S)e£eldóclt^6oii^aiit
MOMENTJE
/OENSDAG 16 DECEMBER 1942
34STE JAARGANG N°- 10433
nreaux: Papengracht 32 - Giro 103003
elefoon: Redactie 20015. Admin. 20935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
C. JVl. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
ie bij Toropets omsin-
a gelde bolsjewieken
duitsch weermachts-
q bericht.
Hevige gevechten in Cyrenaica.
«Het Duitsche weermachtsbe-
5cht van gistermiddag luidt:
„Troepen van een Duitsche
Legerdivisie wierpen den aanval-
fmden vijand ten Noord-Oosten
[in Toeapse in een tegenaanval
aar zijn punt van uitgang te-
jg en brachten hem zware ver
ezen toe. Ten Noorden van de
■vfrek mislukten aanvallen van
njandelijke infanterie en cava-
jrie, die door tanks gesteund
Slierden, door het taaie verzet
an Duitsche troepen. In het
Ïolga-Dongebied sloegen for-
iaties infanterie en tanks vijan-
elijke tankaanvallen in hevige
^vechten af. Zij brachten den
Hlsjewisten zware verliezen toe
b vernietigden 67 tanks. Aan
pn Don sloegen Italiaansche
■oepen sterke vijandelijke aan-
allen bloedig af.
In den centralen sector van het
:ont mislukten evenals totdus-
erre alle pogingen der bolsje-
risten om een doorbraak te for-
eeren. De aanvallen stortten in
et geconcentreerde afweervuur
bor de Duitsche stellingen in-
en, voorzoover zij niet reeds
erijdeld werden alvorens onder
innen te zijn.
De ten Zuid-Oosten van Toro-
ets ingesloten vijandelijke
lijdkrachten trachtten tever-
fefs, gesteund door sterke ont-
istingsaanvallen, door te bre-
in. In een tegenaanval werd
i omsingeling nog nauwer toe-
phaald. Eigen aanvallen in den
ictor ten Westen van Toropets
lidden tot de doorbraak door 'n
kaar met prikkeldraad versper-
e en ondermijne vijandelijke
telling. In totaal werden in den
entralen sector 48 bolsjewisti-
che tanks vernietigd en vijf
ransporttreinen van den vijand
bor luchtaanvallen vernield.
Kandalaksje en andere plaat-
en aan den spoorweg naar
loermansk werden overdag en
l nachts door gevechtsvliegtui-
bn met goede uitwerking aan-
levallen.
In het Westelijke deel van de
iyrenaica ontwikkelden zich gis-
eren in den loop van den dag
levige gevechten met numeriek
uperieure Britsche strijdkrach-
en. Bij de succesvolle afweer
'erloor de vijand 22 tanks. Tien
'ijandelijke vliegtuigen werden
jeergeschoten. Duitsche ge-
chtsvliegtuigen plaatsten bom-
•effers tusschen vliegtuigen op
vliegvelden in de woestijn
'an Cyrenaica. Duitsche jagers
ihoten gisteren overdag in Tu-
zonder eigen verliezen drie
[ijandelijke vliegtuigen neer. In
'erscheidene golven uitgevoerde
tchtelijke aanvallen van de
chtmacht op Bone veroorzaak-
n aanzienlijke verowestingen.
Een vijandelijke duikboot werd
h 'het Oostelijke deel van de
Middellandsche Zee met bom
men bestookt en zwaar bescha
digd.
Duitsche duikbooten hebben bij
Oran een transportschip van
6.000 b.r.t. tot zinken gebracht en
een Amerikaansche torpedoja
ger door torpedotreffers bescha
digd.
In den strijd tegen Groot-Brit-
tannië bestookte de luchtmacht
in den afgeloopen nacht het ha
vengebied van Hartlepool en een
fabriek aan de Engelsche Oost
kust met brand- en brisantbom
men. Vooral in de dokinstallaties
ontstond aanzienlijke schade.
De strijd in Noord-Afrika.
De militaire correspondent van
het D. N. B. constateert, in ver
band met het feit, dat de Duit
sche militaire instanties ook van
daag zwijgen over de gebeurte
nissen in Cyrenaica, dat zich
hier een ontwikkeling begint af
te teekenen, welke voor de En-
gelschen nog wel zeer onaange
naam zou kunnen worden. Wie
het Britsche weermachtsbericht
met aandacht bestudeert, krijgt
den indruk, dat tot de ontwik
keling in Cyrenaica zonder twij
fel niet het Britsche achtste le
ger maar de overwegingen van
den Duitschen en den Italiaan-
schen generalen staf den stoot
hebben gegeven.
Wat zich heeft afgespeeld in
de stellingen van El Agheila, is
een operatie op grond van een
Duitsch-Italiaansc'h initiatief,
over welks uiteindelijke doel van
Duitsche zijde natuurlijk nog
niets wordt medegedeeld. Men
kan echter wel aannemen, aldus
de correspondent, dat daarmede
automatisch een verzwakking
van de vijandelijke positie ge
paard gaat. Indien niet alle voor
teekenen bedriegen, loopen de
Duitsch'-Italiaansche operaties
niet alleen uit op versterking,
maar ook op concentratie van de
Spiïstrijdkrachten aan het Noord
Afrikaansche front.
