
dina, d. van H. Hoving en H
Popken; Hendrik Jan, z. v. H. v,
Lienen en J. Valk; Wilhelmina
Cornelia, d. v. P. C. v. Zijp el
W. C. Crama; Martinus Johannes
Hubertus, z. v. J. W. v. d. Steen
en W. v. Hout; Hendrika Corne
lia, d. v. P. Kasteel en C. J-
Bouwman; Thecdorus Andreas
Maria, z. v. D. Evers en A. C. M.
Berk: Elisabeth, d. v. R. Kuipers