HET ITALIAANSCHE
WEERMACHTSBERICHT.
In zijn weenmachbberiaht no. 934
maakte het Italiaansche hoofd
kwartier gisteren het volgende
bekend:
In Westelijk Cyrenaica hebben
zich gisteren hevige gevechten
afgespeeld. Ondanks de superio
riteit van zijn strijdmiddelen
werd de vijand door den dappe
ren tegenstand van de gepantser
de Italiaansche detachementen
tot staan gebracht en verloor hij
tijdens zijn herhaalde aanvallen
22 tanks. Aan de kust van Libye
hebben onze jachtvliegtuigen een
Britsdh verkenningsvliegtuig tot
dien strijd genoopt. Het toestel
werd getroffen en stortte in zee.
Negen andere vijandelijke ma
chines werden door Duitsche ja
gers neergehaald.
Aan het front van Tunis geen
enkele gebeurtenis van belang.
De Duitsche luchtmacht vernie
tigde drie vijandelijke vliegtui
gen. Bij een hevigen luchtaanval
op de steden Tunis en Soessa
wenden onder die burgerbevol
king 200 personen gedood en
eenige honderden gewond.
In dien afgeloopen nacht heb
ben vijandelijke vliegtuigen Na
pels aangevallen en eenige tien
tallen bommen uitgeworpen. Tot
dusver valt er onder de burger
bevolking geen enkel slachtoffer
te betreuren.
ABESSINIE VERKLAART AS-
MOGENDHEDEN DEN OORLOG
Naar de Engelsclbe nieuws-
meldt, heeft de gezant van Abes-
sinië te Londen meegedeeld, dat
zijn land den oorlog verklaard
heeft aan Italië, Duitschland en
Japan. In Romenisohe kringen
merkt men hieromtrent op, dat
de materieel® draagwijdte van
dezie zeer interessante nieuwig
heid beperkt zal blijven tot den
verkoop van de Abessijnsche be
volking als kanonnenvleesoh voor
Engeland of de Ver. Staten.
ENGELAND EN HET DUIK
BOOTGEVAAR.
De Britsche minister-president
Churchill heeft in bet Lagerhuis
medegedeeld, dat het „kabinets
comité tot bestrijding van de
duikbooten" den laatsten tijd ver
schillende belangrijke besluiten
'heeft genomen. Churchill deelde
voorts mede, dat het comité ge
reorganiseerd is. Die hervorming
was noodig, zoo zeide hij, met het
oog op die steeds belangrijker
rol, welke de luchtmacht bij de
■bestrijding van het duifcbootge-
vaar speelt en in verband met de
gecompliceerde technische ont
wikkeling der luchtmacht. Voor
zitter van dit comité is de minis
ter president, plaatsvervangend
voorzitter de minister van lucht
vaartproductie.
Duitsche marinekringen zien in
de mededieeling van Churchill,
dat een speciaal kabinet is be
last met het nemen van maatre
gelen tegen het duikibootgavaar,
de bevestiging, dat dien Engel
sehen door het snelle ondergaan
van hun schepen het water aan
de lippen is gekomen. Klaarblij
kelijk, zoo zegt men, zijn er in
het Engelsche kamp personen
aan het werk, die ten aanzien
van den tegenwoordigen duik-
bootafweer meer dan critisch
gestemd zijn.
DE STATUS VAN INDIë.
De permanente commissie der
alle partijen overkoepelend^con-
ferentie onder voorzitterschap
van sir Tjoe Behadoer Saproe
heeft Dinsdag verklaard, dat In-
diè in het gemeenebest denzelf-
dien status als Australië most
hebben, zoo meldt de Engelsche
nieuwsdienst uit Alahabad.
De verklaring vervolgt, dat de
meerderheid in den Indisohen
staatraad weliswaar Indisch is,
maar dat de belangrijke depar
tementen van financiën, binnen-
landsohe zaken en oorlogairans-
port worden beheerd door Brit
sche leden. De Indische leden
hebben geen beslissende stem in
de politieke kwesties.
Engeland kan het vertrouwen
van Indië niet winnen door zich
te beroemen op het feit, dat het
getal der Britsche troepen in In-
d'ië thans grooter is dian ooit te
voren, maar wel door het groot
ste deel der macht tijdens den
oorlog aan de Indiërs af te staan
en hen zoo te overtuigen, dat de
Britsche autoriteiten werkelijk
den wensoh koesteren Indië vrij
en zelfstandig te maken.
DE TOEKOMSTIGE STATUS
VAN FRANSCH-WEST-
AFRIKA.
Volgens verklaringen van zoo
juist uit Franseh-West-Afrika te
Tanger aangekomen waarne
mers, blijkt de bevolking daar
ter plaatse zeer ongerust te zijn
ove$ de vraag, hoe in de toe
komst het Fransche karakter van
deze kolonie gehandhaafd moet
worden. Naar de waarnemers
verklaren, hebben de koloniale
autoriteiten in Dakar zich ge
noodzaakt gezien de hierover
bestaande ongerustheid onder de
bevolking weg te nemen door de
„GEDACHTELOOS VERBRUIK"
VAN GAS EN ELECTRICITEIT.
De grootste vijand van een
nuttige toepassing van gas en
electriciteit is het gedachtelooze.
Verbruik, dat afbreuk doet aan
ieder economisch belang. Dit
„gedachtelooze verbruik" doet
zich overal voor, zoowel zicht
baar als onzichtbaar en zelfs
nauwgezette menschen worden
er het slachtoffer van. Men is
dikwijls zóó in zijn werk ver
diept, dat men nauwelijks op het
entrgie-verbruik let, de radio in
geschakeld laat staan als men
toch riet luistert, het aansteek-
vlammetje onder den geyser laat
branden, enz. Overal en altijd
zullen er oogenblikken zijn waar
op onnoodig gas en electriciteit
wordt verbruikt. Al moge het ge
dachtelooze verbruik op zichzelf
gering schijnen, in totaal komt
het neer op getallen, waarvan
men zich nauwelijks een voor
stelling kan maken. Deze hoe
veelheden, berekend over het ge-
hecle Nederlandsche bedrijfsle
ven. tezamen met het onnoodige
verbruik in de huishouding, too-
nen aan, welk een energie er nog
iri het algemeen wordt verspild.
Wat cp een kantoor of in een
fabr'ek overdag overbodig door
den meter vliegt, is soms zóó
geroot, dat een normaal gezin er
voldoende aan heeft om er een
maand lang genot van te hebben.
JStrijdt daarom tegen de ener
gieverspilling: het is uw eigen
belang.
de officieele toezegging, dat op
grond van het door Darlan ont
worpen bestuurssysteem elk ge
bied van Fransch-West-Afrika
een vérstrekkende autonomie zal
behouden. Het communiqué der
koloniale autoriteiten noemt den
invloed der geallieerden op de
interne Fransche koloniale aan
gelegenheden een „uiting van
hoogere overwegingen, van we
derzijdsch begrip en van harte
lijkheid". De bevolking van
West-Afrika wordt er tevens op
voorbereid, naar de waarne
mers hieraan toevoegen, dat ver
dere beperkingen en ontberin
gen onvermijdelijk zijn. Als mo
tief voor deze drastische maatre
gelen wordt het deelnemen van
West-Afrika aan de gemeen
schappelijke inspanningen opge
geven. Aan den eenen kant
wordt in West-Afrika een mo
dern ieger opgesteld, waarvan
men verwacht, dat het in staat
SPITTEN.
Daar begint het alweer! Ik
heb geoogst en de vruchten
geplukt van. mijn noesten ar
beid en van het spit in mijn
rug. En toen ik alle vruchten
uit de bodem had wegigeroofd,
de smijiboonen afgehaald, de
kool geschaafd, de bieten
geschild, de tuiraboonen ge
dopt, de roode kool opgehan
gen en de piepers afgedekt,
heb ik met een innige zucht
van voldoening mijn tuin
mijn tuin gelaten. Zorg
maar dat je klaar komt voor
de volgende productieslag,
heb ik gedacht. Per slot van
rekening kan de grond ook
wel wat doen. Dat je een kind
een schoone luier moet om
doen, en ergens op moet zet
ten, kortom met alles moet
helpen, is tot daaraan toe.
Maar de grond. Dat is toch
zieker geen baby. Goed, de
grond moet voedsel hebben,
maar de blaren rotten van
zelf en dan moeten ze ook
maar eens een beetje in mijn
tuimtije waaien. Ik vond in
ieder geval, dat ik genoeg
had gedaan. Mijn rug is trou
wens nóg stijf en pijnlijk. En
nauwelijks ben ik een beetje
uitgerust of ik lees in de krant,
dat het langzamerhand weer
tijd wordt om te gaan spitten.
U wordt bedankt, meneer de
tuinman. Spit zelf maarl^
Ik heb het spit nog van* de
vorige keer.
In mijn rug.
zal zijn binnen afzienbaren tijd
op doeltreffende wijze in ta
grijpen, aan den anderen kant
moet hierop leggen de waar
nemers den nadruk West-
Afrika op economisch gebied
door zijn productie bijdragen tot
de gemeenschappelijke levens
middelenvoorziening. Door deze
eischen wordt de West-Afrikaan
sche levensmiddelen, daar voor
noegen te nemen met de schaar-
sche devensmiddelen, daar voor
de militaire eischen al het an
dere moet wijken.
Een aan het Oostelijk front
opereerend eskader Duitsche
jachtvliegtuigen heeft onlangs
zijn 4060ste overwinning in de
lucht behaald. Na het eskader-
Moelders is dit het eerste, dat een
dergelijk resultaat heeft behaald.
Betracht de grootste zuinigheid met kolen, gas en electriciteit
Soldaten halen van het Sonderreterat Iruppenbetreuung voor hun
kameraden In de lazaretten de Kerstpakketten van den Rijks»
commissaris af SS Bildberlchter Frltx-Stapf-Pax Holland m
